Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Köprülü (Makedonca: Велес, Veles Yunanca: Βελεσά Velesa), Vardar Nehri üzerinde Kuzey Makedonya'nın orta kısmında bulunan şehir.
| Köprülü | |
|---|---|
Şehir | |
Köprülü Велес | |
 | |
 Arma | |
  Köprülü Köprülü’nün Kuzey Makedonya'daki konumu | |
| Ülke |  Kuzey Makedonya |
| Bölge | Vardar |
| Belediye | |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Ace Kocevski (SDSM) |
| Rakım | 206 m |
| Nüfus (2002) | |
| • Toplam | 55,108 |
| Zaman dilimi | (OAS) |
| • Yaz (YSU) | (OAYS) |
| Alan kodu | (+389) 043 |
| Plaka kodu | VE |
Resmî site Köprülü Belediyesi | |
Tarihçe
Erken dönem
6. yüzyılda Köprülü’yü de içine alan bölgeye Slav nüfus gelmeye başlamıştır. Bu dönemde bölgede Slavlar yayılmıştır. Şehrin Slav dillerindeki adı olan Veles, Slav Tanrısı Veles’ten gelmektedir. 1004 yılı itibarıyla bölge Doğu Roma egemenliğinde olmuştur. Çar Samoil bölgeyi Doğu Roma’nın elinden almaya çalışsa da 1014 yılında yapılan savaşta yenilgiye uğramıştır. Bu yılların sonrasında şehir ve civarı Çar Kaloyan önderliğindeki Bulgarların eline geçmiş, Kaloyan’ın ölümü sonrasında da Sıpr jupan Stefan Nemanjić bölgenin kontrolünü almıştır. Stefan Nemanjić’in ölümünün akabinde ise bölge Selanik muhitine hükmeden Latinlerin kontrolüne girmiştir. 14. yüzyıl sonlarına kadar bölge sık sık el değiştirmiştir.
Osmanlı dönemi
Köprülü, 14. yüzyıl sonunda (1395) Türklerin egemenliğine geçmiş, bölgede Osmanlı İmparatorluğu’nun idaresi kurulmuştur. İdari düzenlemede Köprülü, Rumeli Beylerbeyliği sınırları içine alınmıştır.
1445 yılına ait bir kayıtta Köprülü Kalesi’nde yerleşimin olduğu yazılmıştır. 1395 yılından 20 yıl kadar sonraya ait bir kayıt kalede yerleşimin olmadığı, şehrin bu tarihten sonra iskân bakımından gelişmeye başladığı belirtilmiş. Bu dönemden itibaren şehrin adı “Köprülü” (كوپريلى) olarak kullanılmış, bu kullanım Türkçede Osmanlı dönemi sonrasında da aynen devam etmiştir.
Köprülü Sancağı 1494-1875 yılları arası Rumeli Eyaleti'ne, 1875-1912 yılları arası Selanik Vilayeti'ne bağlıydı.
Köprülü, 14. yüzyıl sonlarından Balkan Savaşları dönemine (1912-1913) kadar Osmanlı hâkimiyetinde kalmıştır. Enver Paşa İkinci Meşrutiyet’in ilan bildirisini bu şehirde duyurmuştur.
Osmanlı tarafından inşa edilen Kara Cami hâlen kullanılmaktadır. Osmanlı köprüleri hâlen kullanılmaya devam edilmektedir. Köprülü'den Türkiye'ye göç etmiş birçok aile olduğu gibi hâlen şehirde yaşayan Türkler toplumun etnik yapısının bir kısmını oluşturmaktadır. Köprülü'deki Türkler nüfusun %7.3 temsil etmekte ve şehrin Makedonlar'dan sonra en büyük etnik grubu oluşturmaktadırlar.
Şehir Osmanlı Tarihinde birçok önem taşımaktadır. Köprülü kökenli birçok kişi Osmanlı Devletinde önemli rol almış ve devlet erkanında söz sahibi olmuştur. Köprülü Ailesi'de bu şehre mensuptur 1656-1735 yılları arasında toplamda 7'tane Vezir- i Azam Osmanlı Devletini yönetmiştir. Bu yüzden şehre 18-20 yüzyılda Paşaların Şehri olarak adlandırılmış. Köprülülü Hamdi Bey, Fuat Köprülü ve daha nicesi bu şehirden çıkıp Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasında ve İstiklal Savaşının oluşmasında büyük rol oynamıştırlar.
