Karkaralı Ulusal Parkı (Kazakça: Қарқаралы мемлекеттік ұлттық табиғи паркі, Qarqaraly memlekettik ulttyq tabiǵi parki; Rusça: Каркаралинский государственный национальный природный парк), Kazakistan'ın Karagandı Eyaleti'nde yer alan bir koruma alanı ve millî parktır. Park Karkaralı ilçesinde yer almaktadır ve 90.323 hektarlık bir alana yayılmıştır.
Karkaralı Millî Parkı | |
---|---|
Kazakça: Қарқаралы мемлекеттік ұлттық табиғи паркі, Qarqaraly memlekettik ulttyq tabiǵi parki; Rusça: Каркаралинский государственный национальный природный парк | |
IUCN kategori II (millî park) | |
Alan türü | Millî park |
Devlet | Kazakistan |
Federasyon | Karagandı Eyaleti |
Şehir | Karkaralı |
Koordinatları | 49°25′0″K 75°25′0″D / 49.41667°K 75.41667°D |
Kapladığı alan | 112.120 ha (277.055 akre) |
Kuruluş tarihi | 1 Aralık 1998 |
Kontrol kuruluşu | Kazakistan Ormancılık ve Avcılık Komitesi |
İnternet sitesi http://www.karkaralinsk-park.kz/ |
Tarih ve yönetim
Bölge ilk kez 1884'te Karkaralinsk Orman Koruma Alanı olarak koruma altına alınmıştır. 1889'da parkı oluşturan alanların büyük bir kısmında inşaat başladı: Bedaik, Koktube, Ayushat, Tulkebai, Tonkurus ve diğerleri. 1913 yılında orman korucusunun evi olarak hizmet veren ahşap bir kabin inşa edildi. Kabin o zamandan beri cazibesi ve park içindeki konumu ile popüler oldu.
Bolşevik Devrimi öncesi tüm eski orman evleri ordu birliklerine, Karkaralı Kazaklarına ve yerel halka tahsis edildi. Kent ve Karkaralinsk orman evleri, Karkaralinsk orman hazinesinin bir parçasıydı ve devlet mülkiyetindeydi. Ekim Devrimi'nden sonra, tüm orman alanı devlet orman fonunun bir parçası haline geldi.
1947'de çeşitli idari değişiklikler geçiren Karkaralı Ormancılık Müdürlüğü kuruldu. 1990'ların başında, millî parkın oluşturulması üzerine çalışmalar başladı. 1 Aralık 1998'de Kazakistan ulusal hükûmeti bölgeyi Karkaralı Millî Parkı'na dönüştüren bir kararname yayımladı. Millî parkın temel amacı, park sınırları içindeki doğal alanın korunması ve iyileştirilmesidir. Parkın yönetimi dört bölüme ayrılmıştır: • İdari Bölüm • Koruma ve vahşi yaşam yönetimi bölümü • Bilim, ekolojik eğitim ve turizm bölümü • Finans Departmanı. Parkta 120 kişi görevlidir. Bunların 104'ünü devlet orman müfettişleri oluşturmaktadır.
Coğrafya
Karkaralı Millî Parkı'nın toplam alanı 90.323 hektar olup, bu alanın 40.341 hektarı ormanlıktır. Park üç bölüme ayrılmıştır: dağ bölümü, Karkaralı bölümü ve Kent bölümü. Dağ bölümü 25.576 hektar, Karkaralı bölümü 23.846 hektar, Kent bölümü 40.901 hektardır.
Parkta her türlü ekonomik faaliyetin yasak olduğu 22.243 hektarlık bir bölüm bulunmaktadır.
- Park, sıkı kontrol altında tüm ekonomik faaliyetlere izin verilen 89.877 hektarlık bir bölüm bulunmaktadır.
Parkın yakınında iki koruma alanı daha bulunmaktadır: Bektauata Ulusal Koruma Alanı - 500 ha Beldeutac Ulusal Koruma Alanı - 44.660 ha
Paleozoyik Çağ'da (250-300 milyon yıl önce), Kazakistan'ın bu bölgesi bir iç denizdi. Su, eski Paleozoyik kalkanın granit tarafından kırıldığı 1,2 ila 2 milyon yıl önce geri çekildi. Bölge, Kent ve Karkaralı Dağları'nın yükselmesini sağladı. Kayalar ve uçurumlar o zamandan beri varlıklarını sürdürmektedir ve binlerce yıldır alandaki bozkır rüzgarı ve yağış kayaları eşsiz şekillere dönüştürmüştür.
Antik çağdan beri Karkaralı bölgesinde insan yerleşimi görülmektedir. Eski insanlarla bağlantılı en eski arkeolojik buluntular Paleolitik (veya Taş) Çağ'a kadar uzanır. Bronz Çağı'na ait arkeolojik alanlar daha fazla araştırılmıştır. Park sınırları içerisinde 30'dan fazla arkeolojik alan (Taş Devri, Tunç Devri ve Demir Çağı'ndan) mezar höyükleri ve antik yerleşimler bulunmaktadır. Bunlardan bazıları Kazakistan'ın bu dönemlerden kalma alanlar arasında en iyi keşiflerdendir.
İlgi alanları
Doğa Müzesi
Karkaralı Millî Parkı'nda, 1983 yılında Doğa Müzesi inşa edildi. İki katlı ahşap bina, Karkaralı Ulusal Doğa Parkı'nda bulunan flora ve fauna sergi salonlarından oluşmaktadır. Müzenin salonlarından birinde millî parkın 3D haritası bulunmaktadır. Bina etkileyici ahşap iç mekanı ile tanınmaktadır. Doğa müzesinin bitişiğinde bizon, kızıl geyik, alageyik, yak, yaban domuzu ve argali görülebilen büyük bir vahşi yaşam koruma alanı bulunmaktadır.
Baceen Gölü
Baceen Gölü, deniz seviyesinden 1.200 m yükseklikte yer almaktadır ve Karkaralı il merkezinin 45 kilometre (28 mi) kuzeybatısında yer almaktadır. “The Stone's Tale” Eco-Rotası ile göle ulaşılmaktadır. Gölün adı kelimenin Rusçadan tam çeviri ile, gölü çevreleyen jeolojik oluşumlara istinaden Havza Gölü'dür. Göl oldukça küçüktür ve sadece 14 ha alan kaplamaktadır. Göle sadece yürüyerek ulaşılabilir ve gidiş-dönüş genellikle 4 saat sürer. Bu rotada çam ormanları, eşsiz kaya oluşumları ve göldeki güzel manzaralar izlenebilmektedir.
Shaitankol Gölü
Shaitankol Gölü, parkta popüler bir bölgedir. Gölün adının “Şeytan Gölü”nden evrildiğini iddia edilmektedir; iddialara göre bölgede çok sayıda avcının kaybolması şeytanın iş başında olduğu yönündeki söylentilere yol açmıştır. Göl, deniz seviyesinden 1.200 m yükseklikte yer almaktadır. Karkaralı şehir merkezinin 5 kilometre (3,1 mi) batısında yer almaktadır. “Shaitankok Gölü Efsanesi” Eko-Rotası ile göle ulaşılabilmektedir. Göle yürüyerek ulaşılabilir ve gidiş-dönüş genellikle 5 saat sürer. Göl oval şekillidir ve 10 m yüksekliğe ulaşan kayalıklarla çevrilidir. Gölün derinliği bilinmemektedir. Yeraltı suyu ve yağışla beslendiği için su seviyesi yıl boyunca azalmaz.
