Karadeniz pidesi veya Karadeniz içli pidesi Karadeniz illerinde çok tüketilen pide türü.
Karadeniz pidesi, Türkiye'deki düğünlerde, cenazelerde ve ev davetlerinde misafirleri ağırlamak için sıkça tüketilmektedir. Genelde kıyma, soğan, domates karışımı (buna iç hazırlama denir) evde hazırlanıp taş fırında daha önceden hazırlanmış uzun ve yayvan hamurun üzerine serilmesi ile pişirilir. Hazırlanan kıymalı pide genellikle mevsim salataları ve soğuk içeceklerle tüketilir. Kullanılan malzemeler ve hazırlanış biçimi Konya yöresine ait etli ekmeğine çok benzemektedir, farkı Konya etli ekmeğinden daha yayvan şekildedir.
Karadeniz pidesi, adı farklı olmakla birlikte Anadolu'da 15. yüzyıldan bu yana pişirilmektedir. Günümüzde halen Türkiye'de "pide ve lahmacun salonu" adı altında satışı yapılmaktadır.
Karadeniz pidesinin kıymalı, peynirli, yumurtalı, sarımsaklı, kuşbaşılı ve karışık olmak üzere çeşitli malzemelerle yapılan türleri mevcuttur.
Orijinal isimli Artvin pidesi meşhurdur. Bu pide, Artvin'de sabah kahvaltısında yenmeye başlar özellikle mincili pide. Pideler yuvarlak olup yandan koparılıp ortasındaki peynir veya kavurmaya atılmış yumurtaya bandırılarak yenir.
Samsun pidesi
Samsun pidesi, Samsun yöresine has bir tür pide. Karadeniz pidesinin bir varyasyonu olan Samsun pidesinin açık ve kapalı olarak ifade edilen iki türü bulunmaktadır.
"Kapalı pide" olarak nitelendirilen Bafra usulü pide daha gevrek, "açık pide" denilen Terme usulü pidede ise hamur daha yumuşak olup yine açık olan Çarşamba pidesinde hamur daha yaygındır. Her üç pide de Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaretlenmiş olup marka değerleri bulunmaktadır.
Akçakoca Mancarlı Pidesi
Osmanlı Dönemi'nden kalan Mancarlı Pide Akçakoca köylerinde hala yapılmaya devam etmektedir. Mancarlı Pide vejetaryen bir ürün olup, mancar otu diye tabir edilen pazı veya ıspanak gibi yeşillikler kullanılarak yapılmaktadır. Pişmiş mancarlı pide, 35–40 cm uzunluğunda 15 cm genişliğinde ve 0,5 cm kalınlığında yarım ay şeklinde olup, üzeri hamurla kapatılarak taş fırında veya odun ateşi üzerinde sacda pişirilir ve fırından çıkarıldıktan sonra üzerine tereyağı sürülerek ayran ile servis edilir. Akçakoca Mancarlı Pidesi Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır. Pide hamuru lahmacun hamuruna benzer. Bu nedenle bazı lokantalar lahmacun ve pide salonu olarak ihtisaslaşırlar.
Derepazarı Pidesi
Derepazarı Pidesi; Rize ili Derepazarı ilçesinde 50 yıldan fazladır yapılmakta olup kullanılan malzemelerin doğallığı, üretim tekniği ve pide ustalarının mahareti ile günümüze ulaşmıştır. Tadının değişmemesi için kesilmeden servis edilen Derepazarı Pidesi peynirli, açık kıymalı, kapalı kıymalı, karışık, kavurmalı, sade (kuru) pide olmak üzere altı şekilde yapılır. Yapımında katkısız tereyağı ve doğal kaynak suyunun kullanılması Derepazarı Pidesine ayrı bir lezzet katmaktadır. Derepazarı Pidesi Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Sürmene Pidesi
Sürmene Pidesi 1940’lı yıllardan beri Sürmene ilçesinde yapılan bir pidedir. Ürün, elle dairesel açılan hamura yöreye özgü tatlardan köy peyniri (tuzlu peynir) ve tereyağı eklenerek hazırlanır. Sürmene ilçesinde sadece yörenin mera ve yaylaklardan ve buralarda biçilen otların ve kurutulmasıyla elde edilen yemlerle beslenen hayvanların sütlerinden hazırlanan peynir ve tereyağı kullanılması, ürünün en önemli özelliklerindendir. Sürmene Pidesi Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Görele Pidesi
Karadeniz Pidesi başta tüm Karadeniz Bölgesinde yapıldığı gibi, yurt içi ve yurt dışında olmak üzere birçok yerde de yapılmaktadır. Görele’de yapılan pide Görele Pidesidir ve meşhurdur. Görele’de ‘Görele Pidesi’ yapan çok sayıda pide salonu vardır. Malzemeler: (6 kişilik) 700 ml su, 750 gr un, 1 tatlı kaşığı yaş maya, 1 çay kaşığı şeker, 1 yemek kaşığı tuz (kıymalı pide iç malzemeleri) 300 gr kıyma, 2-3 baş soğan, yeteri kadar tuz. Kıymalı Pidenin Yapılışı: Tuz, un, seker ve yaş maya su içinde eritilir. İçerisine azar azar un yedirilerek yoğrulur. Hamur kıvamına gelinceye kadar yoğrulduktan sonra, 30 dakika hamur dinlendirilir. Dinlendirilen hamur 200’er gram olarak parçalanıp yumak haline getirilir. Yumak haline getirilen hamur daha kolay açılması için 15 dakika beklemeye alınır. Bekletilen hamur el yardımıyla kayık şeklinde 30–35 cm uzunluğunda 10–15 cm eninde açılır. Ayrı bir kapta kıyma kavrulur ve içerisine küp şeklinde soğan eklenir. Tuz da atıldıktan sonra soğumaya bırakılır. Açılan hamur ortasına malzemelerden yeterince konur. Malzemenin dışında kalan hamurlar malzemenin üzerine doğru kıvrılıp iki kenarda birleştirilerek kapatılır. Üzerine yumurta sarısından çırparak yapılan bulamaç sürülür. Fırın 300 dereceye ulaştığında (fırına verilerek) pişirmeye bırakılır. 10-15 dk fırında kaldıktan sonra, çıkarılıp içerisine tereyağı koyularak servis yapılır. Peynirli Pidenin Yapılışı: Peynirli pidenin yapılışında hamur kıymalı pidedeki gibi hazırlanır. Su, un, yaş maya, şeker, tuz, tüm pide çeşitleri için ortak malzemelerdir. Peynirli pidenin ise ana malzemesi 400 gram köy peyniridir. Peynirli pidenin yapılışı, hamurun açılma şekli bakımından kıymalı pideden farklıdır. 200 gram yumak halindeki hamur el yardımıyla 10 cm yarı çapında bir daire biçiminde fakat kenarları kıvrılarak bir yuvarlak havuz oluşturulur. Kıvrılan kenarlara yumurta sarısı sürülüp içerisine daha önceden rendelenen köy peyniri koyulup fırına sürülür. 10-15 dk sonra fırından çıkarılıp servise sunulur.[]
“Kıymalı ve Peynirli Pidelerin” dışında, Kavurmalı, Sucuklu, Karışık, Kaşarlı, Kuşbaşılı pide çeşitleri de mevcuttur. Bu çeşitlerin yapılışları da Kıymalı pide yapılışına çok benzer. Kıyma yerine diğer malzemeler kullanılmaktadır.
Ordu Pidesi
Ordu Pidesi / Ordu Yağlısı 26.01.2023 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Göksel, A. E. (1998). Karadeniz'den lezzet mektupları: Hamsi-Name 7 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Erişim tarihi: 6 Kasım 2016.
- ^ Karadeniz pidesi 7 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Erişim tarihi: 6 Kasım 2016.
- ^ Karadeniz Pide Tarifi 7 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Erişim tarihi: 6 Kasım 2016.
- ^ Karaosmanoğlu, D. (2007). Surviving the Global Market[], (İngilizce) Food, Culture & Society, 10(3), Erişim tarihi: 6 Kasım 2016.
- ^ Aker, G; Terzihan B. Karadeniz Mutfak Kültürü 7 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Erişim tarihi: 6 Kasım 2016.
- ^ Koca, N., Yazıcı, H. (2014). Coğrafi Faktörlerin Türkiye Ekmek Kültürü Üzerindeki Etkileri 25 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Electronic Turkish Studies, 9(8), Erişim tarihi: 6 Kasım 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2014.
- ^ Kaynar, İhsan Seddar. "Kültürel Bir Değer Olarak Samsun Pidesinin Tarihsel Kökeni".
- ^ Samsun pidesi marka oldu, dengegazetesi.com.tr
- ^ The foodie traveller … takes a test of pide, Turkish pizza, theguardian.com
- ^ (PDF). 9 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2018.
- ^ (PDF). 4 Kasım 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2018.
- ^ (PDF). 9 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2018.
- ^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/38369[]
- ^ https://www.ci.gov.tr/Files/GeographicalSigns/63e6e892-f772-40f3-b51e-87c8b3ee86fc.pdf[]
- ^ . 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2021.
- ^ https://www.ci.gov.tr/Files/GeographicalSigns/e287a5d4-d752-4362-9679-595a58c80e94.pdf[]
- ^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/586[]
- ^ https://www.ci.gov.tr/Files/GeographicalSigns/f88e32f0-763e-42b8-9d45-146b2f0c6314.pdf[]
- ^ "Ordu Pidesi / Ordu Yağlısı". Türk Patent ve Marka Kurumu.
Yiyecek ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karadeniz pidesi veya Karadeniz icli pidesi Karadeniz illerinde cok tuketilen pide turu Yagli olarak bilinen yumurtali tereyagli bir karadeniz pidesi ve yaninda ayran Kiymali ve Peynirli Gorele PidesiGorele pidesi garniturlerinden biri Karadeniz pidesi Turkiye deki dugunlerde cenazelerde ve ev davetlerinde misafirleri agirlamak icin sikca tuketilmektedir Genelde kiyma sogan domates karisimi buna ic hazirlama denir evde hazirlanip tas firinda daha onceden hazirlanmis uzun ve yayvan hamurun uzerine serilmesi ile pisirilir Hazirlanan kiymali pide genellikle mevsim salatalari ve soguk iceceklerle tuketilir Kullanilan malzemeler ve hazirlanis bicimi Konya yoresine ait etli ekmegine cok benzemektedir farki Konya etli ekmeginden daha yayvan sekildedir Karadeniz pidesi adi farkli olmakla birlikte Anadolu da 15 yuzyildan bu yana pisirilmektedir Gunumuzde halen Turkiye de pide ve lahmacun salonu adi altinda satisi yapilmaktadir Karadeniz pidesinin kiymali peynirli yumurtali sarimsakli kusbasili ve karisik olmak uzere cesitli malzemelerle yapilan turleri mevcuttur Orijinal isimli Artvin pidesi meshurdur Bu pide Artvin de sabah kahvaltisinda yenmeye baslar ozellikle mincili pide Pideler yuvarlak olup yandan koparilip ortasindaki peynir veya kavurmaya atilmis yumurtaya bandirilarak yenir Samsun pidesi Samsun pidesi Samsun yoresine has bir tur pide Karadeniz pidesinin bir varyasyonu olan Samsun pidesinin acik ve kapali olarak ifade edilen iki turu bulunmaktadir Kapali pide olarak nitelendirilen Bafra usulu pide daha gevrek acik pide denilen Terme usulu pidede ise hamur daha yumusak olup yine acik olan Carsamba pidesinde hamur daha yaygindir Her uc pide de Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan cografi isaretlenmis olup marka degerleri bulunmaktadir Akcakoca Mancarli Pidesi Osmanli Donemi nden kalan Mancarli Pide Akcakoca koylerinde hala yapilmaya devam etmektedir Mancarli Pide vejetaryen bir urun olup mancar otu diye tabir edilen pazi veya ispanak gibi yesillikler kullanilarak yapilmaktadir Pismis mancarli pide 35 40 cm uzunlugunda 15 cm genisliginde ve 0 5 cm kalinliginda yarim ay seklinde olup uzeri hamurla kapatilarak tas firinda veya odun atesi uzerinde sacda pisirilir ve firindan cikarildiktan sonra uzerine tereyagi surulerek ayran ile servis edilir Akcakoca Mancarli Pidesi Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Pide hamuru lahmacun hamuruna benzer Bu nedenle bazi lokantalar lahmacun ve pide salonu olarak ihtisaslasirlar Derepazari Pidesi Derepazari Pidesi Rize ili Derepazari ilcesinde 50 yildan fazladir yapilmakta olup kullanilan malzemelerin dogalligi uretim teknigi ve pide ustalarinin mahareti ile gunumuze ulasmistir Tadinin degismemesi icin kesilmeden servis edilen Derepazari Pidesi peynirli acik kiymali kapali kiymali karisik kavurmali sade kuru pide olmak uzere alti sekilde yapilir Yapiminda katkisiz tereyagi ve dogal kaynak suyunun kullanilmasi Derepazari Pidesine ayri bir lezzet katmaktadir Derepazari Pidesi Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Surmene Pidesi Surmene Pidesi 1940 li yillardan beri Surmene ilcesinde yapilan bir pidedir Urun elle dairesel acilan hamura yoreye ozgu tatlardan koy peyniri tuzlu peynir ve tereyagi eklenerek hazirlanir Surmene ilcesinde sadece yorenin mera ve yaylaklardan ve buralarda bicilen otlarin ve kurutulmasiyla elde edilen yemlerle beslenen hayvanlarin sutlerinden hazirlanan peynir ve tereyagi kullanilmasi urunun en onemli ozelliklerindendir Surmene Pidesi Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Gorele Pidesi Karadeniz Pidesi basta tum Karadeniz Bolgesinde yapildigi gibi yurt ici ve yurt disinda olmak uzere bircok yerde de yapilmaktadir Gorele de yapilan pide Gorele Pidesidir ve meshurdur Gorele de Gorele Pidesi yapan cok sayida pide salonu vardir Malzemeler 6 kisilik 700 ml su 750 gr un 1 tatli kasigi yas maya 1 cay kasigi seker 1 yemek kasigi tuz kiymali pide ic malzemeleri 300 gr kiyma 2 3 bas sogan yeteri kadar tuz Kiymali Pidenin Yapilisi Tuz un seker ve yas maya su icinde eritilir Icerisine azar azar un yedirilerek yogrulur Hamur kivamina gelinceye kadar yogrulduktan sonra 30 dakika hamur dinlendirilir Dinlendirilen hamur 200 er gram olarak parcalanip yumak haline getirilir Yumak haline getirilen hamur daha kolay acilmasi icin 15 dakika beklemeye alinir Bekletilen hamur el yardimiyla kayik seklinde 30 35 cm uzunlugunda 10 15 cm eninde acilir Ayri bir kapta kiyma kavrulur ve icerisine kup seklinde sogan eklenir Tuz da atildiktan sonra sogumaya birakilir Acilan hamur ortasina malzemelerden yeterince konur Malzemenin disinda kalan hamurlar malzemenin uzerine dogru kivrilip iki kenarda birlestirilerek kapatilir Uzerine yumurta sarisindan cirparak yapilan bulamac surulur Firin 300 dereceye ulastiginda firina verilerek pisirmeye birakilir 10 15 dk firinda kaldiktan sonra cikarilip icerisine tereyagi koyularak servis yapilir Peynirli Pidenin Yapilisi Peynirli pidenin yapilisinda hamur kiymali pidedeki gibi hazirlanir Su un yas maya seker tuz tum pide cesitleri icin ortak malzemelerdir Peynirli pidenin ise ana malzemesi 400 gram koy peyniridir Peynirli pidenin yapilisi hamurun acilma sekli bakimindan kiymali pideden farklidir 200 gram yumak halindeki hamur el yardimiyla 10 cm yari capinda bir daire biciminde fakat kenarlari kivrilarak bir yuvarlak havuz olusturulur Kivrilan kenarlara yumurta sarisi surulup icerisine daha onceden rendelenen koy peyniri koyulup firina surulur 10 15 dk sonra firindan cikarilip servise sunulur kaynak belirtilmeli Kiymali ve Peynirli Pidelerin disinda Kavurmali Sucuklu Karisik Kasarli Kusbasili pide cesitleri de mevcuttur Bu cesitlerin yapilislari da Kiymali pide yapilisina cok benzer Kiyma yerine diger malzemeler kullanilmaktadir Ordu Pidesi Ordu Pidesi Ordu Yaglisi 26 01 2023 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Ayrica bakinizHacapuri PizzaKaynakca Goksel A E 1998 Karadeniz den lezzet mektuplari Hamsi Name 7 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim tarihi 6 Kasim 2016 Karadeniz pidesi 7 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim tarihi 6 Kasim 2016 Karadeniz Pide Tarifi 7 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim tarihi 6 Kasim 2016 Karaosmanoglu D 2007 Surviving the Global Market olu kirik baglanti Ingilizce Food Culture amp Society 10 3 Erisim tarihi 6 Kasim 2016 Aker G Terzihan B Karadeniz Mutfak Kulturu 7 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim tarihi 6 Kasim 2016 Koca N Yazici H 2014 Cografi Faktorlerin Turkiye Ekmek Kulturu Uzerindeki Etkileri 25 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Electronic Turkish Studies 9 8 Erisim tarihi 6 Kasim 2016 Arsivlenmis kopya 28 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Temmuz 2014 Kaynar Ihsan Seddar Kulturel Bir Deger Olarak Samsun Pidesinin Tarihsel Kokeni Samsun pidesi marka oldu dengegazetesi com tr The foodie traveller takes a test of pide Turkish pizza theguardian com PDF 9 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 9 Agustos 2018 PDF 4 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 9 Agustos 2018 PDF 9 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 9 Agustos 2018 https www ci gov tr cografi isaretler detay 38369 olu kirik baglanti https www ci gov tr Files GeographicalSigns 63e6e892 f772 40f3 b51e 87c8b3ee86fc pdf olu kirik baglanti 6 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mart 2021 https www ci gov tr Files GeographicalSigns e287a5d4 d752 4362 9679 595a58c80e94 pdf olu kirik baglanti https www ci gov tr cografi isaretler detay 586 olu kirik baglanti https www ci gov tr Files GeographicalSigns f88e32f0 763e 42b8 9d45 146b2f0c6314 pdf olu kirik baglanti Ordu Pidesi Ordu Yaglisi Turk Patent ve Marka Kurumu Yiyecek ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz