Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kara Cehennem Deniz Muharebesi ya da Kara Cehennem Cengi, Kaptan-ı derya Damat Halil Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının 1609 yılında Kıbrıs/Baf açıklarında Fransız Şövalyesi Fressinet komutasındaki Malta filosunu mağlup ettiği çarpışma.
| Kara Cehennem Deniz Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Piri Reis'in çizimiyle Kıbrıs adası ve limanları | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı İmparatorluğu |  Malta Şövalyeleri | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Damat Halil Paşa Koca Murat Reis × | Fressinet (ölü) | ||||||
| Güçler | |||||||
| 50 kadırga | 6 kalyon | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Hafif | 6 kalyon 1.000 esir | ||||||
Muharebe öncesi
1500'lü yılların sonu ve 1600'lü yılların başında Malta, Toskana ve Napoli korsan gemilerinin Doğu Akdeniz'deki Osmanlı limanlarına saldırılarının arttığı bir dönem oldu. Her yıl bölgeye gelen ve nereye saldıracakları belli olmayan bu küçük filolara Osmanlı donanmasının bütünüyle mukabele etmek çok maliyetli olduğundan, zaman zaman muhtelif limanlardaki Osmanlı filoları bazen de Cezayir, Tunus ve Trablusgarp filolarından destek almak suretiyle karşılık veriliyordu.
Bununla birlikte, 1609 yılında Kaptan-ı deryalığa getirilen Damat Halil Paşa komutasındaki Osmanlı donanması'nın Doğu Akdeniz'e açılarak özellikle Toskana filolarının imhası hedeflendi. Bu çerçevede Tunus Beylerbeyine gönderilen 24 Ocak 1609 tarihli bir hükümde, bu seferin sebebi açıkça bildirilirken, Cezayir ve Tunus filolarının da Osmanlı donanması'na katılması emredildi.
Bu çerçevede, 50 parçalık Osmanlı donanması Temmuz ayında Çanakkale Boğazı'ndan çıkarak Sakız'ı geçti ve Doğu Akdeniz'de asayişi bozan altı Malta kalyonunun Kıbrıs civarında görüldüğü duyumunu aldıktan sonra bu tarafa yöneldi.
Muharebe
Osmanlı donanması Finike'de su ihtiyacını giderdikten sonra Kıbrıs adasının Baf limanına geldi. Damat Halil Paşa Malta filosunun halen bölgede olduğunu öğrendi. Havanın kararmasına rağmen takibe başlayan Osmanlı donanması sabaha doğru Baf'ın 30 deniz mili açıklarında Malta filosunu teşhis etti ve ikindiye doğru yakalamayı başardı.
Başta Fransız şövalye Fressinet komutasındaki Kara Cehennem adlı kalyon olmak üzere toplam altı kalyondan oluşan Malta filosuyla Osmanlı donanması arasında karşılıklı top ateş başladı. Akşam saatlerine kadar süren karşılıklı ateşte taraflar sonuç alamazken, Malta filosu gecenin karanlığından faydalanarak fenerlerinin yardımıyla kaçmayı denedi.
Bununla birlikte, Damat Halil Paşa takibini sürdürerek sabah ışıklarıyla birlikte Malta filosuna yeniden yetişti. Osmanlı donanmasının hedefi Kara Cehennem kalyonunun ele geçirilmesi oldu (Avrupalıların Kızıl Kalyon adını verdikleri bu kalyon yedi katlı ve, doksan topa sahip kale gibi ihtişamlı bir gemiydi). Bununla birlikte, bu kalyonun top menzili Osmanlı donanmasının Malta filosuna yaklaşmasına engel oldu. Mora Sancakbeyi Koca Murat Reis’in telkinleriyle bordalamak yerine uzaktan top ateşinin sürdürülmesi neticesinde Murat Reis'in kadırgası Kara Cehennemin direk ve serenlerini kırmayı başardı. Kalyonun manevra kabiliyetinin kalmaması üzerine, hücuma geçen Osmanlı donanması öğleye doğru Malta filosunun tüm gemilerine bordalayarak Kara Cehennem dahil altı kalyonu da ele geçirmeyi başardılar. Bu bağlamda, 500'ü Maltalı olmak üzere 1.000'i aşkın asker esir edildi ve 160 top ile 2.000 tüfek ele geçirildi. Malta filosunun komutanı Fressinet de çatışmalarda öldü.
Muharebe sonrası
Osmanlı donanması yedeğine aldığı bu kalyonları Magosa limanına çekti.
Muharebenin kazanılmasında büyük rolü olan 75 yaşındaki Osmanlı denizcisi Koca Murat Reis çarpışmalarda aldığı yaralar sonucu donanmanın demirlediği Magosa'da öldü ve doğduğu yer olan Rodos’ta defnedildi.
Kaptan-ı derya Damat Halil Paşa İstanbul'a bir birlikte Kara Cehennem kalyonunu zaferin nişanesi olarak İstanbul'a gönderdi. Ardından Sayda, Beyrut, İskenderun ve Trablusşam sularında seyrederek korsan başka gemilerini arayan Osmanlı donanması, Magosa'da yeniden ikmal yaptıktan sonra ele geçirilen tüm gemilerle birlikte Ege-Marmara üzerinden İstanbul'a muzaffer bir şekilde girdi.
Bu zaferinin ardından Halil Paşa'ya 25 Kasım 1606'da Vezir rütbesi verildi.
Kaynakça
- ^ Başbakanlık Osmanlı Arşivi, KK. 71, s.168.
- ^ "Gazânâme-i Halîl Paşa (1595-1623), Haz. Meltem Aydın, Marmara Üniversitesi, İstanbul (2010), s.174-175
- ^ "Naval wars in the Levant, 1559-1853", R.C. Anderson, Princeton University Press (1952), s.75
- ^ a b "Târih-i Nâîmâ", Nâimâ Mustafa Efendi, Haz. Mehmet İpşirli, Ankara (2007), c.2, s.378
- ^ "Eight Thousand Years Of Maltese Maritime History : Trade, Piracy, And Naval Warfare In The Central Mediterranean", Ayşe Devrim Atauz, University Press of Florida (2008)
- ^ "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.8, s.131
- ^ "Osmanlı Kronikleri Işığında Kaptan-ı Derya Halil Paşa'nın Akdeniz Seferleri (1609-1623), Mikail Acıpınar, Tarih İncelemeleri Dergisi, c.XXVIII/1, 2013, s.11-12
- ^ "İslam Ansiklopedisi, "Kayserili Halil Paşa" maddesi, Türk Diyanet Vakfı, İstanbul (1997), c.15, s.324". 28 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kara Cehennem Deniz Muharebesi ya da Kara Cehennem Cengi Kaptan i derya Damat Halil Pasa komutasindaki Osmanli donanmasinin 1609 yilinda Kibris Baf aciklarinda Fransiz Sovalyesi Fressinet komutasindaki Malta filosunu maglup ettigi carpisma Kara Cehennem Deniz MuharebesiPiri Reis in cizimiyle Kibris adasi ve limanlariTarihAgustos 1609BolgeBaf KibrisSonucKesin Osmanli zaferiTaraflarOsmanli ImparatorluguMalta SovalyeleriKomutanlar ve liderlerDamat Halil Pasa Koca Murat Reis Fressinet olu Gucler50 kadirga6 kalyonKayiplarHafif6 kalyon 1 000 esirMuharebe oncesi1500 lu yillarin sonu ve 1600 lu yillarin basinda Malta Toskana ve Napoli korsan gemilerinin Dogu Akdeniz deki Osmanli limanlarina saldirilarinin arttigi bir donem oldu Her yil bolgeye gelen ve nereye saldiracaklari belli olmayan bu kucuk filolara Osmanli donanmasinin butunuyle mukabele etmek cok maliyetli oldugundan zaman zaman muhtelif limanlardaki Osmanli filolari bazen de Cezayir Tunus ve Trablusgarp filolarindan destek almak suretiyle karsilik veriliyordu Bununla birlikte 1609 yilinda Kaptan i deryaliga getirilen Damat Halil Pasa komutasindaki Osmanli donanmasi nin Dogu Akdeniz e acilarak ozellikle Toskana filolarinin imhasi hedeflendi Bu cercevede Tunus Beylerbeyine gonderilen 24 Ocak 1609 tarihli bir hukumde bu seferin sebebi acikca bildirilirken Cezayir ve Tunus filolarinin da Osmanli donanmasi na katilmasi emredildi Bu cercevede 50 parcalik Osmanli donanmasi Temmuz ayinda Canakkale Bogazi ndan cikarak Sakiz i gecti ve Dogu Akdeniz de asayisi bozan alti Malta kalyonunun Kibris civarinda goruldugu duyumunu aldiktan sonra bu tarafa yoneldi MuharebeXVII yuzyilda Osmanli ve Malta filolari arasinda carpisma Osmanli donanmasi Finike de su ihtiyacini giderdikten sonra Kibris adasinin Baf limanina geldi Damat Halil Pasa Malta filosunun halen bolgede oldugunu ogrendi Havanin kararmasina ragmen takibe baslayan Osmanli donanmasi sabaha dogru Baf in 30 deniz mili aciklarinda Malta filosunu teshis etti ve ikindiye dogru yakalamayi basardi Basta Fransiz sovalye Fressinet komutasindaki Kara Cehennem adli kalyon olmak uzere toplam alti kalyondan olusan Malta filosuyla Osmanli donanmasi arasinda karsilikli top ates basladi Aksam saatlerine kadar suren karsilikli ateste taraflar sonuc alamazken Malta filosu gecenin karanligindan faydalanarak fenerlerinin yardimiyla kacmayi denedi Bununla birlikte Damat Halil Pasa takibini surdurerek sabah isiklariyla birlikte Malta filosuna yeniden yetisti Osmanli donanmasinin hedefi Kara Cehennem kalyonunun ele gecirilmesi oldu Avrupalilarin Kizil Kalyon adini verdikleri bu kalyon yedi katli ve doksan topa sahip kale gibi ihtisamli bir gemiydi Bununla birlikte bu kalyonun top menzili Osmanli donanmasinin Malta filosuna yaklasmasina engel oldu Mora Sancakbeyi Koca Murat Reis in telkinleriyle bordalamak yerine uzaktan top atesinin surdurulmesi neticesinde Murat Reis in kadirgasi Kara Cehennemin direk ve serenlerini kirmayi basardi Kalyonun manevra kabiliyetinin kalmamasi uzerine hucuma gecen Osmanli donanmasi ogleye dogru Malta filosunun tum gemilerine bordalayarak Kara Cehennem dahil alti kalyonu da ele gecirmeyi basardilar Bu baglamda 500 u Maltali olmak uzere 1 000 i askin asker esir edildi ve 160 top ile 2 000 tufek ele gecirildi Malta filosunun komutani Fressinet de catismalarda oldu Muharebe sonrasiRodos ta Murat Reis Camii Osmanli donanmasi yedegine aldigi bu kalyonlari Magosa limanina cekti Muharebenin kazanilmasinda buyuk rolu olan 75 yasindaki Osmanli denizcisi Koca Murat Reis carpismalarda aldigi yaralar sonucu donanmanin demirledigi Magosa da oldu ve dogdugu yer olan Rodos ta defnedildi Kaptan i derya Damat Halil Pasa Istanbul a bir birlikte Kara Cehennem kalyonunu zaferin nisanesi olarak Istanbul a gonderdi Ardindan Sayda Beyrut Iskenderun ve Trablussam sularinda seyrederek korsan baska gemilerini arayan Osmanli donanmasi Magosa da yeniden ikmal yaptiktan sonra ele gecirilen tum gemilerle birlikte Ege Marmara uzerinden Istanbul a muzaffer bir sekilde girdi Bu zaferinin ardindan Halil Pasa ya 25 Kasim 1606 da Vezir rutbesi verildi Kaynakca Basbakanlik Osmanli Arsivi KK 71 s 168 Gazaname i Halil Pasa 1595 1623 Haz Meltem Aydin Marmara Universitesi Istanbul 2010 s 174 175 Naval wars in the Levant 1559 1853 R C Anderson Princeton University Press 1952 s 75 a b Tarih i Naima Naima Mustafa Efendi Haz Mehmet Ipsirli Ankara 2007 c 2 s 378 Eight Thousand Years Of Maltese Maritime History Trade Piracy And Naval Warfare In The Central Mediterranean Ayse Devrim Atauz University Press of Florida 2008 Buyuk Osmanli Tarihi Joseph von Hammer c 8 s 131 Osmanli Kronikleri Isiginda Kaptan i Derya Halil Pasa nin Akdeniz Seferleri 1609 1623 Mikail Acipinar Tarih Incelemeleri Dergisi c XXVIII 1 2013 s 11 12 Islam Ansiklopedisi Kayserili Halil Pasa maddesi Turk Diyanet Vakfi Istanbul 1997 c 15 s 324 28 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2022