1907 yılında ilk arabaların adaya gelmesinden bu yana Kıbrıs, Avrupa'nın en modern karayolu ağlarından birini geliştirmiştir. 2002 yılı istatistiklerine göre Kıbrıs'ın özgür bölgelerindeki karayolu ağı 7.206 km'lik asfaltlanmış ve 4.387 km'lik asfaltsız yollardan oluşmaktaydı.
Ulaştırma, İletişim ve Bayındırlık Bakanlığı altındaki Bayındırlık Dairesi Başkanlığı; otoyolların, kırsal kesimin çoğunluğunun, şehirlerarası yol ağının ve ana şehir içi yolların bakımı, iyileştirilmesi ve inşasından sorumludur. Belediyeler yerel şehir içi yolların ikincil bakımından sorumludur. Kıbrıs Harekâtı sebebiyle karayolu ağının gelişim süreci kökten değişti ve altyapı yatırımları, Kıbrıs nüfusunun %80'inin ve kalkınmanın çoğunun yoğunlaştığı adanın güney kesimine odaklandı. Kıbrıs'ta 2004'ten 2009'a kadar ölümlü kazaların %40'a kadar azaldığını gösteren istatistiklere bakılırsa, adanın karayolu ağının durumu iyi sayılabilir.
1907 yılında adaya ilk arabalar geldiğinde ada İngiliz idaresi altındaydı. Bu dönemde adaya ithal edilen arabalar sağ direksiyonlu olduğundan ötürü trafik akışı soldan gidecek şekilde oluştu ve bu düzen bugün de devam etmektedir.
Kıbrıs'taki mevcut hız sınırları şunlardır:
- Otoyollarda 100 km/s (kamyonlar hariç) ve 65 km/s alt sınır
- Yerleşim bölgeleri dışında 80 km/s
- Yerleşim bölgeleri içinde 50 km/s
Karayollarının Sınıflandırılması
Kıbrıs'taki karayolları 5 kategoride sınıflandırılabilir:
- Otoyollar (Α): Adanın standartları en yüksek olan ana yollardır. İki yönde de iki ya da üç şeritten oluşur ve aynı seviyede olmayan kavşakları olup Α harfiyle kodlanır. Hız sınırı saatte asgari 65 km ve azami 100 km'dir. Anayolların yerini almışlardır (Β kodlu yollar) ve bu sebeple numaraları aynıdır. (ör. otoyol Α1 anayol Β1'in yerini almıştır). Bazι durumlardı bu otoyollar mevcut yolların geliştirilmesiyle yapılmıştır (ör. Α3-). İlk otoyol planı 1970'te Lefkoşa ve Lefkoşa Havalimanı arasında yapılsa da 1974 olayları yüzünden gerçekleşmedi. Otoyol planları 1984'ten sonra yeniden uygulamaya konuldu.
- Şehirlerarası Yollar (Β): Genelde iki yönde birer şeritten oluşurlar, şehir içinde ikişer şerit olmaları da söz konusudur. Hız sınırları yerine göre saatte 65 veya 80 kilometredir. Otoyollardan önce adadaki anayol görevini görürlerdi, bugün daha çok bölgesel yol işlevindedirler. İnşaatlarına 1945'te başlanmış olup inşaası tamamlanan en son yol 1979'ta Baf ve Poli arasındaki yoluydu.
- Ana Yollar(Ε): İki yönde birer şeritten oluşup Ε harfi ve üç sayıyla kodlanan asfalt yollar. Yerleşim alanları dışında 80 km/s hız sınırı olup yerleşim alanları içerisinde bu sınır 50 km/saat'e düşer. Bazı durumlarda rotaları köylerin içinden geçmektedir. Her ne kadar bu yolların ilki 1950'lerde yapılsa da 1974 harekatı sebebiyle 1970'ler ve 1980'lerde bu yolları inşaası hız kazanmıştı. Rakamların ilki yolun başladığı anayolu işaret eder. Bu yollar genelde köyleri birbirine bağlayan yollardır.
- Yerel Yollar (F): F harfi ve üç rakamla kodlanan yollar. Bu yollar İngiliz idaresi zamanında yapılan ve Kıbrıs'ın bağımsızlığının ilk yıllarında asfaltlanan yollardır. Bu yolların amacı köyleri birbirlerine ve daha büyük yerleşim yerlerine bağlamaktı; bu sebeple bu yollar köylerin içinden geçerler. Her ne kadar bu yolların pek çoğu E kategorisindeki yollar gibi iki şeritli olsa da iki aracın yan yana geçemeyeceği köy merkezlerinden veya normalde aşılamaz yerlerden geçtiklerinden ötürü yüksek hızlar sağlanamayacağından bu düşük seviyeye verilmişlerdir. Yerleşim yerleri dışında, çift şeritli oldukları yerlerde hız sınırı 50 km/s olup, yolun düz olması durumunda bu sınır 80 km/s olabilmektedir. Yerleşim birimleri içerisinde ve aşırı daraldıkları yerlerde hız sınırı 30 km/s olarak belirlenmiştir. 1970'ler ve 1980'lerde pek çok E kategorisi yolun hızla inşa edilmesine kadar anayol görevi görmüşlerdir. 1980'lerin başında yol sınıflandırmalarının yapıldığı dönemde alternatif olarak kullanılmayan yollar da bu kategoriye dahil edilmişti, bu sebepten ötürü bu yolların en sonuncuları asfaltlanmıştır.
- Kategorisiz yollar: Birincil veya ikincil yol olabilirler. Bu yollar sınıflandırmalardan sonra inşa edildiklerinden ötürü herhangi bir numara verilmemiştir.
Otoyollar
İlk otoyol planları 1970 yılında Lefkoşa merkezi ile Lefkoşa Uluslararası Havalimanı arasında planlanmış ve bu amaçla şu anki Griva Digeni Caddesi genişletilmiş olsa da 1974'teki Türk askeri harekatı sebebiyle bu plan gerçekleştirilemedi ve adanın karayolu ağının gelişimi adanın hükûmetin etkin kontrolündeki güney kesimlerinde yoğunlaştı. Bu sebepten ötürü adadaki ilk otoyollar adanın güney kesiminde inşa edildi. Kıbrıs'ın ilk otoyolu 1986 yılında Lefkoşa - Limasol arasında (A1 ) açıldı. 7 yıl sonra, 1991 yılında 'dan başlayan Lefkoşa - Larnaka otoyolu (A2 ) inşa edildi. 1995 yılında Larnaka - Limasol hattı (A5 ) tamamlanırken 1997 yılında otoyol ağı adanın en uzun tüneli (900 metre) ile birlikte Baf'a ulaştı (A6 ). 2002 yılında da Larnaka Uluslararası Havalimanı'ndan başlayan ve Aya Napa'ya (A3 ) uzanan Larnaka Çevreyolu açıldı. 2006 yılında Lefkoşa'dan 'a gidecek olan otoyolun (A9) ilk kısmı Denya'ya ulaşacak şekilde hizmete açılsa da bu otoyol Ara Bölge'den geçeceği için Astromerit'e kadar olan bölümü inşa edilememiştir. Bununla birlikle 2023'te bu otoyolun Astromerit-Evrihu kısmının inşaatına başlandı.
Şu anda inşaat aşamasında olan 4 otoyol bulunmaktadır. (A7, A8, A9, A22 )
Otoyollar Listesi
Adı | Rotası | Mesafe | Tamamlandığı Yıl | Durumu | Notlar |
---|---|---|---|---|---|
Lefkoşa - Limasol | Lefkoşa, Limasol | 73 km | 1986 | Hizmete açık | Kornos'ta 5200 metrelik acil durum pisti bulunmakta |
Lefkoşa - Larnaka | , , Larnaka | 21 km | 1991 | Hizmete açık | |
Larnaka Uluslararası Havalimanı - Aya Napa | Larnaka (Uluslararası Havalimanı), Livadya, Aya Napa | 55 km | 2002 | Hizmete açık | Livadya'ya kadar olan bölüm çevreyolu olarak hizmet veriyor |
Larnaka - Larnaka Uluslararası Havalimanı | Larnaka, Larnaka Uluslararası Havalimanı | 4 km | Otoyol değil. Yola A kodu verildi. | ||
Larnaka - Limasol | Larnaka, , Köfünye | 19 km | 1995 | Hizmete açık | Köfünye'de 5000 metrelik acil durum pisti bulunmakta |
Limasol - Baf | Limasol, , Baf | 66 km | 1997 | Hizmete açık | |
Baf - Poli Hırsofu | Baf, Poli | 31 km | Yapım aşamasında | 15.5 kilometrelik ilk bölüm yapım aşamasında | |
Limasol - Saitta | Limasol, | 22 km | Yapım aşamasında | 3.7 kilometrelik ilk bölüm yapım aşamasında | |
Lefkoşa - Trodos | Lefkoşa, Denya, Astromerit, Evrihu | 65 km | 2006 (ilk kısım) | Kısmen hizmete açık |
|
Lefkoşa Çevreyolu | Geri, Çeri, Lakadamya | 32 km | Yapım aşamasında | 7.5 kilometrelik ilk bölüm yapım aşamasında. Bu proje A9'dan 'ya gidecek olan ayrı bir otoyol projesini de kapsar. |
Şehirlerarası Yollar
Şehirlerarası Yollar Listesi
Numarası | Rotası |
---|---|
Β1 | Limasol - - - Şirokitya - Köfünye - - - Strovolos - Lefkoşa |
Β2 | Dali Sanayi Bölgesi - Dali - - Aradip - Larnaka |
Β3 | Larnaka - - Dikelya - - - Aya Napa |
Β4 | Larnaka - Larnaka Havalimanı - |
Β5 | Larnaka - - - Köfünye |
Β6 | Limasol - İpsona - - - - - Yeroşibu - Baf |
Β7 | Baf - - - - - - Poli |
Β8 | Limasol - - - - - |
Β9 | - - Evrihu - Astromerit - Peristerona - - Lefkoşa |
Β10 | - Lefkoşa Uluslararası Havalimanı- Lefkoşa |
Β13 | Ayandrea Caddesi - Kantara Caddesi (Lefkoşa) |
Β16 | John Keneddy Caddesi (Lefkoşa) |
Β17 | Larnaka Caddesi (Lefkoşa - Eylence) |
Β18 | Grigoris Afksentiu Caddesi (Lefkoşa - Aydemet) |
Β20 | Havari Paulo Caddesi (Baf - Aşağı Baf). |
Β22 | Spiru Kiprianu Caddesi - Kalamon Caddesi ( - Arhangel - Strovolos - ) |
Bu yolların numaralandırılmaları 1980'lerde yapılmış olup Lefkoşa içerisinde işaretlenmiş yolların bir kısmı 1974 öncesinde faal olan önemli yolları takip eder. B13 yolu Miamilya (Haspolat) üzerinden Değirmenlik ve Trikomo'ya (İskele) giderken B16 yolu doğrudan bugünkü Ercan Havalimanı'na bağlanan eski Mağusa yoluydu. Benzer şekilde, B17 yolu da Piroyi (Gaziler) ve üzerinden giden eski Larnaka yoluydu.
Kıbrıs Cumhuriyeti, Uluslararası Avrupa karayolları ağına katılmamıştır, bu nedenle adada Avrupa yolu bulunmamaktadır.
Kaynakça
Dış Bağlantılar
- Ulaştırma, İletişim ve Bayındırlık Bakanlığı 2016-10-31 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- RAPOR Kıbrıs Üniversitesi Hareketlilik Planı []
- Helenik Yol Ağı (Kıbrıs Ağ Bölümü) 2012-03-04 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1907 yilinda ilk arabalarin adaya gelmesinden bu yana Kibris Avrupa nin en modern karayolu aglarindan birini gelistirmistir 2002 yili istatistiklerine gore Kibris in ozgur bolgelerindeki karayolu agi 7 206 km lik asfaltlanmis ve 4 387 km lik asfaltsiz yollardan olusmaktaydi Kibris otoyol aginin haritasi Renkli cizgiler tamamlanmis gri cizgiler yapim ya da planlama asamasinda Ulastirma Iletisim ve Bayindirlik Bakanligi altindaki Bayindirlik Dairesi Baskanligi otoyollarin kirsal kesimin cogunlugunun sehirlerarasi yol aginin ve ana sehir ici yollarin bakimi iyilestirilmesi ve insasindan sorumludur Belediyeler yerel sehir ici yollarin ikincil bakimindan sorumludur Kibris Harekati sebebiyle karayolu aginin gelisim sureci kokten degisti ve altyapi yatirimlari Kibris nufusunun 80 inin ve kalkinmanin cogunun yogunlastigi adanin guney kesimine odaklandi Kibris ta 2004 ten 2009 a kadar olumlu kazalarin 40 a kadar azaldigini gosteren istatistiklere bakilirsa adanin karayolu aginin durumu iyi sayilabilir 1907 yilinda adaya ilk arabalar geldiginde ada Ingiliz idaresi altindaydi Bu donemde adaya ithal edilen arabalar sag direksiyonlu oldugundan oturu trafik akisi soldan gidecek sekilde olustu ve bu duzen bugun de devam etmektedir Kibris taki mevcut hiz sinirlari sunlardir Otoyollarda 100 km s kamyonlar haric ve 65 km s alt sinir Yerlesim bolgeleri disinda 80 km s Yerlesim bolgeleri icinde 50 km s Uyari Soldan surunuz yazili tabelaKarayollarinin SiniflandirilmasiKibris taki karayollari 5 kategoride siniflandirilabilir Otoyollar A Adanin standartlari en yuksek olan ana yollardir Iki yonde de iki ya da uc seritten olusur ve ayni seviyede olmayan kavsaklari olup A harfiyle kodlanir Hiz siniri saatte asgari 65 km ve azami 100 km dir Anayollarin yerini almislardir B kodlu yollar ve bu sebeple numaralari aynidir or otoyol A1 anayol B1 in yerini almistir Bazi durumlardi bu otoyollar mevcut yollarin gelistirilmesiyle yapilmistir or A3 Ilk otoyol plani 1970 te Lefkosa ve Lefkosa Havalimani arasinda yapilsa da 1974 olaylari yuzunden gerceklesmedi Otoyol planlari 1984 ten sonra yeniden uygulamaya konuldu Sehirlerarasi Yollar B Genelde iki yonde birer seritten olusurlar sehir icinde ikiser serit olmalari da soz konusudur Hiz sinirlari yerine gore saatte 65 veya 80 kilometredir Otoyollardan once adadaki anayol gorevini gorurlerdi bugun daha cok bolgesel yol islevindedirler Insaatlarina 1945 te baslanmis olup insaasi tamamlanan en son yol 1979 ta Baf ve Poli arasindaki yoluydu Ana Yollar E Iki yonde birer seritten olusup E harfi ve uc sayiyla kodlanan asfalt yollar Yerlesim alanlari disinda 80 km s hiz siniri olup yerlesim alanlari icerisinde bu sinir 50 km saat e duser Bazi durumlarda rotalari koylerin icinden gecmektedir Her ne kadar bu yollarin ilki 1950 lerde yapilsa da 1974 harekati sebebiyle 1970 ler ve 1980 lerde bu yollari insaasi hiz kazanmisti Rakamlarin ilki yolun basladigi anayolu isaret eder Bu yollar genelde koyleri birbirine baglayan yollardir Yerel Yollar F F harfi ve uc rakamla kodlanan yollar Bu yollar Ingiliz idaresi zamaninda yapilan ve Kibris in bagimsizliginin ilk yillarinda asfaltlanan yollardir Bu yollarin amaci koyleri birbirlerine ve daha buyuk yerlesim yerlerine baglamakti bu sebeple bu yollar koylerin icinden gecerler Her ne kadar bu yollarin pek cogu E kategorisindeki yollar gibi iki seritli olsa da iki aracin yan yana gecemeyecegi koy merkezlerinden veya normalde asilamaz yerlerden gectiklerinden oturu yuksek hizlar saglanamayacagindan bu dusuk seviyeye verilmislerdir Yerlesim yerleri disinda cift seritli olduklari yerlerde hiz siniri 50 km s olup yolun duz olmasi durumunda bu sinir 80 km s olabilmektedir Yerlesim birimleri icerisinde ve asiri daraldiklari yerlerde hiz siniri 30 km s olarak belirlenmistir 1970 ler ve 1980 lerde pek cok E kategorisi yolun hizla insa edilmesine kadar anayol gorevi gormuslerdir 1980 lerin basinda yol siniflandirmalarinin yapildigi donemde alternatif olarak kullanilmayan yollar da bu kategoriye dahil edilmisti bu sebepten oturu bu yollarin en sonunculari asfaltlanmistir Kategorisiz yollar Birincil veya ikincil yol olabilirler Bu yollar siniflandirmalardan sonra insa edildiklerinden oturu herhangi bir numara verilmemistir OtoyollarBir otoyol kavsagi tabelasi Ilk otoyol planlari 1970 yilinda Lefkosa merkezi ile Lefkosa Uluslararasi Havalimani arasinda planlanmis ve bu amacla su anki Griva Digeni Caddesi genisletilmis olsa da 1974 teki Turk askeri harekati sebebiyle bu plan gerceklestirilemedi ve adanin karayolu aginin gelisimi adanin hukumetin etkin kontrolundeki guney kesimlerinde yogunlasti Bu sebepten oturu adadaki ilk otoyollar adanin guney kesiminde insa edildi Kibris in ilk otoyolu 1986 yilinda Lefkosa Limasol arasinda A1 acildi 7 yil sonra 1991 yilinda dan baslayan Lefkosa Larnaka otoyolu A2 insa edildi 1995 yilinda Larnaka Limasol hatti A5 tamamlanirken 1997 yilinda otoyol agi adanin en uzun tuneli 900 metre ile birlikte Baf a ulasti A6 2002 yilinda da Larnaka Uluslararasi Havalimani ndan baslayan ve Aya Napa ya A3 uzanan Larnaka Cevreyolu acildi 2006 yilinda Lefkosa dan a gidecek olan otoyolun A9 ilk kismi Denya ya ulasacak sekilde hizmete acilsa da bu otoyol Ara Bolge den gececegi icin Astromerit e kadar olan bolumu insa edilememistir Bununla birlikle 2023 te bu otoyolun Astromerit Evrihu kisminin insaatina baslandi Kibris ta kullanilan otoyol baslangici tabelasi Su anda insaat asamasinda olan 4 otoyol bulunmaktadir A7 A8 A9 A22 Otoyollar Listesi Adi Rotasi Mesafe Tamamlandigi Yil Durumu NotlarLefkosa Limasol Lefkosa Limasol 73 km 1986 Hizmete acik Kornos ta 5200 metrelik acil durum pisti bulunmaktaLefkosa Larnaka Larnaka 21 km 1991 Hizmete acikLarnaka Uluslararasi Havalimani Aya Napa Larnaka Uluslararasi Havalimani Livadya Aya Napa 55 km 2002 Hizmete acik Livadya ya kadar olan bolum cevreyolu olarak hizmet veriyorLarnaka Larnaka Uluslararasi Havalimani Larnaka Larnaka Uluslararasi Havalimani 4 km Otoyol degil Yola A kodu verildi Larnaka Limasol Larnaka Kofunye 19 km 1995 Hizmete acik Kofunye de 5000 metrelik acil durum pisti bulunmaktaLimasol Baf Limasol Baf 66 km 1997 Hizmete acikBaf Poli Hirsofu Baf Poli 31 km Yapim asamasinda 15 5 kilometrelik ilk bolum yapim asamasindaLimasol Saitta Limasol 22 km Yapim asamasinda 3 7 kilometrelik ilk bolum yapim asamasindaLefkosa Trodos Lefkosa Denya Astromerit Evrihu 65 km 2006 ilk kisim Kismen hizmete acik Lefkosa Denya arasi 20 kilometrelik ilk bolum hizmete acik Denya Astromerit arasi bolum planlama asamasinda Astromerit Evrihu arasi 11 kilometrelik bolum yapim asamasindaLefkosa Cevreyolu Geri Ceri Lakadamya 32 km Yapim asamasinda 7 5 kilometrelik ilk bolum yapim asamasinda Bu proje A9 dan ya gidecek olan ayri bir otoyol projesini de kapsar Sehirlerarasi YollarKavsak yol isareti Donel Kavsak yol tabelasi Anayol koduSehirlerarasi Yollar Listesi Numarasi Rotasi B1 Limasol Sirokitya Kofunye Strovolos Lefkosa B2 Dali Sanayi Bolgesi Dali Aradip Larnaka B3 Larnaka Dikelya Aya Napa B4 Larnaka Larnaka Havalimani B5 Larnaka Kofunye B6 Limasol Ipsona Yerosibu Baf B7 Baf Poli B8 Limasol B9 Evrihu Astromerit Peristerona Lefkosa B10 Lefkosa Uluslararasi Havalimani Lefkosa B13 Ayandrea Caddesi Kantara Caddesi Lefkosa B16 John Keneddy Caddesi Lefkosa B17 Larnaka Caddesi Lefkosa Eylence B18 Grigoris Afksentiu Caddesi Lefkosa Aydemet B20 Havari Paulo Caddesi Baf Asagi Baf B22 Spiru Kiprianu Caddesi Kalamon Caddesi Arhangel Strovolos Bu yollarin numaralandirilmalari 1980 lerde yapilmis olup Lefkosa icerisinde isaretlenmis yollarin bir kismi 1974 oncesinde faal olan onemli yollari takip eder B13 yolu Miamilya Haspolat uzerinden Degirmenlik ve Trikomo ya Iskele giderken B16 yolu dogrudan bugunku Ercan Havalimani na baglanan eski Magusa yoluydu Benzer sekilde B17 yolu da Piroyi Gaziler ve uzerinden giden eski Larnaka yoluydu Avrupa YollariKibris Cumhuriyeti Uluslararasi Avrupa karayollari agina katilmamistir bu nedenle adada Avrupa yolu bulunmamaktadir Kaynakca Grafeio Statistikhs amp Ereynwn Tmhma Troxaias Arxhgeioy Statistika PDF 13 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 31 Ekim 2016 Kwdikas Odikhs Kykloforias Kyproy PDF 16 Mart 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 16 Mart 2024 Dis BaglantilarUlastirma Iletisim ve Bayindirlik Bakanligi 2016 10 31 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi RAPOR Kibris Universitesi Hareketlilik Plani olu kirik baglanti Helenik Yol Agi Kibris Ag Bolumu 2012 03 04 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi