Kalecik Karası; Ankara'nın Kalecik ilçesi sınırları içerisinde yetişen ve kırmızı şarap üretiminde kullanılan bir üzüm çeşididir. Ankara haricinde Denizli, Yozgat ve Nevşehir bölgelerinde de üretimi yapılmasına karşın; Kızılırmak'ın boydan boya geçerek yarattığı mikroklima ve deniz fosili bakımından zengin topraklar sayesinde en çok verim alınan yer Kalecik'tir.
Kalecik Karası | |
---|---|
Üzüm (Vitis) | |
Rengi | Siyah |
Tür adı | Vitis vinifera Linné subsp. vinifera |
Köken | Türkiye |
Önemli üretim yerleri | Kalecik |
Önemli şaraplar | Ancyra, Chateau Kalecik, Kalebağ, Yakut |
Tehlikeler | Asma biti |
Çiçek cinsiyeti | Hermofrodit |
VIVC kimliği | 5936 |
Tarihçe
Anadolu’nun en eski üzümlerinden birisi olan ve uzun yıllar boyunca Türk şarabının da en değerli üzümlerinden birisi olarak kabul edilen Kalecik Karası, adını üretildiği Kalecik ilçesinden almıştır. Bu üzümün yarattığı katma değer ve ilçeye kazandırdığı para o kadar fazlaydı ki; Ziraat Bankası’nın ilk şubelerinden birisi de -İstanbul, İzmir, Bursa ve Adana gibi zamanının büyük şehirlerinden sonra- Kalecik'te açılmıştı. Fakat o zamana kadar çoğunlukla gayrimüslim nüfus tarafından yürütülen bağcılık ve şarapçılık faaliyetleri, Cumhuriyet'in ilanından sonra Ermeni ve Rum nüfusun giderek azalmasıyla orantılı olarak düşmüştü. Çöküşe geçen şarapçılığı canlandırmayı hedefleyen TEKEL ise sahip olduğu ilk şarap tesislerinden birini Kalecik’e kurmuş; üzümü yerinde ve modern yöntemlerle işleyerek "Kalebağ" isimli sek ve tatlı şaraplar üretmeye başlamıştı. Merkezi Çankaya’da bulunan bir diğer büyük şarap üreticisi Kavaklıdere de "Yakut" serisinin üretiminde Kalecik Karası üzümlerini kullanmaktaydı.
1960'lı yıllarda İç Anadolu Bölgesi'nde yaşanan asma biti istilasından sonra üzüm bağlarının kuruması sonucunda yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. 1980’lere gelindiğinde ise artık ekonomik getirisi fazla olmadığı gerekçesiyle neredeyse üretimi durmuş ve bulunamaz hale gelmişti. İlerleyen yıllarda Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi ve Kavaklıdere Şarapları'nın ortaklaşa yürüttüğü kurtarma ve seleksiyon çalışmaları sayesinde tekrar dünya şarap literatürüne giren üzüm, 2006 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret olarak tescillenmiştir. Ayrıca; 2019'dan beri her yıl Kalecik'te Uluslararası Kalecik Karası Üzüm Festivali düzenlenmektedir.
Özellikleri
Kalecik Karası, dikildikten en az 3 yıl sonra meyve vermeye başlayan bir üzüm çeşididir. Genel olarak bu türün asmaları Nisan ayında sürmeye başlayıp Mayıs ayının sonlarına doğru çiçeklenir. Haziran ayının ikinci haftasında oluşmaya başlayan meyvelerin olgunlaşma dönemi ise Eylül ayının ortalarına (orta mevsim) denk düşer. Taneleri siyaha yakın mavi renkli olup orta büyüklüktedir. Çekirdekli ve kendine özgü bir aroması olan üzümün, salkımları sık, kanatlı konik biçiminde ve ortalama 150 gram ağırlığındadır. Karışık-kısa budama yapılır. Orta Anadolu’da yetişen en kaliteli kırmızı şaraplık üzüm çeşitlerinden biri olan Kalecik Karası, Türkiye'ye özgü olmasıyla bilinir.
Ticari değer
Ankara Ticaret Odası'nın 2018 yılı verilerine göre başta Belçika ve Birleşik Krallık olmak üzere pek çok ülkeye milyonlarca dolarlık şarap ihracatı gerçekleştirildiği belirtilmiş; uluslararası ticarette Kalecik Karası'nın Fransa'nın Bordeaux şehrinde yetişen üzümlerle eşdeğer kalitede görüldüğü açıklanmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b "Kalecik Karası Üzümü - Ankara". Türkiye Kültür Portalı. Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı. 19 Eylül 2014. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ "Kalecik Karası Üzümü". Türkiye Cumhuriyeti Kalecik Kaymakamlığı. 23 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ . Haber3. 22 Temmuz 2020. 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2020.
- ^ "Kalecik Ziraat Bankası sandığından çalınmış olan para" (PDF). Osmanlı Arşiv Belgelerinde Kalecik. 2 (2). Ankara: Kalecik Belediyesi Kültür Yayınları. 1 Mayıs 2016. s. 157. 2 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ Yalçın, Mehmet (21 Ekim 2018). "Kalecik Karası aslına dönüyor". T24. 19 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ Bağış, Levon (8 Kasım 2017). "Unutulmayacak üzüm Kalecik Karası". Agos Gazetesi. 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2020.
- ^ "Coğrafi İşaret Tescil Belgesi" (PDF). Türk Patent Enstitüsü. 6 Nisan 2006. 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Ekim 2020.
- ^ "Kalecik'te üzüm festivali düzenlenecek". AA. 3 Eylül 2019. 26 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2020.
- ^ Ülgener, Tuğba Kıymet (2010). "Kalecik Koşullarında Üç Farklı Anaç Üzerine Aşılı Olarak Yetiştirilen Kalecik Karası Üzüm Çeşidinde Terbiye ve Budama Şiddeti Kombinasyonlarının Gelişme, Ürün Verimi ve Kalitesi Üzerine Etkileri" (PDF). Ankara: Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Erişim tarihi: 8 Ekim 2020.
- ^ "Sofralık ve Şaraplık Üzüm Çeşitleri" (PDF). Isparta İl Tarım ve Orman Müdürlüğü. Erişim tarihi: 8 Ekim 2020.
- ^ "ATO, yabancı temsilcilere Kalecik karası üzümünü tanıttı". Milliyet. AA. 15 Eylül 2019. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020.
- ^ "Kalecik karası Bordeaux üzümüne eş değer". Hürriyet. 16 Eylül 2019. 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kalecik Karasi Ankara nin Kalecik ilcesi sinirlari icerisinde yetisen ve kirmizi sarap uretiminde kullanilan bir uzum cesididir Ankara haricinde Denizli Yozgat ve Nevsehir bolgelerinde de uretimi yapilmasina karsin Kizilirmak in boydan boya gecerek yarattigi mikroklima ve deniz fosili bakimindan zengin topraklar sayesinde en cok verim alinan yer Kalecik tir Kalecik KarasiUzum Vitis RengiSiyahTur adiVitis vinifera Linne subsp viniferaKoken TurkiyeOnemli uretim yerleriKalecikOnemli saraplarAncyra Chateau Kalecik Kalebag YakutTehlikelerAsma bitiCicek cinsiyetiHermofroditVIVC kimligi5936TarihceKalecik Karasi uzumlerinden uretilen Kavaklidere Ancyra sarabi Anadolu nun en eski uzumlerinden birisi olan ve uzun yillar boyunca Turk sarabinin da en degerli uzumlerinden birisi olarak kabul edilen Kalecik Karasi adini uretildigi Kalecik ilcesinden almistir Bu uzumun yarattigi katma deger ve ilceye kazandirdigi para o kadar fazlaydi ki Ziraat Bankasi nin ilk subelerinden birisi de Istanbul Izmir Bursa ve Adana gibi zamaninin buyuk sehirlerinden sonra Kalecik te acilmisti Fakat o zamana kadar cogunlukla gayrimuslim nufus tarafindan yurutulen bagcilik ve sarapcilik faaliyetleri Cumhuriyet in ilanindan sonra Ermeni ve Rum nufusun giderek azalmasiyla orantili olarak dusmustu Cokuse gecen sarapciligi canlandirmayi hedefleyen TEKEL ise sahip oldugu ilk sarap tesislerinden birini Kalecik e kurmus uzumu yerinde ve modern yontemlerle isleyerek Kalebag isimli sek ve tatli saraplar uretmeye baslamisti Merkezi Cankaya da bulunan bir diger buyuk sarap ureticisi Kavaklidere de Yakut serisinin uretiminde Kalecik Karasi uzumlerini kullanmaktaydi 1960 li yillarda Ic Anadolu Bolgesi nde yasanan asma biti istilasindan sonra uzum baglarinin kurumasi sonucunda yok olma tehlikesiyle karsi karsiya kaldi 1980 lere gelindiginde ise artik ekonomik getirisi fazla olmadigi gerekcesiyle neredeyse uretimi durmus ve bulunamaz hale gelmisti Ilerleyen yillarda Ankara Universitesi Ziraat Fakultesi ve Kavaklidere Saraplari nin ortaklasa yuruttugu kurtarma ve seleksiyon calismalari sayesinde tekrar dunya sarap literaturune giren uzum 2006 yilinda Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan cografi isaret olarak tescillenmistir Ayrica 2019 dan beri her yil Kalecik te Uluslararasi Kalecik Karasi Uzum Festivali duzenlenmektedir OzellikleriKalecik Karasi dikildikten en az 3 yil sonra meyve vermeye baslayan bir uzum cesididir Genel olarak bu turun asmalari Nisan ayinda surmeye baslayip Mayis ayinin sonlarina dogru ciceklenir Haziran ayinin ikinci haftasinda olusmaya baslayan meyvelerin olgunlasma donemi ise Eylul ayinin ortalarina orta mevsim denk duser Taneleri siyaha yakin mavi renkli olup orta buyukluktedir Cekirdekli ve kendine ozgu bir aromasi olan uzumun salkimlari sik kanatli konik biciminde ve ortalama 150 gram agirligindadir Karisik kisa budama yapilir Orta Anadolu da yetisen en kaliteli kirmizi saraplik uzum cesitlerinden biri olan Kalecik Karasi Turkiye ye ozgu olmasiyla bilinir Ticari degerAnkara Ticaret Odasi nin 2018 yili verilerine gore basta Belcika ve Birlesik Krallik olmak uzere pek cok ulkeye milyonlarca dolarlik sarap ihracati gerceklestirildigi belirtilmis uluslararasi ticarette Kalecik Karasi nin Fransa nin Bordeaux sehrinde yetisen uzumlerle esdeger kalitede goruldugu aciklanmistir Ayrica bakinizTurk sarabiKaynakca a b Kalecik Karasi Uzumu Ankara Turkiye Kultur Portali Turkiye Cumhuriyeti Kultur ve Turizm Bakanligi 19 Eylul 2014 8 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2020 Kalecik Karasi Uzumu Turkiye Cumhuriyeti Kalecik Kaymakamligi 23 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2020 Haber3 22 Temmuz 2020 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Eylul 2020 Kalecik Ziraat Bankasi sandigindan calinmis olan para PDF Osmanli Arsiv Belgelerinde Kalecik 2 2 Ankara Kalecik Belediyesi Kultur Yayinlari 1 Mayis 2016 s 157 2 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 6 Ekim 2020 Yalcin Mehmet 21 Ekim 2018 Kalecik Karasi aslina donuyor T24 19 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2020 Bagis Levon 8 Kasim 2017 Unutulmayacak uzum Kalecik Karasi Agos Gazetesi 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2020 Cografi Isaret Tescil Belgesi PDF Turk Patent Enstitusu 6 Nisan 2006 27 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Ekim 2020 Kalecik te uzum festivali duzenlenecek AA 3 Eylul 2019 26 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2020 Ulgener Tugba Kiymet 2010 Kalecik Kosullarinda Uc Farkli Anac Uzerine Asili Olarak Yetistirilen Kalecik Karasi Uzum Cesidinde Terbiye ve Budama Siddeti Kombinasyonlarinin Gelisme Urun Verimi ve Kalitesi Uzerine Etkileri PDF Ankara Ankara Universitesi Fen Bilimleri Enstitusu Erisim tarihi 8 Ekim 2020 Sofralik ve Saraplik Uzum Cesitleri PDF Isparta Il Tarim ve Orman Mudurlugu Erisim tarihi 8 Ekim 2020 ATO yabanci temsilcilere Kalecik karasi uzumunu tanitti Milliyet AA 15 Eylul 2019 Erisim tarihi 5 Ekim 2020 Kalecik karasi Bordeaux uzumune es deger Hurriyet 16 Eylul 2019 30 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2020