Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda bir yorum yapın.
|
Boya, herhangi bir nesneye renk vermek amacıyla yalıtım ve koruma amaçlı olarak uygulanan kaplamaya denir. Boya hemen hemen tüm malzemelere uygulanabilir. En çok kullanıldığı alanlar sanat, tasarım, resim, endüstriyel kaplamalar, ulaşım (şerit çizgileri) ve korumadır (su veya hava temasını kesme amacıyla ve yalıtım amacıyla). Boya kimyasal özelliği bakımından temel olarak yaş boya (ıslak boya) ve toz boya olmak üzere ikiye ayrılır.
Bileşenler
Boyaları temel olarak dört bileşen oluşturur: bağlayıcı, çözücü, pigmentler ve diğer katkı maddeleri. Bağlayıcının kullanımı zorunludur çünkü içerisindeki katı dolgu maddelerini bağlayarak kurumuş boya filminin oluşmasını sağlar, yüzeye yapıştırır, bağlar. Bağlayıcının cinsi ve miktarı boyanın silinebilirlik, (sadece plastik boya için geçerli olmak üzere) sertlik, yapışma, renk dayanıklılığı gibi özelliklerini belirler. Çözücü, boyanın viskozitesini ayarlamak için kullanılır. Uçucu olup film tabakasının oluşumuna katkıda bulunmaz, fakat yüzey yayılımını gerçekleştirir. Pigmentler boyaya renk ve örtücülük özelliği verir. Bunun dışında katılan her madde film tabakasıyla birleşerek boyaya fiziksel ve kimyasal özellik verir. Boyalar bağlayıcının cinsine bağlı olarak su bazlı ve solvent bazlı olarak ikiye ayrılırlar.
Boyanın Tanımı
Bir yüzey üzerine uygulandığında dekoratif ve koruyucu bir tabaka oluşturan kimyasal bir malzeme olarak tanımlanır. Bu malzeme belli prensipler dahilinde formüle edilen ve bünyesinde dört esas unsur bulunan kimyevi bir karışımdır.
- Bağlayıcılar
- Pigmentler ve dolgu malzemeleri
- Kimyasal katkılar
- Çözücüler (Solvent + Su)
Bağlayıcılar
Solvent uçması ve reaksiyon sonucu sıvı halden katı hale dönüşen, boya filmini meydana getiren likitlerdir. Boyaya katkısı: sertlik, sağlamlık ve parlaklık, yapışma; hava koşullarına, güneş ışınlarına ve kimyasallara dirençtir. Bağlayıcı, boyanın temeli olup, şekline göre boyaya ismini verir.
Pigmentler
Pigmentler düzgün, yuvarlak, doğal veya sentetik, inorganik veya organik, çözünmeyen dağılmış (toz) parçalardır. Bu parçalar; boya sıvısının içinde dağılarak boyaya renk vermenin yanında opaklık, katılık, dayanıklılık ve korozyona dayanıklılık gibi boyanın temel özelliklerini de geliştirirler. Bu terim beyaz veya renkli pigmentler ile birlikte genleştiriciler de içerir. Pigment olan tozlar ve boyalar arasındaki fark genel olarak çözünürlüğün temelinde incelenmektedir. Kullanım esnasında pigmentler çözünmeyen ve madde içerisinde dağılan, boyalar ise çözünebilir veya solüsyon halinde bulunan malzemelerdir.
Pigment çeşitleri
- Organik Pigmentler
- İnorganik Pigmentler
- Metalik Pigmentler
- Sedefimsi Pigmentler
- Monomer Pigmentler
Korozyon Önleyici Pigmentler
- Çinko kromat
- Çinko fosfat
- Metalik Pigmentler
Dolgu maddeleri
Kimyasal katkılar
Bu grupta yer alan maddeler çok değişik özelliklerde olan ve boyaya çok az miktarda giren kimyasallardır. Katkı maddeleri boyanın özelliklerini iyileştirmek, istenmeyen olumsuz değişimleri engellemek için kullanılır.
- Surfektanlar
- Islatıcılar
- Kurutucular
- Matlaştırıcılar
- Kaymak kesici
- Çökme engelleyici
- Köpük kesiciler
- UV ışınlarından koruyucular
- Optik beyazlaştırıcı
Çözücüler
Boyanın uçucu kısmını oluşturan kimyasal maddelerdir. Boyanın imalatı ve tatbikatı safhasında (uygulama kolaylığı için) kullanılan, boyanın özelliklerinde değişiklik yapmadan incelten sıvılardır.
Bunlardan bazıları toluen, ksilen, beyaz ispirto, aseton, su, benzin ve tinerdir.
Boya çeşitleri
Boyalar genel olarak dört ayrı çeşitte sınıflandırılabilir.
- Kurutma Metoduna Göre
- Fiziksel kurumalı boyalar (Ör: Fırın kurumalı boyalar)
- Kimyasal kurumalı boyalar (Ör: Sertleştirici girilerek kurutulan boyalar)
- Özelliklerine Göre
- Pastel boya
- Yağlı boya
- Suluboya
- Gıda boyaları
- (Ör: trafik levhaları)
- Ayakkabı boyası
- Akrilik boya
- Kök boya
- Toz boya
- Kumaş boyası
- İndigo boya
- Tempera
- Aşıboyası
- Gram boyası
- Tiner
- Lake
- Kına
- Kırmız
- Çevreye Olan Etkisine Göre
- Su Bazlı Boyalar
- Solvent Bazlı Boyalar
- Reçinesine Göre
- Selülozik boyalar
- Rapid Boyalar
- UV Boyalar
- Akrilik boyalar
- Epoksi Boyalar
- Sentetik Boyalar
- Polyester Boyalar
- Poliüretan Boyalar
- Nem Kürlenmeli Boyalar
- Asit Kürlenmeli Boyalar
- Su Bazlı Boyalar
| Wikimedia Commons'ta Boya ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ [1] 1 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Boyanın Tanımı
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2015.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede bircok sorun bulunmaktadir Lutfen sayfayi gelistirin veya bu sorunlar konusunda tartisma sayfasinda bir yorum yapin Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Boya haber gazete kitap akademik JSTOR Mart 2022 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Agustos 2009 Bu maddenin iceriginin Turkcelestirilmesi veya Turkce dilbilgisi ve kurallari dogrultusunda duzeltilmesi gerekmektedir Bu maddedeki yazim ve noktalama yanlislari ya da anlatim bozukluklari giderilmelidir Yabanci sozcukler yerine Turkce karsiliklarinin kullanilmasi karakter hatalarinin duzeltilmesi dilbilgisi hatalarinin duzeltilmesi vs Duzenleme yapildiktan sonra bu sablon kaldirilmalidir Boya herhangi bir nesneye renk vermek amaciyla yalitim ve koruma amacli olarak uygulanan kaplamaya denir Boya hemen hemen tum malzemelere uygulanabilir En cok kullanildigi alanlar sanat tasarim resim endustriyel kaplamalar ulasim serit cizgileri ve korumadir su veya hava temasini kesme amaciyla ve yalitim amaciyla Boya kimyasal ozelligi bakimindan temel olarak yas boya islak boya ve toz boya olmak uzere ikiye ayrilir Cesitli renklerde boyalarBilesenlerBoyalari temel olarak dort bilesen olusturur baglayici cozucu pigmentler ve diger katki maddeleri Baglayicinin kullanimi zorunludur cunku icerisindeki kati dolgu maddelerini baglayarak kurumus boya filminin olusmasini saglar yuzeye yapistirir baglar Baglayicinin cinsi ve miktari boyanin silinebilirlik sadece plastik boya icin gecerli olmak uzere sertlik yapisma renk dayanikliligi gibi ozelliklerini belirler Cozucu boyanin viskozitesini ayarlamak icin kullanilir Ucucu olup film tabakasinin olusumuna katkida bulunmaz fakat yuzey yayilimini gerceklestirir Pigmentler boyaya renk ve ortuculuk ozelligi verir Bunun disinda katilan her madde film tabakasiyla birleserek boyaya fiziksel ve kimyasal ozellik verir Boyalar baglayicinin cinsine bagli olarak su bazli ve solvent bazli olarak ikiye ayrilirlar Ressamlarin kullandigi boyalar Boyanin TanimiBir yuzey uzerine uygulandiginda dekoratif ve koruyucu bir tabaka olusturan kimyasal bir malzeme olarak tanimlanir Bu malzeme belli prensipler dahilinde formule edilen ve bunyesinde dort esas unsur bulunan kimyevi bir karisimdir Baglayicilar Pigmentler ve dolgu malzemeleri Kimyasal katkilar Cozuculer Solvent Su BaglayicilarSolvent ucmasi ve reaksiyon sonucu sivi halden kati hale donusen boya filmini meydana getiren likitlerdir Boyaya katkisi sertlik saglamlik ve parlaklik yapisma hava kosullarina gunes isinlarina ve kimyasallara direnctir Baglayici boyanin temeli olup sekline gore boyaya ismini verir PigmentlerPigmentler duzgun yuvarlak dogal veya sentetik inorganik veya organik cozunmeyen dagilmis toz parcalardir Bu parcalar boya sivisinin icinde dagilarak boyaya renk vermenin yaninda opaklik katilik dayaniklilik ve korozyona dayaniklilik gibi boyanin temel ozelliklerini de gelistirirler Bu terim beyaz veya renkli pigmentler ile birlikte genlestiriciler de icerir Pigment olan tozlar ve boyalar arasindaki fark genel olarak cozunurlugun temelinde incelenmektedir Kullanim esnasinda pigmentler cozunmeyen ve madde icerisinde dagilan boyalar ise cozunebilir veya solusyon halinde bulunan malzemelerdir Pigment cesitleri Organik Pigmentler Inorganik Pigmentler Metalik Pigmentler Sedefimsi Pigmentler Monomer PigmentlerKorozyon Onleyici Pigmentler Cinko kromat Cinko fosfat Metalik PigmentlerDolgu maddeleri Kalsit Barit Talk Kil BentonitKimyasal katkilarBu grupta yer alan maddeler cok degisik ozelliklerde olan ve boyaya cok az miktarda giren kimyasallardir Katki maddeleri boyanin ozelliklerini iyilestirmek istenmeyen olumsuz degisimleri engellemek icin kullanilir Surfektanlar Islaticilar Kurutucular Matlastiricilar Kaymak kesici Cokme engelleyici Kopuk kesiciler UV isinlarindan koruyucular Optik beyazlastiriciCozuculerBoyanin ucucu kismini olusturan kimyasal maddelerdir Boyanin imalati ve tatbikati safhasinda uygulama kolayligi icin kullanilan boyanin ozelliklerinde degisiklik yapmadan incelten sivilardir Bunlardan bazilari toluen ksilen beyaz ispirto aseton su benzin ve tinerdir Boya cesitleriBoyalar genel olarak dort ayri cesitte siniflandirilabilir Kurutma Metoduna GoreFiziksel kurumali boyalar Or Firin kurumali boyalar Kimyasal kurumali boyalar Or Sertlestirici girilerek kurutulan boyalar Ozelliklerine GorePastel boya Yagli boya Suluboya Gida boyalari Or trafik levhalari Ayakkabi boyasi Akrilik boya Kok boya Toz boya Kumas boyasi Indigo boya Tempera Asiboyasi Gram boyasi Tiner Lake Kina KirmizCevreye Olan Etkisine GoreSu Bazli Boyalar Solvent Bazli BoyalarRecinesine GoreSelulozik boyalar Rapid Boyalar UV Boyalar Akrilik boyalar Epoksi Boyalar Sentetik Boyalar Polyester Boyalar Poliuretan Boyalar Nem Kurlenmeli Boyalar Asit Kurlenmeli Boyalar Su Bazli BoyalarWikimedia Commons ta Boya ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca 1 1 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Boyanin Tanimi Arsivlenmis kopya 31 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2015 Ayrica bakinizSprey boya sanati Yagli boya reproduksiyonu Duvar boyacisi Boya tabancasi ECCA