Karavel ya da Karavela, 15. yüzyılda ortaya çıkan iki ya da üç Latin yelkenine sahip olan yelkenli bir gemi türüdür. Sonraki dönemlerde Latin ve birleşimi ile hareket edenleri de üretilmiştir. Sığ sularda seyredebilme yetenekleri ve görece üstün manevra yetenekleri ile Orta Çağ denizciliğinde en önemli gemi türlerinden biridir.
Araştırma amaçları için uygun niteliklere sahip olan bu gemiler, küçük olduklarından az sayıda asker veya ticari mal taşıyabilmekteydiler. Orta Çağ sonlarında artan ihtiyaçlar ile bu gemiler yerine daha fazla yük taşıyabilen kalyon tipi gemiler kullanılmaya başladı.
Tarihçesi
En eski karaveller, 13. yüzyılda Galiçya ve Portekiz kıyılarında ortaya çıkmıştır. İber Yarımadası'nın başka yerlerinde kullanılan benzer Müslüman teknelerinden türetilmiş olduğu düşünülmektedir. Bu ilk karaveller, açık deniz balıkçılığı ve bazı kıyı yük taşımacılığı için kullanılıyordu. Küçük, hafif yapılı gemilerdi ve ortalama 20 tondan daha hafifti. 1388 yılından kalma bulgular, bu gemilerin açık tekneler olduğunu göstermektedir. Tek direkli lateen arma taşıyorlardı. 1307'de Biskay'da daha büyük karavelerden (30 tona kadar) bahsedilmektedir. Bu karaveller bir tekneden çok, gemi sayılabilecek boyutlardaydı. Karavellerin 15. yüzyılın büyük bir bölümünde İberya'da yaygın bir tip olduğu görülmektedir.
Karaveller; Diogo Cão, Bartolomeu Dias ya da Gaspar ve Miguel Corte-Real gibi Portekizli kaşifler ve Kristof Kolomb tarafından tercih edilen bir gemi olmuştur. Barca ve 'e göre daha çevik ve seyri daha kolay olan bu gemilerin tonajı 50 ila 160 ton, 1 ila 3 direkli ve lateen üçgen yelkenliydi. Daha küçük ve sığ bir omurgaya sahip olan karavel, sığ kıyı sularında nehrin yukarısına doğru yelken açabilirdi. Lateen yelkenleri takılıyken yüksek manevra kabiliyetine sahipti ve kıyıya çok daha yakın seyredebiliyordu, kare Atlantik tipi yelkenleri takılıyken ise çok hızlıydı. Ekonomikliği, hızı, çevikliği ve gücü onu zamanının en iyi yelkenli gemisi olarak kabul ettirmiştir. Sınırlı kargo ve mürettebat kapasitesi başlıca dezavantajlarıydı, ancak başarısını engellemedi.
Kaynakça
- ^ Elbl, Martin M. (1985). The Portuguese Caravel and European Shipbuilding: Phases of Development and Diversity (İngilizce). UC Biblioteca Geral 1. 1 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ağustos 2023.
Dış bağlantılar
Gemi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karavel ya da Karavela 15 yuzyilda ortaya cikan iki ya da uc Latin yelkenine sahip olan yelkenli bir gemi turudur Sonraki donemlerde Latin ve birlesimi ile hareket edenleri de uretilmistir Sig sularda seyredebilme yetenekleri ve gorece ustun manevra yetenekleri ile Orta Cag denizciliginde en onemli gemi turlerinden biridir Karavel Arastirma amaclari icin uygun niteliklere sahip olan bu gemiler kucuk olduklarindan az sayida asker veya ticari mal tasiyabilmekteydiler Orta Cag sonlarinda artan ihtiyaclar ile bu gemiler yerine daha fazla yuk tasiyabilen kalyon tipi gemiler kullanilmaya basladi TarihcesiEn eski karaveller 13 yuzyilda Galicya ve Portekiz kiyilarinda ortaya cikmistir Iber Yarimadasi nin baska yerlerinde kullanilan benzer Musluman teknelerinden turetilmis oldugu dusunulmektedir Bu ilk karaveller acik deniz balikciligi ve bazi kiyi yuk tasimaciligi icin kullaniliyordu Kucuk hafif yapili gemilerdi ve ortalama 20 tondan daha hafifti 1388 yilindan kalma bulgular bu gemilerin acik tekneler oldugunu gostermektedir Tek direkli lateen arma tasiyorlardi 1307 de Biskay da daha buyuk karavelerden 30 tona kadar bahsedilmektedir Bu karaveller bir tekneden cok gemi sayilabilecek boyutlardaydi Karavellerin 15 yuzyilin buyuk bir bolumunde Iberya da yaygin bir tip oldugu gorulmektedir Karaveller Diogo Cao Bartolomeu Dias ya da Gaspar ve Miguel Corte Real gibi Portekizli kasifler ve Kristof Kolomb tarafindan tercih edilen bir gemi olmustur Barca ve e gore daha cevik ve seyri daha kolay olan bu gemilerin tonaji 50 ila 160 ton 1 ila 3 direkli ve lateen ucgen yelkenliydi Daha kucuk ve sig bir omurgaya sahip olan karavel sig kiyi sularinda nehrin yukarisina dogru yelken acabilirdi Lateen yelkenleri takiliyken yuksek manevra kabiliyetine sahipti ve kiyiya cok daha yakin seyredebiliyordu kare Atlantik tipi yelkenleri takiliyken ise cok hizliydi Ekonomikligi hizi cevikligi ve gucu onu zamaninin en iyi yelkenli gemisi olarak kabul ettirmistir Sinirli kargo ve murettebat kapasitesi baslica dezavantajlariydi ancak basarisini engellemedi Kaynakca Elbl Martin M 1985 The Portuguese Caravel and European Shipbuilding Phases of Development and Diversity Ingilizce UC Biblioteca Geral 1 1 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Agustos 2023 Dis baglantilarGemi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz