Epifani (Yunanca: επιφάνεια Epiphaneia) veya Kıddes Bayramı, bir dinî bayramdır. Ortodokslukta Teofani (Yunanca: Θεοφάνεια Theofaneia) olarak adlandırılır. İsa'nın doğumundan 12 gün sonra kutlanmasına atfen On İkinci Gün Bayramı olarak da anılır. Arap Alevileri ve Levant Hristiyanları tarafından Kıddes Bayramı olarak her yıl miladi takvime göre 19 Ocak'ta kutlanır.
Kutlamaların nedenine dair Hristiyan mezhepleri arasında farklılıklar vardır. Katoliklik ve Protestanlıkta doğudan gelen üç müneccimin bebek İsa'yı ziyaret etmesini anarlar. Ortodokslukta Ürdün Nehri'nde İsa'nın vaftiz olması anılır. Ortodokslukta üç müneccimin ziyareti ise 6 Ocak'ta kutlanır.
Köken bilimi
Epifani sözcüğü Yunanca epiphainein (açıklama, bildirme) kelimesinden gelir. Bunun nedeni İsa'nın tanrılığının Üç müneccim aracılığıyla Centillere ilk kez açıklandığı, bildirildiği inancıdır. Ayrıca Hristiyanlıktan bağımsız olarak "tezahür", ilahi veya yüce bir varlığın görünmesi gibi daha genel bir anlamda kullanımı da mevcuttur.
Tarihçe
Epifaninin Anadolu kökenli bir kutlama olduğu veya Museviliğin Hanuka kutlamasından geldiği iddia edilir.[]
Epifani kutlamalarının kökeni doğu kiliselerine dayanır. İlk başlarda kutlanıyordu ve bu kutlamalarda doğumu, doğudan gelen Üç müneccimin ziyareti, çocukluğundaki önemli olaylar, Vaftizci Yahya tarafından Şeria Nehri'nde vaftiz edilişi ve bir düğünde suyu şaraba çevirişi (ilk mucizesi) anılıyordu. Kutlamalarda ağırlık merkezini ise Vaftizci Yahya tarafından Şeria Nehri'nde vaftiz edilişi oluşturuyordu.
Önceleri kutlamalar tüm Hristiyanlarca 6 Ocak'ta yapılıyordu.
Bir Hristiyan bayramı olarak Epifani'den bahseden en eski kayıt 361 yılına, Romalı tarihçi Ammianus Marcellinus'a aittir. Aziz Epiphanius olarak anılan Hristiyan din adamı , düğünde suyu şaraba çevirme mucizesinin aynı günde gerçekleştiğini iddia eder.
Doğudan gelen üç müneccimin bebek İsa'yı ziyareti
Doğudan gelen üç müneccimin bebek İsa'yı ziyareti Matta İncili'nde şu şekilde anlatılır:
- İsa'nın Kral Hirodes devrinde Yahudiye'nin Beytlehem Kenti'nde doğmasından sonra bazı yıldızbilimciler doğudan Yeruşalim'e gelip şöyle dediler: ‹‹Yahudiler'in Kralı olarak doğan çocuk nerede? Doğuda O'nun yıldızını gördük ve O'na tapınmaya geldik.›› Kral Hirodes bunu duyunca kendisi de bütün Yeruşalim halkı da tedirgin oldu. Bütün başkâhinleri ve halkın din bilginlerini toplayarak onlara Mesih'in nerede doğacağını sordu. ‹‹Yahudiye'nin Beytlehem Kenti'nde›› dediler. ‹‹Çünkü peygamber aracılığıyla şöyle yazılmıştır: ‹‹Ey sen, Yahuda'daki Beytlehem, Yahuda önderleri arasında hiç de en önemsizi değilsin! Çünkü halkım İsrail'i güdecek önder Senden çıkacak.›› Bunun üzerine Hirodes yıldızbilimcileri gizlice çağırıp onlardan yıldızın göründüğü anı tam olarak öğrendi. ‹‹Gidin, çocuğu dikkatle arayın, bulunca bana haber verin, ben de gelip O'na tapınayım›› diyerek onları Beytlehem'e gönderdi. Yıldızbilimciler, kralı dinledikten sonra yola çıktılar. Doğuda görmüş oldukları yıldız onlara yol gösteriyordu, çocuğun bulunduğu yerin üzerine varınca durdu. Yıldızı gördüklerinde olağanüstü bir sevinç duydular. Eve girip çocuğu annesi Meryem'le birlikte görünce yere kapanarak O'na tapındılar. Hazinelerini açıp O'na armağan olarak altın, günnük ve mür sundular.
