Kadızâde Mehmed Efendi, Küçük Kadızâde veya Kadızâdeli (o. 1582 Balıkesir - 1635) Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşamış olan bir vaiz. Görüşlerini kabul eden taraftarları, kendilerine Kadızâdeliler demekteydiler. Kadızâde Mehmed'in, İmam Birgivî'nin talebesi olmasından dolayı tasavvufu reddettiği öne sürülür.[] Mehmed'in babası, vilâyet hâkimiydi.
Kadızadeliler, halkı etki altına alarak politik davranışlarda bulunan kişilerdi. Halka hitaben konuşan vaizler, devlet aleyhinde ileri geri konuşabilir ve isyan çıkarabilirlerdi. Kadızâdelilerin ilk önderlerinden biri Kadızâde Mehmed Efendi'dir. Gençken tarikat yoluna girmek istemiş, ancak anlayışına uymadığından meslek olarak vaizliği seçmiştir.
Hitâbeti kuvvetli olduğundan kısa zamanda ün kazanarak 1631 yılında Ayasofya Camii vaizliğine tayin edilir, devlet işlerinin bozukluğuna dikkat çeker. Bütün bu bozuklukların şeriate aykırı hareketlerin sonucu olduğunu söyler. Halkı şeriate aykırı saydığı tarikatlere karşı hareket ettirmiştir. IV. Murad'ın tütün yasağını desteklemiştir. Tütün ve kahvenin Allah tarafından yasaklanmadığı hatırlatılınca hükümdarın yasakladığını, bunun kâfî olduğunu söylemiştir.
Sûfîlerle yaptığı münakaşaları, ilk defa Pîr Sivas Efendi'yle tartıştığında dikkat çekti. Birkaç sene İstanbul'da Sultan Murad Camii'nde imamlık yaptıktan sonra Yavuz Sultan Selim Camii'nde imam olup Cuma hutbelerinde muntazaman tasavvuf karşıtı hutbeler okudu.
Kadızâde Mehmed, Sultan IV. Mehmed'in bir danışmanı olunca o ve yakınlarının sarayda etkili oldu. Kendisi İslâm Peygamberi'nin ve Selef-i Sâlihîn zamanındaki gibi sâde bir hayata dönüşü tavsiye ederdi. Dolayısıyla bid'at olarak gördüğü kubbe yapımı, Mevlid Kandili, kahve ve tütün kullanmak, sûfîlerin zikirleri gibi şeylere karşı cephe aldı.
Kaynakça
Literatür
- Türkiye Tarihi 3, Hüsiyen G. Yurdaydın, Sina Akşin, Zafer Toprak, Ayla Ödekan, Metin Kunt Suraiye Faroqhi, 2.250
Ayrıca bakınız
Bir Osmanlının biyografisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kadizade Mehmed Efendi Kucuk Kadizade veya Kadizadeli o 1582 Balikesir 1635 Osmanli Imparatorlugu nda yasamis olan bir vaiz Goruslerini kabul eden taraftarlari kendilerine Kadizadeliler demekteydiler Kadizade Mehmed in Imam Birgivi nin talebesi olmasindan dolayi tasavvufu reddettigi one surulur kaynak belirtilmeli Mehmed in babasi vilayet hakimiydi Kadizadeliler halki etki altina alarak politik davranislarda bulunan kisilerdi Halka hitaben konusan vaizler devlet aleyhinde ileri geri konusabilir ve isyan cikarabilirlerdi Kadizadelilerin ilk onderlerinden biri Kadizade Mehmed Efendi dir Gencken tarikat yoluna girmek istemis ancak anlayisina uymadigindan meslek olarak vaizligi secmistir Hitabeti kuvvetli oldugundan kisa zamanda un kazanarak 1631 yilinda Ayasofya Camii vaizligine tayin edilir devlet islerinin bozukluguna dikkat ceker Butun bu bozukluklarin seriate aykiri hareketlerin sonucu oldugunu soyler Halki seriate aykiri saydigi tarikatlere karsi hareket ettirmistir IV Murad in tutun yasagini desteklemistir Tutun ve kahvenin Allah tarafindan yasaklanmadigi hatirlatilinca hukumdarin yasakladigini bunun kafi oldugunu soylemistir Sufilerle yaptigi munakasalari ilk defa Pir Sivas Efendi yle tartistiginda dikkat cekti Birkac sene Istanbul da Sultan Murad Camii nde imamlik yaptiktan sonra Yavuz Sultan Selim Camii nde imam olup Cuma hutbelerinde muntazaman tasavvuf karsiti hutbeler okudu Kadizade Mehmed Sultan IV Mehmed in bir danismani olunca o ve yakinlarinin sarayda etkili oldu Kendisi Islam Peygamberi nin ve Selef i Salihin zamanindaki gibi sade bir hayata donusu tavsiye ederdi Dolayisiyla bid at olarak gordugu kubbe yapimi Mevlid Kandili kahve ve tutun kullanmak sufilerin zikirleri gibi seylere karsi cephe aldi Kaynakca Enver Demirpolat Osmanlilarda felsefenin seruveni olu kirik baglanti Zilfi C Madeline C The Politics of Piety The Ottoman Ulema in the Post Classical Age 1600 1800 LiteraturTurkiye Tarihi 3 Husiyen G Yurdaydin Sina Aksin Zafer Toprak Ayla Odekan Metin Kunt Suraiye Faroqhi 2 250Ayrica bakinizKadizade Ustuvani MehmedBir Osmanlinin biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz