Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Ocak 2018) |
Trafiğin gerek sağdan gerek soldan aktığı bölgelerde esas amaç trafiği bir düzene koymaktır. Trafik akışı çoğunlukla temel kurallara göre düzenlenir. Böylece birbirine çok uzak bölgelerde bile aynı kurallar geçerlidir. Buradaki niyet trafik kazalarının önüne geçebilmektir.
Tüm bunlara rağmen bazı bölgelerde trafik aynı koldan akmaz. Dünyada insanların %66'sı araçlarını sağdan akan trafikte sürerler, %34'ü ise soldan akan trafikte. Dünyada soldan akan trafik için yapılan yollar, tüm yolların %28'ini oluştururken, sağdan akan trafik için yapılan yollar %72'sini oluşturur.
Tarihi Gelişim
İlk otomobillerde böyle problem yoktu. Çünkü ilk otomobillerde tekneden kopya edilmiş `yeke' vardı. Yuvarlak `direksiyon' manivela kuvveti ile daha rahat kullanım için icat edildi. Müşterinin isteğine göre sağa sola veya ortaya konabiliyordu. O dönemlerden çok önce `trafik' sağdan veya soldan diye ayrılmıştı. Milattan önce 11 yüzyılda Çin'de kural `adamların sağdan, kadınların soldan, arabaların ortadan' gitmesini söylüyordu. Roma İmparatorluğu'nda daha enteresan bir durum vardı. Türkiye'de yapılan araştırmalar Roma arabalarının sağdan, İngiltere'de ise soldan gittiğini gösteriyor. Bunun istisnası olarak, 1998'de arkeologlar tarafından İngiltere'nin Swindon kasabası yakınlarında, eski bir Roma taş ocağına giden bir yol bulundu. Yolun solundaki girintiler, sağındakinden daha derin olduğundan, buradan arkeologlar arabaların taş ocağından yüklü çıkıp boş girdiklerini anlamışlardı. Yani Romalıların burada yolun solunu kullandığı anlaşılıyordu. Yolun veya `geçişin' sağdan ya da soldan yapılmasında `anatomik' bir neden var. İnsanlar sağ ellerini daha iyi kullanırlar. Yani kılıçlarını solda taşırlar. Rakipleri ile aralarına kılıçlı ellerini koymak için rakiplerinin (yani yolun) solunu seçerler. At arabalarında da böyle başladı. Çok atlı arabalarda arabacı dizginleri sağ elinde tutmak için sol arka atın sırtına veya arabanın sol tarafına oturdu. Yol kenarını da iyi görmek için soldan sürdü. Ancak bu durum araba sayısı çoğalıp karşılıklı geçişlerde problem çıkmaya başlayınca değişmeye başladı. İtalya'da şehirlerde sağ, dışarıda sol trafik kullanılır oldu. Sonunda İngilizler 1756'da Londra Köprüsü'nde çıkan problemler yüzünden karar verdiler ve İngiltere'deki tüm köprü ve yollarda `sol' trafik kanunla uygulanmaya başladı. Buna tabii tüm koloniler de dahildi. Ancak Napolyon Avrupa'nın bu noktadaki kaderini değiştirdi. Çünkü Napolyon solaktı ve düşmanları `solunda' görmek istiyordu!
Aynı yıllarda Amerika'da arabacılar sağda oturur olmuşlardı. 1792'de Lancester'den Philedelphia'ya yapılan yolun `sağ tarafı' kullanılacaktır diye ilk kanunu Pennsylvania eyaleti çıkardı. Avrupa'da Avusturya-Macaristan, Rusya ve Portekiz Napolyon'a uymadılar. Bu ülkeler Birinci Cihan Harbi'nin sonuna kadar soldan trafik kullandılar. Avusturya'nın Napolyon tarafından zapt edilmiş bölümü sağdan kullanırken öteki kısım hâlâ soldan kullanıyordu. Sonunda Hitler başta Avusturya olmak üzere Tüm kıtayı `sağcı' yaptı.
Japonya Tren teknolojisini İngilizlerden aldığı için Samurai zamanından kalma `solu' uygulamaya devam eti. 1945'te Okinava, Amerikalıların hâkimiyetinde 1972'ye kadar sağdan, sonra Japonya'ya geri verilince sola geçti. Çin 1945'te sağa geçti. Avrupa'da bir tek İsveç, sol trafikte ısrarlı oldu. Ancak baktılar ki Avrupa'ya sattıkları Volvo'lar ve Saab'lar sağdan kendilerine soldan direksiyon üretirken problemler oluyor, 1967'de sağ trafiğe dönen son Kıta Avrupası ülkesi oldular. Amerika'da 1800'lerin sonunda `uyanık' avukat George Seldon, otomobilin patentini aldı. Henry Ford seri üretime geçtiği yıllarda royalite parası kaptırmamak için direksiyonu sola aldı.
Kanada bölüm bölüm `sağa' geçti. Lunenburg kazası `sağa' geçtikten bir yıl sonra 1923'te sığır eti fiyatları müthiş düştü. Çünkü soldan gitmeye şartlanmış araba öküzleri sağ trafiği anlayamadılar.
Sağdan ve Soldan Akan Trafiğin Özellikleri
Soldan Akan Trafiğin Özellikleri
- Trafik soldan akar sadece öndeki aracı geçmek için sağ şerit kullanılabilir.
- Karşı yönden gelen trafik sağda kalır.
- Trafik işaretlerinin çoğu yolun sol tarafında sürücülerin görebileceği yerdedir.
- Trafik göbeklerinden dönerken araçlar saat yönünde dönerler.
- Yayalar karşıdan karşıya geçerken ilk önce sağlarına bakarlar.
- Araçların şoför mahalli sağdadır.
- Kaldırımın olmadığı yerde yayaların yolun sağından yürümeleri gerekir.
Sağdan Akan Trafiğin Özellikleri
- Trafik sağdan akar sadece öndeki aracı geçmek için sol şerit kullanılabilir(sollama)
- Karşı yönden gelen trafik solda kalır.
- Trafik işaretlerinin çoğu yolun sağ tarafında sürücülerin görebileceği yerdedir.
- Trafik göbeklerinde araçlar dönerken saat yönünün tersine dönerler.
- Yayalar karşıdan karşıya geçerken ilk önce sollarına bakarlar.
- Araçların şoför mahalli soldadır.
- Kaldırımın olmadığı yerde yayaların yolun solundan yürümeleri gerekir.
Güvenlik Faktörleri
1969'da J.J.Leeming tarafından yapılan araştırmaya göre, trafiğin soldan aktığı ülkelerde çarpışma ve kaza oranlarının daha az olduğu görülmüştür. Ancak Leeming'in çalıştığı ülkeler küçük olduğundan bu verilerin her yerde geçerli olamayacağını öne sürmüştür. Ancak yine araştırmalara göre, insanların sağ gözleri sol gözlerine göre daha baskın ve görme oranı daha fazladır. Bundan dolayı, trafiğin soldan aktığı ülkelerde karşıdan gelen trafik ve dikiz aynasını kontrol etmede sağ göz kullanılacağından burada çarpışma oranları düşüktür. Trafiğin sağdan aktığı ülkelerde ise zayıf olan sol gözün karşıdan gelen trafiği görmekte ve dikiz aynasını kontrol etmede kullanılması kaza riskini artırır.
Trafiğin soldan aktığı ülkeler
Not: Parantez içindeki yıllar, trafiğin soldan akışına geçildiği zamandır.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Ocak 2018 Trafigin gerek sagdan gerek soldan aktigi bolgelerde esas amac trafigi bir duzene koymaktir Trafik akisi cogunlukla temel kurallara gore duzenlenir Boylece birbirine cok uzak bolgelerde bile ayni kurallar gecerlidir Buradaki niyet trafik kazalarinin onune gecebilmektir Trafigin sagdan aktigi ulkeler Trafigin soldan aktigi ulkeler Tum bunlara ragmen bazi bolgelerde trafik ayni koldan akmaz Dunyada insanlarin 66 si araclarini sagdan akan trafikte surerler 34 u ise soldan akan trafikte Dunyada soldan akan trafik icin yapilan yollar tum yollarin 28 ini olustururken sagdan akan trafik icin yapilan yollar 72 sini olusturur Tarihi GelisimIlk otomobillerde boyle problem yoktu Cunku ilk otomobillerde tekneden kopya edilmis yeke vardi Yuvarlak direksiyon manivela kuvveti ile daha rahat kullanim icin icat edildi Musterinin istegine gore saga sola veya ortaya konabiliyordu O donemlerden cok once trafik sagdan veya soldan diye ayrilmisti Milattan once 11 yuzyilda Cin de kural adamlarin sagdan kadinlarin soldan arabalarin ortadan gitmesini soyluyordu Roma Imparatorlugu nda daha enteresan bir durum vardi Turkiye de yapilan arastirmalar Roma arabalarinin sagdan Ingiltere de ise soldan gittigini gosteriyor Bunun istisnasi olarak 1998 de arkeologlar tarafindan Ingiltere nin Swindon kasabasi yakinlarinda eski bir Roma tas ocagina giden bir yol bulundu Yolun solundaki girintiler sagindakinden daha derin oldugundan buradan arkeologlar arabalarin tas ocagindan yuklu cikip bos girdiklerini anlamislardi Yani Romalilarin burada yolun solunu kullandigi anlasiliyordu Yolun veya gecisin sagdan ya da soldan yapilmasinda anatomik bir neden var Insanlar sag ellerini daha iyi kullanirlar Yani kiliclarini solda tasirlar Rakipleri ile aralarina kilicli ellerini koymak icin rakiplerinin yani yolun solunu secerler At arabalarinda da boyle basladi Cok atli arabalarda arabaci dizginleri sag elinde tutmak icin sol arka atin sirtina veya arabanin sol tarafina oturdu Yol kenarini da iyi gormek icin soldan surdu Ancak bu durum araba sayisi cogalip karsilikli gecislerde problem cikmaya baslayinca degismeye basladi Italya da sehirlerde sag disarida sol trafik kullanilir oldu Sonunda Ingilizler 1756 da Londra Koprusu nde cikan problemler yuzunden karar verdiler ve Ingiltere deki tum kopru ve yollarda sol trafik kanunla uygulanmaya basladi Buna tabii tum koloniler de dahildi Ancak Napolyon Avrupa nin bu noktadaki kaderini degistirdi Cunku Napolyon solakti ve dusmanlari solunda gormek istiyordu Ayni yillarda Amerika da arabacilar sagda oturur olmuslardi 1792 de Lancester den Philedelphia ya yapilan yolun sag tarafi kullanilacaktir diye ilk kanunu Pennsylvania eyaleti cikardi Avrupa da Avusturya Macaristan Rusya ve Portekiz Napolyon a uymadilar Bu ulkeler Birinci Cihan Harbi nin sonuna kadar soldan trafik kullandilar Avusturya nin Napolyon tarafindan zapt edilmis bolumu sagdan kullanirken oteki kisim hala soldan kullaniyordu Sonunda Hitler basta Avusturya olmak uzere Tum kitayi sagci yapti Japonya Tren teknolojisini Ingilizlerden aldigi icin Samurai zamanindan kalma solu uygulamaya devam eti 1945 te Okinava Amerikalilarin hakimiyetinde 1972 ye kadar sagdan sonra Japonya ya geri verilince sola gecti Cin 1945 te saga gecti Avrupa da bir tek Isvec sol trafikte israrli oldu Ancak baktilar ki Avrupa ya sattiklari Volvo lar ve Saab lar sagdan kendilerine soldan direksiyon uretirken problemler oluyor 1967 de sag trafige donen son Kita Avrupasi ulkesi oldular Amerika da 1800 lerin sonunda uyanik avukat George Seldon otomobilin patentini aldi Henry Ford seri uretime gectigi yillarda royalite parasi kaptirmamak icin direksiyonu sola aldi Kanada bolum bolum saga gecti Lunenburg kazasi saga gectikten bir yil sonra 1923 te sigir eti fiyatlari muthis dustu Cunku soldan gitmeye sartlanmis araba okuzleri sag trafigi anlayamadilar Sagdan ve Soldan Akan Trafigin OzellikleriSoldan Akan Trafigin Ozellikleri Trafik soldan akar sadece ondeki araci gecmek icin sag serit kullanilabilir Karsi yonden gelen trafik sagda kalir Trafik isaretlerinin cogu yolun sol tarafinda suruculerin gorebilecegi yerdedir Trafik gobeklerinden donerken araclar saat yonunde donerler Yayalar karsidan karsiya gecerken ilk once saglarina bakarlar Araclarin sofor mahalli sagdadir Kaldirimin olmadigi yerde yayalarin yolun sagindan yurumeleri gerekir Sagdan Akan Trafigin Ozellikleri Trafik sagdan akar sadece ondeki araci gecmek icin sol serit kullanilabilir sollama Karsi yonden gelen trafik solda kalir Trafik isaretlerinin cogu yolun sag tarafinda suruculerin gorebilecegi yerdedir Trafik gobeklerinde araclar donerken saat yonunun tersine donerler Yayalar karsidan karsiya gecerken ilk once sollarina bakarlar Araclarin sofor mahalli soldadir Kaldirimin olmadigi yerde yayalarin yolun solundan yurumeleri gerekir Guvenlik Faktorleri1969 da J J Leeming tarafindan yapilan arastirmaya gore trafigin soldan aktigi ulkelerde carpisma ve kaza oranlarinin daha az oldugu gorulmustur Ancak Leeming in calistigi ulkeler kucuk oldugundan bu verilerin her yerde gecerli olamayacagini one surmustur Ancak yine arastirmalara gore insanlarin sag gozleri sol gozlerine gore daha baskin ve gorme orani daha fazladir Bundan dolayi trafigin soldan aktigi ulkelerde karsidan gelen trafik ve dikiz aynasini kontrol etmede sag goz kullanilacagindan burada carpisma oranlari dusuktur Trafigin sagdan aktigi ulkelerde ise zayif olan sol gozun karsidan gelen trafigi gormekte ve dikiz aynasini kontrol etmede kullanilmasi kaza riskini artirir Trafigin soldan aktigi ulkelerAvustralya da trafigin soldan aktigini belirten bir uyari isareti Not Parantez icindeki yillar trafigin soldan akisina gecildigi zamandir Alderney ABD Virgin Adalari Anguilla Antigua ve Barbuda Avustralya Bahamalar Banglades Barbados Bermuda Bhutan Birlesik Krallik Birlesik Krallik Virgin Adalari Botsvana Brunei Cayman Adalari Christmas Adasi Cocos Adalari Cook Adalari Dogu Timor 1928 1976 arasi sag Dominika Endonezya Falkland Adalari Fiji Grenada Guernsey Guyana Guney Afrika Kibris Hindistan Hong Kong Irlanda ingiltere Jamaika Japonya Okinawa 1978 Jersey Kenya Kiribati Lesotho Makao Malavi Maldivler Malezya Malta Man Adasi Mauritius Montserrat Mozambik Namibya 1918 Nauru 1918 Nepal Niue Norfolk Adasi Pakistan Papua Yeni Gine Pitcairn Adasi Saint Helena Saint Kitts ve Nevis Saint Lucia Saint Vincent ve Grenadinler Samoa 2009 Seysel Adalari Singapur Solomon Adalari Sri Lanka Surinam Esvatini Tanzanya Tayland Tokelau Tonga Trinidad ve Tobago Turks ve Caicos Adalari Tuvalu Uganda Yeni Zelanda Zambiya ZimbabveKaynakca Arsivlenmis kopya 2 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2011