Kürkçü Hanı, İstanbul'un Mahmutpaşa semtinde yer alan han. Fatih bölgesinin Eminönü semtinde bulunan 15. Yüzyıl han yapılarından bir tanesidir. Dayahatun Mahallesi’ndeki Mahmut Paşa Yokuşu’nda bulunan Çakmakçılar ve Çarkçılar sokaklarının arasındaki bölgede 129 numarada yer almaktadır. İki adet girişi bulunur. Çarkçılar sokağı tarafındaki lokasyonu dolayısıyla Büyük Yeni Han ile komşudur. Ticaret hanıdır. Vezir Mahmut Paşa tarafından mimar Atik Sinan'a yaptırılmıştır
![]() Kürkçü Hanı (2014) | |
![]() | |
Genel bilgiler | |
---|---|
Durum | Aktif |
Tür | Han |
Mimari tarz | Osmanlı mimarisi |
Konum | Eminönü, Fatih |
Adres | Mahmut Paşa Yokuşu |
Şehir | İstanbul |
Ülke | Türkiye |
Koordinatlar | 41°00′47″K 28°58′12″D / 41.01306°K 28.97000°D |
Mevcut kullanan | Mağazalar |
Yükseklik | 12 m |
Teknik ayrıntılar | |
Yapı sistemi | Taş, tuğla |
Kat sayısı | 2 |
Tasarım ve inşaat | |
Mimar(lar) | Atik Sinan |
Kurşunlu Han ve Mahmut Paşa Han gibi isimlere de sahip olan Kürkçü Han, Mahmut Paşa’nın külliyesinin bir parçasıdır. Çünkü bu han Mahmut Paşa Camii’ni, Mahmut Paşa türbesini, yıkılmış olan medresesini ve hamamını çevresinde barındırır. Bugün bir kısmı Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne bağlı iken bir kısmı ise özel mülkiyettir.
Mimari özellikleri
128 m. boyunda, 68 m. genişliğinde olan han iki avludan oluşur. Büyük avlu 41,15 × 45,5 metrelik kare bir plana sahiptir. Şehrin topografyası ve hanın oturduğu yerdeki sokak dokusu bakımından kuzeyde bulunan diğer avlunun düzensiz bir planı vardır. Revak örtüsü kubbe, odaların örtüsü ise beşik tonozdur. 1900 yılında kuzey avludaki kubbenin çökmesi, avluda bulunan yapılara zarar vermiştir.
Eyvan şeklinde olan giriş, beşik tonozlu bir geçitle düzgün kare plana sahip olan büyük avluya bağlanır. Küçük avluya geçiş ise zemin kattan sağlanmaktadır. Büyük avluda ayrıca merdivenlerle inilen bir bodrum kat bulunmaktadır ve burası beşik tonozla örtülüdür. Hanın içindeki büyük avlunun ortasında ise ayrıca Hacı Küçük Ahmed Ağa tarafından yaptırılan bir mescid bulunmaktadır.
Kürkçü Han’ın temel yapı malzemeleri taş ve tuğladır. Sivri kemerli olan eyvanda ve diğer cephelerde yapı malzemesi olarak taş ve tuğla hatıllar kullanılmıştır. Büyük ve küçük avlunun iç kısımlarında ve dış cephelerde bulunan revakların kemerleri tuğladandır. Odaların kapıları taş kemerlidir.
Zamanla hanın yapısında bazı farklılıklar görülmeye başlamıştır. Bu farklılıkların nedeninin İstanbul’da yaşanmış olan yangın ve deprem gibi doğal afetler olduğu söylenebilir. İstanbul’da 16- 19. Yy arasında pek çok yangın gerçekleşmiş olmasına rağmen, özellikle Kürkçü Han’ın bulunduğu bölgeyi etkileyen önemli yangınlar bulunmaktadır. 1675, 1723 ve 1864 yılındaki Mahmutpaşa yangınları bunlara örnek olarak gösterilebilir. Bunun yanı sıra ikinci avluya, hanın ilk yapıldığı dönemlerde bulunmayan ve dolayısıyla yeni inşa edilmiş olduğu yapıların bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu farklılıklara ve hasarlara örnek olarak dışarıya bakan pencerelerin zamanla değişime uğraması gösterilebilir.
İşlevi
1977 yılında hanın büyük avlusunda toplamda 97 adet oda olduğu bilinmektedir. Toplamda ise 127 oda bulunmaktadır. İki avlulu hanın büyük avlusunda bulunan merdivenlerle bodruma inilmekte, burası ahır görevi görmektedir.
İlk yapıldığı yıllarda hanın avluların zemin katı depolara, üst katları ise ikamete ayrılmıştı. Zamanla her iki katta da çeşitli iş kollarının atölyeleri, depoları ve dükkanları bulunmaya başlamış, dolayısıyla han sadece bir ticaret alanına dönüşmüştür. Bu alanlara örnek olarak, hanın erken dönemlerinden başlayıp yaklaşık 1945 tarihine kadar olan dönemde kürkçüler, hırdavatçılar, tuhafiyeciler, kitapçılar, mobilyacılar, dökümhaneler, marangoz atölyeleri, terziler, komisyoncular, manifaturacılar örnek olarak gösterilebilir. Şimdilerde ise handa çoğunlukla yün satıcıları ve tuhafiye dükkanları bulunuyor.
Kaynakça
- ^ Kürkçü Han. İslam Ansiklopedisi resmi web sitesi [1] 30 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Erişim Tarihi: 25 Ocak 2022)
- ^ a b Müller-Wiener, Wolfgang (2002). İstanbul'un Tarihsel Topografyası. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- ^ Güran, Ceyhan (1976). “Türk Hanlarının Gelişimi ve İstanbul Hanları Mimarisi”. Ankara: Vakıflar Genel Müdürlüğü
- ^ [i] Fidan, Mehmet Sadettin (2009). “Geçmişten Günümüze İstanbul Hanları”. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kurkcu Hani Istanbul un Mahmutpasa semtinde yer alan han Fatih bolgesinin Eminonu semtinde bulunan 15 Yuzyil han yapilarindan bir tanesidir Dayahatun Mahallesi ndeki Mahmut Pasa Yokusu nda bulunan Cakmakcilar ve Carkcilar sokaklarinin arasindaki bolgede 129 numarada yer almaktadir Iki adet girisi bulunur Carkcilar sokagi tarafindaki lokasyonu dolayisiyla Buyuk Yeni Han ile komsudur Ticaret hanidir Vezir Mahmut Pasa tarafindan mimar Atik Sinan a yaptirilmistirKurkcu HaniKurkcu Hani 2014 Genel bilgilerDurumAktifTurHanMimari tarzOsmanli mimarisiKonumEminonu FatihAdresMahmut Pasa YokusuSehirIstanbulUlkeTurkiyeKoordinatlar41 00 47 K 28 58 12 D 41 01306 K 28 97000 D 41 01306 28 97000Mevcut kullananMagazalarYukseklik12 mTeknik ayrintilarYapi sistemiTas tuglaKat sayisi2Tasarim ve insaatMimar lar Atik Sinan Kursunlu Han ve Mahmut Pasa Han gibi isimlere de sahip olan Kurkcu Han Mahmut Pasa nin kulliyesinin bir parcasidir Cunku bu han Mahmut Pasa Camii ni Mahmut Pasa turbesini yikilmis olan medresesini ve hamamini cevresinde barindirir Bugun bir kismi Vakiflar Genel Mudurlugu ne bagli iken bir kismi ise ozel mulkiyettir Mimari ozellikleri128 m boyunda 68 m genisliginde olan han iki avludan olusur Buyuk avlu 41 15 45 5 metrelik kare bir plana sahiptir Sehrin topografyasi ve hanin oturdugu yerdeki sokak dokusu bakimindan kuzeyde bulunan diger avlunun duzensiz bir plani vardir Revak ortusu kubbe odalarin ortusu ise besik tonozdur 1900 yilinda kuzey avludaki kubbenin cokmesi avluda bulunan yapilara zarar vermistir Eyvan seklinde olan giris besik tonozlu bir gecitle duzgun kare plana sahip olan buyuk avluya baglanir Kucuk avluya gecis ise zemin kattan saglanmaktadir Buyuk avluda ayrica merdivenlerle inilen bir bodrum kat bulunmaktadir ve burasi besik tonozla ortuludur Hanin icindeki buyuk avlunun ortasinda ise ayrica Haci Kucuk Ahmed Aga tarafindan yaptirilan bir mescid bulunmaktadir Kurkcu Han in temel yapi malzemeleri tas ve tugladir Sivri kemerli olan eyvanda ve diger cephelerde yapi malzemesi olarak tas ve tugla hatillar kullanilmistir Buyuk ve kucuk avlunun ic kisimlarinda ve dis cephelerde bulunan revaklarin kemerleri tugladandir Odalarin kapilari tas kemerlidir Zamanla hanin yapisinda bazi farkliliklar gorulmeye baslamistir Bu farkliliklarin nedeninin Istanbul da yasanmis olan yangin ve deprem gibi dogal afetler oldugu soylenebilir Istanbul da 16 19 Yy arasinda pek cok yangin gerceklesmis olmasina ragmen ozellikle Kurkcu Han in bulundugu bolgeyi etkileyen onemli yanginlar bulunmaktadir 1675 1723 ve 1864 yilindaki Mahmutpasa yanginlari bunlara ornek olarak gosterilebilir Bunun yani sira ikinci avluya hanin ilk yapildigi donemlerde bulunmayan ve dolayisiyla yeni insa edilmis oldugu yapilarin bulundugu anlasilmaktadir Bu farkliliklara ve hasarlara ornek olarak disariya bakan pencerelerin zamanla degisime ugramasi gosterilebilir Islevi1977 yilinda hanin buyuk avlusunda toplamda 97 adet oda oldugu bilinmektedir Toplamda ise 127 oda bulunmaktadir Iki avlulu hanin buyuk avlusunda bulunan merdivenlerle bodruma inilmekte burasi ahir gorevi gormektedir Ilk yapildigi yillarda hanin avlularin zemin kati depolara ust katlari ise ikamete ayrilmisti Zamanla her iki katta da cesitli is kollarinin atolyeleri depolari ve dukkanlari bulunmaya baslamis dolayisiyla han sadece bir ticaret alanina donusmustur Bu alanlara ornek olarak hanin erken donemlerinden baslayip yaklasik 1945 tarihine kadar olan donemde kurkculer hirdavatcilar tuhafiyeciler kitapcilar mobilyacilar dokumhaneler marangoz atolyeleri terziler komisyoncular manifaturacilar ornek olarak gosterilebilir Simdilerde ise handa cogunlukla yun saticilari ve tuhafiye dukkanlari bulunuyor Kaynakca Kurkcu Han Islam Ansiklopedisi resmi web sitesi 1 30 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim Tarihi 25 Ocak 2022 a b Muller Wiener Wolfgang 2002 Istanbul un Tarihsel Topografyasi Istanbul Yapi Kredi Yayinlari Guran Ceyhan 1976 Turk Hanlarinin Gelisimi ve Istanbul Hanlari Mimarisi Ankara Vakiflar Genel Mudurlugu i Fidan Mehmet Sadettin 2009 Gecmisten Gunumuze Istanbul Hanlari Istanbul Istanbul Ticaret Odasi