Yugoslavya dönemi
Osmanlı İmparatorluğu dönemi sonrasında, küçüklü büyüklü birçok muharebe sonrasında Köprülü bölgesi, Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı egemenliğinde kalmıştır. Krallık, sonrasında Yugoslavya Krallığı olarak 1943 yılına dek egemen olmuştur.
1943 yılı ile beraber Yugoslavya Krallığı ortadan kalkmış, yerine Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti kurulmuştur. Bu dönemde de Köprülü, devam eden idari yapı içinde yer almıştır. II. Dünya Savaşı'ndan sonra Josip Broz Tito şehrin adını Titov Veles olarak değiştirmiştir. Kuzey Makedonya bağımsızlığını kazanınca tekrar Veles adına döndü.
Yakın dönem
1991 yılında Makedonya’nın Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’nden bağımsızlığını ilan etmesiyle Köprülü, bağımsız Makedonya Cumhuriyeti içinde yer almıştır.
Ekonomi
Şehir Kuzey Makedonya'nın kültür ve ticaret merkezlerinden biridir. üzerinde olması ticareti geliştiren önemli bir faktördür.
Kardeş şehirleri
Köprülü Belediyesi’nin anlaşma imzaladığı kardeş ve dost şehirler şunlardır:
Kaynakça
- ^ 2002 nüfus sayımı sonuçları 25 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Makedonya Cumhuriyeti Devlet İstatistik Enstitüsü (Makedonca) (İngilizce)
- ^ a b Среден Век 22 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Köprülü Belediyesi resmî sitesi (Makedonca)
- ^ XIII и XIV век 22 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Köprülü Belediyesi resmî sitesi (Makedonca)
- ^ XV-XVIII век 22 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Köprülü Belediyesi resmî sitesi (Makedonca)
- ^ Збратимени и Градови Пријатели 6 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Köprülü Belediyesi resmî sitesi (Makedonca)
Dış bağlantılar
- Google uydu haritası
- Şehre yapılmış bir gezinin notları için 15 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Koprulu Makedonca Veles Veles Yunanca Belesa Velesa Vardar Nehri uzerinde Kuzey Makedonya nin orta kisminda bulunan sehir KopruluSehirKoprulu VelesArmaKopruluKoprulu nun Kuzey Makedonya daki konumuUlkeKuzey MakedonyaBolgeVardarBelediyeIdare Belediye BaskaniAce Kocevski SDSM Rakim206 mNufus 2002 Toplam55 108Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Alan kodu 389 043Plaka koduVEResmi site Koprulu BelediyesiTarihceErken donem 6 yuzyilda Koprulu yu de icine alan bolgeye Slav nufus gelmeye baslamistir Bu donemde bolgede Slavlar yayilmistir Sehrin Slav dillerindeki adi olan Veles Slav Tanrisi Veles ten gelmektedir 1004 yili itibariyla bolge Dogu Roma egemenliginde olmustur Car Samoil bolgeyi Dogu Roma nin elinden almaya calissa da 1014 yilinda yapilan savasta yenilgiye ugramistir Bu yillarin sonrasinda sehir ve civari Car Kaloyan onderligindeki Bulgarlarin eline gecmis Kaloyan in olumu sonrasinda da Sipr jupan Stefan Nemanjic bolgenin kontrolunu almistir Stefan Nemanjic in olumunun akabinde ise bolge Selanik muhitine hukmeden Latinlerin kontrolune girmistir 14 yuzyil sonlarina kadar bolge sik sik el degistirmistir Osmanli donemi 1863 yilinda KopruluKoprulu nun Vardar kiyisi 1863 Koprulu 14 yuzyil sonunda 1395 Turklerin egemenligine gecmis bolgede Osmanli Imparatorlugu nun idaresi kurulmustur Idari duzenlemede Koprulu Rumeli Beylerbeyligi sinirlari icine alinmistir 1445 yilina ait bir kayitta Koprulu Kalesi nde yerlesimin oldugu yazilmistir 1395 yilindan 20 yil kadar sonraya ait bir kayit kalede yerlesimin olmadigi sehrin bu tarihten sonra iskan bakimindan gelismeye basladigi belirtilmis Bu donemden itibaren sehrin adi Koprulu كوپريلى olarak kullanilmis bu kullanim Turkcede Osmanli donemi sonrasinda da aynen devam etmistir Koprulu Sancagi 1494 1875 yillari arasi Rumeli Eyaleti ne 1875 1912 yillari arasi Selanik Vilayeti ne bagliydi Koprulu 14 yuzyil sonlarindan Balkan Savaslari donemine 1912 1913 kadar Osmanli hakimiyetinde kalmistir Enver Pasa Ikinci Mesrutiyet in ilan bildirisini bu sehirde duyurmustur Osmanli tarafindan insa edilen Kara Cami halen kullanilmaktadir Osmanli kopruleri halen kullanilmaya devam edilmektedir Koprulu den Turkiye ye goc etmis bircok aile oldugu gibi halen sehirde yasayan Turkler toplumun etnik yapisinin bir kismini olusturmaktadir Koprulu deki Turkler nufusun 7 3 temsil etmekte ve sehrin Makedonlar dan sonra en buyuk etnik grubu olusturmaktadirlar Sehir Osmanli Tarihinde bircok onem tasimaktadir Koprulu kokenli bircok kisi Osmanli Devletinde onemli rol almis ve devlet erkaninda soz sahibi olmustur Koprulu Ailesi de bu sehre mensuptur 1656 1735 yillari arasinda toplamda 7 tane Vezir i Azam Osmanli Devletini yonetmistir Bu yuzden sehre 18 20 yuzyilda Pasalarin Sehri olarak adlandirilmis Koprululu Hamdi Bey Fuat Koprulu ve daha nicesi bu sehirden cikip Turkiye Cumhuriyetinin kurulmasinda ve Istiklal Savasinin olusmasinda buyuk rol oynamistirlar Yugoslavya donemi Osmanli Imparatorlugu donemi sonrasinda kucuklu buyuklu bircok muharebe sonrasinda Koprulu bolgesi Sirp Hirvat ve Sloven Kralligi egemenliginde kalmistir Krallik sonrasinda Yugoslavya Kralligi olarak 1943 yilina dek egemen olmustur 1943 yili ile beraber Yugoslavya Kralligi ortadan kalkmis yerine Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti kurulmustur Bu donemde de Koprulu devam eden idari yapi icinde yer almistir II Dunya Savasi ndan sonra Josip Broz Tito sehrin adini Titov Veles olarak degistirmistir Kuzey Makedonya bagimsizligini kazaninca tekrar Veles adina dondu Yakin donem 1991 yilinda Makedonya nin Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti nden bagimsizligini ilan etmesiyle Koprulu bagimsiz Makedonya Cumhuriyeti icinde yer almistir EkonomiSehir Kuzey Makedonya nin kultur ve ticaret merkezlerinden biridir uzerinde olmasi ticareti gelistiren onemli bir faktordur Kardes sehirleriOsmanli dan kalma tarihi saat kulesiVardar Nehri uzerinde Koprulu sehriSehrin icinden Koprulu Belediyesi nin anlasma imzaladigi kardes ve dost sehirler sunlardir Zistovi Bulgaristan Hirvatistan Pula Hirvatistan Romanya Celje Slovenya Thermaikos Yunanistan Can Turkiye Uzice Sirbistan Sombor Sirbistan Nis Sirbistan Polonya Sandanski Bulgaristan Pernik Bulgaristan Silistre Bulgaristan Karsiyaka Turkiye Adalar Turkiye Erzincan TurkiyeKaynakca 2002 nufus sayimi sonuclari 25 Aralik 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Makedonya Cumhuriyeti Devlet Istatistik Enstitusu Makedonca Ingilizce a b Sreden Vek 22 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Koprulu Belediyesi resmi sitesi Makedonca XIII i XIV vek 22 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Koprulu Belediyesi resmi sitesi Makedonca XV XVIII vek 22 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Koprulu Belediyesi resmi sitesi Makedonca Zbratimeni i Gradovi Priјateli 6 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Koprulu Belediyesi resmi sitesi Makedonca Dis baglantilarGoogle uydu haritasi Sehre yapilmis bir gezinin notlari icin 15 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde