Kale Doruğu Höyüğü,Samsun il merkezinin yaklaşık olarak 40 km. güneyinde, Kavak İlçesi'nin Yeni Camii Mahallesi'nde yer alan bir höyüktür. Bazı yayınlarda yerleşmeden hatalı olarak Kale Doruğu yerine Kavak olarak söz edilmektedir. Tepe, yaklaşık olarak 350 x 250 metre boyutlarında olup 25 metre yüksekliktedir. Dik yamaçlı bu tepenin üzerinde bir kale kalıntısı vardır. Kavak Ovası'na hakim durumdaki yerleşme Samsun – Havza – Amasya doğal yolu üzerinde yer alır.
Arkeolojik Höyük | |
Adı: | Kale Doruğu Höyüğü |
il: | Samsun |
İlçe: | Kavak |
Köy: | Merkez |
Türü: | Höyük |
Tahribat: | Yapılaşma, yol (yoğun) |
Tescil durumu: | Tescilli |
Tescil No ve derece: | 144 / 1, 2 |
Tescil tarihi: | 06.04.2001 |
Araştırma yöntemi: | Kazı |
Kazılar
Höyük ilk olarak von der Osten tarafından arkeoloji dünyasına tanıtılmıştır. Kazı çalışmaları ise Dündartepe ve Tekeköy kazılarından sonra aynı ekip tarafından ve yine , Tahsin Özgüç ve Nimet Özgüç başkanlığında 1940-41 yıllarında yapılmıştır. Bu kazıda tepe kısmı ile ana kayaya ulaşılan doğu ve kuzey yamaçlarında çalışılmıştır. Höyükte 1973 yılında , 1997 yılında Şevket Dönmez araştırmalar yapmıştır.
Tabakalanma
Kazılarda tepe kesiminde üç tabaka belirlenmiştir. En üstteki 2,70 metre kalınlıktaki dolgu Osmanlı Dönemi, Selçuklu Dönemi, Bizans Dönemi ve Roma Dönemi kalıntılarıyla temsil edilen tabakadır. Daha alttaki yaklaşık 1,25 metre kalınlıktaki dolgu ise Hitit Dönemi tabakasıdır. En alttaki, ana kayaya kadar uzanan Erken Tunç Çağı tabakasıdır.
Yamaç kesiminde ise Orta Çağ, Roma Dönemi, Helenistik Dönem, Orta Tunç Çağı ve Erken Tunç Çağı (o dönemdeki adlandırmayla Bakırçağı) olmak üzere dört yapı katı belirlenmiştir.
Hitit Dönemi'nden sonra yerleşmenin terk edildiği ve ancak MÖ 3. yüzyıl başlarında yeniden iskan edildiği belirtilmektedir. İkiztepe, Dündartepe ve Tekkeköy gibi yerleşmelerde de görülen bu terk etmenin savaşçı ve yarı göçebe Kaşkalar'la ilişkili olabileceği belirtilmektedir. Daha sonra yeniden iskan ediliş zayıf fakat kesintisiz olarak günümüze değin sürmüştür.
Buluntular
Mimari olarak en önemli görülen yerleşme Erken Tunç Çağı yerleşmesidir. Bu tabakada 75 cm. kalınlığında bir taş duvar açığa çıkarılmıştır. Duvar ve duvara bitişik bir merdiven ana kaya üzerine inşa edilmiştir. Yine yamaçtaki açmada bu döneme denk gelen bir sur duvarı ortaya çıkarılmıştır.
Ele geçen çanak çömlek buluntuları tümü el yapımı, siyah, kırmızı, kahverengi, dışı siyah içi kırmızı ya da tersi yüzey renkli, açkılı mallardır. Siyah yüzey renkli ve özenle açkılanmış mallar üzerinde yiv süs örnekleri bulunmaktadır. Aynı malda içi beyaz dolgu macunu ile doldurulmuş bezemeler de görülmektedir. Bir diğer bezeme kırmızı, kahverengi ve siyah kaplar üzerinde kertik ve kaba çizgi bezemelerdir. Bu kertik bezemeli kapların benzer örnekleri Dündartepe, Çorum / Alacahöyük ve Pazarlı'da ele geçmiştir. Çanak, kase, tabak, çömlek ve küp, çanak çömlek biçimleri arasında sayılmaktadır.
Doğu açmasında 12, kuzey açmasında ise bir mezar ortaya çıkarılmıştır. Bunlar yerleşme içi gömü geleneğine işaret etmektedir. Tahsin Özgüç tek evreli bir yerleşme içi kent mezarlığından söz etmiştir. Erken Tunç Çağı yerleşmesinin doğu tarafındaki bu mezarlığın yaklaşık olarak 14 x 12 metrelik bir alanı kapladığı belirtilmektedir. Basit toprak mezarların tercih edildiği görülmektedir. Gömütler başları güneybatıya bakacak biçimde gömülmüşlerdir. Gömüt armağanları olarak kaplar, çömlekler ve maden eşyalar vardır. Maden buluntuları içinde bakır-tunç kamalar, ölülerin sağ kolları üzerine bırakılmıştır. Kamalar sağlamdır ama bir kama bükülüp üçe katlanarak bırakılmıştır. Bilinçli yapılan bu tahribin nedeni konusunda bir açıklama yoktur.
Değerlendirme ve tarihlendirme
Karadeniz kıyılarından İç Anadolu Bölgesi'ne geçit veren doğal yollar üzerinde olmasına karşın küçük bir höyüktür. En geniş yerleşim Erken Tunç Çağı yerleşimidir. Yerleşme Erken Tunç Çağı I. ve II. evrelere yerleştirilmektedir.
Dış bağlantılar
- Yakın plan kroki ve bağlantı profilleri 16 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Fotoğraflar 16 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
- ^ a b "TAY – Yerleşme Ayrıntıları". 16 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2012.
- ^ "Samsun Kültür ve Turizm Müdürlüğü". 6 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2012.
- ^ a b c d e f g "TAY –- Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 19 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2012.
- ^ a b "TAY - 2". 22 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2012.
- ^ a b İ. K. Kökten, Kuzey-Doğu Anadolu Prehistoryasında Bayburt Çevresinin Yeri 1 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sh.: 470
- ^ Deniz Sarı, İlk Tunç Çağı ve Orta Tunç Çağı'nda Batı Anadolu'nun Kültürel ve Siyasal Gelişimi 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sh.: 201
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kale Dorugu Hoyugu Samsun il merkezinin yaklasik olarak 40 km guneyinde Kavak Ilcesi nin Yeni Camii Mahallesi nde yer alan bir hoyuktur Bazi yayinlarda yerlesmeden hatali olarak Kale Dorugu yerine Kavak olarak soz edilmektedir Tepe yaklasik olarak 350 x 250 metre boyutlarinda olup 25 metre yuksekliktedir Dik yamacli bu tepenin uzerinde bir kale kalintisi vardir Kavak Ovasi na hakim durumdaki yerlesme Samsun Havza Amasya dogal yolu uzerinde yer alir Arkeolojik HoyukAdi Kale Dorugu Hoyuguil SamsunIlce KavakKoy MerkezTuru HoyukTahribat Yapilasma yol yogun Tescil durumu TescilliTescil No ve derece 144 1 2Tescil tarihi 06 04 2001Arastirma yontemi KaziKazilarHoyuk ilk olarak von der Osten tarafindan arkeoloji dunyasina tanitilmistir Kazi calismalari ise Dundartepe ve Tekekoy kazilarindan sonra ayni ekip tarafindan ve yine Tahsin Ozguc ve Nimet Ozguc baskanliginda 1940 41 yillarinda yapilmistir Bu kazida tepe kismi ile ana kayaya ulasilan dogu ve kuzey yamaclarinda calisilmistir Hoyukte 1973 yilinda 1997 yilinda Sevket Donmez arastirmalar yapmistir TabakalanmaKazilarda tepe kesiminde uc tabaka belirlenmistir En ustteki 2 70 metre kalinliktaki dolgu Osmanli Donemi Selcuklu Donemi Bizans Donemi ve Roma Donemi kalintilariyla temsil edilen tabakadir Daha alttaki yaklasik 1 25 metre kalinliktaki dolgu ise Hitit Donemi tabakasidir En alttaki ana kayaya kadar uzanan Erken Tunc Cagi tabakasidir Yamac kesiminde ise Orta Cag Roma Donemi Helenistik Donem Orta Tunc Cagi ve Erken Tunc Cagi o donemdeki adlandirmayla Bakircagi olmak uzere dort yapi kati belirlenmistir Hitit Donemi nden sonra yerlesmenin terk edildigi ve ancak MO 3 yuzyil baslarinda yeniden iskan edildigi belirtilmektedir Ikiztepe Dundartepe ve Tekkekoy gibi yerlesmelerde de gorulen bu terk etmenin savasci ve yari gocebe Kaskalar la iliskili olabilecegi belirtilmektedir Daha sonra yeniden iskan edilis zayif fakat kesintisiz olarak gunumuze degin surmustur BuluntularMimari olarak en onemli gorulen yerlesme Erken Tunc Cagi yerlesmesidir Bu tabakada 75 cm kalinliginda bir tas duvar aciga cikarilmistir Duvar ve duvara bitisik bir merdiven ana kaya uzerine insa edilmistir Yine yamactaki acmada bu doneme denk gelen bir sur duvari ortaya cikarilmistir Ele gecen canak comlek buluntulari tumu el yapimi siyah kirmizi kahverengi disi siyah ici kirmizi ya da tersi yuzey renkli ackili mallardir Siyah yuzey renkli ve ozenle ackilanmis mallar uzerinde yiv sus ornekleri bulunmaktadir Ayni malda ici beyaz dolgu macunu ile doldurulmus bezemeler de gorulmektedir Bir diger bezeme kirmizi kahverengi ve siyah kaplar uzerinde kertik ve kaba cizgi bezemelerdir Bu kertik bezemeli kaplarin benzer ornekleri Dundartepe Corum Alacahoyuk ve Pazarli da ele gecmistir Canak kase tabak comlek ve kup canak comlek bicimleri arasinda sayilmaktadir Dogu acmasinda 12 kuzey acmasinda ise bir mezar ortaya cikarilmistir Bunlar yerlesme ici gomu gelenegine isaret etmektedir Tahsin Ozguc tek evreli bir yerlesme ici kent mezarligindan soz etmistir Erken Tunc Cagi yerlesmesinin dogu tarafindaki bu mezarligin yaklasik olarak 14 x 12 metrelik bir alani kapladigi belirtilmektedir Basit toprak mezarlarin tercih edildigi gorulmektedir Gomutler baslari guneybatiya bakacak bicimde gomulmuslerdir Gomut armaganlari olarak kaplar comlekler ve maden esyalar vardir Maden buluntulari icinde bakir tunc kamalar olulerin sag kollari uzerine birakilmistir Kamalar saglamdir ama bir kama bukulup uce katlanarak birakilmistir Bilincli yapilan bu tahribin nedeni konusunda bir aciklama yoktur Degerlendirme ve tarihlendirmeKaradeniz kiyilarindan Ic Anadolu Bolgesi ne gecit veren dogal yollar uzerinde olmasina karsin kucuk bir hoyuktur En genis yerlesim Erken Tunc Cagi yerlesimidir Yerlesme Erken Tunc Cagi I ve II evrelere yerlestirilmektedir Dis baglantilarYakin plan kroki ve baglanti profilleri 16 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Fotograflar 16 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Kaynakca a b TAY Yerlesme Ayrintilari 16 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ekim 2012 Samsun Kultur ve Turizm Mudurlugu 6 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ekim 2012 a b c d e f g TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 19 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ekim 2012 a b TAY 2 22 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ekim 2012 a b I K Kokten Kuzey Dogu Anadolu Prehistoryasinda Bayburt Cevresinin Yeri 1 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Sh 470 Deniz Sari Ilk Tunc Cagi ve Orta Tunc Cagi nda Bati Anadolu nun Kulturel ve Siyasal Gelisimi 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Sh 201