Shaitankol Gölü Efsanesi
Shaitankol Gölü ile ilgili yerel bir efsane, trajik bir aşk hikâyesini anlatmaktadır. Efsaneye göre, uzun zaman önce Tleuberdy adlı zengin bir toprak sahibinin kızı olan Sulushash adında güzel bir genç kız vardı. Sulushash Altay adında fakir bir çobana âşık oldu; ancak Tleuberdy ilişkilerini onaylamadı ve birbirlerini görmelerini yasakladı. Bu nedenle, çift Altay'ın Kausar adında bir arkadaşıyla birlikte kaçmaya karar verdi. Karkaralı Dağları'na gelene kadar Kazak bozkırında günlerce seyahat ettiler ve Shaitankol Gölü'ne sığındılar.
Bu bölgeye ulaştıklarında, Altay ve Kausar kızı göl kenarında bırakıp avlanmaya gittiler. Argali için avlanırken Kausar bir uçurumdan düştü ve öldü. Bu sırada Tleuberdy, onları zor durumda bırakmak için ormanı ateşe verdi. Sulushash bir mağaraya saklandı ancak dumanın üstesinden gelemedi. Mağaradan ayrıldı ve koşmaya başladı. Kaçarken bir kaplanla karşılaştı, kaplandan kurtulmak için göle atladı ve boğuldu. Sulushash'ın yardım çığlığını duyan Altay göl kenarına koştu ancak görebildiği tek şey sudaki şapkaydı. Perişan olan Altay göğsüne bir hançer soktu.
Büyük Göl
Bölgedeki en meşhur ve sık ziyaret edilen su kütlesi Büyük Göl'dür. Karkaralı'ya 2,5 kilometre uzaklıktadır. 2,5 km² büyüklüğündeki gölün azami derinliği 4,6 metredir. Suyu tatlıdır ve rengi sarımsı yeşildir. Kıyıya yakın kesimlerin dibinde çakıl ve kum, merkezde çamur görülmektedir. Göl millî park sınırında yer alır ve balıkçılık ve yüzme için popüler bir yerdir.
Shaktior
Shaktior, Karkaralı Dağları'ndaki Pashanoye Gölü kıyısında yer alan bir dizi konukevi ve otel kompleksidir. Karkaralı'ya 7 km, Karagandı şehrine 224 km uzaklıktadır. Saf orman havası ile birleşen pitoresk manzara, bu tatil bölgesine birçok turist çekmektedir. Shaktior'daki otellerden biri bir kayak merkezidir. Shaktior, Mittal Steel Company'ye aittir ve tarihte Karagandı'daki madencilerin tatile gelebileceği bir yer olarak işlev görmüştür. Millî park Shaktior'un etrafında kurulmuştur. Eğlence için popüler bir alandır.
Zhirensakal Zirvesi
Zhirensakal Zirvesi (Komsomol Zirvesi olarak da bilinir) Karkaralı Millî Parkı içindeki en yüksek noktadır. Deniz seviyesinden yüksekliği 1.403 m'dir. Zhirensakal zirvesi üç büyük taş "kule" ile taçlanmıştır. Kazakların bu bölgede yaşadığı süre boyunca, bu kayalık masif “Şiş Kabani", yani "yaban domuzlarının yaşam alanı” olarak adlandırıldı. 1936'da 100 erkek ve kız zirveye tırmandı ve Komsomol Zirvesi adını verdi. Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra, Komsomol adı kullanılmasına rağmen adı Zhirensakal Zirvesi'ne geri döndü. Zhirensakal Zirvesi hakkında iki yerel efsane bulunmaktadır:
Yeraltı Servetinin Efendisi
Yeraltı zenginliğinin efendisi Zhirensakal'ın zirvenin altında yaşadığı anlatılmaktadır. Zaman zaman dağları gürleterek ve gevşek kayaları sallayarak hazinelerini yeniden hesaplar.
Dağlardaki Ruh
Başka bir efsane, dağa seyahat eden bir ailenin hikayesini anlatmaktadır:
Zhirensakal'ın zirvesinde bir taş masa ve taş sandalye bulunan bir mağara bulunmaktadır. Eski günlerde bu mağarada Babay Shashty Aziz adlı bir büyücü yaşıyordu. Büyücü, ziyaretçilerin her isteğini yerine getirmek için mucizevi bir güce sahipti. Uzun zaman önce görkemli zirvenin eteklerinde bir yurtta yaşayan bir aile vardı. Yaşlı kadın, Büyücüyle şansını denemeye karar veren ilk kadındı. “Dağlardaki ruhun mağarasına” doğru yol aldı ve sabırla bekledi. Gece yarısı bir ses duydu ve parlak bir ışık görüldü. O anda yaşlı kadın mağaranın sahibinin kırışık yüzünü gördü, taş masanın önünde taş bir sandalyeye oturdu. Dağların efendisi uğursuzca sordu:
“Ne istiyorsun kadın?”
Kadın, “Beni genç ve güzel yap!” diye yanıtladı.
Ardından dağın efendisi, “Eve dön. Talebinizi yerine getirdim.”
Yaşlı kadın, olağanüstü bir hafiflik hissederek eve doğru bir adım attı. Taştan taşa atlayarak, kocası ve oğlunun kendisini beklediği yurda koştu. Ancak yeniden bir araya gelmenin neşesi yoktu. Kocasının yıpranmış, zayıf, yaşlı bir adam olduğunu gördükten sonra genç eş yurttan ayrılmaya karar verdi. Bu olaylardan dolayı üzülen yaşlı adam da büyücüye gitti ve karısını geri vermesini istedi. Onun dileği de kabul edildi. Yaşlı adam yurtlarına döndüğünde karısıyla karşılaştı. Kadın birkaç gün önceki genç, kaprisli kadın değildi. Artık daha da bükülmüş ve yaşlıydı. Kocası da eskisinden çok daha yaşlı görünüyordu. Bu sefer oğul şansını denemeye karar verdi. Zirveye tırmandı ve dağların ruhundan, ailesini 3 gün önce oldukları duruma geri döndürmesini istedi. Oğulun arzusu gerçekleşti ve aile tekrar mutlu yaşamaya başladı. Her şey olması gerektiği gibi görünüyordu ve mağaraya yolculukları neredeyse unutuldu. Ancak bazen yaşlı kadın, eliyle güneş ışığının gözüne ulaşmasını engellemeye çalışırken, ruhun yaşadığı mağaranın ağzına bakar ve ikinci gençliğini hatırlardı.
Orman Muhafızı Evi
Bu bina, bu bölgedeki en ünlü binalardan biridir. 1910-1913 yılları arasında Komissarovka Köyü yakınlarında inşa edilmiştir. Ahşap ev, ahşap oymacısı Oomeltcen Smetankinym tarafından inşa edilmiş ve dekore edilmiştir. Orman korucusu evinin inşaatı 1913 yılında tamamlanmıştır. Bu güzel ve ilginç yapının ilk sahibi orman müdürü LS Sadovnichy idi.
Kizhel Kensh Sarayı
Kyzyl-Kensh, Kent Dağları'nda yer almaktadır ve Kazak bozkırının Dzungar işgalinin zamanından kalma mimari bir anıttır. 17. yüzyıldan kalma Budist manastırının kalıntıları üzerinde inşa edilmiştir. Neredeyse tamamen kayalık dağlarla çevrili küçük bir vadide yer almaktadır. Anıtın resmi adı "Kızıl Cevher" veya "Kızıl Şehir" anlamına gelen "Kızıl Kensh Sarayı" dır. Manastır, 17. yüzyılın ortalarında Dzungarlar tarafından yaptırılmıştır. Ochirtu-Tsetsen Khan bu süre zarfında bölgede hüküm sürdü ve lamas manastırında yaşadı. Bilim insanlarına göre, manastır 50 yıl kadar varlığını sürdürdü. Sonra insanlar bölgeden ayrıldı, ancak bölgeden gönüllü olarak mı yoksa belirli bir sebepten dolayı mı göçe zorlandıkları bilinmemektedir.
19. yüzyılda Kent Dağları'na Çarlık Rusya'sından etnografik bir keşif gezisi yapıldı. Yerel halk tarafından anlatılan efsaneyi öğrenmişler ve daha sonra sarayın varlığını doğrulamışlardı. O yıllarda, kompleksin bir kısmı hala ayakta duruyordu. İki katlı bir bina neredeyse hiç bozulmamıştı. İç duvarlarında parlak kırmızı boya kalıntıları görülebilmekteydi. Tavan altı ahşap sütun ile desteklenmiş, oyulmuş ve altın boya ile kaplanmıştı. Dışarıda korunmuş kirişler vardı. Yerel sakinler tapınağa dokunmaktan korkuyorlardı. Onu kirletenlerin korkunç bir ölümle öleceğine inanılıyordu. Tapınak 1900'lerin son yarısında yıkıldı. Eski binaların tarihsel değerini bilmeyen yağmacılar manastırdan kalanları ahşap ve taş için yok etti. Manastırdan geriye el değmemiş çok az şey kaldı. Doğal taş işlemeleri sadece sıva tabakasının altında görülmektedir. Modern restore çalışmaları sırasında yerlerine taş levhalar koymaya başladılar.
Kalıntılar günümüzde yine de etkileyici hali ile ziyaret edilebilmektedir. Ana tapınak bir haç şeklinde inşa edilmiştir. Burada, merkezi salon Lama'nın dua ettiği yerdir. Ana tapınağın sağında daha küçük bir tapınak bulunur. Burada arkeologlar hazine avcılarının kanıtlarına rastlamıştır. Budist hazineleri genellikle yeraltı tonozlarına gömüldüğünden, hırsızlar taş zemini kırmış ve derin bir delik açmıştı. Ana tapınağın önünde, ilkbaharda eriyen sularla dolan pitoresk bir yapay göl bulunmaktadır. Bilim insanları, gölün keşişlerin sarayın inşası için kili çıkardıkları için oluştuğunu iddia etmektedir. Komplekste iki bina daha bulunur: tapınağın solunda bulunan mutfak ve sudan biraz daha uzakta bulunan bir ev. Dört binanın tamamı tam olarak orijinal yerlerinde yer almaktadır. Bu bölge her zaman hacılar tarafından ziyaret edildi, ancak genellikle yurtlarında kalmaktaydılar ve binaları yalnız bırakıyorlardı.
Kızıl Kensh Sarayı'nın kazısı birden fazla seferde tamamlandı. 1825 yılında, arkeolog Ket Gore bu siteyi Rusya'da iken öğrendi ve onunla ilgilendi. General Bronevsky liderliğindeki daha sonraki bir keşifte, moloz kazıldı ve Semipalatinsk Müzesi'ne aktarılan birçok ilginç eser bulundu. Kızıl Kensh Sarayı'ndan bazı eserler Karagandı Devlet Üniversitesi Arkeoloji Müzesi'nde bulunmaktadır. Kurtarılan eserlere bazı örnekler: Mançurya sikkesi, gümüş ekli bakır erkek yüzüğü, sarayın süslemeler ve kancaları, silahlar, çiviler, boncuklar ve ahşap oymalara üzerinde yer alan ve kurşun deliği iddia edilen parçalar, altından boya ile boyanmış desenler.
Kent Antik Kenti
Kent Dağları'nın ortasında Tunç Çağı'ndan kalma eşsiz, tarihi ve kültürel bir anıt bulunur. Arkeologlar antik yerleşime Kent adını verdiler. Kent, 30 hektardan daha küçük olmayan büyük bir şehirdi ve bin kişiye ev sahipliği yapıyordu. Kasaba sokaklara ve mahallelere ayrılmıştı. Bakır ve bronz bulunan metalürji uzmanları için mahalleler içeriyordu. Burada ustalar silah, ekipman ve süs eşyaları yapıyorlardı. Büyük olasılıkla Kent sakinleri yetenekli metalürjistlerdi. Bazı seramikler keşfedildi, ancak güneybatı Sibirya ve Orta Asya'nın karakteristiği onların ithal edildiğini düşündürmektedir.
Kent kazıları, yoğun miktarda bronz ürün ve olağan dışı eşya ile arkeologları şaşırtmıştır. Kent sakinlerinin o dönemlerde bir yazı sistemi kullanmadığı düşünülmektedir. Araştırmacılar bölgede 200-300 yıl yaşandığını tahmin etmektedir. Kent'e ne olduğunu veya insanların neden Kent'i kimse bilmiyor, ancak popüler bir teori bulunmaktadır: Bronz Çağı'nın sonunda iklim koşulları değişti ve nüfus yoğunluğu eşzamanlı olarak gıda ihtiyacını arttırdı. Bu sonuç olarak yaban hayatı popülasyonlarını değiştirdi. Vahşi yaşamın hayatta kalabilmesi için, daha iyi meralar bulmak için harekete geçmek gerekiyordu. Demir Çağı'nın hemen başında Kent halkı yiyecek bulmak için Kent'i terk etti.
Aulietas
Aulietas, Kent Dağları'nda eşsiz granit kaya oluşumlarına sahip bir yerdir. Formasyonlar yıllar boyunca hava şartlandırma sürecinin bir sonucudur. Bu yer, bölge sakinleri için kutsal bir yer olarak kabul edilmektedir.
Beldeutac Tabiatı Koruma Alanı
Beldeutac Tabiatı Koruma Alanı, Karkaralı Ulusal Doğa Parkı ile komşudur. Amacı, bitki ve hayvanların biyolojik çeşitliliğinin korunmasını sağlamaktır. Beldeutas'ta argali, altın kartal, saker şahin, kara leylek, kartal baykuş ve Pallas kedisi gibi nadir hayvan türleri vardır. Hepsi Kazakistan'ın Kırmızı Kitabı'nda yer almaktadır. Beldeutas bölgedeki en yüksek argali sayısına sahiptir.
Flora ve fauna
Fauna
Kuşlar
Park, 122 kuş türüne ev sahipliği yapmaktadır. Bu türlerin 11'i Kazakistan'ın Kırmızı Korumalı Türler Kitabı'nda yer almaktadır. Bunlar altın kartal, , , , saker şahin, Avrasya kartal baykuşu, Dalmaçya pelikanı, kara leylek, ötücü kuğu, Çin kazı ve Paçalı bağırtlaktır.
Bunlardan imparatorluk kartalı, saker şahin ve Dalmaçya pelikanı, IUCN Kırmızı Listesi altında uluslararası olarak korunmaktadır. Parkta ayrıca IUCN tarafından uluslararası olarak korunan küçük kerkenez vardır.
Memeliler
Parkta kurtlar, tilkiler, porsuklar, yaban domuzu, kızıl geyik, Sibirya karacası, geyik, argali, vaşak, çeşitli yarasalar ve diğerleri de dahil olmak üzere 45 memeli türü bulunmaktadır.
Millî parktaki argali, Kazakistan'da yaşayan altı argali alt türünden biridir. [] Karkaralı Ulusal Tabiat Parkı'nda en fazla argali Kent Dağları'nda ve komşu Beldeutas Tabiatı Koruma Alanı'nda yaşamaktadır. [] Argali Kazakistan'ın Kırmızı Korumalı Türler Kitabı'nda yer almaktadır.
Pallas kedisi yerli bir kedin büyüklüğündedir, ancak sıradan bir kediden farklıdır, kısa kalın bacakları ve çok kalın saçları ve kalın bir vücudu vardır. Gözleri sarıdır ve evcil kedinin aksine, parlak ışığa bakarken öğrencileri yuvarlak kalır. Bu tür çok nadirdir. Nüfusu azalmaya devam etmektedir ve yok olmanın eşiğindedir. Bu türün kesin sayısı, gizli davranışı ve geniş dağılımı nedeniyle bilinmemektedir.
Sürüngenler ve amfibiler
Park, dört yılan türü de dahil olmak üzere altı sürüngen türüne ve iki amfibi türüne ev sahipliği yapmaktadır. İki Zehirli türler şunlardır: çayır engereği ve Sibirya engereği.[]
Flora
Parkın yaklaşık 800 flora türü içerdiği tahmin edilmektedir ve bu sayı ile Orta Kazakistan'da bulunan tüm floranın %80'ine ev sahipliği yapmaktadır. [] Parkta bulunan 800 kadar türden Kırgız huş ağacı (Betula kirghisorum SAV.-RYCZG), yumuşak sphagnum (Sphagnum teres (Schimp.) Angstr.), ince haşhaş (Kazakistan) Papaver tenellum), bahar sülün gözü (Adonis vernalis L.) ve Karkaralı sarıçalısı (Berberis karkaralensis Kornilova et Potapov) dahil olmak üzere 244'ü Kazakistan'ın Kırmızı Kitabı'nda yer almaktadır.
Parkın içindeki ormanlar çam, huş ağacı, ve söğüt ağaçlarından oluşmaktadır. Parktaki ağaçlık alanın %71.3'ü çam ağaçlarından oluşmaktadır. Huş ağacı ormanı ormanlık alanın %10'unu ve kavak ormanı %2'sini kaplar. Parkın ormanaltı bitki örtüsü, Kazak ardıcı, Tatar hanımelisi ve diğer bitkileri içerir. Çalılıklar parkın toplam alanının %34'ünü kaplamaktadır. Karkaralı Dağları'nda 87 çeşit tıbbi, yağ taşıyan ve alkaloid bitki bulunmaktadır.[]
Kuraklık ve şiddetli rüzgar nedeniyle Karkaralı ormanının 2.525 hektarı 1997-1998 yıllarındaki orman yangınlarında yok oldu. Yangından sonra, park yeni ağaçlar dikmek ve ormanı orijinal haline getirmek için çok çalıştı. Kent dağlarındaki bir fidanlık, yenilenen bitki örtüsü projesi için fidanlar sağladı. Yangın önleme standartları uygulandı ve ertesi yıl 18 ayrı yangında sadece 164 hektar alan yok oldu. 2003 yılında 84 hektar alan yandı.[]
İklim
İlkbahar
Karkaralı'da ilkbahar Mart ortalarında başlar ve Mayıs sonuna kadar sürer. Bu kısa dönemde hava sıcaklığı ortalama 15 C'ye yükselir. Açık alanlardaki kar örtüsü hızla erimeye başlar, ancak gölgeli kanyonlarda kar Mayıs sonuna kadar yerde kalabilir. Kar eridiğinde eriyen su ile dolan kuru nehir yatakları çok sayıda akarsu ve küçük şelaleye yol açar. Çevredeki doğa da uyanmaya başlar: kuşlar ve hayvanlar gelir. Çuha çiçeği, laleler ve diğer çiçekler yeşermeye başlar. Mayıs ayında, ağaçlar genç yapraklarla kaplıdır ve ormanda kuşlar yuva yapmaya başlar. Bahar aylarında, Mayıs en zevkli ay olarak görülür.
Yaz
Karkaralı'da yaz Haziran başında başlar. Yaz ayları için ortalama hava sıcaklığı 18 C'dir ve gündüz hava ortalama 25 C'ye kadar ısınır (sıcak günlerde 37 C'ye kadar). Yılın en sıcak ayı Temmuz'dur. Yaz aylarında yağış genellikle sağanak ve fırtına şeklinde görülür. Yaz başlangıcı, bitkilerin bol çiçek açması ile karakterizedir. Yaz ortasında, meyveler olgunlaşmaya başlar (çilek, ahududu, frenk üzümü) ve yenilebilir mantarlar bol miktarda bulunur. Yaz ayları Karkaralı'yı ziyaret etmek için yılın en konforlu zamanı olarak kabul edilir.
Sonbahar
Sonbahar millî parkın en canlı ve renkli mevsimidir. Eylül ortasında başlar ve Kasım ortasına kadar sürer. Sıcaklıklar düşmeye başladığı için hava Eylül ayında özellikle iyidir. Ekim ayında, donma olasılığı ortaya çıkar ve yağmur bulutlu günlerin sayısında bir artış görülür. Ekim ayının ilk yarısında ortalama günlük sıcaklık 10 C'nin altına düşer. Ekim sonunda tüm göçmen kuşlar güneye uçarlar. Parktaki ormanlar renklerle doygunlaşır. Yılın bu zamanında birçok mantar bulunabilir. Sonbaharın sonlarında, çoğu vahşi hayvan, kürklerinin renklerini değiştirir ve kışa hazırlanır. Sonbahar aylarında en rahat aylar Eylül ve Ekim başlarıdır.
Kış
Karkaralı'da kış soğuk ve karlıdır. Eksi sıcaklıklar Kasım-Mart ayları arasında kaydedilir ve sürekli soğuk hava ortalama 135 gün sürer. Bu dönemde, gündüz sıcaklığı genellikle 0 C'nin üzerine çıkmaz ve geceler genellikle çok soğuktur. Ocak-Şubat aylarında sıcaklık ortalama - 20 ila -30 C'ye kadar düşer. Anormal derecede soğuk yıllarda sıcaklık - 49 C'ye kadar düşebilir. Kar örtüsü 50-60 cm yüksekliğe kadar çıkabilir. Kış aylarında, yerli halk ve turistler yollarda ve ormanlarda kayak yapabilmektedirler.
Kaynakça
Dış bağlantılar
Vikigezgin'de Karkaraly National Park ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır. - Kazakistan Korunan Türlerin Kırmızı Kitabı [][]
- Kazakistan'daki Koruma Alanları
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karkarali Ulusal Parki Kazakca Қarkaraly memlekettik ulttyk tabigi parki Qarqaraly memlekettik ulttyq tabiǵi parki Rusca Karkaralinskij gosudarstvennyj nacionalnyj prirodnyj park Kazakistan in Karagandi Eyaleti nde yer alan bir koruma alani ve milli parktir Park Karkarali ilcesinde yer almaktadir ve 90 323 hektarlik bir alana yayilmistir Karkarali Milli ParkiKazakca Қarkaraly memlekettik ulttyk tabigi parki Qarqaraly memlekettik ulttyq tabiǵi parki Rusca Karkaralinskij gosudarstvennyj nacionalnyj prirodnyj parkIUCN kategori II milli park Alan turu Milli parkDevlet KazakistanFederasyon Karagandi EyaletiSehir KarkaraliKoordinatlari 49 25 0 K 75 25 0 D 49 41667 K 75 41667 D 49 41667 75 41667Kapladigi alan 112 120 ha 277 055 akre Kurulus tarihi 1 Aralik 1998Kontrol kurulusu Kazakistan Ormancilik ve Avcilik KomitesiInternet sitesi http www karkaralinsk park kz Tarih ve yonetimBaceen Golu Bolge ilk kez 1884 te Karkaralinsk Orman Koruma Alani olarak koruma altina alinmistir 1889 da parki olusturan alanlarin buyuk bir kisminda insaat basladi Bedaik Koktube Ayushat Tulkebai Tonkurus ve digerleri 1913 yilinda orman korucusunun evi olarak hizmet veren ahsap bir kabin insa edildi Kabin o zamandan beri cazibesi ve park icindeki konumu ile populer oldu Bolsevik Devrimi oncesi tum eski orman evleri ordu birliklerine Karkarali Kazaklarina ve yerel halka tahsis edildi Kent ve Karkaralinsk orman evleri Karkaralinsk orman hazinesinin bir parcasiydi ve devlet mulkiyetindeydi Ekim Devrimi nden sonra tum orman alani devlet orman fonunun bir parcasi haline geldi 1947 de cesitli idari degisiklikler geciren Karkarali Ormancilik Mudurlugu kuruldu 1990 larin basinda milli parkin olusturulmasi uzerine calismalar basladi 1 Aralik 1998 de Kazakistan ulusal hukumeti bolgeyi Karkarali Milli Parki na donusturen bir kararname yayimladi Milli parkin temel amaci park sinirlari icindeki dogal alanin korunmasi ve iyilestirilmesidir Parkin yonetimi dort bolume ayrilmistir Idari Bolum Koruma ve vahsi yasam yonetimi bolumu Bilim ekolojik egitim ve turizm bolumu Finans Departmani Parkta 120 kisi gorevlidir Bunlarin 104 unu devlet orman mufettisleri olusturmaktadir CografyaBozkir ruzgari ve yagis tarafindan sekkillendirilmis kayalar Karkarali Milli Parki nin toplam alani 90 323 hektar olup bu alanin 40 341 hektari ormanliktir Park uc bolume ayrilmistir dag bolumu Karkarali bolumu ve Kent bolumu Dag bolumu 25 576 hektar Karkarali bolumu 23 846 hektar Kent bolumu 40 901 hektardir Parkta her turlu ekonomik faaliyetin yasak oldugu 22 243 hektarlik bir bolum bulunmaktadir Park siki kontrol altinda tum ekonomik faaliyetlere izin verilen 89 877 hektarlik bir bolum bulunmaktadir Parkin yakininda iki koruma alani daha bulunmaktadir Bektauata Ulusal Koruma Alani 500 ha Beldeutac Ulusal Koruma Alani 44 660 ha Paleozoyik Cag da 250 300 milyon yil once Kazakistan in bu bolgesi bir ic denizdi Su eski Paleozoyik kalkanin granit tarafindan kirildigi 1 2 ila 2 milyon yil once geri cekildi Bolge Kent ve Karkarali Daglari nin yukselmesini sagladi Kayalar ve ucurumlar o zamandan beri varliklarini surdurmektedir ve binlerce yildir alandaki bozkir ruzgari ve yagis kayalari essiz sekillere donusturmustur Antik cagdan beri Karkarali bolgesinde insan yerlesimi gorulmektedir Eski insanlarla baglantili en eski arkeolojik buluntular Paleolitik veya Tas Cag a kadar uzanir Bronz Cagi na ait arkeolojik alanlar daha fazla arastirilmistir Park sinirlari icerisinde 30 dan fazla arkeolojik alan Tas Devri Tunc Devri ve Demir Cagi ndan mezar hoyukleri ve antik yerlesimler bulunmaktadir Bunlardan bazilari Kazakistan in bu donemlerden kalma alanlar arasinda en iyi kesiflerdendir Ilgi alanlariDoga Muzesi Karkarali Milli Parki nda 1983 yilinda Doga Muzesi insa edildi Iki katli ahsap bina Karkarali Ulusal Doga Parki nda bulunan flora ve fauna sergi salonlarindan olusmaktadir Muzenin salonlarindan birinde milli parkin 3D haritasi bulunmaktadir Bina etkileyici ahsap ic mekani ile taninmaktadir Doga muzesinin bitisiginde bizon kizil geyik alageyik yak yaban domuzu ve argali gorulebilen buyuk bir vahsi yasam koruma alani bulunmaktadir Baceen Golu Baceen Golu deniz seviyesinden 1 200 m yukseklikte yer almaktadir ve Karkarali il merkezinin 45 kilometre 28 mi kuzeybatisinda yer almaktadir The Stone s Tale Eco Rotasi ile gole ulasilmaktadir Golun adi kelimenin Ruscadan tam ceviri ile golu cevreleyen jeolojik olusumlara istinaden Havza Golu dur Gol oldukca kucuktur ve sadece 14 ha alan kaplamaktadir Gole sadece yuruyerek ulasilabilir ve gidis donus genellikle 4 saat surer Bu rotada cam ormanlari essiz kaya olusumlari ve goldeki guzel manzaralar izlenebilmektedir Shaitankol Golu Shaitankol Golu parkta populer bir bolgedir Golun adinin Seytan Golu nden evrildigini iddia edilmektedir iddialara gore bolgede cok sayida avcinin kaybolmasi seytanin is basinda oldugu yonundeki soylentilere yol acmistir Gol deniz seviyesinden 1 200 m yukseklikte yer almaktadir Karkarali sehir merkezinin 5 kilometre 3 1 mi batisinda yer almaktadir Shaitankok Golu Efsanesi Eko Rotasi ile gole ulasilabilmektedir Gole yuruyerek ulasilabilir ve gidis donus genellikle 5 saat surer Gol oval sekillidir ve 10 m yukseklige ulasan kayaliklarla cevrilidir Golun derinligi bilinmemektedir Yeralti suyu ve yagisla beslendigi icin su seviyesi yil boyunca azalmaz Kent DaglariShaitankol Golu Efsanesi Shaitankol Golu ile ilgili yerel bir efsane trajik bir ask hikayesini anlatmaktadir Efsaneye gore uzun zaman once Tleuberdy adli zengin bir toprak sahibinin kizi olan Sulushash adinda guzel bir genc kiz vardi Sulushash Altay adinda fakir bir cobana asik oldu ancak Tleuberdy iliskilerini onaylamadi ve birbirlerini gormelerini yasakladi Bu nedenle cift Altay in Kausar adinda bir arkadasiyla birlikte kacmaya karar verdi Karkarali Daglari na gelene kadar Kazak bozkirinda gunlerce seyahat ettiler ve Shaitankol Golu ne sigindilar Shaitankol Golu Bu bolgeye ulastiklarinda Altay ve Kausar kizi gol kenarinda birakip avlanmaya gittiler Argali icin avlanirken Kausar bir ucurumdan dustu ve oldu Bu sirada Tleuberdy onlari zor durumda birakmak icin ormani atese verdi Sulushash bir magaraya saklandi ancak dumanin ustesinden gelemedi Magaradan ayrildi ve kosmaya basladi Kacarken bir kaplanla karsilasti kaplandan kurtulmak icin gole atladi ve boguldu Sulushash in yardim cigligini duyan Altay gol kenarina kostu ancak gorebildigi tek sey sudaki sapkaydi Perisan olan Altay gogsune bir hancer soktu Buyuk Gol Bolgedeki en meshur ve sik ziyaret edilen su kutlesi Buyuk Gol dur Karkarali ya 2 5 kilometre uzakliktadir 2 5 km buyuklugundeki golun azami derinligi 4 6 metredir Suyu tatlidir ve rengi sarimsi yesildir Kiyiya yakin kesimlerin dibinde cakil ve kum merkezde camur gorulmektedir Gol milli park sinirinda yer alir ve balikcilik ve yuzme icin populer bir yerdir Shaktior Shaktior Karkarali Daglari ndaki Pashanoye Golu kiyisinda yer alan bir dizi konukevi ve otel kompleksidir Karkarali ya 7 km Karagandi sehrine 224 km uzakliktadir Saf orman havasi ile birlesen pitoresk manzara bu tatil bolgesine bircok turist cekmektedir Shaktior daki otellerden biri bir kayak merkezidir Shaktior Mittal Steel Company ye aittir ve tarihte Karagandi daki madencilerin tatile gelebilecegi bir yer olarak islev gormustur Milli park Shaktior un etrafinda kurulmustur Eglence icin populer bir alandir Zhirensakal Zirvesi Zhirensakal Zirvesi Komsomol Zirvesi olarak da bilinir Karkarali Milli Parki icindeki en yuksek noktadir Deniz seviyesinden yuksekligi 1 403 m dir Zhirensakal zirvesi uc buyuk tas kule ile taclanmistir Kazaklarin bu bolgede yasadigi sure boyunca bu kayalik masif Sis Kabani yani yaban domuzlarinin yasam alani olarak adlandirildi 1936 da 100 erkek ve kiz zirveye tirmandi ve Komsomol Zirvesi adini verdi Sovyetler Birligi dagildiktan sonra Komsomol adi kullanilmasina ragmen adi Zhirensakal Zirvesi ne geri dondu Zhirensakal Zirvesi hakkinda iki yerel efsane bulunmaktadir Yeralti Servetinin Efendisi Yeralti zenginliginin efendisi Zhirensakal in zirvenin altinda yasadigi anlatilmaktadir Zaman zaman daglari gurleterek ve gevsek kayalari sallayarak hazinelerini yeniden hesaplar Daglardaki Ruh Baska bir efsane daga seyahat eden bir ailenin hikayesini anlatmaktadir Zhirensakal in zirvesinde bir tas masa ve tas sandalye bulunan bir magara bulunmaktadir Eski gunlerde bu magarada Babay Shashty Aziz adli bir buyucu yasiyordu Buyucu ziyaretcilerin her istegini yerine getirmek icin mucizevi bir guce sahipti Uzun zaman once gorkemli zirvenin eteklerinde bir yurtta yasayan bir aile vardi Yasli kadin Buyucuyle sansini denemeye karar veren ilk kadindi Daglardaki ruhun magarasina dogru yol aldi ve sabirla bekledi Gece yarisi bir ses duydu ve parlak bir isik goruldu O anda yasli kadin magaranin sahibinin kirisik yuzunu gordu tas masanin onunde tas bir sandalyeye oturdu Daglarin efendisi ugursuzca sordu Ne istiyorsun kadin Kadin Beni genc ve guzel yap diye yanitladi Ardindan dagin efendisi Eve don Talebinizi yerine getirdim Yasli kadin olaganustu bir hafiflik hissederek eve dogru bir adim atti Tastan tasa atlayarak kocasi ve oglunun kendisini bekledigi yurda kostu Ancak yeniden bir araya gelmenin nesesi yoktu Kocasinin yipranmis zayif yasli bir adam oldugunu gordukten sonra genc es yurttan ayrilmaya karar verdi Bu olaylardan dolayi uzulen yasli adam da buyucuye gitti ve karisini geri vermesini istedi Onun dilegi de kabul edildi Yasli adam yurtlarina dondugunde karisiyla karsilasti Kadin birkac gun onceki genc kaprisli kadin degildi Artik daha da bukulmus ve yasliydi Kocasi da eskisinden cok daha yasli gorunuyordu Bu sefer ogul sansini denemeye karar verdi Zirveye tirmandi ve daglarin ruhundan ailesini 3 gun once olduklari duruma geri dondurmesini istedi Ogulun arzusu gerceklesti ve aile tekrar mutlu yasamaya basladi Her sey olmasi gerektigi gibi gorunuyordu ve magaraya yolculuklari neredeyse unutuldu Ancak bazen yasli kadin eliyle gunes isiginin gozune ulasmasini engellemeye calisirken ruhun yasadigi magaranin agzina bakar ve ikinci gencligini hatirlardi Kent DaglariOrman Muhafizi Evi Bu bina bu bolgedeki en unlu binalardan biridir 1910 1913 yillari arasinda Komissarovka Koyu yakinlarinda insa edilmistir Ahsap ev ahsap oymacisi Oomeltcen Smetankinym tarafindan insa edilmis ve dekore edilmistir Orman korucusu evinin insaati 1913 yilinda tamamlanmistir Bu guzel ve ilginc yapinin ilk sahibi orman muduru LS Sadovnichy idi Kizhel Kensh Sarayi Kyzyl Kensh Kent Daglari nda yer almaktadir ve Kazak bozkirinin Dzungar isgalinin zamanindan kalma mimari bir anittir 17 yuzyildan kalma Budist manastirinin kalintilari uzerinde insa edilmistir Neredeyse tamamen kayalik daglarla cevrili kucuk bir vadide yer almaktadir Anitin resmi adi Kizil Cevher veya Kizil Sehir anlamina gelen Kizil Kensh Sarayi dir Manastir 17 yuzyilin ortalarinda Dzungarlar tarafindan yaptirilmistir Ochirtu Tsetsen Khan bu sure zarfinda bolgede hukum surdu ve lamas manastirinda yasadi Bilim insanlarina gore manastir 50 yil kadar varligini surdurdu Sonra insanlar bolgeden ayrildi ancak bolgeden gonullu olarak mi yoksa belirli bir sebepten dolayi mi goce zorlandiklari bilinmemektedir 19 yuzyilda Kent Daglari na Carlik Rusya sindan etnografik bir kesif gezisi yapildi Yerel halk tarafindan anlatilan efsaneyi ogrenmisler ve daha sonra sarayin varligini dogrulamislardi O yillarda kompleksin bir kismi hala ayakta duruyordu Iki katli bir bina neredeyse hic bozulmamisti Ic duvarlarinda parlak kirmizi boya kalintilari gorulebilmekteydi Tavan alti ahsap sutun ile desteklenmis oyulmus ve altin boya ile kaplanmisti Disarida korunmus kirisler vardi Yerel sakinler tapinaga dokunmaktan korkuyorlardi Onu kirletenlerin korkunc bir olumle olecegine inaniliyordu Tapinak 1900 lerin son yarisinda yikildi Eski binalarin tarihsel degerini bilmeyen yagmacilar manastirdan kalanlari ahsap ve tas icin yok etti Manastirdan geriye el degmemis cok az sey kaldi Dogal tas islemeleri sadece siva tabakasinin altinda gorulmektedir Modern restore calismalari sirasinda yerlerine tas levhalar koymaya basladilar Kizil Kensh Sarayi Kalintilar gunumuzde yine de etkileyici hali ile ziyaret edilebilmektedir Ana tapinak bir hac seklinde insa edilmistir Burada merkezi salon Lama nin dua ettigi yerdir Ana tapinagin saginda daha kucuk bir tapinak bulunur Burada arkeologlar hazine avcilarinin kanitlarina rastlamistir Budist hazineleri genellikle yeralti tonozlarina gomuldugunden hirsizlar tas zemini kirmis ve derin bir delik acmisti Ana tapinagin onunde ilkbaharda eriyen sularla dolan pitoresk bir yapay gol bulunmaktadir Bilim insanlari golun kesislerin sarayin insasi icin kili cikardiklari icin olustugunu iddia etmektedir Komplekste iki bina daha bulunur tapinagin solunda bulunan mutfak ve sudan biraz daha uzakta bulunan bir ev Dort binanin tamami tam olarak orijinal yerlerinde yer almaktadir Bu bolge her zaman hacilar tarafindan ziyaret edildi ancak genellikle yurtlarinda kalmaktaydilar ve binalari yalniz birakiyorlardi Kizil Kensh Sarayi nin kazisi birden fazla seferde tamamlandi 1825 yilinda arkeolog Ket Gore bu siteyi Rusya da iken ogrendi ve onunla ilgilendi General Bronevsky liderligindeki daha sonraki bir kesifte moloz kazildi ve Semipalatinsk Muzesi ne aktarilan bircok ilginc eser bulundu Kizil Kensh Sarayi ndan bazi eserler Karagandi Devlet Universitesi Arkeoloji Muzesi nde bulunmaktadir Kurtarilan eserlere bazi ornekler Mancurya sikkesi gumus ekli bakir erkek yuzugu sarayin suslemeler ve kancalari silahlar civiler boncuklar ve ahsap oymalara uzerinde yer alan ve kursun deligi iddia edilen parcalar altindan boya ile boyanmis desenler Kent Antik Kenti Kent Daglari nin ortasinda Tunc Cagi ndan kalma essiz tarihi ve kulturel bir anit bulunur Arkeologlar antik yerlesime Kent adini verdiler Kent 30 hektardan daha kucuk olmayan buyuk bir sehirdi ve bin kisiye ev sahipligi yapiyordu Kasaba sokaklara ve mahallelere ayrilmisti Bakir ve bronz bulunan metalurji uzmanlari icin mahalleler iceriyordu Burada ustalar silah ekipman ve sus esyalari yapiyorlardi Buyuk olasilikla Kent sakinleri yetenekli metalurjistlerdi Bazi seramikler kesfedildi ancak guneybati Sibirya ve Orta Asya nin karakteristigi onlarin ithal edildigini dusundurmektedir Kent kazilari yogun miktarda bronz urun ve olagan disi esya ile arkeologlari sasirtmistir Kent sakinlerinin o donemlerde bir yazi sistemi kullanmadigi dusunulmektedir Arastirmacilar bolgede 200 300 yil yasandigini tahmin etmektedir Kent e ne oldugunu veya insanlarin neden Kent i kimse bilmiyor ancak populer bir teori bulunmaktadir Bronz Cagi nin sonunda iklim kosullari degisti ve nufus yogunlugu eszamanli olarak gida ihtiyacini arttirdi Bu sonuc olarak yaban hayati populasyonlarini degistirdi Vahsi yasamin hayatta kalabilmesi icin daha iyi meralar bulmak icin harekete gecmek gerekiyordu Demir Cagi nin hemen basinda Kent halki yiyecek bulmak icin Kent i terk etti Aulietas Aulietas Kent Daglari nda essiz granit kaya olusumlarina sahip bir yerdir Formasyonlar yillar boyunca hava sartlandirma surecinin bir sonucudur Bu yer bolge sakinleri icin kutsal bir yer olarak kabul edilmektedir Beldeutac Tabiati Koruma Alani Beldeutac Tabiati Koruma Alani Karkarali Ulusal Doga Parki ile komsudur Amaci bitki ve hayvanlarin biyolojik cesitliliginin korunmasini saglamaktir Beldeutas ta argali altin kartal saker sahin kara leylek kartal baykus ve Pallas kedisi gibi nadir hayvan turleri vardir Hepsi Kazakistan in Kirmizi Kitabi nda yer almaktadir Beldeutas bolgedeki en yuksek argali sayisina sahiptir Flora ve faunaFauna Altin KartalKuslar Park 122 kus turune ev sahipligi yapmaktadir Bu turlerin 11 i Kazakistan in Kirmizi Korumali Turler Kitabi nda yer almaktadir Bunlar altin kartal saker sahin Avrasya kartal baykusu Dalmacya pelikani kara leylek otucu kugu Cin kazi ve Pacali bagirtlaktir Bunlardan imparatorluk kartali saker sahin ve Dalmacya pelikani IUCN Kirmizi Listesi altinda uluslararasi olarak korunmaktadir Parkta ayrica IUCN tarafindan uluslararasi olarak korunan kucuk kerkenez vardir Memeliler Argali Parkta kurtlar tilkiler porsuklar yaban domuzu kizil geyik Sibirya karacasi geyik argali vasak cesitli yarasalar ve digerleri de dahil olmak uzere 45 memeli turu bulunmaktadir Milli parktaki argali Kazakistan da yasayan alti argali alt turunden biridir kaynak belirtilmeli Karkarali Ulusal Tabiat Parki nda en fazla argali Kent Daglari nda ve komsu Beldeutas Tabiati Koruma Alani nda yasamaktadir kaynak belirtilmeli Argali Kazakistan in Kirmizi Korumali Turler Kitabi nda yer almaktadir Pallas kedisi Pallas kedisi yerli bir kedin buyuklugundedir ancak siradan bir kediden farklidir kisa kalin bacaklari ve cok kalin saclari ve kalin bir vucudu vardir Gozleri saridir ve evcil kedinin aksine parlak isiga bakarken ogrencileri yuvarlak kalir Bu tur cok nadirdir Nufusu azalmaya devam etmektedir ve yok olmanin esigindedir Bu turun kesin sayisi gizli davranisi ve genis dagilimi nedeniyle bilinmemektedir Surungenler ve amfibiler Park dort yilan turu de dahil olmak uzere alti surungen turune ve iki amfibi turune ev sahipligi yapmaktadir Iki Zehirli turler sunlardir cayir engeregi ve Sibirya engeregi kaynak belirtilmeli Flora Parkin yaklasik 800 flora turu icerdigi tahmin edilmektedir ve bu sayi ile Orta Kazakistan da bulunan tum floranin 80 ine ev sahipligi yapmaktadir kaynak belirtilmeli Parkta bulunan 800 kadar turden Kirgiz hus agaci Betula kirghisorum SAV RYCZG yumusak sphagnum Sphagnum teres Schimp Angstr ince hashas Kazakistan Papaver tenellum bahar sulun gozu Adonis vernalis L ve Karkarali saricalisi Berberis karkaralensis Kornilova et Potapov dahil olmak uzere 244 u Kazakistan in Kirmizi Kitabi nda yer almaktadir Kent Daglari nda orman Parkin icindeki ormanlar cam hus agaci ve sogut agaclarindan olusmaktadir Parktaki agaclik alanin 71 3 u cam agaclarindan olusmaktadir Hus agaci ormani ormanlik alanin 10 unu ve kavak ormani 2 sini kaplar Parkin ormanalti bitki ortusu Kazak ardici Tatar hanimelisi ve diger bitkileri icerir Caliliklar parkin toplam alaninin 34 unu kaplamaktadir Karkarali Daglari nda 87 cesit tibbi yag tasiyan ve alkaloid bitki bulunmaktadir kaynak belirtilmeli Kuraklik ve siddetli ruzgar nedeniyle Karkarali ormaninin 2 525 hektari 1997 1998 yillarindaki orman yanginlarinda yok oldu Yangindan sonra park yeni agaclar dikmek ve ormani orijinal haline getirmek icin cok calisti Kent daglarindaki bir fidanlik yenilenen bitki ortusu projesi icin fidanlar sagladi Yangin onleme standartlari uygulandi ve ertesi yil 18 ayri yanginda sadece 164 hektar alan yok oldu 2003 yilinda 84 hektar alan yandi kaynak belirtilmeli IklimIlkbahar Karkarali da ilkbahar Mart ortalarinda baslar ve Mayis sonuna kadar surer Bu kisa donemde hava sicakligi ortalama 15 C ye yukselir Acik alanlardaki kar ortusu hizla erimeye baslar ancak golgeli kanyonlarda kar Mayis sonuna kadar yerde kalabilir Kar eridiginde eriyen su ile dolan kuru nehir yataklari cok sayida akarsu ve kucuk selaleye yol acar Cevredeki doga da uyanmaya baslar kuslar ve hayvanlar gelir Cuha cicegi laleler ve diger cicekler yesermeye baslar Mayis ayinda agaclar genc yapraklarla kaplidir ve ormanda kuslar yuva yapmaya baslar Bahar aylarinda Mayis en zevkli ay olarak gorulur Yaz Karkarali da yaz Haziran basinda baslar Yaz aylari icin ortalama hava sicakligi 18 C dir ve gunduz hava ortalama 25 C ye kadar isinir sicak gunlerde 37 C ye kadar Yilin en sicak ayi Temmuz dur Yaz aylarinda yagis genellikle saganak ve firtina seklinde gorulur Yaz baslangici bitkilerin bol cicek acmasi ile karakterizedir Yaz ortasinda meyveler olgunlasmaya baslar cilek ahududu frenk uzumu ve yenilebilir mantarlar bol miktarda bulunur Yaz aylari Karkarali yi ziyaret etmek icin yilin en konforlu zamani olarak kabul edilir Sonbahar Sonbahar milli parkin en canli ve renkli mevsimidir Eylul ortasinda baslar ve Kasim ortasina kadar surer Sicakliklar dusmeye basladigi icin hava Eylul ayinda ozellikle iyidir Ekim ayinda donma olasiligi ortaya cikar ve yagmur bulutlu gunlerin sayisinda bir artis gorulur Ekim ayinin ilk yarisinda ortalama gunluk sicaklik 10 C nin altina duser Ekim sonunda tum gocmen kuslar guneye ucarlar Parktaki ormanlar renklerle doygunlasir Yilin bu zamaninda bircok mantar bulunabilir Sonbaharin sonlarinda cogu vahsi hayvan kurklerinin renklerini degistirir ve kisa hazirlanir Sonbahar aylarinda en rahat aylar Eylul ve Ekim baslaridir Kis Karkarali da kis soguk ve karlidir Eksi sicakliklar Kasim Mart aylari arasinda kaydedilir ve surekli soguk hava ortalama 135 gun surer Bu donemde gunduz sicakligi genellikle 0 C nin uzerine cikmaz ve geceler genellikle cok soguktur Ocak Subat aylarinda sicaklik ortalama 20 ila 30 C ye kadar duser Anormal derecede soguk yillarda sicaklik 49 C ye kadar dusebilir Kar ortusu 50 60 cm yukseklige kadar cikabilir Kis aylarinda yerli halk ve turistler yollarda ve ormanlarda kayak yapabilmektedirler Karkarali Milli Parki nda kis aylarinda ormanKaynakca a b c d e f g h i visitkazakhstan kz 18 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mayis 2020 a b c d Kazakhstan Chalfont St Peter Bradt Travel Guides 2008 s 198 ISBN 978 1 84162 234 7 Dis baglantilarVikigezgin de Karkaraly National Park ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadir Kazakistan Korunan Turlerin Kirmizi Kitabi olu kirik baglanti kaynak belirtilmeli Kazakistan daki Koruma Alanlari