Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Karadağ Prensliği (Sırpça: Knjaževina Crna Gora), Güneydoğu Avrupa'da 13 Mart 1852 - 28 Ağustos 1910 tarihleri arasında var olan eski bir prenslikti. Daha sonra Prens olan I. Nikola tarafından krallık ilan edildi.
Karadağ Књажевина Црнa Горa Knjaževina Crna Gora Karadağ Prensliği | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||
| Başkent | Çetine | ||||||
| Resmî din | (Doğu) Ortodoks Hristiyanlık | ||||||
| Hükûmet | Prenslik | ||||||
| Yasama organı | Parlamento | ||||||
| Para birimi | Avusturya-Macaristan kronu, Karadağ Perperi | ||||||
| |||||||
Başkenti Çetine'dir ve Karadağ Perperi 1906'da para birimi olarak kullanılmıştır. Bulunduğu bölge, şimdiki modern Karadağ'ın merkezi bölgesidir. Meşrutiyet'di, ancak fiilen mutlakiyetçi olmuştur.
İsminin Kökeni
In Danilo Ben 'ın Kanunu, 1855 tarihinde 'Bağımsız Black Mountain'in (Karadağ) ve Hills'in bir Knjaz (dük, prens) ve gospodar (derebeylik) olarak yönetilmesiyle ilgili kanun kabul edildi (Crna Gora ve Brda)'. 1870 yılında Nikola iki yıl sonra, devlet makamında "Crna Gora knjaževina" olarak adlandırılıyor iken"Crna Gora ve Brda ait Knjaz" unvanını vardı.
Tarihçe
Danilo'nun Hüküm Yılları
Beylik, 13 Mart 1852 tarihinde, daha önce II. Vladika Danilo olarak bilinen Danilo I Petrović-Njegoš’in prens-piskopos olarak kendi dinsel pozisyonundan vazgeçmeye karar verip evlendiği zaman kuruldu. İlk Karadağ anayasası 1855'te "Danilo Kanunu" olarak bilinen kanundur. Yüzyıllar süren teokratik yönetimden sonra, Karadağ'ı laik bir prensliğe dönüştürdü.
I.Danilo'nun ağabeyi Büyük Voyvoda Mirko Petrović, 7.500'lük güçlü bir ordunun başına geçerek 1 Mayıs 1858'de Grahovac'ta Osmanlı Ordusuna (7.000 ilâ 13.000 kişilik) karşı önemli bir savaş kazandı. Türk kuvvetleri çekilmeye başladı. Bu zafer, Büyük Güçlerin, Karadağ'ın yüzyıllarca süren bağımsızlığını kabul ederek fiilen Karadağ ile Osmanlı arasındaki sınırları resmen kabul edildi.Grahovo, Rudine, Nikšić, Drobnjaci, Tusina, Uskoci, Lipovo, Yukarı Vasojevići ve çevresi, Kuki ve Dodoši Karadağ'a kaldı. Karadağlıların görkemi tüm Güney Slavların şarkıları ve edebiyatlarında ölümsüzleştirildi. [] .
Nikola'nın Hüküm Yılları
I. Danilo'nun 13 Ağustos 1860'ta öldürülmesinden sonra, Danilo'nun yeğeni I. Nikola, Karadağ'ın bir sonraki prensi oldu. Nikola, Hersek Ayaklanmasında (1875-78) Sırp isyancılara yardım gönderdi ve ardından Osmanlılara karşı savaş açtı. (Karadağ-Osmanlı Savaşı' (1876-78)). Rus kuvvetlerinin Türkiye’ye ilerlemesi, Osmanlı'yı 3 Mart 1878’de barış anlaşması imzalamaya zorlayarak Karadağ’ın yanı sıra Romanya ve Sırbistan’ın da bağımsızlığını tanıdı ve Karadağ’ın toprakları 4.405 km²'den 9.475 km²'ye ulaştı. Nikšić, Kolaşin, Spuz, Podgorica, Žabljak, Bar (Adriyatik Denizinin Bitişiğinde) Karadağ kalmış oldu. Büyük Güçler'in Karadağ'ın bağımsızlığını tanımasıyla kabul edilen Karadağ ve Osmanlı arasındaki resmi sınır; Berlin Antlaşması'nda (1878) kabul edilen sınır olarak tanındı. I. Nikola yönetiminde, Osmanlı İmparatorluğu ile diplomatik ilişkiler kuruldu. Küçük sınır çatışmaları hariç, iki devlet arasında II. Abdülhamid'e kadar yaklaşık 30 yıl süren barış başladı.
Abdülhamid ve Nikola'nın politik becerileri, karşılıklı dostluk ilişkilerinde önemli bir rol oynadı. Devletin modernleşmesi 1905’te Anayasa taslağı ile sonuçlandı. Bununla birlikte, Sırbistan'da demokratikleşen ve Sırbistan ile beraber monarşiye dönen Halk Partisi’nin birleşmesi sürecini destekleyen parlamenter Gerçek Halk Partisi arasında siyasi gelişmeler ortaya çıktı.
Hükûmet
Liderler
- I. Danilo (13 Mart 1852 - 13 Ağustos 1860)
- I. Nikola (13 Ağustos 1860 - 28 Ağustos 1910)
Bayrak
Tarihsel savaş bayrakları, ortada çarpı işareti ile krstaš-barjaktı şeklindeydi. Karadağ'ın Vučji Do Muharebesi'nde (1876) kullanılan savaş bayrağı, merkezde beyaz bir haç deseni ve beyaz bir sınır ile altta kırmızı bir şeritti ve bu bayrak Kosova Savaşında (1389) Sırp savaş bayrağından esinlenilerek kabul edildi. Savaşta hayatta kalan Karadağlı şövalyeler kabul ettirdi. Aynı bayrak, 1878'de Çetine'de, Osmanlı İmparatorluğu'nun Pasarofça Antlaşması sırasındaki Karadağ heyetinde de bağımsızlığının tanınması üzerine kullanıldı. 1905 anayasasına göre, ulusal bayrak kırmızı-mavi-beyaz şeklinde üç renkli olarak kabul edildi. ("црвена, плаветна и бијела"), (Sırbistan Bayrağı da aynı şekilde üç renklidir)
1855 Anayasası
Danilo, Petar I Petrović-Njegoš Yasasını, 1855’teki “Genel Toprak Yasası” na ilham kaynağı olarak kullandı, aynı zamanda “Danilo I Kanunu” (zakonik Danila prvog) olarak da kullandı. Danilo Kod Karadağlı gelenek ve göreneklerine göre yapıldı ve ilk milli anayasa olarak kabul edilir Karadağlı tarihinin . Ayrıca, kuralları açıkladı, mahremiyeti korudu ve Avusturya Kıyısında (Kotor Körfezi) savaşları yasakladı. Ayrıca , bu ülkede Sırp uyruğu dışında başka bir millet olmamasına ve Doğu Ortodoksluğu dışında başka bir din olmamasına rağmen, her yabancı ve farklı inançtaki her kişi burada yaşayabilir ve Karadağ veya Highlander ile aynı haktan ve aynı haktan yararlanabilir.
1905 Anayasası
20. yüzyılın başında, siyasi farklılıklar doruğa çıkmaya başladı. Ülke bölgesel olarak genişledi ve neredeyse elli yıl boyunca barış içinde yaşadı, Osmanlı ellerine düştüğünden beri neredeyse her zaman savaşta olan ülke için olağandışıydı. Yönetici Prens I. Nikola, tüm Balkan hanedanlarının en uzun hükümdarlığıydı ve çoğu kişi tarafından en deneyimli diplomat ve politikacı olarak algılandı. Öte yandan, egemenliğini mutlakçı ve otokratik olarak gören, çoğunlukla yurtdışında eğitim görmüş, tatmin edici olmayan genç nüfusun artıyordu. Belli siyasi partilerden destek aldıkları için Belgrad'da toplandılar. Hükûmet idaresinin yeniden düzenlenmesi, anayasa ve parlamentonun başlatılmasını talep ediyorlardı. Muhalefet talepleri belirli sayıda eski askeri lider ve çeşitli klan temsilcileri tarafından desteklendikçe büyüdü. Bu ilkel asalet biçimleri esasen eski ve muhafazakârdı, ancak prense karşı kendi kişisel düşmanlıkları ya da kendi siyasi hırsları nedeniyle, ülkenin modernleşmesini talep eden kalabalığın yanında yer aldı. Uzun zamandır prens ve etrafındaki insanlar çemberi, zamanın doğru olmadığı ve Karadağ toplumunun hala anayasal monarşinin önemini anlayacak kadar evrim geçirmediği yönündeki açıklamalarını savundu. Dahası, parlamentarizmin ve siyasi partilerin tanıtılmasının, klanlar arasındaki eski kan davasını açıp, zorlu birliği istikrarsızlaştıracağını savundu. Bu zamana kadar komşu Sırbistan, zaten beş anayasa değiştirmişti ve çeşitli siyasi partiler ve fraksiyonlar arasında elli yıl süren siyasi mücadeleyi gördü ve 1903'te Sırbistan'da "Mayıs Darbesi'ne" yol açtı. Son olarak, Karadağ’ın uluslararası politikadaki egemenliğinin büyük koruyucusu ve iç örgütlenmesini Karadağ tarafından kopyalanan model olan İmparatorluk Rusya’sı hala bir anayasaya sahip değildi. Bununla birlikte, 1905 devriminden sonra Rusya bile bazı değişikliklerden geçmek zorunda kaldı, böylece Karadağ'ı, ilk anayasası kısa süren Osmanlı İmparatorluğu ile birlikte anayasaya sahip olmayan tek ülke olacaktı. Sonunda, kendisine karşı yapılan büyük bir medya kampanyası ve hem yerel hem de uluslararası kamuoyu baskısının ardından, prens nihayet geri adım atmaya karar verdi, bu yüzden 31 Ekim 1905'te anayasayı ilan edeceğini söyleyen bir kamu ilanı verdi. Bildiri ayrıca, özgür iradesinin anayasasını verdiğini ve getireceği değişikliklerin ilk başta radikal olmayacağını, çünkü mevcut kurumların ani değişikliklerden korunması gerektiğini hissettiğini belirtti. Bu, Belgrad'daki öğrencilerden, yeni anayasanın sadece biçimsel olacağını ve prens'i geri tutan fren olarak etiketlediğini söyleyerek, niyetlerini eleştirdikleri "Karadağ Üniversitesi Gençliğinin Sözü" başlıklı bir metin şeklinde cevap verdi. Karadağ modernleşme ve refahtan, doğal olarak, herhangi bir şekilde güç vermek ya da kendi elleriyle herhangi bir şekilde kendi bağlarını bağlamak istemediği için, anayasayı yazma görevini Sırbistan'dan muhafazakâr bir gazeteci olan çok güvendiği arkadaşı Stevan Djurčić'e verdi. Sonuçta, temelde 1869’dan bu yana Sırp anayasasının bir kopyası olan anayasa (yani The Regency Anayasası), prensin kendisi tarafından yapılan ufak değişikliklerle oldu. Değişiklikler küçüktü ama iç koşullar için gerekli uyarlamalar yapıldı. Karadağ Prensliği Anayasası, 1905'te I. Nikola tarafından 19 Aralık (Jülyen Takvimiyle 6 Aralık) 1905'te parlamentodaki tahttan yaptığı konuşmada empoze edildi. Parlamento yeni anayasaya alışamadı ve resmen kabul ettikten hemen sonra dağıldı, bu yüzden meclis tarafından getirilmesine rağmen fiilen uygulandı. Aziz Nicholas günü anayasası olarak hatırlandı. Toplam 222 makale ile 15 bölümden oluşmaktadır. 1905 Anayasası, devlet teşkilatı, hükûmet tipi, devlet sembolleri (kısmen), devlet idaresinin yeterliliği, devlet adamının seçimi, askerlik hizmeti, mali kaynaklar ve insan ve vatandaşların haklarını sağlamıştır.
Karadağ anayasal kalıtsal monarşi olarak yönetilmeye devam etti. Yasama yetkisi parlamentoda olduğu gibi prenste de az buçuk yetki vardı. Prens, silahlı kuvvetlerin baş komutanıdır ve devleti dış ilişkilerde temsil eder. Savaş ilan eder, barışı ve ittifakları imzalardı ve ayrıca konuyla ilgili meclise bilgi verirdi; hükûmet yetkililerini tayin etme hakkına sahiptir. Ülkedeki tanınmış dinlerin koruyucusudur ve yürürlükten kaldırılma ve af hakkına sahiptir. Düzenli ve düzensiz oturumlarda parlamento toplantılarını çağırır, tahttan yaptığı konuşmayla ya da kararnamesiyle bakanlık konseyi tarafından oturumları kişisel olarak açar ve kapatır. Parlamentoyu feshetme ve parlamento oturumlarını erteleme hakkına sahiptir. Fesih kararnamesi tüm bakanlar tarafından karşılanmalıdır. Her yetişkin erkek vatandaş, ödediği vergi miktarı ne olursa olsun, mahkûm edilmemiş ve herhangi bir soruşturma altında bulunmayanlar milletvekili olarak seçilme hakkına sahiptir. Aktif subaylar, Astsubaylar ve ordudaki askerler oy kullanma hakkına sahip değildi. Karadağ'da daimi olarak ikamet eden 30 yaşın üzerindeki her vatandaş için pasif oy hakkı var, tam medeni haklara sahip ve en az 15 kron vergi ödeyecekti. İdari yetkililer parlamentoya seçilemez. Seçimler doğrudan yapıldı ve oy kullanma yönteminin anayasaya aykırı olmamasına rağmen, genellikle kamuoyuna açıklanıldı. Milletvekilleri dört yıllığına seçildi. Seçilen milletvekillerinin yanı sıra, sözde viril milletvekilleri için 14 meclis sandalyesi vardı (hükûmette veya toplumda aldıkları pozisyonda). Bunların arasında Karadağ Büyükşehir'i, Sırbistan Başpiskoposu, Karadağ Müftüsü, Cumhurbaşkanı ve Danıştay üyeleri, Yüksek Mahkeme Başkanı, Ana Kontrol Başkanı ve Prens tarafından atanan üç tugay yer aldı.
Parlamentonun kabulü olmadan hiçbir kanun kabul edilemez, iptal edilemez, değiştirilemez veya gözden geçirilemez. Ancak, yasanın geçmesi ya da mevcut olanın değiştirilmesi için yapılan girişimler hükûmetten parlamentoya ya da tam tersi gelebilir, ancak resmi yasama projeleri sadece hükûmet tarafından yapılabilir. Parlamentonun rolü ve konumu bu durumdan oldukça zarar görmüştür. Parlamento bütçeyi geçme hakkına sahipti, ancak bunu yapmak için kendisiyle ilgili olmayan koşulları talep edemedi. Başka bir deyişle, bütçenin reddedilmesi bir hükûmeti feshetmek için kullanılamaz, bu nedenle eğer parlamento bütçeyi iptal ederse, prens geçen yılki bütçenin geçerliliğini bir sonraki yıla uzatabilir. Bu özel örnek, anayasanın seçimin gücünü sınırlama görevini tamamlamadığını göstermektedir. Son olarak, meclis anlaşması olmadan yeni bir vergi uygulanamaz.
Prens, bakanları atayan ve görevden alan kişidir. Bakanlık Konseyi, ülkenin bürokrasisinin başı olarak duruyor ve doğrudan prense bağlı. Resmi eylemleri için bakanlar parlamento veya prens tarafından sorumlu tutulabilir. Bir bakana ihanet etmek, anayasaya aykırı davranmak, yolsuzluk yapmak, devletin kendi çıkarlarına zarar vermesi ve eylemlerinin Bakanlar Sorumluluk Kanunu'nun öngördüğü davalarda hukuka aykırı olması durumunda suçlanabilir. Bir bakan hükûmet, parlamento veya prens tarafından tahsil edilebilir ve sınırlamaları beş yıl olarak belirlenir.
Prens tarafından atanan altı üyeden oluşan Devlet Konseyi, yüksek idare mahkemesinin rolünü sağlar, hükûmetin yasal girişimlerini gözden geçirir ve bazı finansal nitelikteki konularda yargı yetkisine sahiptir. Ayrıca yüksek mahkemeler ve belediye mahkemeleri vardır. Mahkemeler adalet sağlamada bağımsızdır. Yargıçlar yasal bir bakış açısı olmadan devredilemez. Anayasa ayrıca belediye mahkemeleri, belediye komiteleri ve belediye meclisleri aracılığıyla yerel özyönetimi başlatır. Ayrıca, prens ya da kraliyet ailesinin üyelerine teşebbüs hariç medeni haklar ve özgürlük, hukuk eşitliği, mahkemelerin yargı yetkisi, tamamen siyasi nedenlerle ölüm cezasının kaldırılması da sağlandı. Söz konusu kaldırılma, siyasi yorganın yanı sıra, başka bazı cezai işlemlerin yapıldığı ve askeri yasalara göre ölümle cezalandırılan davalarda da geçerli değildi. Kişisel mülkiyet hakkı, basın özgürlüğü ve toplanma hakkı da garanti edildi. Anayasa, Ceza Kanunu (1906), Ceza Muhakemesi Kanunu, Ticaret ve Borçlar Hukuku ve Avukat Yönetim Kanunu (1910) tarafından takip edildi.
Tüm kusurlarına ve kısıtlamalarına rağmen, 1905 tarihli Karadağ Anayasası, Avrupa toplumlarındaki modern liberal eğilimlerin ve küçük bir patrimonyalı Balkan ülkesinde insan hak ve özgürlüklerinin önemli bir girişi oldu.
Demografik Geçmiş
- Bernard Schwartz, 1882'de Prensliğin 160.000 nüfusa sahip olduğunu tahmin etse de, daha genel bir tahmin, 230.000 civarında bir nüfus olduğunu tahmin ediyordu.
- Uluslararası kaynaklara göre, 1900 yılında Karadağ Prensliği 311.564 nüfusa sahipti. Dine göre 293,527 Doğu Ortodoks (% 94,21) vardı; 12,493 Müslüman (% 4,01); 5.544 Roma Katolikleri (% 1.78). 71,528 (% 23) okur yazardı.
- 1907'de, Karadağ'da Ortodoks inancının çoğunluğu olan 282.000 civarında nüfus bulunduğu tahmin edilmişti.
- 1909'da ilk resmi nüfus sayımı yetkililer tarafından yapıldı. Buna göre, gerçek sayı 220.000 kişiye yakın olmasına rağmen, toplam 317.856 kişi vardı. Sırpça resmi dil % 95 oranında ana dil, Arnavutça'yı ise çoğu kişi konuşurdu. Dine göre% 94,38 Ortodoks Hristiyan vardı, geri kalanlar çoğunlukla Müslüman ve daha az sayıda Roma Katoliği idi. []
Alt Bölümler
Karadağ Prensliği nahija (Nahije) adı verilen 10 idari bölüme ayrıldı.
- Katunska nahija (Катунска нахија)
- Riječka nahija (Ријечка нахија)
- Crmnička nahija (Црмничка нахија)
- Primorska nahija (Приморска нахија)
- Lješanska nahija (Љешанска нахија)
- Zetska nahija (Зетска нахија)
- Brdska nahija (Брдска нахија)
- Vasojevićka nahija (Васојевићка нахија)
- Moračka nahija (Морачка нахија)
- Nikšićka nahija (Никшићка нахија)
Kilise
Çetine Metropolitanate O zamanlar I. Danilo tarafından ismen devletten ayrıldı Sırp Ortodoks dejure parçası olsa da Konstantinopolis Ekümenik Patrikliği, büyük ölçüde bağımsız oldu. Rus Ortodoks Kilisesi, otocephalous kiliseleri listesinde Karadağ Eparşisi'ne kanuna aykırı olarak girdi (Sintagma, V, 1855). 1908 yılında, Çetine Eparşi'nin yanında bulunan Zahumlje-Raška Eparşi kuruldu.
Çetine Metropolitleri: Ilarion Roganović (1876-1882), Visarion Ljubiša (1882–1884) ve Mitrofan Ban'dir (1884-1918).
Sırp Ortodoks Kilisesi 1920 yılında, Çetine, Belgrad ve Karlovci metropollerini birleştirerek yeniden kuruldu.
Kaynakça
- ^ Arşivlenmiş kopya. 1 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2019.
- ^ Arşivlenmiş kopya. 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2019.
- ^ a b Uğur Özcan, II. Abdülhamid Dönemi Osmanlı-Karadağ Siyasi İlişkileri 27 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .(Political relations between the Ottoman Empire and Montenegro in the Abdul Hamid II era)Türk Tarih Kurumu, Ankara 2013.
- ^ Boş kaynak ()
- ^ Arşivlenmiş kopya. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ (PDF). 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2019.
- ^ a b Encyclopædia Britannica 1911:
- Ђуро Поповић; Јован Рогановић (1899). . К. Ц. Школска Комисија. 19 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2019.
Dış bağlantılar
- 1859'da Karadağ Prensliği18 Eylül 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi
- Harita5 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- [1]5 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .Harita5 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- [2]5 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .Harita5 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
![[1]](http://terkepek.adatbank.transindex.ro/kepek/netre/106.gif){kind=link}
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karadag Prensligi Sirpca Knjazevina Crna Gora Guneydogu Avrupa da 13 Mart 1852 28 Agustos 1910 tarihleri arasinda var olan eski bir prenslikti Daha sonra Prens olan I Nikola tarafindan krallik ilan edildi KaradagKњazhevina Crna Gora Knjazevina Crna Gora Karadag PrensligiBayrak ArmaMilli marsBaskentCetineResmi din Dogu Ortodoks HristiyanlikHukumetPrenslikYasama organiParlamentoPara birimiAvusturya Macaristan kronu Karadag PerperiArdillarKaradag Kralligi Baskenti Cetine dir ve Karadag Perperi 1906 da para birimi olarak kullanilmistir Bulundugu bolge simdiki modern Karadag in merkezi bolgesidir Mesrutiyet di ancak fiilen mutlakiyetci olmustur Isminin KokeniIn Danilo Ben in Kanunu 1855 tarihinde Bagimsiz Black Mountain in Karadag ve Hills in bir Knjaz duk prens ve gospodar derebeylik olarak yonetilmesiyle ilgili kanun kabul edildi Crna Gora ve Brda 1870 yilinda Nikola iki yil sonra devlet makaminda Crna Gora knjazevina olarak adlandiriliyor iken Crna Gora ve Brda ait Knjaz unvanini vardi TarihceDanilo nun Hukum Yillari Prens Piskopos Danilo I Beylik 13 Mart 1852 tarihinde daha once II Vladika Danilo olarak bilinen Danilo I Petrovic Njegos in prens piskopos olarak kendi dinsel pozisyonundan vazgecmeye karar verip evlendigi zaman kuruldu Ilk Karadag anayasasi 1855 te Danilo Kanunu olarak bilinen kanundur Yuzyillar suren teokratik yonetimden sonra Karadag i laik bir prenslige donusturdu I Danilo nun agabeyi Buyuk Voyvoda Mirko Petrovic 7 500 luk guclu bir ordunun basina gecerek 1 Mayis 1858 de Grahovac ta Osmanli Ordusuna 7 000 ila 13 000 kisilik karsi onemli bir savas kazandi Turk kuvvetleri cekilmeye basladi Bu zafer Buyuk Guclerin Karadag in yuzyillarca suren bagimsizligini kabul ederek fiilen Karadag ile Osmanli arasindaki sinirlari resmen kabul edildi Grahovo Rudine Niksic Drobnjaci Tusina Uskoci Lipovo Yukari Vasojevici ve cevresi Kuki ve Dodosi Karadag a kaldi Karadaglilarin gorkemi tum Guney Slavlarin sarkilari ve edebiyatlarinda olumsuzlestirildi kaynak belirtilmeli 1862 den Karadag Prensligi nin eski haritasiNikola nin Hukum Yillari I Danilo nun 13 Agustos 1860 ta oldurulmesinden sonra Danilo nun yegeni I Nikola Karadag in bir sonraki prensi oldu Nikola Hersek Ayaklanmasinda 1875 78 Sirp isyancilara yardim gonderdi ve ardindan Osmanlilara karsi savas acti Karadag Osmanli Savasi 1876 78 Rus kuvvetlerinin Turkiye ye ilerlemesi Osmanli yi 3 Mart 1878 de baris anlasmasi imzalamaya zorlayarak Karadag in yani sira Romanya ve Sirbistan in da bagimsizligini tanidi ve Karadag in topraklari 4 405 km den 9 475 km ye ulasti Niksic Kolasin Spuz Podgorica Zabljak Bar Adriyatik Denizinin Bitisiginde Karadag kalmis oldu Buyuk Gucler in Karadag in bagimsizligini tanimasiyla kabul edilen Karadag ve Osmanli arasindaki resmi sinir Berlin Antlasmasi nda 1878 kabul edilen sinir olarak tanindi I Nikola yonetiminde Osmanli Imparatorlugu ile diplomatik iliskiler kuruldu Kucuk sinir catismalari haric iki devlet arasinda II Abdulhamid e kadar yaklasik 30 yil suren baris basladi Abdulhamid ve Nikola nin politik becerileri karsilikli dostluk iliskilerinde onemli bir rol oynadi Devletin modernlesmesi 1905 te Anayasa taslagi ile sonuclandi Bununla birlikte Sirbistan da demokratiklesen ve Sirbistan ile beraber monarsiye donen Halk Partisi nin birlesmesi surecini destekleyen parlamenter Gercek Halk Partisi arasinda siyasi gelismeler ortaya cikti HukumetLiderler I Danilo 13 Mart 1852 13 Agustos 1860 I Nikola 13 Agustos 1860 28 Agustos 1910 Bayrak Tarihsel savas bayraklari ortada carpi isareti ile krstas barjakti seklindeydi Karadag in Vucji Do Muharebesi nde 1876 kullanilan savas bayragi merkezde beyaz bir hac deseni ve beyaz bir sinir ile altta kirmizi bir seritti ve bu bayrak Kosova Savasinda 1389 Sirp savas bayragindan esinlenilerek kabul edildi Savasta hayatta kalan Karadagli sovalyeler kabul ettirdi Ayni bayrak 1878 de Cetine de Osmanli Imparatorlugu nun Pasarofca Antlasmasi sirasindaki Karadag heyetinde de bagimsizliginin taninmasi uzerine kullanildi 1905 anayasasina gore ulusal bayrak kirmizi mavi beyaz seklinde uc renkli olarak kabul edildi crvena plavetna i biјela Sirbistan Bayragi da ayni sekilde uc renklidir 1855 Anayasasi Danilo Petar I Petrovic Njegos Yasasini 1855 teki Genel Toprak Yasasi na ilham kaynagi olarak kullandi ayni zamanda Danilo I Kanunu zakonik Danila prvog olarak da kullandi Danilo Kod Karadagli gelenek ve goreneklerine gore yapildi ve ilk milli anayasa olarak kabul edilir Karadagli tarihinin Ayrica kurallari acikladi mahremiyeti korudu ve Avusturya Kiyisinda Kotor Korfezi savaslari yasakladi Ayrica bu ulkede Sirp uyrugu disinda baska bir millet olmamasina ve Dogu Ortodokslugu disinda baska bir din olmamasina ragmen her yabanci ve farkli inanctaki her kisi burada yasayabilir ve Karadag veya Highlander ile ayni haktan ve ayni haktan yararlanabilir 1905 Anayasasi Karadag Prensligi Bayragi 1905 1910 20 yuzyilin basinda siyasi farkliliklar doruga cikmaya basladi Ulke bolgesel olarak genisledi ve neredeyse elli yil boyunca baris icinde yasadi Osmanli ellerine dustugunden beri neredeyse her zaman savasta olan ulke icin olagandisiydi Yonetici Prens I Nikola tum Balkan hanedanlarinin en uzun hukumdarligiydi ve cogu kisi tarafindan en deneyimli diplomat ve politikaci olarak algilandi Ote yandan egemenligini mutlakci ve otokratik olarak goren cogunlukla yurtdisinda egitim gormus tatmin edici olmayan genc nufusun artiyordu Belli siyasi partilerden destek aldiklari icin Belgrad da toplandilar Hukumet idaresinin yeniden duzenlenmesi anayasa ve parlamentonun baslatilmasini talep ediyorlardi Muhalefet talepleri belirli sayida eski askeri lider ve cesitli klan temsilcileri tarafindan desteklendikce buyudu Bu ilkel asalet bicimleri esasen eski ve muhafazakardi ancak prense karsi kendi kisisel dusmanliklari ya da kendi siyasi hirslari nedeniyle ulkenin modernlesmesini talep eden kalabaligin yaninda yer aldi Uzun zamandir prens ve etrafindaki insanlar cemberi zamanin dogru olmadigi ve Karadag toplumunun hala anayasal monarsinin onemini anlayacak kadar evrim gecirmedigi yonundeki aciklamalarini savundu Dahasi parlamentarizmin ve siyasi partilerin tanitilmasinin klanlar arasindaki eski kan davasini acip zorlu birligi istikrarsizlastiracagini savundu Bu zamana kadar komsu Sirbistan zaten bes anayasa degistirmisti ve cesitli siyasi partiler ve fraksiyonlar arasinda elli yil suren siyasi mucadeleyi gordu ve 1903 te Sirbistan da Mayis Darbesi ne yol acti Son olarak Karadag in uluslararasi politikadaki egemenliginin buyuk koruyucusu ve ic orgutlenmesini Karadag tarafindan kopyalanan model olan Imparatorluk Rusya si hala bir anayasaya sahip degildi Bununla birlikte 1905 devriminden sonra Rusya bile bazi degisikliklerden gecmek zorunda kaldi boylece Karadag i ilk anayasasi kisa suren Osmanli Imparatorlugu ile birlikte anayasaya sahip olmayan tek ulke olacakti Sonunda kendisine karsi yapilan buyuk bir medya kampanyasi ve hem yerel hem de uluslararasi kamuoyu baskisinin ardindan prens nihayet geri adim atmaya karar verdi bu yuzden 31 Ekim 1905 te anayasayi ilan edecegini soyleyen bir kamu ilani verdi Bildiri ayrica ozgur iradesinin anayasasini verdigini ve getirecegi degisikliklerin ilk basta radikal olmayacagini cunku mevcut kurumlarin ani degisikliklerden korunmasi gerektigini hissettigini belirtti Bu Belgrad daki ogrencilerden yeni anayasanin sadece bicimsel olacagini ve prens i geri tutan fren olarak etiketledigini soyleyerek niyetlerini elestirdikleri Karadag Universitesi Gencliginin Sozu baslikli bir metin seklinde cevap verdi Karadag modernlesme ve refahtan dogal olarak herhangi bir sekilde guc vermek ya da kendi elleriyle herhangi bir sekilde kendi baglarini baglamak istemedigi icin anayasayi yazma gorevini Sirbistan dan muhafazakar bir gazeteci olan cok guvendigi arkadasi Stevan Djurcic e verdi Sonucta temelde 1869 dan bu yana Sirp anayasasinin bir kopyasi olan anayasa yani The Regency Anayasasi prensin kendisi tarafindan yapilan ufak degisikliklerle oldu Degisiklikler kucuktu ama ic kosullar icin gerekli uyarlamalar yapildi Karadag Prensligi Anayasasi 1905 te I Nikola tarafindan 19 Aralik Julyen Takvimiyle 6 Aralik 1905 te parlamentodaki tahttan yaptigi konusmada empoze edildi Parlamento yeni anayasaya alisamadi ve resmen kabul ettikten hemen sonra dagildi bu yuzden meclis tarafindan getirilmesine ragmen fiilen uygulandi Aziz Nicholas gunu anayasasi olarak hatirlandi Toplam 222 makale ile 15 bolumden olusmaktadir 1905 Anayasasi devlet teskilati hukumet tipi devlet sembolleri kismen devlet idaresinin yeterliligi devlet adaminin secimi askerlik hizmeti mali kaynaklar ve insan ve vatandaslarin haklarini saglamistir Karadag anayasal kalitsal monarsi olarak yonetilmeye devam etti Yasama yetkisi parlamentoda oldugu gibi prenste de az bucuk yetki vardi Prens silahli kuvvetlerin bas komutanidir ve devleti dis iliskilerde temsil eder Savas ilan eder barisi ve ittifaklari imzalardi ve ayrica konuyla ilgili meclise bilgi verirdi hukumet yetkililerini tayin etme hakkina sahiptir Ulkedeki taninmis dinlerin koruyucusudur ve yururlukten kaldirilma ve af hakkina sahiptir Duzenli ve duzensiz oturumlarda parlamento toplantilarini cagirir tahttan yaptigi konusmayla ya da kararnamesiyle bakanlik konseyi tarafindan oturumlari kisisel olarak acar ve kapatir Parlamentoyu feshetme ve parlamento oturumlarini erteleme hakkina sahiptir Fesih kararnamesi tum bakanlar tarafindan karsilanmalidir Her yetiskin erkek vatandas odedigi vergi miktari ne olursa olsun mahkum edilmemis ve herhangi bir sorusturma altinda bulunmayanlar milletvekili olarak secilme hakkina sahiptir Aktif subaylar Astsubaylar ve ordudaki askerler oy kullanma hakkina sahip degildi Karadag da daimi olarak ikamet eden 30 yasin uzerindeki her vatandas icin pasif oy hakki var tam medeni haklara sahip ve en az 15 kron vergi odeyecekti Idari yetkililer parlamentoya secilemez Secimler dogrudan yapildi ve oy kullanma yonteminin anayasaya aykiri olmamasina ragmen genellikle kamuoyuna aciklanildi Milletvekilleri dort yilligina secildi Secilen milletvekillerinin yani sira sozde viril milletvekilleri icin 14 meclis sandalyesi vardi hukumette veya toplumda aldiklari pozisyonda Bunlarin arasinda Karadag Buyuksehir i Sirbistan Baspiskoposu Karadag Muftusu Cumhurbaskani ve Danistay uyeleri Yuksek Mahkeme Baskani Ana Kontrol Baskani ve Prens tarafindan atanan uc tugay yer aldi Parlamentonun kabulu olmadan hicbir kanun kabul edilemez iptal edilemez degistirilemez veya gozden gecirilemez Ancak yasanin gecmesi ya da mevcut olanin degistirilmesi icin yapilan girisimler hukumetten parlamentoya ya da tam tersi gelebilir ancak resmi yasama projeleri sadece hukumet tarafindan yapilabilir Parlamentonun rolu ve konumu bu durumdan oldukca zarar gormustur Parlamento butceyi gecme hakkina sahipti ancak bunu yapmak icin kendisiyle ilgili olmayan kosullari talep edemedi Baska bir deyisle butcenin reddedilmesi bir hukumeti feshetmek icin kullanilamaz bu nedenle eger parlamento butceyi iptal ederse prens gecen yilki butcenin gecerliligini bir sonraki yila uzatabilir Bu ozel ornek anayasanin secimin gucunu sinirlama gorevini tamamlamadigini gostermektedir Son olarak meclis anlasmasi olmadan yeni bir vergi uygulanamaz Prens bakanlari atayan ve gorevden alan kisidir Bakanlik Konseyi ulkenin burokrasisinin basi olarak duruyor ve dogrudan prense bagli Resmi eylemleri icin bakanlar parlamento veya prens tarafindan sorumlu tutulabilir Bir bakana ihanet etmek anayasaya aykiri davranmak yolsuzluk yapmak devletin kendi cikarlarina zarar vermesi ve eylemlerinin Bakanlar Sorumluluk Kanunu nun ongordugu davalarda hukuka aykiri olmasi durumunda suclanabilir Bir bakan hukumet parlamento veya prens tarafindan tahsil edilebilir ve sinirlamalari bes yil olarak belirlenir Prens tarafindan atanan alti uyeden olusan Devlet Konseyi yuksek idare mahkemesinin rolunu saglar hukumetin yasal girisimlerini gozden gecirir ve bazi finansal nitelikteki konularda yargi yetkisine sahiptir Ayrica yuksek mahkemeler ve belediye mahkemeleri vardir Mahkemeler adalet saglamada bagimsizdir Yargiclar yasal bir bakis acisi olmadan devredilemez Anayasa ayrica belediye mahkemeleri belediye komiteleri ve belediye meclisleri araciligiyla yerel ozyonetimi baslatir Ayrica prens ya da kraliyet ailesinin uyelerine tesebbus haric medeni haklar ve ozgurluk hukuk esitligi mahkemelerin yargi yetkisi tamamen siyasi nedenlerle olum cezasinin kaldirilmasi da saglandi Soz konusu kaldirilma siyasi yorganin yani sira baska bazi cezai islemlerin yapildigi ve askeri yasalara gore olumle cezalandirilan davalarda da gecerli degildi Kisisel mulkiyet hakki basin ozgurlugu ve toplanma hakki da garanti edildi Anayasa Ceza Kanunu 1906 Ceza Muhakemesi Kanunu Ticaret ve Borclar Hukuku ve Avukat Yonetim Kanunu 1910 tarafindan takip edildi Tum kusurlarina ve kisitlamalarina ragmen 1905 tarihli Karadag Anayasasi Avrupa toplumlarindaki modern liberal egilimlerin ve kucuk bir patrimonyali Balkan ulkesinde insan hak ve ozgurluklerinin onemli bir girisi oldu Demografik GecmisBernard Schwartz 1882 de Prensligin 160 000 nufusa sahip oldugunu tahmin etse de daha genel bir tahmin 230 000 civarinda bir nufus oldugunu tahmin ediyordu Uluslararasi kaynaklara gore 1900 yilinda Karadag Prensligi 311 564 nufusa sahipti Dine gore 293 527 Dogu Ortodoks 94 21 vardi 12 493 Musluman 4 01 5 544 Roma Katolikleri 1 78 71 528 23 okur yazardi 1907 de Karadag da Ortodoks inancinin cogunlugu olan 282 000 civarinda nufus bulundugu tahmin edilmisti 1909 da ilk resmi nufus sayimi yetkililer tarafindan yapildi Buna gore gercek sayi 220 000 kisiye yakin olmasina ragmen toplam 317 856 kisi vardi Sirpca resmi dil 95 oraninda ana dil Arnavutca yi ise cogu kisi konusurdu Dine gore 94 38 Ortodoks Hristiyan vardi geri kalanlar cogunlukla Musluman ve daha az sayida Roma Katoligi idi kaynak belirtilmeli Alt BolumlerKaradag Prensligi nahija Nahije adi verilen 10 idari bolume ayrildi Katunska nahija Katunska nahiјa Rijecka nahija Riјechka nahiјa Crmnicka nahija Crmnichka nahiјa Primorska nahija Primorska nahiјa Ljesanska nahija Љeshanska nahiјa Zetska nahija Zetska nahiјa Brdska nahija Brdska nahiјa Vasojevicka nahija Vasoјeviћka nahiјa Moracka nahija Morachka nahiјa Niksicka nahija Nikshiћka nahiјa KiliseCetine Metropolitanate O zamanlar I Danilo tarafindan ismen devletten ayrildi Sirp Ortodoks dejure parcasi olsa da Konstantinopolis Ekumenik Patrikligi buyuk olcude bagimsiz oldu Rus Ortodoks Kilisesi otocephalous kiliseleri listesinde Karadag Eparsisi ne kanuna aykiri olarak girdi Sintagma V 1855 1908 yilinda Cetine Eparsi nin yaninda bulunan Zahumlje Raska Eparsi kuruldu Cetine Metropolitleri Ilarion Roganovic 1876 1882 Visarion Ljubisa 1882 1884 ve Mitrofan Ban dir 1884 1918 Sirp Ortodoks Kilisesi 1920 yilinda Cetine Belgrad ve Karlovci metropollerini birlestirerek yeniden kuruldu Kaynakca Arsivlenmis kopya 1 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2019 Arsivlenmis kopya 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2019 a b Ugur Ozcan II Abdulhamid Donemi Osmanli Karadag Siyasi Iliskileri 27 Eylul 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Political relations between the Ottoman Empire and Montenegro in the Abdul Hamid II era Turk Tarih Kurumu Ankara 2013 9789751625274 Bos kaynak yardim Arsivlenmis kopya 1 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2020 PDF 11 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Temmuz 2019 a b Encyclopaedia Britannica 1911 Ђuro Popoviћ Јovan Roganoviћ 1899 K C Shkolska Komisiјa 19 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Temmuz 2019 Dis baglantilar1859 da Karadag Prensligi18 Eylul 2012 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi Harita5 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1 5 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Harita5 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2 5 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Harita5 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde