Karl von Frisch (d. 20 Kasım 1886 - ö. 12 Haziran 1982), Avusturya asıllı etolog. Özellikle arı davranışları ve duyuları üzerinde yaptığı çalışmalarla tanınır. Arıların morötesi ve polarize ışığa karşı hassasiyetlerini ortaya çıkarmış, ayrıca bal arılarının kendilerine özgü bir "dans" kullanarak kovanda birbirlerine nasıl bilgi aktardıklarını çözmüştür. Meslektaşları Konrad Lorenz ve Nikolaas Tinbergen ile beraber 1973 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'ne layık görülmüştür.
Karl von Frisch | |
---|---|
Karl von Frisch | |
Doğum | 20 Kasım 1886 Viyana, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu |
Ölüm | 12 Haziran 1982 Münih, Almanya |
Milliyet | Avusturya |
Mezun olduğu okul(lar) | Viyana Üniversitesi |
Ödüller | 1973 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü |
Kariyeri | |
Dalı | Etoloji |
Çalıştığı kurumlar | Münih Üniversitesi |
Doktora danışmanı | |
İmza | |
Gençliği
Karl von Frisch, cerrah ve ürolog 'in (1849-1917) oğludur. Karl, hepsi üniversite profesörü olan dört oğlun en küçüğü idi.
Karl, Viyana'da ve Münih'te 'in altında, ilk başta tıp alanında çalıştı, ancak daha sonra doğa bilimlerine döndü. Doktora derecesini 1910'da aldı ve aynı yıl Münih Üniversitesi zooloji bölümünde asistan olarak çalışmaya başladı.
Kariyeri
1912'de zooloji ve karşılaştırmalı anatomi dersleri verdi; 1919'da profesörlüğe terfi etti. Bal arıları araştırmaları öğrencisi tarafından sürdürüldü. 1921 yılında Rostock Üniversitesi'ne zooloji profesörü ve bir enstitü yöneticisi olarak girdi. 1923'te Breslau Üniversitesinde bir görev teklifini kabul etti, 1925'te Münih Üniversitesi'ne döndü, burada zooloji enstitüsünün başına geçti.
Von Frisch, birçok kadın da dahil olmak üzere Yahudi asistanlarını işe almak ve "Yahudi bilimini" uyguladığı gerekçesiyle,Nazi rejiminin olumsuz ilgisini çekti. Sonunda Frisch emekli olmaya zorlandı, ancak arılardaki burun hastalıkları üzerine yaptığı araştırmalar nedeniyle karar geri alındı.
II. Dünya Savaşı'nda zooloji enstitüsü tahrip edildi ve 1946'da Frisch, yeniden açılmış Münih enstitüsüne geri döndüğünde 1950 yılına kadar kaldığı Graz Üniversitesi'nde çalışmaya başladı. 1958'de emekli oldu ama araştırmasına devam etti.
Özel hayatı
Karl von Frisch, 1964 yılında ölen Margaret Née Mohr ile evlendi. Oğlu Otto von Frisch, 1977-1995 yılları arasında Brunswick doğa tarihi müzesinin direktörlüğünü yaptı.
Kaynakça
- ^ Frisch, Karl von (1957). Erinnerungun eines Biologen (Memories of a Biologist. Berlin: Springer. []
- ^ Deichmann, Ute (1992). Biologists under Hitler: Expulsion, Careers, Research. Frankfurt am Main, New York: Harvard University Press. ss. 40-48. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karl von Frisch d 20 Kasim 1886 o 12 Haziran 1982 Avusturya asilli etolog Ozellikle ari davranislari ve duyulari uzerinde yaptigi calismalarla taninir Arilarin morotesi ve polarize isiga karsi hassasiyetlerini ortaya cikarmis ayrica bal arilarinin kendilerine ozgu bir dans kullanarak kovanda birbirlerine nasil bilgi aktardiklarini cozmustur Meslektaslari Konrad Lorenz ve Nikolaas Tinbergen ile beraber 1973 Nobel Fizyoloji veya Tip Odulu ne layik gorulmustur Karl von FrischKarl von FrischDogum20 Kasim 1886 Viyana Avusturya Macaristan ImparatorluguOlum12 Haziran 1982 Munih AlmanyaMilliyetAvusturyaMezun oldugu okul lar Viyana UniversitesiOduller1973 Nobel Fizyoloji veya Tip OduluKariyeriDaliEtolojiCalistigi kurumlarMunih UniversitesiDoktora danismaniImzaGencligiKarl von Frisch cerrah ve urolog in 1849 1917 ogludur Karl hepsi universite profesoru olan dort oglun en kucugu idi Karl Viyana da ve Munih te in altinda ilk basta tip alaninda calisti ancak daha sonra doga bilimlerine dondu Doktora derecesini 1910 da aldi ve ayni yil Munih Universitesi zooloji bolumunde asistan olarak calismaya basladi Kariyeri1912 de zooloji ve karsilastirmali anatomi dersleri verdi 1919 da profesorluge terfi etti Bal arilari arastirmalari ogrencisi tarafindan surduruldu 1921 yilinda Rostock Universitesi ne zooloji profesoru ve bir enstitu yoneticisi olarak girdi 1923 te Breslau Universitesinde bir gorev teklifini kabul etti 1925 te Munih Universitesi ne dondu burada zooloji enstitusunun basina gecti Von Frisch bircok kadin da dahil olmak uzere Yahudi asistanlarini ise almak ve Yahudi bilimini uyguladigi gerekcesiyle Nazi rejiminin olumsuz ilgisini cekti Sonunda Frisch emekli olmaya zorlandi ancak arilardaki burun hastaliklari uzerine yaptigi arastirmalar nedeniyle karar geri alindi II Dunya Savasi nda zooloji enstitusu tahrip edildi ve 1946 da Frisch yeniden acilmis Munih enstitusune geri dondugunde 1950 yilina kadar kaldigi Graz Universitesi nde calismaya basladi 1958 de emekli oldu ama arastirmasina devam etti Ozel hayatiKarl von Frisch 1964 yilinda olen Margaret Nee Mohr ile evlendi Oglu Otto von Frisch 1977 1995 yillari arasinda Brunswick doga tarihi muzesinin direktorlugunu yapti Kaynakca Frisch Karl von 1957 Erinnerungun eines Biologen Memories of a Biologist Berlin Springer sayfa belirt Deichmann Ute 1992 Biologists under Hitler Expulsion Careers Research Frankfurt am Main New York Harvard University Press ss 40 48 ISBN 978 0674074040