Katoliklikte Epifani
Katoliklikte Epifani kabul edilmeden önce de İsa'nın doğum gününü kutlama alışkanlığı mevcuttu. İsa'nın asıl doğum günü saydıkları 6 Ocak ile Noel arasında uyumu sağlamak için 25 Aralık ile 6 Ocak arasını 'İsa'nın doğum dönemi' olarak adlandırıp İsa'nın doğumunu kutlar oldular.
Ortodokslukta Teofani
Ortodokslukta Teofani on iki büyük bayramın biri olup İsa'nın vaftiz olması Teslis'teki ikinci sıfatının (Tanrı'nın oğlu) belirtisi olarak kabul edilerek kutlanır. Âdem'den itibaren İsa'nın sülalesi, doğumu, Müneccimler'in ziyareti, Yahudiye kralı Hirodes'in emriyle Beytüllahim'de 14.000 bebeğin katledilmesi, İsa'nın sünneti ve vaftizi sırayla anılır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dipnotlar
- ^ "Başkan Savaş'tan Kıddes Bayramı mesajı". Antakya Gazetesi - Toplumcu Halk Gazetesi. 19 Ocak 2024. 25 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2024.
- ^ Sağaltıcı, Ümit (20 Ocak 2023). "Kıddes Bayram, Tüm Cihana Mübarek Olsun!". Samandağ Ayna Haber. 7 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2024.
- ^ "Bugün, Kıddes Bayramı". İskenderun Ses Gazetesi. 25 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2024.
- ^ "bibleserver.com (Türkçe İncil)". 28 Kasım 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2008.
Wikimedia Commons'ta Epifani (bayram) ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Epifani Yunanca epifaneia Epiphaneia veya Kiddes Bayrami bir dini bayramdir Ortodokslukta Teofani Yunanca 8eofaneia Theofaneia olarak adlandirilir Isa nin dogumundan 12 gun sonra kutlanmasina atfen On Ikinci Gun Bayrami olarak da anilir Arap Alevileri ve Levant Hristiyanlari tarafindan Kiddes Bayrami olarak her yil miladi takvime gore 19 Ocak ta kutlanir Kutlamalarin nedenine dair Hristiyan mezhepleri arasinda farkliliklar vardir Katoliklik ve Protestanlikta dogudan gelen uc muneccimin bebek Isa yi ziyaret etmesini anarlar Ortodokslukta Urdun Nehri nde Isa nin vaftiz olmasi anilir Ortodokslukta uc muneccimin ziyareti ise 6 Ocak ta kutlanir Koken bilimiEpifani sozcugu Yunanca epiphainein aciklama bildirme kelimesinden gelir Bunun nedeni Isa nin tanriliginin Uc muneccim araciligiyla Centillere ilk kez aciklandigi bildirildigi inancidir Ayrica Hristiyanliktan bagimsiz olarak tezahur ilahi veya yuce bir varligin gorunmesi gibi daha genel bir anlamda kullanimi da mevcuttur TarihceEpifaninin Anadolu kokenli bir kutlama oldugu veya Museviligin Hanuka kutlamasindan geldigi iddia edilir kaynak belirtilmeli Epifani kutlamalarinin kokeni dogu kiliselerine dayanir Ilk baslarda kutlaniyordu ve bu kutlamalarda dogumu dogudan gelen Uc muneccimin ziyareti cocuklugundaki onemli olaylar Vaftizci Yahya tarafindan Seria Nehri nde vaftiz edilisi ve bir dugunde suyu saraba cevirisi ilk mucizesi aniliyordu Kutlamalarda agirlik merkezini ise Vaftizci Yahya tarafindan Seria Nehri nde vaftiz edilisi olusturuyordu Onceleri kutlamalar tum Hristiyanlarca 6 Ocak ta yapiliyordu Bir Hristiyan bayrami olarak Epifani den bahseden en eski kayit 361 yilina Romali tarihci Ammianus Marcellinus a aittir Aziz Epiphanius olarak anilan Hristiyan din adami dugunde suyu saraba cevirme mucizesinin ayni gunde gerceklestigini iddia eder Dogudan gelen uc muneccimin bebek Isa yi ziyaretiUc muneccimin bebek Isa yi ziyareti nun eseri 1422 Dogudan gelen uc muneccimin bebek Isa yi ziyareti Matta Incili nde su sekilde anlatilir Isa nin Kral Hirodes devrinde Yahudiye nin Beytlehem Kenti nde dogmasindan sonra bazi yildizbilimciler dogudan Yerusalim e gelip soyle dediler Yahudiler in Krali olarak dogan cocuk nerede Doguda O nun yildizini gorduk ve O na tapinmaya geldik Kral Hirodes bunu duyunca kendisi de butun Yerusalim halki da tedirgin oldu Butun baskahinleri ve halkin din bilginlerini toplayarak onlara Mesih in nerede dogacagini sordu Yahudiye nin Beytlehem Kenti nde dediler Cunku peygamber araciligiyla soyle yazilmistir Ey sen Yahuda daki Beytlehem Yahuda onderleri arasinda hic de en onemsizi degilsin Cunku halkim Israil i gudecek onder Senden cikacak Bunun uzerine Hirodes yildizbilimcileri gizlice cagirip onlardan yildizin gorundugu ani tam olarak ogrendi Gidin cocugu dikkatle arayin bulunca bana haber verin ben de gelip O na tapinayim diyerek onlari Beytlehem e gonderdi Yildizbilimciler krali dinledikten sonra yola ciktilar Doguda gormus olduklari yildiz onlara yol gosteriyordu cocugun bulundugu yerin uzerine varinca durdu Yildizi gorduklerinde olaganustu bir sevinc duydular Eve girip cocugu annesi Meryem le birlikte gorunce yere kapanarak O na tapindilar Hazinelerini acip O na armagan olarak altin gunnuk ve mur sundular Katoliklikte EpifaniKatoliklikte Epifani kabul edilmeden once de Isa nin dogum gununu kutlama aliskanligi mevcuttu Isa nin asil dogum gunu saydiklari 6 Ocak ile Noel arasinda uyumu saglamak icin 25 Aralik ile 6 Ocak arasini Isa nin dogum donemi olarak adlandirip Isa nin dogumunu kutlar oldular Ortodokslukta TeofaniOrtodokslukta Teofani on iki buyuk bayramin biri olup Isa nin vaftiz olmasi Teslis teki ikinci sifatinin Tanri nin oglu belirtisi olarak kabul edilerek kutlanir Adem den itibaren Isa nin sulalesi dogumu Muneccimler in ziyareti Yahudiye krali Hirodes in emriyle Beytullahim de 14 000 bebegin katledilmesi Isa nin sunneti ve vaftizi sirayla anilir Ayrica bakinizAdvent Noel CentilKaynakcaDipnotlar Baskan Savas tan Kiddes Bayrami mesaji Antakya Gazetesi Toplumcu Halk Gazetesi 19 Ocak 2024 25 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2024 Sagaltici Umit 20 Ocak 2023 Kiddes Bayram Tum Cihana Mubarek Olsun Samandag Ayna Haber 7 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2024 Bugun Kiddes Bayrami Iskenderun Ses Gazetesi 25 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2024 bibleserver com Turkce Incil 28 Kasim 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ocak 2008 Wikimedia Commons ta Epifani bayram ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur