Kıbrıslı Mehmet Emin Paşa (1813 - 1871), Abdülmecid saltanatında 29 Mayıs 1854 - 23 Kasım 1854, 18 Kasım 1859 - 24 Aralık 1859 ve 28 Mayıs 1860 - 6 Ağustos 1861 tarihleri arasında 3 dönemde toplam bir yıl on ay on bir gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.
Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa | |
---|---|
Osmanlı Sadrazamı | |
Görev süresi 28 Mayıs 1860 - 6 Ağustos 1861 | |
Hükümdar | Abdülmecid |
Yerine geldiği | Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa |
Yerine gelen | Mehmed Emin Âli Paşa |
Görev süresi 18 Kasım 1859 - 24 Aralık 1859 | |
Hükümdar | Abdülmecid |
Yerine geldiği | Mehmed Emin Âli Paşa |
Yerine gelen | Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa |
Görev süresi 29 Mayıs 1854 - 23 Kasım 1854 | |
Hükümdar | Abdülmecid |
Yerine geldiği | Mustafa Naili Paşa |
Yerine gelen | Koca Mustafa Reşid Paşa |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1813 |
Ölüm | 1871 (57-58 yaşlarında) İstanbul |
Yaşamı
Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa 1813'te Baf Kıbrıs'ta doğmuştur. Babasının adı Hüseyin Efendi idi. Babası II. Mahmud'un hazine kethüdası Mehmed Emin Ağa'nın kardeşi idi. Amcasının yardımı ile Endurun'a girerek orada yetişti.
Saray hizmetinden 1828/29'da "yüzbaşı" rütbesi ile Hassa Alayı 2. Taburu'na tayin edilmesi ile ayrıldı. 1833-1834'te Hassa Alayı'nda subaylık yaptı. Sonra devlet bursu ile 1828/29'da, önce Londra, İngiltere'ye ve sonra Paris, Fransa'ya gönderilip orada eğitimini tamamladı. 1834/35'te Avrupa'daki eğitiminden dönerek "kolağası" rütbesi ve sonra da "binbaşı" rütbesi ile Hassa 5. Alayı'nda görev yaptı. Sultan Abdülmecid tahta geçmesi ile 1839'da "miralay" rütbesi ile Tophane'ye memur oldu. 1839/40'ta "mirliva" rütbesi ile "Tophane Meclisi" üyeliğine tayin edildi. 1840'ta "Dar-ı Şurayı Askeriye" üyeliğine atandı. Bir aralık redif askeri toplamak için Sinop ve Kastamonu'da görevlendirildi. 1843'te Osmanlı ordusunda yapılan bir tensikatta askeri görevden ayrılmak ve bir müddet evinde kalmak zorunda kaldı.
Fakat çok geçmeden askeriye kadrosundan mülkiye idare kadrosuna "mîr-i ümerâ" unvanı ile nakledildi. Aralık 1844'te Akka muhafızı ve sonra Kasım 1845'te Kudüs mutasarrıfı olarak tayin edildi. Bu dönemlerde Filistin'de ortaya çıkan ciddi bir Bedevi isyanını bastırdı. Mayıs 1846'da sivil "mîr-i mirân" unvanı verildi. Temmuz 1846'da Tırnova kaymakamı tayin edildi. 1847'de istifa etti. Ağustos 1848'de ise tekrar devlet görevine başlatılıp Belgrad valiliğine tayini çıktı; ama bir ay sonra görevden alındı ve hemen Tirhala mutasarrifi olarak tayini çıktı. Ocak 1847-Eylül 1848 tarihleri arasında Tirhala mutasarrifliği yaptı.
1848 yılının Eylül ayında vezirlik rütbesi verilerek Londra Büyükelçiliği'ne atandı ve Ekim 1850'ye kadar bu görevi yaptı. Fakat bu sırada kuzey Suriye'de Halep'te bir isyan çıktı ve bu isyanın ancak Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa gibi tecrübeli biri tarafından bastırılabileceği mülahazası ile Ekim 1850'de Halep valisi yapıldı. Orada iken bu isyanı bastırmada başarılı oldu ve asayişi sağladı. Fakat Eylül 1851'de Girit valisi atanması gerekçesi ile Halep Valığı görevinden alınıp İstanbul'a geri çağrıldı. Buna itiraz edip görevden istifa etti. Ekim 1851'de sivil "müşir" unvanı verilerek "Arabistan Müşiri" olarak görevlendirildi. Şubat 1853'te bu görevden azledildi. Haziran 1853'te Edirne Valisi olarak atandı.
Bu sırada Rusya Çarı Nikolay kendisini Ortodoks'ların hamisi ve koruyucusu olarak görerek Prens Aleksandr Menşikov'u İstanbul’a olağanüstü yetkilerle elçi olarak yollamıştı. Sadrazam Giritli Mustafa Naili Paşa da daha önce azledilen Damat Mehmet Ali Paşa gibi Prens Menşikov'un isteklerine ve ültimatomlarına karşı koyduğu için, Prens Menşikov İstanbul'dan eliboş ayrılmıştı. Ekim 1853'te Kırım Savaşı başladı. 30 Kasım 1853'te Sinop Baskını ile Rus Karadeniz donanmasının Sinop'ta Patrona Osman Paşa komutasında bulunan Osmanlı donanmasının büyük bir filosuna baskın yapıp ağır bir darbe indirmesinin hemen ardından 30 Ocak 1854'te Kıbrıslı Mehmet Emin Paşa yerine Kaptan-ı Derya yapıldı. Bu görevde fazla kalmadı.
Devam etmekte olan Kırım Savaşı'nin başlamasından itibaren İngiltere ve Fransa'ya Osmanlı Devleti'ne destek vermekteydiler ve 27 Şubat 1854'te Rusya'nın İngiltere ve Fransa tarafından verilen ültimatomu reddetmesi nedeni ile İngiltere ve Fransa Rusya'ya harp ilan ettiler. 1854 ilkbaharında Rusya orduları Tuna Nehri'ni geçerek Dobruca'ya girdiler ve 14 Nisan 1854'te 41 gün süren Silistre Kuşatması'nı başlattılar. Şumnu'da karargahı ve ana gücü bulunan Osmanlı Başkomutanı Serdar-ı Ekrem Ömer Lütfi Paşa İngiliz ve Fransız Başkomutanlarını ile toplanıp bir değerlendirme yaparak, Çanakkale Boğazı'na girerek Gelibolu'ya yerleşmiş olan İngiliz ve Fransız destek güçlerinin Mayıs sonunda Varna limanına çıkmalarına karar verildi. Tam bu sırada İngiltere ve Fransa'ya yakınlığı nedeni Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa, Giritli Mustafa Naili Paşa yerine 29 Mayıs 1854'te birinci defa olarak Sadrazam yapıldı. Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa bu görevde 5 ay kaldı. Bu sırada İngiltere ve Fransa ile ilişkilerini Hariciye Nazırı olan Koca Mustafa Reşid Paşa yürütmekte idi. Mütercim Rüştü Paşa ise sadrazam olan Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa ile yapılması gerekenler hakkında devamlı anlaşmazlık içinde bulunmakta idi. Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa 23 Kasım 1854'te sadrazamlıktan azledildi ve yerine Mütercim Rüştü Paşa sadrazam oldu.
Kıbrıslı Mehmet Emin Paşa önce 27 Temmuz 1885'te "Meclis-i Tanzimat" başkanlığına atan dı. Daha sonra da 27 Temmuz 1855'te Sedaret Kaymakamı oldu ve bu görevden tabii olarak 29 Haziran 1856'da azledildi.
Eylül 1856'da Sankt-Peterburg'a Rusya Çarlığı'na Osmanlı Devleti'nin olağanüstü elçisi olarak tayin edildi. Bu göreveden Ocak 1957'de İstanbul'a geri döndü. 14 Ağustos 19=8547'de Meclisi Tanzimat başkanlığından ayrılıdı. "Mecalis-ı Aliye"'ye üye olarak tayin edildi. 11 Ocak 1858'de ise tekrar "Meclis-i Tanzimat" başkanlığına ikinci kez olarak getirildi.
18 Ağustos 1858'de ikinci kez Kaptan-ı Derya olarak atandı. Bu görevde ancak bir yıl kaldı.
18 Ekim 1859'da ikinci kez sadrazam oldu. Fakat padişah olan I. Abdülmecid ile devletin mali durumu ve alınan dış borçlar dolayısıyla anlaşmazlığa düştü. Kırım Savaşı döneminde savaş harcamalarını karşılamak nedeni ile Osmanlı Devleti İngiltere ve Fransa'dan büyük dış borçlar almıştı. Bu dış borçlar Osmanlı devleti hazinesine büyük külfet yüklemekte idi. Buna rağmen Sultan ve saray sorumsuz şekilde harcamalar yapmaya devam etmekte idiler. Özellikle yaptırılan yeni Dolmabahçe Sarayı, padişahın adını taşıyan kışlalar ve okulların yapımı, ordunun gereksinimleri için İngiltere ve Fransa'dan dış borçlar alınmaya devam edilmişti. Kırım Savaşı için 24 Ağustos 1854'te alınan birinci dış borçlanmayı; ikinci kez 1855'te; üçüncü kez 1858'de dördüncü kez 1860'ta dış borçlanmalar izlemişti. Devletin Galata sarraflarından yüksek faizlerle aldığı iç borçlar nedeni ile Galata bankerlerine olan borçlanma miktarı 80 milyon altın lirayı aşmıştı. Bu iç borçlanma için rehin olarak verilen mücevherler ve borç senetleri de yabancı bankerler ve yabancı tüccarlar eline geçmiş ve efektif olarak dış borçlanma olmuşlardı. Sadrazam olarak Kıbrıslı Mehmet Emin Paşa bu yüksek dış borçlanmayı gayet sert olarak tenkit etmeye başladı. Bu eleştiriler Sultan I. Abdülmecid tarafından gayet kötü karşılandı ve Kıbrıslı Mehmet Emin Paşa 23 Aralık 1859'da azledildi.
Sultan I. Abdülmecid daha genç olmakla beraber saltanatının son yıllarını gayet zor durumlarda geçirdi. Alkolik içki müptelası olmuştu ve veremden müztarıptı. 1861'ın ilkbaharında padişahın sağlığı büsbütün bozuldu. Osmanlı devletinin Rumeli'ndeki Balkanların batı bölgelerinde davamlı hoşnutsuzluk bulunduğu açıkça ortada idi. Develtin bu kötü durumuna el atabilecek tecrübeli bir sadrazam istenmekteydi. Bu nedenle 27 Mayıs 1860'ta Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa üçüncü defa sadrazamlığa getirildi. Sadrazam oluşunun ikinci haftası içinde Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa kendine Rumeli müfettişi unvanını da vererek Rumeli ve doğu Balkanlarda hoşnutsuzluğu kendi gözüyle görüp incelemeye koyuldu. Bu Rumeli inceleme gezisinden Eylül 1860'ta geri döndü. Bu sedareti döneminde Sultan I. Abdülmecid 25 Haziran 1861'de 38 yaşında iken öldü. Bir önceki gün Sultan mükellef bir ziyafete katilmıştı ve bu ziyafet sonunda rahatsızlanmış ve Ihlamur Köşkü'ne getirilmiş idi. Ölüm yatağında iken Sultan'in odasında doktorlar, sadrazam Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa, Serasker Rıza Paşa, Kaptan-ı Derya Damad Mehmed Ali Paşa bulunmaktydi. I. Abdülmecid'in cenazesi öldüğü gün kılınan cenaze namazından sonra hemen kaldırıldı ve Yavuzselim Camii avlusundaki türbeye gömüldü. Yine o gün Topkapı Sarayı Babülsaade önünde yapılan geleneksel cülus töreni yapılarak yerine yine II. Mahmud'un oğlu olan kardeşi Sultan Abdülaziz Osmanlı tahtına çıktı. Sultan Abdülaziz tahta çıkmasından hemen sonra 6 Ağustos 1861'de Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa'yı sadrazamlıktan azletti.
Kıbrıslı Mehmet Emin Paşa bundan sonra Eylül 1861'de Edirne Valiliğine atandı. Bu görevinde Nisan 1864'te azledilinceye kadar kaldı. Bundan sonra 1865'te Mecalis-i Aliye'de üyelik yaptı. 1866'de bu görevden azledilerek yeni kurulan "Meclis-i Ali-i Hazine"nin (sonra daki ismi ile "Meclis-i Vala-yı Akhkam-ı Adliye"'nin) başkanlığına atandı.
Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa İstanbul'da Kandilli, Üsküdar'da bulunan Kıbrıslı Yalısı'nda Eylül 1871'de öldü ve Sultan Mahmud Türbesi bahçesine defnedildi.
Değerlendirme
Sicill-i Osmani'de şöyle değerlendirme yapılmaktadır:
Bilgili, dil bilir, sâdık, iffetli, doğru ve sert tabiatlıydı. Vefatında yalısından başka bir şeyi kalmayıp doktor ve cenaze masrafı Sultan tarafından ihsan olunmuştu. Konağını borçluları hayatında iken haciz ettirmişlerdi.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k l Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.IV s.441 [1]
- ^ a b c d e f g Yayın Kurulu, "Mehmed Emin Paşa (Kıbrıslı)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.136
- ^ Sakaoğlu, Necdet, (1999), Bu Mülkün Sultanları, İstanbul: Oğlak Yayıncılık
Dış bağlantılar
- Buz, Ayhan (2009) " Osmanlı Sadrazamları", İstanbul: Neden Kitap,
- Danișmend, İsmail Hâmi (1971),Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul: Türkiye Yayınevi
- Yayın Kurulu, "Mehmed Emin Paşa (Kıbrıslıı)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.136
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.IV s.441 [2]
- Kuneralp, Sinan (1999) Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839 - 1922) Prosopografik Rehber, İstanbul:ISIS Press, .
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa | Osmanlı Sadrazamı 28 Mayıs 1860 - 6 Ağustos 1861 | Sonra gelen: Mehmed Emin Âli Paşa |
Önce gelen: Mehmed Emin Âli Paşa | Osmanlı Sadrazamı 18 Kasım 1859 - 24 Aralık 1859 | Sonra gelen: Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa |
Önce gelen: Mustafa Naili Paşa | Osmanlı Sadrazamı 29 Mayıs 1854 - 23 Kasım 1854 | Sonra gelen: Koca Mustafa Reşid Paşa |
Askerî görevi | ||
Önce gelen: | Kaptan-ı Derya 1854 | Sonra gelen: Gürcü Halil Rifat Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kibrisli Mehmet Emin Pasa 1813 1871 Abdulmecid saltanatinda 29 Mayis 1854 23 Kasim 1854 18 Kasim 1859 24 Aralik 1859 ve 28 Mayis 1860 6 Agustos 1861 tarihleri arasinda 3 donemde toplam bir yil on ay on bir gun sadrazamlik yapmis Osmanli devlet adami Kibrisli Mehmed Emin PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 28 Mayis 1860 6 Agustos 1861Hukumdar AbdulmecidYerine geldigi Mutercim Mehmed Rusdi PasaYerine gelen Mehmed Emin Ali PasaGorev suresi 18 Kasim 1859 24 Aralik 1859Hukumdar AbdulmecidYerine geldigi Mehmed Emin Ali PasaYerine gelen Mutercim Mehmed Rusdi PasaGorev suresi 29 Mayis 1854 23 Kasim 1854Hukumdar AbdulmecidYerine geldigi Mustafa Naili PasaYerine gelen Koca Mustafa Resid PasaKisisel bilgilerDogum 1813Olum 1871 57 58 yaslarinda IstanbulYasamiKibrisli Yalisi Kibrisli Mehmed Emin Pasa nin yalisi Kandilli Istanbul Kibrisli Mehmed Emin Pasa 1813 te Baf Kibris ta dogmustur Babasinin adi Huseyin Efendi idi Babasi II Mahmud un hazine kethudasi Mehmed Emin Aga nin kardesi idi Amcasinin yardimi ile Endurun a girerek orada yetisti Saray hizmetinden 1828 29 da yuzbasi rutbesi ile Hassa Alayi 2 Taburu na tayin edilmesi ile ayrildi 1833 1834 te Hassa Alayi nda subaylik yapti Sonra devlet bursu ile 1828 29 da once Londra Ingiltere ye ve sonra Paris Fransa