Karavelyan Höyüğü, Diyarbakır'ın doğusunda, Bismil İlçesi'nin 13 km. doğusunda, Bismil'in Tepe Beldesi, Merdan Köyü'nün yaklaşık 2 km. batısında, Karavelyan Düzünün kuzeydoğu ucunda yer alan bir höyüktür. Arkeoloji yazınında Karavelyan Tarlası 2 olarak da geçmektedir. Höyüğün çok yakınında Çeltikdüzü olarak bilinen bataklık bir alan vardır. Birbirine yakın iki hafif yüksek iki düzlük, yöre halkı tarafından Karavelyan ve Hınçıka olarak adlandırılır. Bu iki düzlükten batıdaki Karavenyan, devlet haritalarında Karaveyan Düzü olarak geçer. Tepe, 75 metre çapında olup 1-2 metre yüksekliktedir. Dicle'nin güney, Savur Çayı'nın batı kıyısındadır. Çevre, birikinti sekileri, yaz kış akan akarsularla verimli topraklara sahip olduğu gibi hayvancılık için uygun otlak alanları vermektedir. Yerleşme yeri olarak seçilmesinde bu çevresel özelliklerin belirleyici olduğu düşünülmektedir. Çok küçük bir höyük olup bir Halaf yerleşmesidir. yüzey araştırmalarında ulaşılan buluntulardan, Höyük'ün Orta Asur ve Geç Asur Dönemleri'nde iskan edildiği anlaşılmaktadır. Karavelyan Höyük'te iskanın MÖ 5700 yıllarında başladığı ileri sürülmektedir. Yerleşimin Halaf Dönemi'nden sonra terk edildiği, Orta Asur Dönemi'nde ise Karavelyan'ın değil 100 metre doğudaki Hınçıka Höyük'e yerleşildiği belirtilmektedir.
Arkeolojik Höyük | |
Adı: | Karavelyan Höyüğü |
il: | Diyarbakır |
İlçe: | Bismil |
Köy: | Tepe |
Türü: | Höyük |
Tahribat: | |
Tescil durumu: | |
Tescil No ve derece: | |
Tescil tarihi: | |
Araştırma yöntemi: | Kazı |
Kazılar
Höyük ilk olarak başkanlığında Diyarbakır – Batman arasında yapılan yüzey araştırmaları sırasında saptanmıştır.Ilısu Barajı Gölü altında kalacak olan höyükte 2009 yılında Hacettepe Üniversitesi Arkeoloji Bölümü'nden Halil Tekin başkanlığında kurtarma kazıları başlatılmıştır.
Tabakalanma
Höyük, tek tabakalı bir Halaf yerleşimidir. Kazıların ilk iki sezonu sonunda elde edilen verilerle yerleşme, Erken Halaf Dönemi'ne, MÖ 5800 – 5500 tarihlerine tarihlendirilmiştir.
Buluntular
Başlangıç yüzey toplamalarından Halaf boyalılarına ait parçalar ele geçmiştir. Hamuru az kum katkılı, açık kahve-devetüyü renkli, krem renkte astarlı örneklerdir. Bu buluntulara dayanılarak Orta ve Geç Halaf Dönemi yerleşmesi olarak kabul edilmektedir.
Doğudaki yükselti olan Hınçıka Düzü, 20. yüzyılın ilk yarısına kadar bir Ermeni köyü olarak iskan edile gelmiştir. Karavelyan Düzü'nün bir kesimi de bu yüzden mezarlık alanı olarak kullanılmıştır. Kazılarda ortaya çıkan bu yüzyıla ait mezarlar İslam ve Ermeni mezarlarıdır.
Karavelyan Höyük'te ele geçen tüm çanak çömlek buluntusu Halaf çanak çömleğidir. Ele geçen bin kadar çanak çömlek parçasının üçte biri tek renkli, üçte ikisi ise boyalı seramiklerden oluşmaktadır. Üretim yönünden kaba seramik, yalın, sıvazlanmış seramik ve boyalı seramik olarak üç ana grup oluşturduğu ileri sürülmektedir. Kaba seramikte özensiz hamurlar iri taş ve kum taneleri katılarak oluşturulmuştur. Kalın cidarları az pişirilmekten dolayı koyu özlüdür. Yüzeyde astar görülmez. Çoğu geniş çanak ve kısa boyunlu çömlek formundadır. Yalın, elle sıvanarak biçimlendirilmiş çanak çömlek hamurları görece daha özenlidir. Katkı maddesi yoğun kum ve kireç tanecikleridir. Nispeten daha iyi fırınlanmış olan bu çanak çömleğin büyük bir kısmı derin çanak ve kaselerdir. Boyunlu çömleklere de rastlanmaktadır. Boyalı çanak çömlek parçaları büyük çoğunluğu oluşturmaktadır. Oldukça kaliteli bir hamur kullanılmıştır. Çeperleri bir santimetreye ulaşmamaktadır. Zengin boya bezekli ve iyi pişirilmiş çanak çömlek örnekleridir. Biçim olarak karakteristik Halaf formlarıdır. Bir Erken Halaf motifi olan kuş ve çiçek motifleri yaygın kullanılmıştır.
Yontmataş endüstrisinde ana hammadde çakmak taşıdır. Yerleşmenin 5 km. doğusunda bir çakmak taşı yatağı tespit edilmiştir. En yakın obsidiyen kaynağının 250 km. mesafedeki Van Gölü civarı olduğu bilinmektedir. Bu yüzden obsidiyen alet üretimi çok daha azdır.
Yontmataş endüstrisinin hammaddesi ise çoğunlukla yerel olarak temin edilebilen bazalttandır. Bunlar öğütme taşları, havanelleridir.
Dış bağlantılar
- Yakın plan kroki
Kaynakça
- ^ a b c "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Temmuz 2012.
- ^ 32. Kazı Sonuçları Toplantısı (2010) Cilt 2, Sh.: 350
- ^ 32. Kazı Sonuçları Toplantısı, Sh.: 356
- ^ Umut, Parlıtı, [Mezopotamya'da Halaf Seramikleri ve Önasya'da Yayılım Alanlarını İncelenmesi] Sh.: 237
- ^ a b c d Diyarbakır Müzesi[]Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "1,1" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ 32 Kazı Sonuçları Toplantısı, Sh.: 351-352
- ^ 32. Kazı Sonuçları Toplantısı, Sh.: 353
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karavelyan Hoyugu Diyarbakir in dogusunda Bismil Ilcesi nin 13 km dogusunda Bismil in Tepe Beldesi Merdan Koyu nun yaklasik 2 km batisinda Karavelyan Duzunun kuzeydogu ucunda yer alan bir hoyuktur Arkeoloji yazininda Karavelyan Tarlasi 2 olarak da gecmektedir Hoyugun cok yakininda Celtikduzu olarak bilinen bataklik bir alan vardir Birbirine yakin iki hafif yuksek iki duzluk yore halki tarafindan Karavelyan ve Hincika olarak adlandirilir Bu iki duzlukten batidaki Karavenyan devlet haritalarinda Karaveyan Duzu olarak gecer Tepe 75 metre capinda olup 1 2 metre yuksekliktedir Dicle nin guney Savur Cayi nin bati kiyisindadir Cevre birikinti sekileri yaz kis akan akarsularla verimli topraklara sahip oldugu gibi hayvancilik icin uygun otlak alanlari vermektedir Yerlesme yeri olarak secilmesinde bu cevresel ozelliklerin belirleyici oldugu dusunulmektedir Cok kucuk bir hoyuk olup bir Halaf yerlesmesidir yuzey arastirmalarinda ulasilan buluntulardan Hoyuk un Orta Asur ve Gec Asur Donemleri nde iskan edildigi anlasilmaktadir Karavelyan Hoyuk te iskanin MO 5700 yillarinda basladigi ileri surulmektedir Yerlesimin Halaf Donemi nden sonra terk edildigi Orta Asur Donemi nde ise Karavelyan in degil 100 metre dogudaki Hincika Hoyuk e yerlesildigi belirtilmektedir Arkeolojik HoyukAdi Karavelyan Hoyuguil DiyarbakirIlce BismilKoy TepeTuru HoyukTahribat Tescil durumu Tescil No ve derece Tescil tarihi Arastirma yontemi KaziKazilarHoyuk ilk olarak baskanliginda Diyarbakir Batman arasinda yapilan yuzey arastirmalari sirasinda saptanmistir Ilisu Baraji Golu altinda kalacak olan hoyukte 2009 yilinda Hacettepe Universitesi Arkeoloji Bolumu nden Halil Tekin baskanliginda kurtarma kazilari baslatilmistir TabakalanmaHoyuk tek tabakali bir Halaf yerlesimidir Kazilarin ilk iki sezonu sonunda elde edilen verilerle yerlesme Erken Halaf Donemi ne MO 5800 5500 tarihlerine tarihlendirilmistir BuluntularBaslangic yuzey toplamalarindan Halaf boyalilarina ait parcalar ele gecmistir Hamuru az kum katkili acik kahve devetuyu renkli krem renkte astarli orneklerdir Bu buluntulara dayanilarak Orta ve Gec Halaf Donemi yerlesmesi olarak kabul edilmektedir Dogudaki yukselti olan Hincika Duzu 20 yuzyilin ilk yarisina kadar bir Ermeni koyu olarak iskan edile gelmistir Karavelyan Duzu nun bir kesimi de bu yuzden mezarlik alani olarak kullanilmistir Kazilarda ortaya cikan bu yuzyila ait mezarlar Islam ve Ermeni mezarlaridir Karavelyan Hoyuk te ele gecen tum canak comlek buluntusu Halaf canak comlegidir Ele gecen bin kadar canak comlek parcasinin ucte biri tek renkli ucte ikisi ise boyali seramiklerden olusmaktadir Uretim yonunden kaba seramik yalin sivazlanmis seramik ve boyali seramik olarak uc ana grup olusturdugu ileri surulmektedir Kaba seramikte ozensiz hamurlar iri tas ve kum taneleri katilarak olusturulmustur Kalin cidarlari az pisirilmekten dolayi koyu ozludur Yuzeyde astar gorulmez Cogu genis canak ve kisa boyunlu comlek formundadir Yalin elle sivanarak bicimlendirilmis canak comlek hamurlari gorece daha ozenlidir Katki maddesi yogun kum ve kirec tanecikleridir Nispeten daha iyi firinlanmis olan bu canak comlegin buyuk bir kismi derin canak ve kaselerdir Boyunlu comleklere de rastlanmaktadir Boyali canak comlek parcalari buyuk cogunlugu olusturmaktadir Oldukca kaliteli bir hamur kullanilmistir Ceperleri bir santimetreye ulasmamaktadir Zengin boya bezekli ve iyi pisirilmis canak comlek ornekleridir Bicim olarak karakteristik Halaf formlaridir Bir Erken Halaf motifi olan kus ve cicek motifleri yaygin kullanilmistir Yontmatas endustrisinde ana hammadde cakmak tasidir Yerlesmenin 5 km dogusunda bir cakmak tasi yatagi tespit edilmistir En yakin obsidiyen kaynaginin 250 km mesafedeki Van Golu civari oldugu bilinmektedir Bu yuzden obsidiyen alet uretimi cok daha azdir Yontmatas endustrisinin hammaddesi ise cogunlukla yerel olarak temin edilebilen bazalttandir Bunlar ogutme taslari havanelleridir Dis baglantilarYakin plan krokiKaynakca a b c TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Temmuz 2012 32 Kazi Sonuclari Toplantisi 2010 Cilt 2 Sh 350 32 Kazi Sonuclari Toplantisi Sh 356 Umut Parliti Mezopotamya da Halaf Seramikleri ve Onasya da Yayilim Alanlarini Incelenmesi Sh 237 a b c d Diyarbakir Muzesi olu kirik baglanti Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 1 1 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme 32 Kazi Sonuclari Toplantisi Sh 351 352 32 Kazi Sonuclari Toplantisi Sh 353