Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kallippos (Grekçe: Κάλλιππος; MÖ 370 - 300), mevsimlerin uzunluklarını kesin olarak belirleyen ve sonraki tüm gök bilimciler tarafından kullanılan bir takvim oluşturan Yunan astronom ve matematikçi.
Hayatı
Kallippos, Kizikos’ta (Cyzicus - günümüz Erdek ilçesi yakınlarında, Marmara Denizi kıyısındaki Misya antik kenti) doğdu. Kallippos'un Eudoksos Okulu'nda öğrenci olduğunu ve Platon Akademisi'nde Knidoslu Eudoksos ile çalıştığını biliyoruz. Ayrıca Lykeion'da Aristoteles ile çalıştı, bu da Aristoteles'in ölümünden (MÖ 322) önce Atina'da aktif olduğu anlamına gelmektedir. Ayrıca astronomik gözlemlerini Hellespontos kıyılarında yaptığını biliyoruz ki bu gözlemlerden de anlaşılabilir. Simplikios, Aristoteles'in De caelo hakkındaki yorumunda “Eudoksos'un öğrencisi Polemarkhos'la çalışmış ve onu Atina'ya kadar takip etmiş olan Kizikoslu Kallippos, Aristoteles'in yardımıyla Eudoksos'un keşiflerini düzelterek ve tamamlayarak Aristoteles ile birlikte yaşadı.” yazmaktadır.
Çalışmaları
Gezegenlerin hareketlerini gözlemledi ve hareketlerini açıklamak için Eudoksos'un bağlantılı küreler şemasını kullanmaya çalıştı. Ancak 27 kürenin gezegensel hareketleri hesaba katmak için yetersiz olduğunu buldu ve bu nedenle toplamda 34 olmak üzere yedi tane daha küre ekledi. Aristoteles'in Metafizik'teki (XII.8) açıklamasına göre, Güneş için iki, Ay ve Merkür, Venüs ve Mars için birer tane daha küre ekledi.
Kallippos, mevsimlerin uzunluklarını dikkatli bir şekilde ölçtü ve onları (bahar ekinoksundan başlayarak) 94 gün, 92 gün, 89 gün ve 90 gün olarak buldu. Mevsimlerdeki bu değişim, Güneş anomalisi adı verilen Güneş'in hızında bir değişiklik anlamına gelir. Ayrıca Atinalı Meton tarafından yılın uzunluğunu ölçmek ve doğru bir ay-güneş takvimi oluşturmak için yapılan çalışmaları takip etti. Metonik döngü 6940 günde 19 tropikal yıl ve 235 sinodik aya sahiptir. Kallippos döngüsü, Metonik döngü içinde yörünge başına günleri ve yörünge başına dönüşleri senkronize ederek, 4 Metonik döngüden sonra birinin farkına dikkat çeker ve 76 yıllık bir süredir. Döngüleri ve günleri ayırt etmek, döngüsel devinim hakkında bilgi verir.
Kallippos gözlem döngüsüne MÖ 330'da (proleptik Jülyen takviminde 28 Haziran) yaz gün dönümünde başladı. Döngünün başlangıç konumu, yıldız konumu ve yıldızın tutulma zamanlaması, sonraki gök bilimciler tarafından sonraki tutulmalarla ilgili gözlemlerini kalibre etmek için kullanıldı. 76 yıllık Kallippos döngüsü, antik bir astronomik mekanik saat ve MÖ 2. yüzyıla ait (Yunanistan açıklarındaki Akdeniz sularında keşfedilen) gözlem yardımcısı olan Antikythera mekanizmasında kullanılıyor gibi görünmektedir. Mekanizmanın Kallippos döngüsü için bir kadranı vardır ve 76 yıl, bu eski cihazın kılavuzunun Yunanca metninde geçmektedir.
Ay'daki Calippus kraterine onuruna onun adı verilmiştir.
Notlar
- ^ Calippus krateri
Kaynakça
- Kieffer, John S., "Callippus | Encyclopedia.com" (PDF), Dictionary of Scientific Biography (New York, 1970-1990) (3 bas.), ss. 21-22, 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 13 Ağustos 2020
- O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Kallippos", MacTutor Matematik Tarihi arşivi
- T. L. Heath, A History of Greek Mathematics (2 Vols.) (Oxford, 1921).
- O. Neugebauer, A history of ancient mathematical astronomy (New York, 1975).
- B. L. van der Waerden, Greek astronomical calendars. II. Callippos and his calendar, Arch. Hist. Exact Sci. 29 (2) (1984), ss. 115-124.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kallippos Grekce Kallippos MO 370 300 mevsimlerin uzunluklarini kesin olarak belirleyen ve sonraki tum gok bilimciler tarafindan kullanilan bir takvim olusturan Yunan astronom ve matematikci HayatiKallippos Kizikos ta Cyzicus gunumuz Erdek ilcesi yakinlarinda Marmara Denizi kiyisindaki Misya antik kenti dogdu Kallippos un Eudoksos Okulu nda ogrenci oldugunu ve Platon Akademisi nde Knidoslu Eudoksos ile calistigini biliyoruz Ayrica Lykeion da Aristoteles ile calisti bu da Aristoteles in olumunden MO 322 once Atina da aktif oldugu anlamina gelmektedir Ayrica astronomik gozlemlerini Hellespontos kiyilarinda yaptigini biliyoruz ki bu gozlemlerden de anlasilabilir Simplikios Aristoteles in De caelo hakkindaki yorumunda Eudoksos un ogrencisi Polemarkhos la calismis ve onu Atina ya kadar takip etmis olan Kizikoslu Kallippos Aristoteles in yardimiyla Eudoksos un kesiflerini duzelterek ve tamamlayarak Aristoteles ile birlikte yasadi yazmaktadir CalismalariGezegenlerin hareketlerini gozlemledi ve hareketlerini aciklamak icin Eudoksos un baglantili kureler semasini kullanmaya calisti Ancak 27 kurenin gezegensel hareketleri hesaba katmak icin yetersiz oldugunu buldu ve bu nedenle toplamda 34 olmak uzere yedi tane daha kure ekledi Aristoteles in Metafizik teki XII 8 aciklamasina gore Gunes icin iki Ay ve Merkur Venus ve Mars icin birer tane daha kure ekledi Kallippos mevsimlerin uzunluklarini dikkatli bir sekilde olctu ve onlari bahar ekinoksundan baslayarak 94 gun 92 gun 89 gun ve 90 gun olarak buldu Mevsimlerdeki bu degisim Gunes anomalisi adi verilen Gunes in hizinda bir degisiklik anlamina gelir Ayrica Atinali Meton tarafindan yilin uzunlugunu olcmek ve dogru bir ay gunes takvimi olusturmak icin yapilan calismalari takip etti Metonik dongu 6940 gunde 19 tropikal yil ve 235 sinodik aya sahiptir Kallippos dongusu Metonik dongu icinde yorunge basina gunleri ve yorunge basina donusleri senkronize ederek 4 Metonik donguden sonra birinin farkina dikkat ceker ve 76 yillik bir suredir Donguleri ve gunleri ayirt etmek dongusel devinim hakkinda bilgi verir Kallippos gozlem dongusune MO 330 da proleptik Julyen takviminde 28 Haziran yaz gun donumunde basladi Dongunun baslangic konumu yildiz konumu ve yildizin tutulma zamanlamasi sonraki gok bilimciler tarafindan sonraki tutulmalarla ilgili gozlemlerini kalibre etmek icin kullanildi 76 yillik Kallippos dongusu antik bir astronomik mekanik saat ve MO 2 yuzyila ait Yunanistan aciklarindaki Akdeniz sularinda kesfedilen gozlem yardimcisi olan Antikythera mekanizmasinda kullaniliyor gibi gorunmektedir Mekanizmanin Kallippos dongusu icin bir kadrani vardir ve 76 yil bu eski cihazin kilavuzunun Yunanca metninde gecmektedir Ay daki Calippus kraterine onuruna onun adi verilmistir Notlar Calippus krateriKaynakcaKieffer John S Callippus Encyclopedia com PDF Dictionary of Scientific Biography New York 1970 1990 3 bas ss 21 22 7 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF erisim tarihi 13 Agustos 2020 O Connor John J Robertson Edmund F Kallippos MacTutor Matematik Tarihi arsivi T L Heath A History of Greek Mathematics 2 Vols Oxford 1921 O Neugebauer A history of ancient mathematical astronomy New York 1975 B L van der Waerden Greek astronomical calendars II Callippos and his calendar Arch Hist Exact Sci 29 2 1984 ss 115 124