Kahta Çayı, Adıyaman ili sınırlarında, Güneydoğu Toroslardan (Malatya Dağları) kaynağını alan, Keban Baraj Gölünde Fırat Nehri'ne dökülen akarsu.Yıllık ortalama akım 32 m³/sn, maksimum akım 120 m³/sn ile Mart ayında, minimum akım 4,1 m³/sn ile Eylül ayında gerçekleşir.
Kahta Çayı | |
---|---|
Konum | |
Ülke(ler) | Adıyaman, Malatya |
Genel bilgiler | |
Ağız | Fırat Nehri (Atatürk Barajı) |
Ağız rakımı | 542 m |
Uzunluk | 50 km |
Havza alanı | 1575 km² |
Debi | 32 m³/sn |
Recep Çayı ve Gölgeli Çayı birleşerek Kahta Çayını oluşturmaktadır. Kahta Çayına daha sonra Cendere Çayı eklenir. Çay, Kahta Köprüsünden, Atatürk Barajı'na kadar örgülü drenaj ile akar. Yukarı havzalarında derin vadiler, bazen de gömük menderesler oluşturur.
Kahta Çayı bazıları oldukça güçlü, pek çok karstik kaynak ile beslenir. Havşari kaynağı (642 litre/sn), Zerban kaynağı (300 litre/sn), Balıksırtı, Şelale, Mir ve Abdulharap kaynaklarının suları çaya karışır.
Kahta Çayı, havzasında arazinin gevşek malzemeden oluşması, bitki örtüsünün tahrip edilmesi ve iklim sebebiyle güçlü bir erozyon yapmaktadır. 1 km²'lik alandan 4.000 ton taşıma yapar. Yatağın kenarlarında 150–160 m yüksekliğe kadar akarsu terasları bulunur. Havzada Adıyaman'a bağlı; Merkez, Kahta, Çelikhan ve Sincik ilçelerinin 57 köyü, Pötürge'ye (Malatya) bağlı 11 köy bulunur.
Akarsu üzerinde, 7 MW kurulu güce sahip, yıllık ortalama 25,64 GWh elektrik üreten Kahta Hidroelektrik santrali bulunur. Kahta Çayı'nın Abdulharap Çayı kolunda sulama amaçlı Çat Barajı inşa edilmiştir. Son 20 yılda can kaybı yaşanan 6 sel, mal kaybına neden olan 29 sel yaşanmıştır. Havzada meydana gelen 253 çığdan, 10 tanesi can kaybına, 17'si mal kaybına sebep olmuştur.
Kahta Çayının kolu olan Cendere Çayı üzerinde tarihi Cendere Köprüsü bulunur. Köprü Komagene şehirleri tarafından Romalı yöneticiler onuruna yapılmıştır.
Kaynakça
- ^ ELMASTAŞ, Necmettin (2008). (PDF). Coğrafi Bilimler Dergisi. 3 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016.
- ^ a b SUNKAR, Murat; KARATAŞ, Zeynel (2014). . Türk Coğrafya Dergisi. 17 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016.
- ^ . enerjiatlasi.com. 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kahta Cayi Adiyaman ili sinirlarinda Guneydogu Toroslardan Malatya Daglari kaynagini alan Keban Baraj Golunde Firat Nehri ne dokulen akarsu Yillik ortalama akim 32 m sn maksimum akim 120 m sn ile Mart ayinda minimum akim 4 1 m sn ile Eylul ayinda gerceklesir Kahta CayiKonumUlke ler Adiyaman MalatyaGenel bilgilerAgiz Firat Nehri Ataturk Baraji Agiz rakimi 542 mUzunluk 50 kmHavza alani 1575 km Debi 32 m sn Recep Cayi ve Golgeli Cayi birleserek Kahta Cayini olusturmaktadir Kahta Cayina daha sonra Cendere Cayi eklenir Cay Kahta Koprusunden Ataturk Baraji na kadar orgulu drenaj ile akar Yukari havzalarinda derin vadiler bazen de gomuk menderesler olusturur Kahta Cayi bazilari oldukca guclu pek cok karstik kaynak ile beslenir Havsari kaynagi 642 litre sn Zerban kaynagi 300 litre sn Baliksirti Selale Mir ve Abdulharap kaynaklarinin sulari caya karisir Kahta Cayi havzasinda arazinin gevsek malzemeden olusmasi bitki ortusunun tahrip edilmesi ve iklim sebebiyle guclu bir erozyon yapmaktadir 1 km lik alandan 4 000 ton tasima yapar Yatagin kenarlarinda 150 160 m yukseklige kadar akarsu teraslari bulunur Havzada Adiyaman a bagli Merkez Kahta Celikhan ve Sincik ilcelerinin 57 koyu Poturge ye Malatya bagli 11 koy bulunur Akarsu uzerinde 7 MW kurulu guce sahip yillik ortalama 25 64 GWh elektrik ureten Kahta Hidroelektrik santrali bulunur Kahta Cayi nin Abdulharap Cayi kolunda sulama amacli Cat Baraji insa edilmistir Son 20 yilda can kaybi yasanan 6 sel mal kaybina neden olan 29 sel yasanmistir Havzada meydana gelen 253 cigdan 10 tanesi can kaybina 17 si mal kaybina sebep olmustur Kahta Cayinin kolu olan Cendere Cayi uzerinde tarihi Cendere Koprusu bulunur Kopru Komagene sehirleri tarafindan Romali yoneticiler onuruna yapilmistir Kaynakca ELMASTAS Necmettin 2008 PDF Cografi Bilimler Dergisi 3 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Kasim 2016 a b SUNKAR Murat KARATAS Zeynel 2014 Turk Cografya Dergisi 17 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Kasim 2016 enerjiatlasi com 4 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Kasim 2016