Özellikle, kilimleri boyamak için dağlardaki bitki köklerinden elde edilen boyalardır. En çok kullanılan çeşitleri;
- Gök boya (mavi); Ilıbada kökü, tuzsuz ekşi hamur ve çivit'ten yapılıyordu. Yörede yetişen ılıbada bitkisinin kökleri sökülüp kurutuluyor ve eziliyordu. Tuzsuz ekşi hamur hazırlanıp bir beze bağlanarak kazan içine konuyordu. Kazan sıcak su ile dolduruluyor ve karışım 15 gün boyunca bu su içinde bekletiliyordu. Ayrı bir kazan içine ılık su dolduruluyordu. Dövülerek ezilen ılıbada kökü kazana atılıp, kaynatılıyordu. Bu kazan içinde, ılık halde, 24 saat bekletilen ekşi hamur ve ılıbada kökleri alınıp, iki kazandaki su birleştiriliyordu. Bu karışım suyu içine biraz çivit katılıp, boyanacak ipler bu kazan içine konuyordu. Suyun devamlı ılık kalmasını sağlamak için de kazan hafif ateşte tutuluyordu. Karışım köz halindeki ateş üzerindeki kazan içinde bir gün bekletiliyordu. Arada bir rengi alıp almadığı kontrol ediliyor. İstenilen renk elde edilmişse ipler kazandan alınıp, soğuk su ile durulanıp kurutuluyordu, Eğer istenilen renk elde edilmemişse, ipler istenilen ton elde edilinceye kadar kazan içinde beklemeye devam ediyordu.
- Sarı (koyu kırmızı); Boyalık otu (kökboya bitkisi), tetre (kavak ağacı filizi), sentetik kırmızı boya ve şap ile yapılıyordu. Tetre (kavak filizi) bir kazan içine konuyor, üzerine şap atılıp ve kaynatılıyordu. Kaynama sırasında boyanacak ipler kazana konulup, bir süre sonra ipler tetre denilen sarımtırak bir renk almaya başladığında kavak filizleri (tetre) kazandan çıkartılıyor, kazandaki su içine kırmızı renkli sentetik boya ve boyalık otu (kök boya) ilave edilip, tekrar kaynatılıyordu. istenilen renk elde edildiğinde kazandan çıkartılan ipler soğuk su ile durulanıp kurutuluyordu.
- Narınç (kahverengi); Kekik, boş yaprağı (ada çayı), şap, kırmızı ve siyah renkli sentetik boya ile yapılıyordu. Kekik ve boş yaprağı içi su dolu bir kazana konularak kaynatılıyor, kaynama sırasında ipler kazana konuyordu. Sarımtırak bir renk alıncaya kadar kaynatılan ipler kazandan çıkartılıyor, kazanda kalan su, boş yaprağı ve kekik üzerine bir miktar kırmızı renkli sentetik kırmızı ve siyah boya ilave edilip, tekrar kaynatılıyordu. Boyayı iyice emdiğine ve istenilen rengi aldığına kanaat getirilen ipler kazandan çıkartılıyor, soğuk su ile durulanıp, kurutuluyordu
Kaynakça
- Kök boyalar 27 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ozellikle kilimleri boyamak icin daglardaki bitki koklerinden elde edilen boyalardir En cok kullanilan cesitleri Gok boya mavi Ilibada koku tuzsuz eksi hamur ve civit ten yapiliyordu Yorede yetisen ilibada bitkisinin kokleri sokulup kurutuluyor ve eziliyordu Tuzsuz eksi hamur hazirlanip bir beze baglanarak kazan icine konuyordu Kazan sicak su ile dolduruluyor ve karisim 15 gun boyunca bu su icinde bekletiliyordu Ayri bir kazan icine ilik su dolduruluyordu Dovulerek ezilen ilibada koku kazana atilip kaynatiliyordu Bu kazan icinde ilik halde 24 saat bekletilen eksi hamur ve ilibada kokleri alinip iki kazandaki su birlestiriliyordu Bu karisim suyu icine biraz civit katilip boyanacak ipler bu kazan icine konuyordu Suyun devamli ilik kalmasini saglamak icin de kazan hafif ateste tutuluyordu Karisim koz halindeki ates uzerindeki kazan icinde bir gun bekletiliyordu Arada bir rengi alip almadigi kontrol ediliyor Istenilen renk elde edilmisse ipler kazandan alinip soguk su ile durulanip kurutuluyordu Eger istenilen renk elde edilmemisse ipler istenilen ton elde edilinceye kadar kazan icinde beklemeye devam ediyordu Sari koyu kirmizi Boyalik otu kokboya bitkisi tetre kavak agaci filizi sentetik kirmizi boya ve sap ile yapiliyordu Tetre kavak filizi bir kazan icine konuyor uzerine sap atilip ve kaynatiliyordu Kaynama sirasinda boyanacak ipler kazana konulup bir sure sonra ipler tetre denilen sarimtirak bir renk almaya basladiginda kavak filizleri tetre kazandan cikartiliyor kazandaki su icine kirmizi renkli sentetik boya ve boyalik otu kok boya ilave edilip tekrar kaynatiliyordu istenilen renk elde edildiginde kazandan cikartilan ipler soguk su ile durulanip kurutuluyordu Narinc kahverengi Kekik bos yapragi ada cayi sap kirmizi ve siyah renkli sentetik boya ile yapiliyordu Kekik ve bos yapragi ici su dolu bir kazana konularak kaynatiliyor kaynama sirasinda ipler kazana konuyordu Sarimtirak bir renk alincaya kadar kaynatilan ipler kazandan cikartiliyor kazanda kalan su bos yapragi ve kekik uzerine bir miktar kirmizi renkli sentetik kirmizi ve siyah boya ilave edilip tekrar kaynatiliyordu Boyayi iyice emdigine ve istenilen rengi aldigina kanaat getirilen ipler kazandan cikartiliyor soguk su ile durulanip kurutuluyorduKaynakcaKok boyalar 27 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde