Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Karaköy Camii veya diğer adıyla Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Camii, 1903'te Karaköy Meydanı'nda Raimondo D'Aronco tarafından inşa edilen cami. 1956’da dönemin Başbakanı Adnan Menderes tarafından başlatılan “İstanbul’da İmar Hareketi” kapsamında Karaköy Meydanı’ndaki tarihi caminin de yerinden sökülerek Kınalıada’da yeniden inşa edilmesine karar verildi; bu yüzden günümüzde, camii Karaköy Meydanı’ndaki yerinde bulunmamaktadır.
 Caminin görünümü | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | İstanbul, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°01′19″K 28°58′31″D / 41.02194°K 28.97528°D |
| İnanç | İslam |
| Açılış | 1903) |
| Durum | Yıkıldı |
| Mimari | |
| Mimar(lar) | Raimondo D'Aronco |
| Mimari tür | Cami |
| Mimari biçim | Art Nouveau |
| Özellikler | |
| Minare sayısı | 1 |
Tarihi
Bizans döneminde küçük bir kilisenin bulunduğu Karaköy Meydanı’nda İstanbul’un fethiyle yaşanan değişimle kilise camiye çevrildi ve Fatih Sultan Mehmet döneminde tekke olarak hizmet vermeye başladı. Zaman geçtikçe harap bir görünüme dönüşen tekke, dönemin vezir-i azamı Merzifonlu Kara Mustafa Paşa tarafından yıktırılıp 1670 yılında fevkani (merdivenle üst kata çıkılabilen) cami formunda inşa edildi. Caminin alt katında ise ibadethaneye gelir sağlaması ve ibadethanenin çeşitli masraflarının karşılanması için dükkânlar ve depolar yaptırıldı. Caminin adı zamanla caminin kurucusu Kara Mustafa Paşa ile anılmaya başlandı.
Cami zamanla tahribata uğrayınca 1902 yılında Sultan Abdülhamit yeni bir cami yaptırma kararı aldı. O sırada caminin yapılacağı yerde dükkânlardan birinde Cafe d’Orient adlı bir kafetarya bulunduğu için kafetarya yıktırılmadan caminin dükkânların üstüne inşa edilmesi kararlaştırıldı. Dönemin tanınmış mimarları Gotzo, Patrokles, Kampanakis ve Raimondo D’Aronco gibi mimarlar yeni cami için öneri projeler sundu. D’Aronco’nun projesi Sultan Abdülhamit tarafından daha ilgi çekici bulundu ve kabul edilen proje sonrası caminin inşasına başlandı. Mimar D’Aronco’nun tasarımında Art Nouveau akımını benimsemişti ve camiyi bu akımın yoğun etkisi altında projelendirdi. Cami ve alt kattaki dükkânların uyumlu olması için cami çelik putreller aracılığıyla eski caminin temellerine bağlandı. Yapının hem ana kütlesi hem minaresi sekizgen biçimlidir. Bir camiden çok küçük bir mescidi andıran yeni yapı Raimondo D’Aronco’nun mimarlık kariyeri boyunca inşa ettiği en küçük yapılardan biriydi. Bununla birlikte bulunduğu konuma göstermiş olduğu uyum, önünde yer alan binalarla bağlantısı ve geçiş kolaylığı sağlamsıyla mimarın en tanıdık eserlerinden biriydi.
Yıkımı
1957 yılında Adnan Menderes önderliğinde başlayan İstanbul kent içi imar düzenlemeleri ile pek çok tarihi yapıt yıkıma uğramıştır. Karaköy Mescidi de yıkım kararına uğrayan yapılardan biri olmuştur. Dönemin iktidarı mescidin Kınalıada’da yeniden inşa edileceğini bildirdi. Meydanın genişletilmesi için yerinden sökülen mescidin parçaları tek tek numaralandırıldıktan sonra Kınalıada’ya götürülmek üzere bir gemiye bindirildi. Ancak mescid Kınalıada’ya inşa edilmedi ve bir daha parçalarından haber alınamadı. Afife Batur’un ulaştığı bilgilere göre caminin mihrabı ve minberi çeşitli camilere, halısı ve Venedik'ten gelen avizesi ise Teberrükat Memurluğuna gönderilmiştir. Kalan parçaların Kınalıada’ya aktarılması beklense de bu yapılmadı. Afife Batur’a İstanbul Vakıflar Bölge Müdürlüğünden bu konuda gelen cevap, kalan parçaların çoğunun taşındıkları mavnadan kayarak Marmara Denizi’ne düştüğü olmuştur. Parçaları taşıyan geminin yan yattığı ve halısı, avizesi gibi değerli eşyalarından ve minber, mihrap gibi parçalarından bir daha haber alınamamıştır. Afife Batur elindeki çizimler ve belgelerle, minberin ve mihrabın aktarıldığı söylenen Mercan’daki Atik İbrahim Paşa Camii’ye gittiğinde denilenlerin doğru olmadığını ortaya çıkarmıştır. Minberinin Kasımpaşa’daki Sahaf Muhittin Camii’de olduğu söylense de bu iddia henüz doğrulanmamıştır.
Rekonstrüksiyon çalışması
1958 yılında yıkılan ve İstanbul II Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 17.06.2010 tarihli kararı ile restitüsyon ve rekonstrüksiyon projelerinin yapılmasına karar verilen Karaköy Mescidi’nin, 2012 yılında ihaleye çıkan projesini AGS Mimarlık’ın tasarladığı biliniyor.
Mimarisi
II. Mehmed zamanında yapılan bir tekke Eskiden Halil Ağa Sokağı’ndaki L şeklindeki merdivenden ulaşılan Karaköy Camii kendinden önceki cami gibi fevkanidir. Caminin sekizgen kütlesi cami altında yer alan iki kat dükkânın üzerine oturur. Cephedeki T şekli sekizgen kütlenin yüzeyindeki ikisi kısa üçlü pencere gruplarıyla oluşturulur. Floral motifli oymalar üçlü pencere gruplarının üstünde süsleme olarak yer alır. Bu floral motifli oymalardan günümüze ikisi kalabilmiştir. Caminin sekizgen yapıdaki cepheleri değerli mermer ve köşeleri bronz yıldızlarla kaplıdır. Caminin batı köşesinde yer alan minaresi de uzun ince pencerelerle açıklık oluşturulmuş ve mermer kaplıdır. Minare sekizgen biçimli ilgi uyandırıcı bir de şerefeye sahiptir. D’Aronco eserinde sekizgen bir kitleyi tercih ederek yapıyı hem genişletmiş hem de her yerden görülebilir hale getirmiştir. Zira cami eski Galata Köprüsü’ne yaklaşmış kayıklardan bile görülmektedir. Caminin yıkılan parçalarının başka camilerde değerlendirildiği söylendiyse de buna ilişkin bir kanıt bulunamamıştır.
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Karaköy Mosque ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ . Turan Akıncı. 13 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d e f . Gülnur Dereli. 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d e . 31 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Karaköy Mescidi Yapım Çalışmalarına Başlandı". Arkitera. 19 Eylül 2019 tarihinde kaynağından .
- ^ . 20 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Karaköy Camisi'nin sadece kayıp iki taşını bulabildik". 2 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ocak 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karakoy Camii veya diger adiyla Merzifonlu Kara Mustafa Pasa Camii 1903 te Karakoy Meydani nda Raimondo D Aronco tarafindan insa edilen cami 1956 da donemin Basbakani Adnan Menderes tarafindan baslatilan Istanbul da Imar Hareketi kapsaminda Karakoy Meydani ndaki tarihi caminin de yerinden sokulerek Kinaliada da yeniden insa edilmesine karar verildi bu yuzden gunumuzde camii Karakoy Meydani ndaki yerinde bulunmamaktadir Karakoy CamiiCaminin gorunumuTemel bilgilerKonumIstanbul TurkiyeKoordinatlar41 01 19 K 28 58 31 D 41 02194 K 28 97528 D 41 02194 28 97528InancIslamAcilis1903 121 yil once 1903 DurumYikildiMimariMimar lar Raimondo D AroncoMimari turCamiMimari bicimArt NouveauOzelliklerMinare sayisi1TarihiKemeralti Caddesi ve Karakoy Mescidi Bizans doneminde kucuk bir kilisenin bulundugu Karakoy Meydani nda Istanbul un fethiyle yasanan degisimle kilise camiye cevrildi ve Fatih Sultan Mehmet doneminde tekke olarak hizmet vermeye basladi Zaman gectikce harap bir gorunume donusen tekke donemin vezir i azami Merzifonlu Kara Mustafa Pasa tarafindan yiktirilip 1670 yilinda fevkani merdivenle ust kata cikilabilen cami formunda insa edildi Caminin alt katinda ise ibadethaneye gelir saglamasi ve ibadethanenin cesitli masraflarinin karsilanmasi icin dukkanlar ve depolar yaptirildi Caminin adi zamanla caminin kurucusu Kara Mustafa Pasa ile anilmaya baslandi Cami zamanla tahribata ugrayinca 1902 yilinda Sultan Abdulhamit yeni bir cami yaptirma karari aldi O sirada caminin yapilacagi yerde dukkanlardan birinde Cafe d Orient adli bir kafetarya bulundugu icin kafetarya yiktirilmadan caminin dukkanlarin ustune insa edilmesi kararlastirildi Donemin taninmis mimarlari Gotzo Patrokles Kampanakis ve Raimondo D Aronco gibi mimarlar yeni cami icin oneri projeler sundu D Aronco nun projesi Sultan Abdulhamit tarafindan daha ilgi cekici bulundu ve kabul edilen proje sonrasi caminin insasina baslandi Mimar D Aronco nun tasariminda Art Nouveau akimini benimsemisti ve camiyi bu akimin yogun etkisi altinda projelendirdi Cami ve alt kattaki dukkanlarin uyumlu olmasi icin cami celik putreller araciligiyla eski caminin temellerine baglandi Yapinin hem ana kutlesi hem minaresi sekizgen bicimlidir Bir camiden cok kucuk bir mescidi andiran yeni yapi Raimondo D Aronco nun mimarlik kariyeri boyunca insa ettigi en kucuk yapilardan biriydi Bununla birlikte bulundugu konuma gostermis oldugu uyum onunde yer alan binalarla baglantisi ve gecis kolayligi saglamsiyla mimarin en tanidik eserlerinden biriydi Yikimi 1957 yilinda Adnan Menderes onderliginde baslayan Istanbul kent ici imar duzenlemeleri ile pek cok tarihi yapit yikima ugramistir Karakoy Mescidi de yikim kararina ugrayan yapilardan biri olmustur Donemin iktidari mescidin Kinaliada da yeniden insa edilecegini bildirdi Meydanin genisletilmesi icin yerinden sokulen mescidin parcalari tek tek numaralandirildiktan sonra Kinaliada ya goturulmek uzere bir gemiye bindirildi Ancak mescid Kinaliada ya insa edilmedi ve bir daha parcalarindan haber alinamadi Afife Batur un ulastigi bilgilere gore caminin mihrabi ve minberi cesitli camilere halisi ve Venedik ten gelen avizesi ise Teberrukat Memurluguna gonderilmistir Kalan parcalarin Kinaliada ya aktarilmasi beklense de bu yapilmadi Afife Batur a Istanbul Vakiflar Bolge Mudurlugunden bu konuda gelen cevap kalan parcalarin cogunun tasindiklari mavnadan kayarak Marmara Denizi ne dustugu olmustur Parcalari tasiyan geminin yan yattigi ve halisi avizesi gibi degerli esyalarindan ve minber mihrap gibi parcalarindan bir daha haber alinamamistir Afife Batur elindeki cizimler ve belgelerle minberin ve mihrabin aktarildigi soylenen Mercan daki Atik Ibrahim Pasa Camii ye gittiginde denilenlerin dogru olmadigini ortaya cikarmistir Minberinin Kasimpasa daki Sahaf Muhittin Camii de oldugu soylense de bu iddia henuz dogrulanmamistir Rekonstruksiyon calismasi 1958 yilinda yikilan ve Istanbul II Numarali Kultur Varliklarini Koruma Bolge Kurulu nun 17 06 2010 tarihli karari ile restitusyon ve rekonstruksiyon projelerinin yapilmasina karar verilen Karakoy Mescidi nin 2012 yilinda ihaleye cikan projesini AGS Mimarlik in tasarladigi biliniyor MimarisiKarakoy Mescidi ve Mimarisi II Mehmed zamaninda yapilan bir tekke Eskiden Halil Aga Sokagi ndaki L seklindeki merdivenden ulasilan Karakoy Camii kendinden onceki cami gibi fevkanidir Caminin sekizgen kutlesi cami altinda yer alan iki kat dukkanin uzerine oturur Cephedeki T sekli sekizgen kutlenin yuzeyindeki ikisi kisa uclu pencere gruplariyla olusturulur Floral motifli oymalar uclu pencere gruplarinin ustunde susleme olarak yer alir Bu floral motifli oymalardan gunumuze ikisi kalabilmistir Caminin sekizgen yapidaki cepheleri degerli mermer ve koseleri bronz yildizlarla kaplidir Caminin bati kosesinde yer alan minaresi de uzun ince pencerelerle aciklik olusturulmus ve mermer kaplidir Minare sekizgen bicimli ilgi uyandirici bir de serefeye sahiptir D Aronco eserinde sekizgen bir kitleyi tercih ederek yapiyi hem genisletmis hem de her yerden gorulebilir hale getirmistir Zira cami eski Galata Koprusu ne yaklasmis kayiklardan bile gorulmektedir Caminin yikilan parcalarinin baska camilerde degerlendirildigi soylendiyse de buna iliskin bir kanit bulunamamistir KaynakcaWikimedia Commons ta Karakoy Mosque ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Turan Akinci 13 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d e f Gulnur Dereli 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d e 31 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Karakoy Mescidi Yapim Calismalarina Baslandi Arkitera 19 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan 20 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Karakoy Camisi nin sadece kayip iki tasini bulabildik 2 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ocak 2014