Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Art Nouveau (Türkçe: Yeni Sanat; Fransızca telaffuz: [aʁ nuvo]), zarif dekoratif süslemelerin ön plana çıktığı, kıvrımların ve bitkisel desenlerin sıklıkla kullanıldığı bir sanat akımıdır. Köklerinin Londra merkezli 'ne dek gittiği söylenebilir. Avrupa ve Amerika’yı etkilemiştir.
Ülkeler Batı dünyası
19. yüzyıl sonu ve 20. yüzyıl başında etkili olmuş bu akım Türkiye'de Yeni Sanat ya da 1900 Sanatı olarak adlandırıldığı gibi birçok Avrupa ülkesinde de bölgesel olarak değişik adlarla anılmış, adlara uygun olarak da uygulamaların niteliklerinde değişiklikler görülmüştür. Modern Style, Yellow Book Style, Fin de Siècle Style, Jugendstil, Secession Stil bölgesel olarak kullanılan adlara örnektir. Akımın ilk aşamalarında mimarlıktaki gelişmeler daha belirgindir. Kullanılan abartılı barok stili benzeri dekoratif bezeme ve süslemeler sebebiyle Floral Style (Doğal Stil), Style Coup De Fouet (Kamçı Vuruşu Stili) ve Style Anguille (Yılanbalığı Stili) olarak da anılmıştır.
Tarihi gelişimi
Orta Çağ'ın gotik sanatını savunan İngiliz estetikçi ve tarihçi John Ruskin’den etkilenen, Praeraphaelit grubu üyesi William Morris, mutluluğun el emeğiyle elde edilebileceği, işçi kesiminin yaşama sevincine bu tür çalışmalar ile ulaşabileceği inancındaydı. İnsan ile maddenin arasına giren makinenin, dolayısıyla endüstriyel gelişimin güzelliği yok ettiği görüşündeydi. Yalnız ve yalnız insan elinin maddeye can verebileceği, Orta Çağ sanatçılarının eserlerinin mükemmelliğinden aldıkları zevkle özgür ve mutlu olduklarını savunuyordu.
Sosyalist fikirlere sahip William Morris; sanatı el emeği niteliğiyle geniş halk topluluklarına mal etmek suretiyle demokratlaştırmak istemiş, sanat kurumları açmış ayrıca imal ve satışın bir arada gerçekleştiği günümüz meslek okulları niteliğindeki atölye-mağaza olan ’i açmıştır.
W. Morris’in bakış açısı birçok sanatçı tarafından benimsenmiş, desteklenmiş ; bu yolla el sanatlarına dayalı bir sanat akımı oluşmuştur. Endüstriyel gelişmelerle ev yapımı ürünlerin pahalı kalmasıyla fakir işçi kesim yerine zengin koleksiyonculardan rağbet görmüştür. Kısaca endüstriye yenilmiştir.
Art Nouveau ismi 1896 yılında Paris’te açılmış olan, dekoratif mobilya ve aksesuar satan bir mağazadan gelmektedir. Devlet salonuna kabul edilmeyen sanatçıların da bu tür eşyaların alım satımıyla ilgilenmeye başlamasıyla akım güçlenmiş ve anti akademik bir nitelik kazanmıştır.
Art Nouveau, zamanla klasisizmi reddetmiştir. Bu toplumsal değişimi de yansıtan bir durumdur. Darwin sonrası bir toplumda, tanrının varlığının ancak sorgulanabildiği bir zamanda, insan ruhunun karanlık yanları ortaya çıkmaya başlamıştı. Fin de siècle yani “yüzyılın sonu” sanatçıları ve yazarları sis ve loşluğu, parlak gün ışığına yeğlerler. Paris gece hayatından, dansçılar ve hayat kadınlarından ilham alan grafik çalışmalar mimaride ’nın ’e tasarladığı tiyatro binası bunu kanıtlar niteliktedir. Klasisizme sırtını dönen Art Nouveau sanatçıları ilhamı öncelikle doğada aramışlardır. Bitkisel motifler, kadın figürleri, kıvrılan bükülen çizgiler akımın etkilediği her alanda kullanıldı. Bitkileri ve hayvanları düzenli kompozisyonlarda statik bir formda kullanılarak, eskilerin aksine doğanın dinamik kuvvetleri dile getirilmeye çalışılmıştır.
Demirin yapı malzemesi olarak kullanılması mimari için önemli bir devrim hareketi olmuştur. Demir; metro girişlerinde, yapıların değişik bölümlerinde, günlük yaşam araç ve objelerinde hem fonksiyonel hem de süs olarak değerlendirilmiştir.
Demirin kullanımının yanı sıra Art Nouveau’nun karakteristiklerinden birisi de camın yoğun kullanımı, bunun bir sonucu olarak ışık ve aydınlatma çözümleridir. Aydınlatmanın önem kazanmasıyla cam pencerelerle aydınlatılan merdiven ya da hollerin merkez olarak yerleştirildiği yeni bir plan düzenine gidilmiştir.
Art Nouveau mimarlık sanatı 4 aşamada incelenebilir:
- 1896-1900 yılları arasında, başka stillerin yansımalarının net olarak görüldüğü dönemde denilebilecek motifler ve bitkisel bezemeler ön plandadır.
- "Gotik'i taklit ya da tekrar etmemeli sadece devam etmeliyiz" diyen Antoni Gaudi yapıtlarında renkli yüzeyler, dalgalı formlar, bol dekorasyon ve organik motifler kullanarak bu akımın ilk örneklerini yaratmıştır. Gotik mimari ve bir sentezi de sayılan yapıtların her yerinde süsleme öğeleri olarak bükük, kıvrık çizgili hacimler kullanılmıştır.
- 1905-1914 yılları arası bir geçiş aşamasıdır. Bu dönemde dekoratif süsler sadeleşmiş, çizgiler stilize edilmiş, eğri çizgiler çokgen ve küpler oluşturmaya başlamıştır.
- 1925’te uluslararası stil (İngilizce: Style Internationale) uygulamaya geçmiş; eğriler, geometrik figürler, yoğun dekor, sistematik sadelik, fantezi-fonksiyon paralellikleri oluşmuştur.
Art Nouveau'nun el sanatlarını yayma ilkesi 20. yüzyılda endüstriyel tasarım ilkesini oluşturmuş, el sanatlarının fonksiyonel olması gerekliliği vurgulanmıştır. Mimarlıkta da form fonksiyonu izler. Uluslararası stil de aynı zamanda kübik hacimler oluşturur, düz yüzeyler teras nitelikli katlar ve bu formları tamamlar; yalınlaşan tasarımda yüzeyler dik açılarla birleşir. Bu mimari stilinin tanınmış temsilcileri arasında Le Corbusier, Walter Gropius, Mies van der Rohe, Alvar Aalto sayılabilir.
Uygulayanlardan bazıları
Mimarlar
Mobilya tasarımcıları
| Resim, çizim ve grafik
Cam işleri
Çömlekçiler
Diğer dekoratif sanatçılar
|
Galeri
-
![image]()
Münih‘te 1905 yılından kalma bir Art Nouveau stilinde bina
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Art Nouveau ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Art Nouveau in Riga22 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Letonca), (Rusça), (İngilizce)
- (Lehçe)
- Orivit, Alman Art Neuveau akımı üzerine bir site.8 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Brussels Capital of Art Nouveau16 Aralık 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Fransızca), (İngilizce)
- (İngilizce)
- 1900 Architecture21 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Fransızca), (İngilizce), (Çekçe), (Almanca), (İspanyolca), (Felemenkçe), (Norveççe)
- Art Nouveau Links & History19 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Szecesszio2 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- House of Hungarian Art Nouveau21 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Macarca), (İngilizce)
- (Macarca), (İngilizce), (Fransızca)
- Art Nouveau European Route22 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), (Katalanca), (İspanyolca), (Fransızca)
- (İngilizce)
- 24 pictures of a Bechstein grand piano Art Nouveau21 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Réseau Art Nouveau Network18 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), (Fransızca), (Katalanca), (Slovence), (Almanca), (İtalyanca), (Norveççe)
- Artcyclopedia - Art Nouveau[](İngilizce)
- L'art Nouveau1 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Fransızca)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Art Nouveau Turkce Yeni Sanat Fransizca telaffuz aʁ nuvo zarif dekoratif suslemelerin on plana ciktigi kivrimlarin ve bitkisel desenlerin siklikla kullanildigi bir sanat akimidir Koklerinin Londra merkezli Arts amp Crafts Hareketi ne dek gittigi soylenebilir Avrupa ve Amerika yi etkilemistir Art NouveauParis metro istasyonu Abbesses Hector Guimard 1900 Afis Alfons Mucha 1898 litografi 72 7 x 55 2 cm Hamburg Almanya Duvar dolabi 19 yuzyilin sonlari kakmacilik ile ahsap yukseklik 127 cm genislik 69 9 cm Walters Sanat Muzesi Baltimore ABD icisleri 1892 1893 Donem 1890 1910 dolaylarinda Ulkeler Bati dunyasi 19 yuzyil sonu ve 20 yuzyil basinda etkili olmus bu akim Turkiye de Yeni Sanat ya da 1900 Sanati olarak adlandirildigi gibi bircok Avrupa ulkesinde de bolgesel olarak degisik adlarla anilmis adlara uygun olarak da uygulamalarin niteliklerinde degisiklikler gorulmustur Modern Style Yellow Book Style Fin de Siecle Style Jugendstil Secession Stil bolgesel olarak kullanilan adlara ornektir Akimin ilk asamalarinda mimarliktaki gelismeler daha belirgindir Kullanilan abartili barok stili benzeri dekoratif bezeme ve suslemeler sebebiyle Floral Style Dogal Stil Style Coup De Fouet Kamci Vurusu Stili ve Style Anguille Yilanbaligi Stili olarak da anilmistir Tarihi gelisimiOrta Cag in gotik sanatini savunan Ingiliz estetikci ve tarihci John Ruskin den etkilenen Praeraphaelit grubu uyesi William Morris mutlulugun el emegiyle elde edilebilecegi isci kesiminin yasama sevincine bu tur calismalar ile ulasabilecegi inancindaydi Insan ile maddenin arasina giren makinenin dolayisiyla endustriyel gelisimin guzelligi yok ettigi gorusundeydi Yalniz ve yalniz insan elinin maddeye can verebilecegi Orta Cag sanatcilarinin eserlerinin mukemmelliginden aldiklari zevkle ozgur ve mutlu olduklarini savunuyordu Sosyalist fikirlere sahip William Morris sanati el emegi niteligiyle genis halk topluluklarina mal etmek suretiyle demokratlastirmak istemis sanat kurumlari acmis ayrica imal ve satisin bir arada gerceklestigi gunumuz meslek okullari niteligindeki atolye magaza olan i acmistir W Morris in bakis acisi bircok sanatci tarafindan benimsenmis desteklenmis bu yolla el sanatlarina dayali bir sanat akimi olusmustur Endustriyel gelismelerle ev yapimi urunlerin pahali kalmasiyla fakir isci kesim yerine zengin koleksiyonculardan ragbet gormustur Kisaca endustriye yenilmistir Art Nouveau ismi 1896 yilinda Paris te acilmis olan dekoratif mobilya ve aksesuar satan bir magazadan gelmektedir Devlet salonuna kabul edilmeyen sanatcilarin da bu tur esyalarin alim satimiyla ilgilenmeye baslamasiyla akim guclenmis ve anti akademik bir nitelik kazanmistir Art Nouveau zamanla klasisizmi reddetmistir Bu toplumsal degisimi de yansitan bir durumdur Darwin sonrasi bir toplumda tanrinin varliginin ancak sorgulanabildigi bir zamanda insan ruhunun karanlik yanlari ortaya cikmaya baslamisti Fin de siecle yani yuzyilin sonu sanatcilari ve yazarlari sis ve loslugu parlak gun isigina yeglerler Paris gece hayatindan danscilar ve hayat kadinlarindan ilham alan grafik calismalar mimaride nin e tasarladigi tiyatro binasi bunu kanitlar niteliktedir Klasisizme sirtini donen Art Nouveau sanatcilari ilhami oncelikle dogada aramislardir Bitkisel motifler kadin figurleri kivrilan bukulen cizgiler akimin etkiledigi her alanda kullanildi Bitkileri ve hayvanlari duzenli kompozisyonlarda statik bir formda kullanilarak eskilerin aksine doganin dinamik kuvvetleri dile getirilmeye calisilmistir Demirin yapi malzemesi olarak kullanilmasi mimari icin onemli bir devrim hareketi olmustur Demir metro girislerinde yapilarin degisik bolumlerinde gunluk yasam arac ve objelerinde hem fonksiyonel hem de sus olarak degerlendirilmistir Demirin kullaniminin yani sira Art Nouveau nun karakteristiklerinden birisi de camin yogun kullanimi bunun bir sonucu olarak isik ve aydinlatma cozumleridir Aydinlatmanin onem kazanmasiyla cam pencerelerle aydinlatilan merdiven ya da hollerin merkez olarak yerlestirildigi yeni bir plan duzenine gidilmistir Art Nouveau mimarlik sanati 4 asamada incelenebilir 1896 1900 yillari arasinda baska stillerin yansimalarinin net olarak goruldugu donemde denilebilecek motifler ve bitkisel bezemeler on plandadir Gotik i taklit ya da tekrar etmemeli sadece devam etmeliyiz diyen Antoni Gaudi yapitlarinda renkli yuzeyler dalgali formlar bol dekorasyon ve organik motifler kullanarak bu akimin ilk orneklerini yaratmistir Gotik mimari ve bir sentezi de sayilan yapitlarin her yerinde susleme ogeleri olarak bukuk kivrik cizgili hacimler kullanilmistir 1905 1914 yillari arasi bir gecis asamasidir Bu donemde dekoratif susler sadelesmis cizgiler stilize edilmis egri cizgiler cokgen ve kupler olusturmaya baslamistir 1925 te uluslararasi stil Ingilizce Style Internationale uygulamaya gecmis egriler geometrik figurler yogun dekor sistematik sadelik fantezi fonksiyon paralellikleri olusmustur Art Nouveau nun el sanatlarini yayma ilkesi 20 yuzyilda endustriyel tasarim ilkesini olusturmus el sanatlarinin fonksiyonel olmasi gerekliligi vurgulanmistir Mimarlikta da form fonksiyonu izler Uluslararasi stil de ayni zamanda kubik hacimler olusturur duz yuzeyler teras nitelikli katlar ve bu formlari tamamlar yalinlasan tasarimda yuzeyler dik acilarla birlesir Bu mimari stilinin taninmis temsilcileri arasinda Le Corbusier Walter Gropius Mies van der Rohe Alvar Aalto sayilabilir Uygulayanlardan bazilariMimarlar 1871 1933 1860 1920 1857 1932 1872 1947 Peter Behrens 1868 1940 1860 1946 1858 1910 1857 1932 1850 1923 1867 1921 1871 1925 1865 1962 Eugene Gaillard 1862 1933 Antoni Gaudi 1852 1926 1863 1930 Hector Guimard 1867 1942 1859 1901 1870 1956 1861 1947 1862 1919 1867 1925 Karoly Kos 1883 1977 1873 1920 1845 1914 1864 1924 Charles Rennie Mackintosh 1868 1928 1877 1912 1880 1935 Ivan Mestrovic 1883 1962 1845 1916 1872 1916 Joze Plecnik 1872 1957 1859 1918 1873 1950 1859 1926 Laszlo Szekely 1877 1934 1878 1919 1856 1924 1856 1922 1863 1957 1884 1971 Otto Wagner 1841 1918 1874 1943 1860 1929 Mobilya tasarimcilari Eugene Gaillard 1862 1933 1859 1926 1856 1940 Resim cizim ve grafik Aubrey Beardsley 1872 1898 Frantisek Bilek 1872 1941 1876 1942 1845 1915 Galileo Chini 1873 1956 1836 1932 Eugene Gaillard 1862 1933 Eugene Grasset 1845 1917 Gustav Klimt 1862 1918 1874 1925 1869 1946 Alphonse Mucha 1860 1939 1876 1944 1861 1927 Valentin Serov 1865 1911 1869 1939 1865 1933 1900 1931 Henri de Toulouse Lautrec 1864 1901 1859 1923 1861 1936 1867 1939 1872 1936 1869 1907 1866 1944 Gerda Wegener 1886 1940 Cam isleri 1853 1909 1864 1930 1846 1904 1860 1945 Louis Comfort Tiffany 1848 1933 Comlekciler Ernest Chaplet Adrien Pierre Dalpayrat Albert Dammouse 1851 1939 1855 1948 1869 1904 1828 1900 Diger dekoratif sanatcilar 1863 1942 1868 1962 1868 1943 1863 1927 1860 1912 GaleriMunih te 1905 yilindan kalma bir Art Nouveau stilinde binaAyrica bakinizPapadopulos Apartmani Hidiv KasriKaynakca Sanat Tarihi Cahid Kinay Kultur Bakanligi Yayinlari In the Nouveau Style Malcolm Halsam Thames amp HudsonDis baglantilarWikimedia Commons ta Art Nouveau ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Art Nouveau in Riga22 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Letonca Rusca Ingilizce Lehce Orivit Alman Art Neuveau akimi uzerine bir site 8 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Brussels Capital of Art Nouveau16 Aralik 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde Fransizca Ingilizce Ingilizce 1900 Architecture21 Kasim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Fransizca Ingilizce Cekce Almanca Ispanyolca Felemenkce Norvecce Art Nouveau Links amp History19 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Szecesszio2 Kasim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce House of Hungarian Art Nouveau21 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Macarca Ingilizce Macarca Ingilizce Fransizca Art Nouveau European Route22 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Katalanca Ispanyolca Fransizca Ingilizce 24 pictures of a Bechstein grand piano Art Nouveau21 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Reseau Art Nouveau Network18 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Fransizca Katalanca Slovence Almanca Italyanca Norvecce Artcyclopedia Art Nouveau olu kirik baglanti Ingilizce L art Nouveau1 Aralik 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Fransizca