Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kalandar veya Kalanda, Türkiye'de Doğu Karadeniz bölgesinde ve Gürcistan'ın batı kesiminde eski geleneğe göre yeni yıl kutlamasıdır. Latince Calendae kelimesinden gelen Kalanda, ayın ilk günü anlamına gelir. Ay takvimini temel alan Kalandar'ın birinci günü, Miladi Takvim'e göre Ocak ayının 14. gününe tekabül eder. Yeni yıl kutlamaları da 13 Ocağı 14 Ocağa bağlayan gece gerçekleştirilir. Bu çerçevede "Kalanda" kelimesi yeni yıl anlamına gelir.
Gürcistan'da "Kalanda" (კალანდა) veya "Kalandoba" (კალანდობა) olarak adlandırılan yeni yıl kutlaması, Guria ve Samegrelo bölgelerinde yaygındır.Svaneti ve Leçhumi bölgelerinde yeni yılın ilk gününden önceki güne "kalanda" denir. Bu bölgelerde yeni yıla, özel olarak hazırlanmış ekmek, şarap ve domuz etiyle girilir. Guria bölgesinde ise, Haçapuri hazırlanır ve mumlar yakılır. Bu sırada Aziz Basil'den mutluluk ve bolluk dilenir.
Kalanda, Karadeniz Bölgesinde, özellikle Trabzon ve Gümüşhane illerinde bu gecenin ayrı bir önemi vardır. Geleneksel olarak bu gecede çocuklar dışarı çıkar ve evleri dolaşmaya başlarlar. Ellerindeki poşetleri evlerin kapısına koyup zile bastıktan sonra ev ahalisinin poşetin içine koyacakları hediyeleri beklerler ve bu sırada da bazı maniler söylerler:
"Kalandar gecesi devlet bacası,
Tasımı dolduran cennet hocası,
Doldurtmayan cehennem hocası,
Üstte erkeği altta dişi."
Geleneğe göre insanlar tanınmayacak şekilde giyinir, içlerinde bir kişi dede olarak seçilir, yünden yapılan sakal takılır başlarda muhakkak külah olur. Yüzler boyanır, ellere gürültü çıkarmak amacıyla kelek gibi zile benzeyen şeyler alınır. Gidilen evin önünde önce bir halk tiyatrosu tarzında küçük bir şey oynanır dede ortaya alınır sandalyeye oturtulur. Sonrasında ellerdeki çalgılar çalınır dans edilir Ekipte yer alan kişilere goncoloz adı verilir. Bütün bunların sonunda ortaya torba atılır. Ziyaret edilen ev sahibi tarafından torbaya erzak konulur. Böylece ev ev dolaşılır.
Kimi zaman da gençler, tüylü kostümlerle karakoncolos kılığına girerek bellerine bağladıkları çanlarla ya da zillerle gürültüler çıkarır.
Ermeni folkloruna Kağant adıyla geçen gelenek, Ermenilerden Dersim Kürtleri ve bazı Zaza aşiretlerince de "gağant" adıyla benimsenmiş olup benzer eğlence ve törenlerle kutlanmaktadır. Kalandar ayının ilk günü eve giren kişinin uğur getireceğine inanıldığından zengin ve temiz giyimli kişilerin eve girmesi beklenmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "კალანდა" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 14 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ ""Kalanda in Guria" - European Heritage Days". 14 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2023.
- ^ "Gürcü Sovyet Ansiklopedisi, Tiflis, 1980, 5. Cilt, s. 326". 8 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ocak 2024.
- ^ ""კალანდობა" (Kalandoba)". 8 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2023.
- ^ . 31 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2021.
- ^ . 8 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kalandar veya Kalanda Turkiye de Dogu Karadeniz bolgesinde ve Gurcistan in bati kesiminde eski gelenege gore yeni yil kutlamasidir Latince Calendae kelimesinden gelen Kalanda ayin ilk gunu anlamina gelir Ay takvimini temel alan Kalandar in birinci gunu Miladi Takvim e gore Ocak ayinin 14 gunune tekabul eder Yeni yil kutlamalari da 13 Ocagi 14 Ocaga baglayan gece gerceklestirilir Bu cercevede Kalanda kelimesi yeni yil anlamina gelir Gurcistan da cicilaki denilen susleme Kalanda kutlamalarinin basta gelen semboludur Gurcistan da Kalanda კალანდა veya Kalandoba კალანდობა olarak adlandirilan yeni yil kutlamasi Guria ve Samegrelo bolgelerinde yaygindir Svaneti ve Lechumi bolgelerinde yeni yilin ilk gununden onceki gune kalanda denir Bu bolgelerde yeni yila ozel olarak hazirlanmis ekmek sarap ve domuz etiyle girilir Guria bolgesinde ise Hacapuri hazirlanir ve mumlar yakilir Bu sirada Aziz Basil den mutluluk ve bolluk dilenir Kalanda Karadeniz Bolgesinde ozellikle Trabzon ve Gumushane illerinde bu gecenin ayri bir onemi vardir Geleneksel olarak bu gecede cocuklar disari cikar ve evleri dolasmaya baslarlar Ellerindeki posetleri evlerin kapisina koyup zile bastiktan sonra ev ahalisinin posetin icine koyacaklari hediyeleri beklerler ve bu sirada da bazi maniler soylerler Kalandar gecesi devlet bacasi Tasimi dolduran cennet hocasi Doldurtmayan cehennem hocasi Ustte erkegi altta disi Gelenege gore insanlar taninmayacak sekilde giyinir iclerinde bir kisi dede olarak secilir yunden yapilan sakal takilir baslarda muhakkak kulah olur Yuzler boyanir ellere gurultu cikarmak amaciyla kelek gibi zile benzeyen seyler alinir Gidilen evin onunde once bir halk tiyatrosu tarzinda kucuk bir sey oynanir dede ortaya alinir sandalyeye oturtulur Sonrasinda ellerdeki calgilar calinir dans edilir Ekipte yer alan kisilere goncoloz adi verilir Butun bunlarin sonunda ortaya torba atilir Ziyaret edilen ev sahibi tarafindan torbaya erzak konulur Boylece ev ev dolasilir Kimi zaman da gencler tuylu kostumlerle karakoncolos kiligina girerek bellerine bagladiklari canlarla ya da zillerle gurultuler cikarir Ermeni folkloruna Kagant adiyla gecen gelenek Ermenilerden Dersim Kurtleri ve bazi Zaza asiretlerince de gagant adiyla benimsenmis olup benzer eglence ve torenlerle kutlanmaktadir Kalandar ayinin ilk gunu eve giren kisinin ugur getirecegine inanildigindan zengin ve temiz giyimli kisilerin eve girmesi beklenmektedir Ayrica bakinizKalandar SoguguKaynakca კალანდა A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 14 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Kalanda in Guria European Heritage Days 14 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2023 Gurcu Sovyet Ansiklopedisi Tiflis 1980 5 Cilt s 326 8 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ocak 2024 კალანდობა Kalandoba 8 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2023 31 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Kasim 2021 8 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Aralik 2011