ya gonderilip orada egitimini tamamladi 1834 35 te Avrupa daki egitiminden donerek kolagasi rutbesi ve sonra da binbasi rutbesi ile Hassa 5 Alayi nda gorev yapti Sultan Abdulmecid tahta gecmesi ile 1839 da miralay rutbesi ile Tophane ye memur oldu 1839 40 ta mirliva rutbesi ile Tophane Meclisi uyeligine tayin edildi 1840 ta Dar i Surayi Askeriye uyeligine atandi Bir aralik redif askeri toplamak icin Sinop ve Kastamonu da gorevlendirildi 1843 te Osmanli ordusunda yapilan bir tensikatta askeri gorevden ayrilmak ve bir muddet evinde kalmak zorunda kaldi Fakat cok gecmeden askeriye kadrosundan mulkiye idare kadrosuna mir i umera unvani ile nakledildi Aralik 1844 te Akka muhafizi ve sonra Kasim 1845 te Kudus mutasarrifi olarak tayin edildi Bu donemlerde Filistin de ortaya cikan ciddi bir Bedevi isyanini bastirdi Mayis 1846 da sivil mir i miran unvani verildi Temmuz 1846 da Tirnova kaymakami tayin edildi 1847 de istifa etti Agustos 1848 de ise tekrar devlet gorevine baslatilip Belgrad valiligine tayini cikti ama bir ay sonra gorevden alindi ve hemen Tirhala mutasarrifi olarak tayini cikti Ocak 1847 Eylul 1848 tarihleri arasinda Tirhala mutasarrifligi yapti 1848 yilinin Eylul ayinda vezirlik rutbesi verilerek Londra Buyukelciligi ne atandi ve Ekim 1850 ye kadar bu gorevi yapti Fakat bu sirada kuzey Suriye de Halep te bir isyan cikti ve bu isyanin ancak Kibrisli Mehmed Emin Pasa gibi tecrubeli biri tarafindan bastirilabilecegi mulahazasi ile Ekim 1850 de Halep valisi yapildi Orada iken bu isyani bastirmada basarili oldu ve asayisi sagladi Fakat Eylul 1851 de Girit valisi atanmasi gerekcesi ile Halep Valigi gorevinden alinip Istanbul a geri cagrildi Buna itiraz edip gorevden istifa etti Ekim 1851 de sivil musir unvani verilerek Arabistan Musiri olarak gorevlendirildi Subat 1853 te bu gorevden azledildi Haziran 1853 te Edirne Valisi olarak atandi Bu sirada Rusya Cari Nikolay kendisini Ortodoks larin hamisi ve koruyucusu olarak gorerek Prens Aleksandr Mensikov u Istanbul a olaganustu yetkilerle elci olarak yollamisti Sadrazam Giritli Mustafa Naili Pasa da daha once azledilen Damat Mehmet Ali Pasa gibi Prens Mensikov un isteklerine ve ultimatomlarina karsi koydugu icin Prens Mensikov Istanbul dan elibos ayrilmisti Ekim 1853 te Kirim Savasi basladi 30 Kasim 1853 te Sinop Baskini ile Rus Karadeniz donanmasinin Sinop ta Patrona Osman Pasa komutasinda bulunan Osmanli donanmasinin buyuk bir filosuna baskin yapip agir bir darbe indirmesinin hemen ardindan 30 Ocak 1854 te Kibrisli Mehmet Emin Pasa yerine Kaptan i Derya yapildi Bu gorevde fazla kalmadi Devam etmekte olan Kirim Savasi nin baslamasindan itibaren Ingiltere ve Fransa ya Osmanli Devleti ne destek vermekteydiler ve 27 Subat 1854 te Rusya nin Ingiltere ve Fransa tarafindan verilen ultimatomu reddetmesi nedeni ile Ingiltere ve Fransa Rusya ya harp ilan ettiler 1854 ilkbaharinda Rusya ordulari Tuna Nehri ni gecerek Dobruca ya girdiler ve 14 Nisan 1854 te 41 gun suren Silistre Kusatmasi ni baslattilar Sumnu da karargahi ve ana gucu bulunan Osmanli Baskomutani Serdar i Ekrem Omer Lutfi Pasa Ingiliz ve Fransiz Baskomutanlarini ile toplanip bir degerlendirme yaparak Canakkale Bogazi na girerek Gelibolu ya yerlesmis olan Ingiliz ve Fransiz destek guclerinin Mayis sonunda Varna limanina cikmalarina karar verildi Tam bu sirada Ingiltere ve Fransa ya yakinligi nedeni Kibrisli Mehmed Emin Pasa Giritli Mustafa Naili Pasa yerine 29 Mayis 1854 te birinci defa olarak Sadrazam yapildi Kibrisli Mehmed Emin Pasa bu gorevde 5 ay kaldi Bu sirada Ingiltere ve Fransa ile iliskilerini Hariciye Naziri olan Koca Mustafa Resid Pasa yurutmekte idi Mutercim Rustu Pasa ise sadrazam olan Kibrisli Mehmed Emin Pasa ile yapilmasi gerekenler hakkinda devamli anlasmazlik icinde bulunmakta idi Kibrisli Mehmed Emin Pasa 23 Kasim 1854 te sadrazamliktan azledildi ve yerine Mutercim Rustu Pasa sadrazam oldu Kibrisli Mehmet Emin Pasa once 27 Temmuz 1885 te Meclis i Tanzimat baskanligina atan di Daha sonra da 27 Temmuz 1855 te Sedaret Kaymakami oldu ve bu gorevden tabii olarak 29 Haziran 1856 da azledildi Eylul 1856 da Sankt Peterburg a Rusya Carligi na Osmanli Devleti nin olaganustu elcisi olarak tayin edildi Bu goreveden Ocak 1957 de Istanbul a geri dondu 14 Agustos 19 8547 de Meclisi Tanzimat baskanligindan ayrilidi Mecalis i Aliye ye uye olarak tayin edildi 11 Ocak 1858 de ise tekrar Meclis i Tanzimat baskanligina ikinci kez olarak getirildi 18 Agustos 1858 de ikinci kez Kaptan i Derya olarak atandi Bu gorevde ancak bir yil kaldi 18 Ekim 1859 da ikinci kez sadrazam oldu Fakat padisah olan I Abdulmecid ile devletin mali durumu ve alinan dis borclar dolayisiyla anlasmazliga dustu Kirim Savasi doneminde savas harcamalarini karsilamak nedeni ile Osmanli Devleti Ingiltere ve Fransa dan buyuk dis borclar almisti Bu dis borclar Osmanli devleti hazinesine buyuk kulfet yuklemekte idi Buna ragmen Sultan ve saray sorumsuz sekilde harcamalar yapmaya devam etmekte idiler Ozellikle yaptirilan yeni Dolmabahce Sarayi padisahin adini tasiyan kislalar ve okullarin yapimi ordunun gereksinimleri icin Ingiltere ve Fransa dan dis borclar alinmaya devam edilmisti Kirim Savasi icin 24 Agustos 1854 te alinan birinci dis borclanmayi ikinci kez 1855 te ucuncu kez 1858 de dorduncu kez 1860 ta dis borclanmalar izlemisti Devletin Galata sarraflarindan yuksek faizlerle aldigi ic borclar nedeni ile Galata bankerlerine olan borclanma miktari 80 milyon altin lirayi asmisti Bu ic borclanma icin rehin olarak verilen mucevherler ve borc senetleri de yabanci bankerler ve yabanci tuccarlar eline gecmis ve efektif olarak dis borclanma olmuslardi Sadrazam olarak Kibrisli Mehmet Emin Pasa bu yuksek dis borclanmayi gayet sert olarak tenkit etmeye basladi Bu elestiriler Sultan I Abdulmecid tarafindan gayet kotu karsilandi ve Kibrisli Mehmet Emin Pasa 23 Aralik 1859 da azledildi Sultan I Abdulmecid daha genc olmakla beraber saltanatinin son yillarini gayet zor durumlarda gecirdi Alkolik icki muptelasi olmustu ve veremden muztaripti 1861 in ilkbaharinda padisahin sagligi busbutun bozuldu Osmanli devletinin Rumeli ndeki Balkanlarin bati bolgelerinde davamli hosnutsuzluk bulundugu acikca ortada idi Develtin bu kotu durumuna el atabilecek tecrubeli bir sadrazam istenmekteydi Bu nedenle 27 Mayis 1860 ta Kibrisli Mehmed Emin Pasa ucuncu defa sadrazamliga getirildi Sadrazam olusunun ikinci haftasi icinde Kibrisli Mehmed Emin Pasa kendine Rumeli mufettisi unvanini da vererek Rumeli ve dogu Balkanlarda hosnutsuzlugu kendi gozuyle gorup incelemeye koyuldu Bu Rumeli inceleme gezisinden Eylul 1860 ta geri dondu Bu sedareti doneminde Sultan I Abdulmecid 25 Haziran 1861 de 38 yasinda iken oldu Bir onceki gun Sultan mukellef bir ziyafete katilmisti ve bu ziyafet sonunda rahatsizlanmis ve Ihlamur Kosku ne getirilmis idi Olum yataginda iken Sultan in odasinda doktorlar sadrazam Kibrisli Mehmed Emin Pasa Serasker Riza Pasa Kaptan i Derya Damad Mehmed Ali Pasa bulunmaktydi I Abdulmecid in cenazesi oldugu gun kilinan cenaze namazindan sonra hemen kaldirildi ve Yavuzselim Camii avlusundaki turbeye gomuldu Yine o gun Topkapi Sarayi Babulsaade onunde yapilan geleneksel culus toreni yapilarak yerine yine II Mahmud un oglu olan kardesi Sultan Abdulaziz Osmanli tahtina cikti Sultan Abdulaziz tahta cikmasindan hemen sonra 6 Agustos 1861 de Kibrisli Mehmed Emin Pasa yi sadrazamliktan azletti Kibrisli Mehmet Emin Pasa bundan sonra Eylul 1861 de Edirne Valiligine atandi Bu gorevinde Nisan 1864 te azledilinceye kadar kaldi Bundan sonra 1865 te Mecalis i Aliye de uyelik yapti 1866 de bu gorevden azledilerek yeni kurulan Meclis i Ali i Hazine nin sonra daki ismi ile Meclis i Vala yi Akhkam i Adliye nin baskanligina atandi Kibrisli Mehmed Emin Pasa nin anit mezari Kibrisli Mehmed Emin Pasa Istanbul da Kandilli Uskudar da bulunan Kibrisli Yalisi nda Eylul 1871 de oldu ve Sultan Mahmud Turbesi bahcesine defnedildi DegerlendirmeSicill i Osmani de soyle degerlendirme yapilmaktadir Bilgili dil bilir sadik iffetli dogru ve sert tabiatliydi Vefatinda yalisindan baska bir seyi kalmayip doktor ve cenaze masrafi Sultan tarafindan ihsan olunmustu Konagini borclulari hayatinda iken haciz ettirmislerdi Kaynakca a b c d e f g h i j k l Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C IV s 441 1 a b c d e f g Yayin Kurulu Mehmed Emin Pasa Kibrisli 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 2 s 136 ISBN 975 08 0072 9 Sakaoglu Necdet 1999 Bu Mulkun Sultanlari Istanbul Oglak Yayincilik ISBN 9751292956Dis baglantilarBuz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN 978 975 254 278 5 Danișmend Ismail Hami 1971 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Yayin Kurulu Mehmed Emin Pasa Kibrislii 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 2 s 136 ISBN 975 08 0072 9 Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C IV s 441 2 Kuneralp Sinan 1999 Son Donem Osmanli Erkan ve Ricali 1839 1922 Prosopografik Rehber Istanbul ISIS Press ISBN 9784281181 Siyasi goreviOnce gelen Mutercim Mehmed Rusdi Pasa Osmanli Sadrazami 28 Mayis 1860 6 Agustos 1861 Sonra gelen Mehmed Emin Ali PasaOnce gelen Mehmed Emin Ali Pasa Osmanli Sadrazami 18 Kasim 1859 24 Aralik 1859 Sonra gelen Mutercim Mehmed Rusdi PasaOnce gelen Mustafa Naili Pasa Osmanli Sadrazami 29 Mayis 1854 23 Kasim 1854 Sonra gelen Koca Mustafa Resid PasaAskeri goreviOnce gelen Kaptan i Derya 1854 Sonra gelen Gurcu Halil Rifat Pasa