Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
I. Abdülmecid (Osmanlıca: سلطان عبدالمجيد, 25 Nisan 1823, İstanbul – 26 Haziran 1861, İstanbul), 31. Osmanlı padişahı ve 110. İslam halifesidir. II. Mahmud'un, Bezmialem Sultan'dan olan oğludur. Döneminde Tanzimat Fermanı'nı ilan ettirmesiyle ünlüdür. Osmanlı İmparatorluğu'nun son dört padişahının babası olarak, en çok sayıda oğlu padişahlık yapmış Osmanlı hükümdarı olan Abdülmecid, babası II. Mahmud gibi vereme yakalanmıştı. Ihlamur Kasrı'nda öldüğünde 38 yaşındaydı. Fatih'in Sultan Selim semtinde, Yavuz Selim Camii Haziresi'ne defnedildi ve bugün adı verilen bir türbesi bulunmaktadır.
| Abdülmecid | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| İslâm Halifesi Emîrü'l-mü'minîn İki Kutsal Caminin Hizmetkârı Han | |||||
 Konstantin Cretius tarafından yapılmış Abdülmecid portresi | |||||
| 31. Osmanlı Padişahı | |||||
| Hüküm süresi | 2 Temmuz 1839 - 25 Haziran 1861 (21 yıl, 11 ay ve 23 gün) | ||||
| Önce gelen | II. Mahmud | ||||
| Sonra gelen | Abdülaziz | ||||
| Sadrazamlar | |||||
| 110. İslâm Halifesi | |||||
| Hüküm süresi | 2 Temmuz 1839 - 25 Haziran 1861 | ||||
| Önce gelen | II. Mahmud | ||||
| Sonra gelen | Abdülaziz | ||||
| Doğum | 25 Nisan 1823 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu | ||||
| Ölüm | 25 Haziran 1861 (38 yaşında) İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu | ||||
| Defin | Yavuz Selim Camii, Fatih, İstanbul | ||||
| Eş(ler)i | Aşağıya bakınız | ||||
| Çocuk(lar)ı | |||||
| |||||
| Hanedan | Osmanlı Hanedanı | ||||
| Babası | II. Mahmud | ||||
| Annesi | Bezmiâlem Valide Sultan | ||||
| Dini | İslam | ||||
| İmza |  | ||||
Yaşamı
Batı kültürüyle yetiştirilmiştir. İyi Fransızca konuşur ve batı müziğini severdi. Babası II. Mahmud gibi yenilik yanlısıydı. Babasının ölümü üzerine tahta çıktı. Abdülmecid'in tahta çıkışı sevinç uyandırmıştı. Talihi, Mustafa Reşit, Mehmet Emin Ali Paşa, Fuat Paşa gibi devlet adamlarına rastlamasıydı. Saltanatı sırasında en çok tutucuların muhalefetiyle karşılaştı. 1840'lı yıllarda İrlanda'da ortaya çıkan ve milyonu aşkın insanın ölümüyle sonuçlanan kıtlık esnasında, İrlandalı bir doktor ziyaretçisinin kendi ailesini de bu kıtlığa kurban verdiğini söylemesi üzerine gemiyle bu ülkeye gıda yardımı yapılmasını sağlamıştır. Bu davranış hâlen İrlanda halkı tarafından takdir edilmektedir.
Saltanatı
1 Temmuz'da (1839) tahta çıktığında; Mısır sorunu Nizip yenilgisiyle (24 Haziran 1839) çıkmaza girmiş durumdaydı. Babasının cenaze töreni sırasında başvekil Mehmet Emin Rauf Paşa'dan padişahın mührünü zorla alan, Meclisi Valayı Ahkâmı Adliye Reisi Koca Mehmet Hüsrev Paşa, kendisini sadrazam ilan ettirdi (2 Temmuz 1839).
Henüz Nizip bozgunundan haberi olmayan padişah, sorunu çözmek için orduya ve donanmaya harekâtı durdurmaları için emir gönderdi. Mısır valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'yı bağışladığını ve anlaşmak istediğini bildirmek üzere Köse Akif Efendi'yi Mısır'a yolladı. Bu arada düşman saydığı Hüsrev Paşa'nın sadarete gelmesinden korkan Kaptan-ı Derya Ahmet Fevzi Paşa, donanmayı Mısır'a götürüp, Mehmet Ali Paşa'ya teslim etti (3 Temmuz 1839). Nizip yenilgisinin haberi İstanbul'a ulaştı. Birleşik Krallık, Fransa, Rusya, Avusturya ve Prusya, verdikleri ortak bir notayla Mısır sorununun kendilerine danışılmadan çözülmemesini istediler (27 Temmuz 1839). Bu nota kabul edildi. Böylece Osmanlı Devleti, Avrupa devletlerinin bir tür güdümü altına girmiş oldu.
Tanzimat Fermanı
Londra ve Paris'te, Osmanlı devletindeki ıslahat hazırlıkları konusunda görüşmelerde bulunan hariciye nazırı Mustafa Reşit Paşa, bir ıslahat programının gerekliliğine padişahı inandırdı. Hazırlanan Gülhane Hatt-ı Hümayunu (Hatt-ı Şerif ya da Tanzimat Fermanı da denir) Mustafa Reşit Paşa tarafından 3 Kasım'da Gülhane'de okundu. Tanzimat dönemini açan bu belgeyle, yargılamasız kimsenin cezalandırılamayacağı, mal ve mülkünün zorla alımına gidilemeyeceği ilkesi getiriliyor, devletle birey arasındaki ilişkileri düzenleyecek yasaların çıkarılacağı açıklanıyordu.
Tanzimat Fermanı'nın uyandırdığı olumlu hava Mısır sorununun çözümünü kolaylaştırdı. Birleşik Krallık'ın önerisiyle, beş büyük devlet Londra'da bir araya geldiler. Mısır valisini destekleyen Fransa dışlanarak, 15 Temmuz 1840'ta Birleşik Krallık, Rusya, Avusturya ve Prusya arasında Londra Antlaşması imzalandı. Mısır valiliği veraset yoluyla Mehmet Ali Paşa'ya bırakılarak, ele geçirdiği topraklar ve Osmanlı donanması geri alındı. Aynı devletler, aralarına Osmanlı Devletiyle Fransa'yı da alarak imzaladıkları Boğazlar Sözleşmesi ile (13 Temmuz 1841) Osmanlı Devleti'nin boğazlar üzerindeki egemenliği tanındı ve boğazlar yabancı savaş gemilerine kapatıldı.
Tanzimatın öngördüğü ilkeleri uygulamak için Meclis-i Âli-i Tanzimat kuruldu (1853). Her eyaletten, yörelerinin gereksinmelerini bildirmek üzere ikişer temsilci İstanbul'da toplantıya çağrıldı. Merkezden her bölgeye gönderilen imar meclisleri çalışmaya başladı. Mâliye, Fransa'daki örgütlenme temel alınarak düzenlendi. Mâli yetkililer, idare amirlerinden alınarak defterdarlara verildi. Vergilerin saptanması vilâyet meclislerine, toplanması da muhassıl adı verilen vergi memurlarına bırakıldı. İltizam yöntemi kaldırıldı. Aşar, her yerde eşit olarak alınmaya başladı. Hristiyanlardan alınan vergilerin toplanmasında patrikhanelerin aracılığı kabul edildi. Ticaret meclisleri kuruldu. Fransız ceza kanunu çevrilerek uygulamaya konuldu. Meclis-i Maarif-i Umumiye toplandı (1845). İlk idâdiler açıldı. 1847'de Maârif-i Umûmiye Nezâreti kuruldu. 1848'de ilk muallim mektebi, aynı yıl Harbiye'de kurmay sınıfı, 1850'de Darülmaarif adı verilen lise, 1851'de ilk bilim akademisi sayılan Encümen-i Daniş açıldı. 1846'da Darülfünun binasının temeli atıldı.Askerlik yasası çıkarılarak (6 Eylül 1843) kura yöntemi benimsendi, askerlik süresi 4-5 yıl olarak sınırlandı.
Abdülmecid, Tanzimat'ın uygulanmasında karşılaşılan zorlukları yerinde görmek amacıyla yurt gezilerine çıktı. 1844'te İzmit, Mudanya, Bursa, Gelibolu, Çanakkale, Limni, Midilli, Sakız'ı ziyaret etti; 1846'da Silistre'ye kadar uzanan bir Rumeli gezisi yaptı. Her yıl Meclisi Vâlâyı Ahkâmı Adliye'yi bir nutukla açması, onun milletvekili düzenine yakın olduğu görüşünü destekler.
Tanzimat sonrası gelişmeler ve Kırım Savaşı
Devletin bütün kurumlarında başlatılan yenileşme çabaları, karşılaşılan tepkiler dolayısıyla istenilen sonucu vermedi. Abdülmecid zaman zaman tutucuları görevlendirmek zorunda kaldı. İmkansızlıklar nedeniyle yeniden iltizam yöntemine dönüldü. 1840'ta kâime-i mutebere adıyla ilk kâğıt para çıkarıldı. Devlet ıslahat işleriyle uğraştığı sırada Birleşik Krallık ve Fransa'nın çıkar çatışmaları ve kışkırtmalarıyla Suriye ve Lübnan'da Dürziler ile Maruniler arasında olaylar çıktı (1845).
1848 ihtilâlleri sırasında Avusturya'ya karşı bağımsızlık savaşı veren Macar yurtseverleri Türkiye'ye sığındı. Bab-ı Âli'nin, Avusturya ve Rusya'nın baskı ve tehditlerine karşın sığınanları geri vermemesi Avrupa'da Osmanlı Devleti'nin saygınlığını yükseltti. Eflak ve Boğdan'a da yansıyan ayaklanma, İngilizlerle yapılan Baltalimanı Antlaşmasıyla (1 Mayıs 1849) geçici olarak sonuca bağlandı.
Bir süre sonra ortaya çıkan kutsal yerler sorunu, Osmanlı Devleti ile Rusya'yı savaşa sürükledi. Kudüs'teki katolikleri korumak için başvuran Fransa'ya karşı, Rusya da ortodoksların haklarını korumak için harekete geçti. Bab-ı Âli'ye verdiği bir nota ile ortodokslara geniş haklar tanınmasını, bunların koruyuculuk hakkının da kendisine verilmesini istedi. Osmanlı hükûmeti bunu kabul etmeyince de Eflâk ve Boğdan'ı işgal etti. Bunun üzerine Abdülmecid, Rusya'ya savaş açtı (4 Ekim 1853). Osmanlı Devleti, müttefikleri Birleşik Krallık, Fransa, Piyemonte ile birlikte Kırım Savaşı'nı kazandı.
Yalnız, Paris'te imzalanacak barış antlaşmasından önce padişah, Tanzimat Fermanı'nı tamamlayan Islahat Fermanı'nı ilân etmek zorunda bırakıldı (18 Şubat 1856). Azınlıklara, savaştan önce Rusların istediğinden daha fazla haklar veren bu belge, Paris Antlaşması'nı (30 Mart 1856)'da imzalayan Birleşik Krallık, Fransa, Rusya, Avusturya ve Piyemonte tarafından senet kabul edildi. Böylece, bir iç sorun olan ıslahat konusunda yabancılara müdahale hakkı tanınmış oldu. Buna karşılık Osmanlı Devleti imzacı devletlerin güvencesi altında bütünlüğünü koruyor ve Avrupa devletleriyle eşit haklara sahip sayılıyordu.
Siyasi buhranları bu şekilde atlatan Abdülmecid, yeniden ıslahat işlerine döndü. 1856'da askerlik teşkilâtı yedi ordu esası üzerine kuruldu ve Hristiyanlar da askere alınmaya başlandı. Maarif-i Umumiye nezareti kuruldu (28 Nisan 1857). Avrupa'ya öğrenci gönderildi (1857). Mülkiye Mahreç Mektebi (1859), Telgraf Mektebi (1860) gibi bazı meslek okulları açıldı. Yeni toprak kanunu (Arazi kanunnamesi) yayınlandı (1857). Devletin gelir ve giderleri bir bütçeye bağlandı. Tersane yeniden düzenlendi.
Abdülmecid, çeşitli toplulukları eşitlik ilkesi içinde ve Osmanlılık düşüncesi çevresinde birleştirmeye çalıştı. Fakat, özellikle Gayrimüslimlerde uyanan ve batılı devletlerce desteklenen ulusçuluk duyguları böyle bir birliğin kurulmasını olanaksızlaştırıyordu. 1856 Islahat Fermanı'yla Gayrimüslimlere verilen geniş ayrıcalıklar, Müslümanların tepkisine yol açtığı gibi, Gayrimüslimler de askere alınma kararına karşı çıktılar. Osmanlı toplumu yeniden huzursuz bir ortama sürüklendi. Cidde'de (1857), Karadağ'da (1858) olaylar çıktı. Avrupa devletleri olayların bir Avrupa kurulunca denetlenmesini istediler.
Avrupa devletlerinin devletin içişlerine karışmasından hoşlanmayanlar, padişahı ve hükûmet erkânını öldürüp Abdülaziz'i tahta çıkarmak için örgütlendiler. Kuleli Vakası olarak bilinen bu örgütlenme, bir ihbar üzerine dağıtıldı (14 Eylül 1859), önderleri cezalandırıldı.
Bu sırada mâli durum da çıkmaza girmişti. Savaş giderlerini karşılamak üzere ağır koşullarla alınan dış borçların hazineye büyük yükü yanında padişahın ve sarayın sorumsuz harcamaları da durumu gittikçe ağırlaştırıyordu. Devlet, Kırım Savaşı sırasında ilk kez dışarıdan borç almak zorunda kalmıştı (24 Ağustos 1854). Bunu ikinci (1855), üçüncü (1858), dördüncü (1860), borçlanmaları izledi.Beyoğlu sarraflarından alınan borçlar da 80 milyon altın lirayı aştı. Bunlar için rehin verilen mücevherlerle borç senetlerinin bir bölümü yabancı tüccar ve bankerlerin eline geçti. Durumu sert biçimde eleştiren sadrazam Mehmet Emin Âli Paşa azledildi (18 Ekim 1859). Birleşik Krallık, Fransa, Avusturya, Prusya ve Rusya Bab-ı Âli'ye bir nota vererek, Islahat Fermanı'nda söz konusu edilen ıslahatların gerçekleştirilmesini istediler (Ekim 1859). Bunların sağlanması için ayrı ayrı müdahalede bulunacaklarını da belirttiler.
Nitekim Rusya ilk adımı atarak, Bosna-Hersek ve Bulgaristan'daki Hristiyanların durumunu uluslararası bir kurulun incelemesini istedi. Bu sorun çözülmeden, Lübnan olayları yeniden alevlendi (1860). Ardından Şam olayı patlak verdi. Hollanda ve Amerikan konsolosları bu karışıklıklar sırasında öldürüldü (1860). Hariciye nazırı Fuat Paşa, olağanüstü yetkili olarak Lübnan'a yollandı. Fransa, Beyrut'a asker çıkardı. 9 Haziran 1868'de Lübnan ayrıcalıklı sancak durumuna getirildi.
Mimari çalışmalar
Sultan Abdülmecid, dışarıdan aldığı borçların bir kısmıyla saray ve köşkler yaptırdı. Dolmabahçe Sarayı (1853), Beykoz Kasrı (1855), Küçüksu Kasrı (1857), Edirne Meriç Köprüsü (1847), Küçük Mecidiye Camii (1849), Teşvikiye Camii (1854) Hırka-i Şerif Camii (1851), döneminin başlıca yapıtlarıdır. Bezmiâlem Valide Sultan Gureba Hastanesi'ni yaptırdı (1845-1846). Yeni Galata Köprüsü de aynı tarihte hizmete girdi. Yine İstanbul'daki Mecidiyeköy semti adını ondan almıştır.
Ailesi
- II. Mahmud: Babası
- Bezmialem Sultan: Annesi
- Esma Sultan: Halası
Eşleri
Kadınefendileri
- Servetsezâ Kadınefendi: Başkadınefendi
- Şevkefza Valide Sultan: İkinci Kadınefendi ve V. Murad'ın annesi
- Tirimüjgan Kadınefendi: Üçüncü Kadınefendi ve II. Abdülhamid'in annesi
- Verdicenan Kadınefendi: Üçüncü Kadınefendi
- Düzdidil Kadınefendi: Üçüncü Kadınefendi
- Gülcemal Kadınefendi: Dördüncü Kadınefendi ve V. Mehmed Reşad'ın annesi
- Rahime Perestu Valide Sultan: Dördüncü Kadınefendi ve II. Abdülhamid'in manevi annesi
- Mahitab Kadınefendi: Beşinci Kadınefendi
- Bezmiara Kadınefendi: Altıncı Kadınefendi
İkballeri
- Nükhetsezâ Hanım: Baş İkbal
- Nesrin Hanım: İkinci İkbal
- Ceylânyar Hanım: İkinci İkbal
- Serfiraz Hanım: İkinci İkbal
- Nalândil Hanım: Üçüncü İkbal
- Gülüstü Hanım: Dördüncü İkbal ve VI. Mehmed'in annesi
- Nergizev Hanım: Dördüncü İkbal
- Navekmisal Hanım: Dördüncü ikbal
- Şayeste Hanım: Dördüncü İkbal
Gözdeler
- Feleksu Hanımefendi: 1. Gözde ve Zülüflü İsmail Paşa'nın annesi
- Yıldız Hanımefendi: 2. Gözde
- Saf-derun Hanımefendi: 4. Gözde
- Hüsn-i Cenan Hanımefendi: 3. Gözde
Erkek çocukları
- Zülüflü İsmail Paşa
- V. Murad
- II. Abdülhamid
- V. Mehmed
- Ahmed Kemaleddin Efendi
- Mehmed Burhaneddin Efendi
- Ahmed Nureddin Efendi
- Süleyman Selim Efendi
- VI. Mehmed
Kız çocukları
- Fatma Sultan
- Refia Sultan
- Cemile Sultan
- Münire Sultan
- Behice Sultan
- Seniha Sultan
- Mediha Sultan
- Naile Sultan
- Bedia Sultan
- Samiye Sultan
- Şehime Sultan
- Sabiha Sultan
- Aliye Sultan
- Fehime Sultan
- Mühibe Sultan
- Mukbile Sultan
- Naime Sultan
- Neyyire Sultan
- Behiye Sultan
- Zekiye Sultan
- Nazime Sultan
Kaynakça
- ^ Ahmet Cevdet Paşa (Sadeleştiren: Yusuf Halaçoğlu) (2010) Sultan Abdülhamid'e Arzlar (Ma'rûzât), İstanbul:Babiali Kültür Yayıncılığı, , s.45
- ^ . Fikriyat Gazetesi. 4 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2021.
- ^ . Fotomaç. 26 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2021.
- ^ . TDV İslam Ansiklopedisi. 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2021.
- ^ . cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr. 4 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2021.
- ^ . TDV İslam Ansiklopedisi. 1 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2021.
- ^ . Hürriyet. 9 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2021.
- ^ . Milliyet. 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2021.
- ^ "Türkçe Bilgi: Paris Antlaşması (1856)". Türkçe Bilgi. 4 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2021.
- ^ Dosyaları, Türkiye ve Dünya Haberleri, Analizler, Yorumlar, Makaleler, Araştırma. . www.dunyabulteni.net. 4 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2021.
- ^ . TDV İslam Ansiklopedisi. 27 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2021.
- ^ . Hürriyet. 18 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2021.
- ^ . www.antalyanews.com.tr. 4 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2021.
- ^ . Bilgiustam. 12 Eylül 2014. 15 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2021.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Abdülmecid ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Sakaoğlu, Necdet (1999). Bu Mülkün Sultanları. İstanbul: Oğlak Yayınları. . say.436-453
- Kinross, Lord (1977). The Ottoman Centuries. İstanbul: Sander Kitabevi. . (İngilizce)
Abdülmecid Doğumu: 23 Nisan 1823 Ölümü: 25 Haziran 1861 | ||
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen II. Mahmud |  Osmanlı Sultanı 2 Temmuz 1839 - 25 Haziran 1861 | Sonra gelen Abdülaziz |
| Sünni İslam unvanları | ||
| Önce gelen II. Mahmud | İslam Halifesi 2 Temmuz 1839 - 25 Haziran 1861 | Sonra gelen Abdülaziz |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Abdulmecid Osmanlica سلطان عبدالمجيد 25 Nisan 1823 Istanbul 26 Haziran 1861 Istanbul 31 Osmanli padisahi ve 110 Islam halifesidir II Mahmud un Bezmialem Sultan dan olan ogludur Doneminde Tanzimat Fermani ni ilan ettirmesiyle unludur Osmanli Imparatorlugu nun son dort padisahinin babasi olarak en cok sayida oglu padisahlik yapmis Osmanli hukumdari olan Abdulmecid babasi II Mahmud gibi vereme yakalanmisti Ihlamur Kasri nda oldugunde 38 yasindaydi Fatih in Sultan Selim semtinde Yavuz Selim Camii Haziresi ne defnedildi ve bugun adi verilen bir turbesi bulunmaktadir AbdulmecidIslam Halifesi Emiru l mu minin Iki Kutsal Caminin Hizmetkari HanKonstantin Cretius tarafindan yapilmis Abdulmecid portresi31 Osmanli PadisahiHukum suresi2 Temmuz 1839 25 Haziran 1861 21 yil 11 ay ve 23 gun Once gelenII MahmudSonra gelenAbdulazizSadrazamlarListe Koca Husrev Mehmed Pasa Sadik Rifat Pasa Mehmed Emin Rauf Pasa Ibrahim Sarim Pasa Topal Izzet Mehmed Pasa Mustafa Resid Pasa Mehmed Emin Ali Pasa Damad Mehmed Ali Pasa Mustafa Naili Pasa Kibrisli Mehmed Emin Pasa Mutercim Mehmed Rusdi Pasa110 Islam HalifesiHukum suresi2 Temmuz 1839 25 Haziran 1861Once gelenII MahmudSonra gelenAbdulazizDogum25 Nisan 1823 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum25 Haziran 1861 38 yasinda Istanbul Osmanli ImparatorluguDefinYavuz Selim Camii Fatih IstanbulEs ler iAsagiya bakinizCocuk lar iListe V Murad II Abdulhamid Fatma Sultan Refia Sultan Cemile Sultan V Mehmed Munire Sultan Ahmed Kemaleddin Efendi Behice Sultan Mehmed Burhaneddin Efendi Seniha Sultan Ahmed Nureddin Efendi Mediha Sultan Naile Sultan Suleyman Selim Efendi VI MehmedTam adiAbdulmecid Han bin MahmudHanedanOsmanli HanedaniBabasiII MahmudAnnesiBezmialem Valide SultanDiniIslamImzaYasamiAbdulmecid Han in 1840 li yillara ait bir cizimi Alman ressam K Cretius tarafindan 1846 yilinda cizilen portresi Bati kulturuyle yetistirilmistir Iyi Fransizca konusur ve bati muzigini severdi Babasi II Mahmud gibi yenilik yanlisiydi Babasinin olumu uzerine tahta cikti Abdulmecid in tahta cikisi sevinc uyandirmisti Talihi Mustafa Resit Mehmet Emin Ali Pasa Fuat Pasa gibi devlet adamlarina rastlamasiydi Saltanati sirasinda en cok tutucularin muhalefetiyle karsilasti 1840 li yillarda Irlanda da ortaya cikan ve milyonu askin insanin olumuyle sonuclanan kitlik esnasinda Irlandali bir doktor ziyaretcisinin kendi ailesini de bu kitliga kurban verdigini soylemesi uzerine gemiyle bu ulkeye gida yardimi yapilmasini saglamistir Bu davranis halen Irlanda halki tarafindan takdir edilmektedir Saltanati1 Temmuz da 1839 tahta ciktiginda Misir sorunu Nizip yenilgisiyle 24 Haziran 1839 cikmaza girmis durumdaydi Babasinin cenaze toreni sirasinda basvekil Mehmet Emin Rauf Pasa dan padisahin muhrunu zorla alan Meclisi Valayi Ahkami Adliye Reisi Koca Mehmet Husrev Pasa kendisini sadrazam ilan ettirdi 2 Temmuz 1839 Henuz Nizip bozgunundan haberi olmayan padisah sorunu cozmek icin orduya ve donanmaya harekati durdurmalari icin emir gonderdi Misir valisi Kavalali Mehmet Ali Pasa yi bagisladigini ve anlasmak istedigini bildirmek uzere Kose Akif Efendi yi Misir a yolladi Bu arada dusman saydigi Husrev Pasa nin sadarete gelmesinden korkan Kaptan i Derya Ahmet Fevzi Pasa donanmayi Misir a goturup Mehmet Ali Pasa ya teslim etti 3 Temmuz 1839 Nizip yenilgisinin haberi Istanbul a ulasti Birlesik Krallik Fransa Rusya Avusturya ve Prusya verdikleri ortak bir notayla Misir sorununun kendilerine danisilmadan cozulmemesini istediler 27 Temmuz 1839 Bu nota kabul edildi Boylece Osmanli Devleti Avrupa devletlerinin bir tur gudumu altina girmis oldu Tanzimat Fermani Abdulmecid in Abdullah Biraderler tarafindan 1858 1861 arasinda cekilmis bir fotografi Londra ve Paris te Osmanli devletindeki islahat hazirliklari konusunda gorusmelerde bulunan hariciye naziri Mustafa Resit Pasa bir islahat programinin gerekliligine padisahi inandirdi Hazirlanan Gulhane Hatt i Humayunu Hatt i Serif ya da Tanzimat Fermani da denir Mustafa Resit Pasa tarafindan 3 Kasim da Gulhane de okundu Tanzimat donemini acan bu belgeyle yargilamasiz kimsenin cezalandirilamayacagi mal ve mulkunun zorla alimina gidilemeyecegi ilkesi getiriliyor devletle birey arasindaki iliskileri duzenleyecek yasalarin cikarilacagi aciklaniyordu Tanzimat Fermani nin uyandirdigi olumlu hava Misir sorununun cozumunu kolaylastirdi Birlesik Krallik in onerisiyle bes buyuk devlet Londra da bir araya geldiler Misir valisini destekleyen Fransa dislanarak 15 Temmuz 1840 ta Birlesik Krallik Rusya Avusturya ve Prusya arasinda Londra Antlasmasi imzalandi Misir valiligi veraset yoluyla Mehmet Ali Pasa ya birakilarak ele gecirdigi topraklar ve Osmanli donanmasi geri alindi Ayni devletler aralarina Osmanli Devletiyle Fransa yi da alarak imzaladiklari Bogazlar Sozlesmesi ile 13 Temmuz 1841 Osmanli Devleti nin bogazlar uzerindeki egemenligi tanindi ve bogazlar yabanci savas gemilerine kapatildi Tanzimatin ongordugu ilkeleri uygulamak icin Meclis i Ali i Tanzimat kuruldu 1853 Her eyaletten yorelerinin gereksinmelerini bildirmek uzere ikiser temsilci Istanbul da toplantiya cagrildi Merkezden her bolgeye gonderilen imar meclisleri calismaya basladi Maliye Fransa daki orgutlenme temel alinarak duzenlendi Mali yetkililer idare amirlerinden alinarak defterdarlara verildi Vergilerin saptanmasi vilayet meclislerine toplanmasi da muhassil adi verilen vergi memurlarina birakildi Iltizam yontemi kaldirildi Asar her yerde esit olarak alinmaya basladi Hristiyanlardan alinan vergilerin toplanmasinda patrikhanelerin araciligi kabul edildi Ticaret meclisleri kuruldu Fransiz ceza kanunu cevrilerek uygulamaya konuldu Meclis i Maarif i Umumiye toplandi 1845 Ilk idadiler acildi 1847 de Maarif i Umumiye Nezareti kuruldu 1848 de ilk muallim mektebi ayni yil Harbiye de kurmay sinifi 1850 de Darulmaarif adi verilen lise 1851 de ilk bilim akademisi sayilan Encumen i Danis acildi 1846 da Darulfunun binasinin temeli atildi Askerlik yasasi cikarilarak 6 Eylul 1843 kura yontemi benimsendi askerlik suresi 4 5 yil olarak sinirlandi Abdulmecid Tanzimat in uygulanmasinda karsilasilan zorluklari yerinde gormek amaciyla yurt gezilerine cikti 1844 te Izmit Mudanya Bursa Gelibolu Canakkale Limni Midilli Sakiz i ziyaret etti 1846 da Silistre ye kadar uzanan bir Rumeli gezisi yapti Her yil Meclisi Valayi Ahkami Adliye yi bir nutukla acmasi onun milletvekili duzenine yakin oldugu gorusunu destekler Tanzimat sonrasi gelismeler ve Kirim Savasi Muttefikler Sultan Abdulmecid Buyuk Britanya ve Irlanda Birlesik Kralligi Kralicesi Victoria ve Fransa Imparatoru III Napolyon Devletin butun kurumlarinda baslatilan yenilesme cabalari karsilasilan tepkiler dolayisiyla istenilen sonucu vermedi Abdulmecid zaman zaman tutuculari gorevlendirmek zorunda kaldi Imkansizliklar nedeniyle yeniden iltizam yontemine donuldu 1840 ta kaime i mutebere adiyla ilk kagit para cikarildi Devlet islahat isleriyle ugrastigi sirada Birlesik Krallik ve Fransa nin cikar catismalari ve kiskirtmalariyla Suriye ve Lubnan da Durziler ile Maruniler arasinda olaylar cikti 1845 1848 ihtilalleri sirasinda Avusturya ya karsi bagimsizlik savasi veren Macar yurtseverleri Turkiye ye sigindi Bab i Ali nin Avusturya ve Rusya nin baski ve tehditlerine karsin siginanlari geri vermemesi Avrupa da Osmanli Devleti nin sayginligini yukseltti Eflak ve Bogdan a da yansiyan ayaklanma Ingilizlerle yapilan Baltalimani Antlasmasiyla 1 Mayis 1849 gecici olarak sonuca baglandi Bir sure sonra ortaya cikan kutsal yerler sorunu Osmanli Devleti ile Rusya yi savasa surukledi Kudus teki katolikleri korumak icin basvuran Fransa ya karsi Rusya da ortodokslarin haklarini korumak icin harekete gecti Bab i Ali ye verdigi bir nota ile ortodokslara genis haklar taninmasini bunlarin koruyuculuk hakkinin da kendisine verilmesini istedi Osmanli hukumeti bunu kabul etmeyince de Eflak ve Bogdan i isgal etti Bunun uzerine Abdulmecid Rusya ya savas acti 4 Ekim 1853 Osmanli Devleti muttefikleri Birlesik Krallik Fransa Piyemonte ile birlikte Kirim Savasi ni kazandi Yalniz Paris te imzalanacak baris antlasmasindan once padisah Tanzimat Fermani ni tamamlayan Islahat Fermani ni ilan etmek zorunda birakildi 18 Subat 1856 Azinliklara savastan once Ruslarin istediginden daha fazla haklar veren bu belge Paris Antlasmasi ni 30 Mart 1856 da imzalayan Birlesik Krallik Fransa Rusya Avusturya ve Piyemonte tarafindan senet kabul edildi Boylece bir ic sorun olan islahat konusunda yabancilara mudahale hakki taninmis oldu Buna karsilik Osmanli Devleti imzaci devletlerin guvencesi altinda butunlugunu koruyor ve Avrupa devletleriyle esit haklara sahip sayiliyordu Abdulmecid Han Siyasi buhranlari bu sekilde atlatan Abdulmecid yeniden islahat islerine dondu 1856 da askerlik teskilati yedi ordu esasi uzerine kuruldu ve Hristiyanlar da askere alinmaya baslandi Maarif i Umumiye nezareti kuruldu 28 Nisan 1857 Avrupa ya ogrenci gonderildi 1857 Mulkiye Mahrec Mektebi 1859 Telgraf Mektebi 1860 gibi bazi meslek okullari acildi Yeni toprak kanunu Arazi kanunnamesi yayinlandi 1857 Devletin gelir ve giderleri bir butceye baglandi Tersane yeniden duzenlendi Abdulmecid cesitli topluluklari esitlik ilkesi icinde ve Osmanlilik dusuncesi cevresinde birlestirmeye calisti Fakat ozellikle Gayrimuslimlerde uyanan ve batili devletlerce desteklenen ulusculuk duygulari boyle bir birligin kurulmasini olanaksizlastiriyordu 1856 Islahat Fermani yla Gayrimuslimlere verilen genis ayricaliklar Muslumanlarin tepkisine yol actigi gibi Gayrimuslimler de askere alinma kararina karsi ciktilar Osmanli toplumu yeniden huzursuz bir ortama suruklendi Cidde de 1857 Karadag da 1858 olaylar cikti Avrupa devletleri olaylarin bir Avrupa kurulunca denetlenmesini istediler Genc Abdulmecid David Wilkie 1840 Avrupa devletlerinin devletin icislerine karismasindan hoslanmayanlar padisahi ve hukumet erkanini oldurup Abdulaziz i tahta cikarmak icin orgutlendiler Kuleli Vakasi olarak bilinen bu orgutlenme bir ihbar uzerine dagitildi 14 Eylul 1859 onderleri cezalandirildi Bu sirada mali durum da cikmaza girmisti Savas giderlerini karsilamak uzere agir kosullarla alinan dis borclarin hazineye buyuk yuku yaninda padisahin ve sarayin sorumsuz harcamalari da durumu gittikce agirlastiriyordu Devlet Kirim Savasi sirasinda ilk kez disaridan borc almak zorunda kalmisti 24 Agustos 1854 Bunu ikinci 1855 ucuncu 1858 dorduncu 1860 borclanmalari izledi Beyoglu sarraflarindan alinan borclar da 80 milyon altin lirayi asti Bunlar icin rehin verilen mucevherlerle borc senetlerinin bir bolumu yabanci tuccar ve bankerlerin eline gecti Durumu sert bicimde elestiren sadrazam Mehmet Emin Ali Pasa azledildi 18 Ekim 1859 Birlesik Krallik Fransa Avusturya Prusya ve Rusya Bab i Ali ye bir nota vererek Islahat Fermani nda soz konusu edilen islahatlarin gerceklestirilmesini istediler Ekim 1859 Bunlarin saglanmasi icin ayri ayri mudahalede bulunacaklarini da belirttiler Nitekim Rusya ilk adimi atarak Bosna Hersek ve Bulgaristan daki Hristiyanlarin durumunu uluslararasi bir kurulun incelemesini istedi Bu sorun cozulmeden Lubnan olaylari yeniden alevlendi 1860 Ardindan Sam olayi patlak verdi Hollanda ve Amerikan konsoloslari bu karisikliklar sirasinda olduruldu 1860 Hariciye naziri Fuat Pasa olaganustu yetkili olarak Lubnan a yollandi Fransa Beyrut a asker cikardi 9 Haziran 1868 de Lubnan ayricalikli sancak durumuna getirildi Mimari calismalar Sultan Abdulmecid disaridan aldigi borclarin bir kismiyla saray ve koskler yaptirdi Dolmabahce Sarayi 1853 Beykoz Kasri 1855 Kucuksu Kasri 1857 Edirne Meric Koprusu 1847 Kucuk Mecidiye Camii 1849 Tesvikiye Camii 1854 Hirka i Serif Camii 1851 doneminin baslica yapitlaridir Bezmialem Valide Sultan Gureba Hastanesi ni yaptirdi 1845 1846 Yeni Galata Koprusu de ayni tarihte hizmete girdi Yine Istanbul daki Mecidiyekoy semti adini ondan almistir Sultan Abdulmecid in Birlesik Krallik in Dizbagi Nisani ile olan amblemi AilesiII Mahmud Babasi Bezmialem Sultan Annesi Esma Sultan HalasiSultan Abdulmecid in turbesi Fatih te Yavuz Selim Camii ndedir Esleri Kadinefendileri Servetseza Kadinefendi Baskadinefendi Sevkefza Valide Sultan Ikinci Kadinefendi ve V Murad in annesi Tirimujgan Kadinefendi Ucuncu Kadinefendi ve II Abdulhamid in annesi Verdicenan Kadinefendi Ucuncu Kadinefendi Duzdidil Kadinefendi Ucuncu Kadinefendi Gulcemal Kadinefendi Dorduncu Kadinefendi ve V Mehmed Resad in annesi Rahime Perestu Valide Sultan Dorduncu Kadinefendi ve II Abdulhamid in manevi annesi Mahitab Kadinefendi Besinci Kadinefendi Bezmiara Kadinefendi Altinci KadinefendiIkballeri Nukhetseza Hanim Bas Ikbal Nesrin Hanim Ikinci Ikbal Ceylanyar Hanim Ikinci Ikbal Serfiraz Hanim Ikinci Ikbal Nalandil Hanim Ucuncu Ikbal Gulustu Hanim Dorduncu Ikbal ve VI Mehmed in annesi Nergizev Hanim Dorduncu Ikbal Navekmisal Hanim Dorduncu ikbal Sayeste Hanim Dorduncu IkbalGozdeler Feleksu Hanimefendi 1 Gozde ve Zuluflu Ismail Pasa nin annesi Yildiz Hanimefendi 2 Gozde Saf derun Hanimefendi 4 Gozde Husn i Cenan Hanimefendi 3 GozdeErkek cocuklari Zuluflu Ismail Pasa V Murad II Abdulhamid V Mehmed Ahmed Kemaleddin Efendi Mehmed Burhaneddin Efendi Ahmed Nureddin Efendi Suleyman Selim Efendi VI MehmedKiz cocuklari Fatma Sultan Refia Sultan Cemile Sultan Munire Sultan Behice Sultan Seniha Sultan Mediha Sultan Naile Sultan Bedia Sultan Samiye Sultan Sehime Sultan Sabiha Sultan Aliye Sultan Fehime Sultan Muhibe Sultan Mukbile Sultan Naime Sultan Neyyire Sultan Behiye Sultan Zekiye Sultan Nazime SultanKaynakca Ahmet Cevdet Pasa Sadelestiren Yusuf Halacoglu 2010 Sultan Abdulhamid e Arzlar Ma ruzat Istanbul Babiali Kultur Yayinciligi ISBN 978 9944 118 95 8 s 45 Fikriyat Gazetesi 4 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2021 Fotomac 26 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2021 TDV Islam Ansiklopedisi 23 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2021 cdn acikogretim istanbul edu tr 4 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2021 TDV Islam Ansiklopedisi 1 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2021 Hurriyet 9 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2021 Milliyet 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2021 Turkce Bilgi Paris Antlasmasi 1856 Turkce Bilgi 4 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2021 Dosyalari Turkiye ve Dunya Haberleri Analizler Yorumlar Makaleler Arastirma www dunyabulteni net 4 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2021 TDV Islam Ansiklopedisi 27 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2021 Hurriyet 18 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2021 www antalyanews com tr 4 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2021 Bilgiustam 12 Eylul 2014 15 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2021 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Abdulmecid ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Sakaoglu Necdet 1999 Bu Mulkun Sultanlari Istanbul Oglak Yayinlari ISBN 875 329 299 6 say 436 453 Kinross Lord 1977 The Ottoman Centuries Istanbul Sander Kitabevi ISBN 0 224 01379 8 Ingilizce AbdulmecidOsmanli HanedaniDogumu 23 Nisan 1823 Olumu 25 Haziran 1861Resmi unvanlarOnce gelen II Mahmud Osmanli Sultani 2 Temmuz 1839 25 Haziran 1861 Sonra gelen AbdulazizSunni Islam unvanlariOnce gelen II Mahmud Islam Halifesi 2 Temmuz 1839 25 Haziran 1861 Sonra gelen Abdulaziz