Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kartalpınar, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
| Kartalpınar | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Kartalpınar Kartalpınar'ın Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 1825 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 240 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75110 |
Tarihçe
Kartalpınar köyünün eski adı "Fahrel" olarak bilinmektedir. Nitekim 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterinde Fahrel / Fahril (فحریل) olarak da geçer. Ancak bu defteri yayımlayan Gürcü Türkolog Sergi Cikia, özgün kayıtta Osmanlıca ilk harfi "kaf" (ق) veya "fe" (ف) okumaktan kaynaklanan duruma dikkat çekmiş, bu yer adının Gürcüce "Kvakrili" olabileceğini belirtmiştir. "Kvakrili" (ქვაყრილი) Gürcücede taş yığını anlamına gelir. Fahrel'in Gürcü dilinde bulunan "Kvahvreli" (ქვახვრელი) yer adının yanlış yazılması sonucunda ortaya çıkmış olması ihtimali de bulunmaktadır. Bu kelime ise "delikli taş" anlamına gelir. Nitekim 1595 tarihinde kaydedilmiş vergi yükümlüsü erkek adlarına bakınca, bu köyün bir Gürcü yerleşimi olduğu anlaşılmaktadır.
Fahrel veya Kvahvreli, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Artaani'de yer alıyordu. Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü, 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirmiştir. 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre köy, Ardahan-i Büzürg livasının Güney nahiyesine bağlıydı. Köyün nüfusu, Osmanlı Devleti'ne ispenç vergisi veren 41 Hristiyan haneden oluşuyordu. Hane reisi erkeklerin çoğu Gürcü adları taşıyordu. Fahrel'de buğday, arpa, çavdar ve yonca tarımı ile aracılık yapılıyor, koyun ve domuz besleniyordu. Köyde üç adet değirmen bulunuyordu.
Türkçede Ardahan olarak bilinen Artaani bölgesi ve Fahrel köyü, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresince "Fahrel" (Фахрел) olarak kaydedilmiş olan köy, Ardahan sancağının Ardahan kazasına bağlıydı. Rus idaresinde köyde Rumlar yaşıyordu ve 1886 yılında köyün nüfusu 280 kişiden oluşuyordu. Bu nüfusu 1896 yılında 270 kişi, 1906 yılında 380 kişi olarak tespit edilmiştir.
Fahrel köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre fiilen Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca köy Türkiye'ye bırakıldı.
Fahrel köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Fahrel / Fahril (فخریل) adıyla Kars vilayetinin Ardahan kazasının merkez nahiyesine bağlıydı. 1940 genel nüfus sayımında köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 505 kişiden oluşuyordu. Fahrel Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Kartalpınar olarak değiştirilmiştir. 1965 genel nüfus sayımında Kartalpınar köyünün nüfusu 873 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 173 kişi okuma yazma biliyordu.
Kartalpınar köyünde Gürcülerden kalma bir kilise ve bir kule kalıntıları tespit edilmiştir. Gürcü kilisesinin olduğu yerde köyün camisi inşa edilmiştir. Bu kiliseye ait ik taş ise, bir taş duvarda kullanılmıştır. Bu kalıntıların dışında köyde Rum, Ermeni ve Osmanlı yapı kalıntıları vardır. Osmanlı döneminden kalma tuğladan hamam yıkılmış, duvarları kalmıştır. Köyün merkezindeki mezarlıkta ise Yunanca yazılı Rum mezarları bulunmaktadır. Ayrıca köyde bir duvarda Ermenice yazılı bir taş tespit edilmiştir. Ayrıca köyün 4,7 km kuzeybatısında, köylülerin "Evgenik" olarak adlandırdığı yerde büyük ölçüde yıkılmış bir kilise bulunmaktadır. Bu yapının 10. yüzyılın ilk yarısında, Gürcü Krallığı döneminde inşa edildiği tahmin edilmektedir.
Coğrafya
Köy, Ardahan il merkezine 7 km uzaklıktadır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 240 |
| 2021 | 247 |
| 2020 | 254 |
| 2019 | 257 |
| 2018 | 272 |
| 2017 | 272 |
| 2016 | 280 |
| 2015 | 273 |
| 2014 | 277 |
| 2013 | 292 |
| 2012 | 289 |
| 2011 | 287 |
| 2010 | 308 |
| 2009 | 319 |
| 2008 | 342 |
| 2007 | 292 |
| 2000 | 403 |
| 1990 | 546 |
| 1985 | 646 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Merkez Kartalpınar Köy Nüfusu". Nufusune.com. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 508". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Şubat 2021.
- ^ "ქვა" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 14 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "ხვრელი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 14 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1958), s. 411". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Şubat 2021.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1958), s. 411; III. cilt (1958) s. 508". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Şubat 2021.
- ^ ""Ardahan kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mart 2020.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 113, .
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Nisan 2022.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 759.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 348.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 330". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 355.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2015, s. 90, 92. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
Dış bağlantılar
- Kartalpınar, Ardahan için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kartalpinar Ardahan ilinin Merkez ilcesine bagli bir koydur KartalpinarKoyArdahan in konumuKartalpinarKartalpinar in Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlceMerkezCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiRakim1825 mNufus 2022 Toplam240Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75110TarihceKartalpinar koyunun eski adi Fahrel olarak bilinmektedir Nitekim 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defterinde Fahrel Fahril فحریل olarak da gecer Ancak bu defteri yayimlayan Gurcu Turkolog Sergi Cikia ozgun kayitta Osmanlica ilk harfi kaf ق veya fe ف okumaktan kaynaklanan duruma dikkat cekmis bu yer adinin Gurcuce Kvakrili olabilecegini belirtmistir Kvakrili ქვაყრილი Gurcucede tas yigini anlamina gelir Fahrel in Gurcu dilinde bulunan Kvahvreli ქვახვრელი yer adinin yanlis yazilmasi sonucunda ortaya cikmis olmasi ihtimali de bulunmaktadir Bu kelime ise delikli tas anlamina gelir Nitekim 1595 tarihinde kaydedilmis vergi yukumlusu erkek adlarina bakinca bu koyun bir Gurcu yerlesimi oldugu anlasilmaktadir Fahrel veya Kvahvreli tarihsel Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Artaani de yer aliyordu Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ortasinda Gurculerden ele gecirmistir 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defterine gore koy Ardahan i Buzurg livasinin Guney nahiyesine bagliydi Koyun nufusu Osmanli Devleti ne ispenc vergisi veren 41 Hristiyan haneden olusuyordu Hane reisi erkeklerin cogu Gurcu adlari tasiyordu Fahrel de bugday arpa cavdar ve yonca tarimi ile aracilik yapiliyor koyun ve domuz besleniyordu Koyde uc adet degirmen bulunuyordu Turkcede Ardahan olarak bilinen Artaani bolgesi ve Fahrel koyu 93 Harbi nin ardindan 1878 yilinda imzalanan Berlin Antlasmasi yla Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresince Fahrel Fahrel olarak kaydedilmis olan koy Ardahan sancaginin Ardahan kazasina bagliydi Rus idaresinde koyde Rumlar yasiyordu ve 1886 yilinda koyun nufusu 280 kisiden olusuyordu Bu nufusu 1896 yilinda 270 kisi 1906 yilinda 380 kisi olarak tespit edilmistir Fahrel koyu Birinci Dunya Savasi nin sonunda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan bir sure fiilen Gurcistan in sinirlari icinde kaldi 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi uyarinca koy Turkiye ye birakildi Fahrel koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Fahrel Fahril فخریل adiyla Kars vilayetinin Ardahan kazasinin merkez nahiyesine bagliydi 1940 genel nufus sayiminda koy ayni idari konuma sahipti ve nufusu 505 kisiden olusuyordu Fahrel Turkce olmadigi icin koyun adi 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Kartalpinar olarak degistirilmistir 1965 genel nufus sayiminda Kartalpinar koyunun nufusu 873 kisiden olusuyor ve bu nufus icinde 173 kisi okuma yazma biliyordu Kartalpinar koyunde Gurculerden kalma bir kilise ve bir kule kalintilari tespit edilmistir Gurcu kilisesinin oldugu yerde koyun camisi insa edilmistir Bu kiliseye ait ik tas ise bir tas duvarda kullanilmistir Bu kalintilarin disinda koyde Rum Ermeni ve Osmanli yapi kalintilari vardir Osmanli doneminden kalma tugladan hamam yikilmis duvarlari kalmistir Koyun merkezindeki mezarlikta ise Yunanca yazili Rum mezarlari bulunmaktadir Ayrica koyde bir duvarda Ermenice yazili bir tas tespit edilmistir Ayrica koyun 4 7 km kuzeybatisinda koylulerin Evgenik olarak adlandirdigi yerde buyuk olcude yikilmis bir kilise bulunmaktadir Bu yapinin 10 yuzyilin ilk yarisinda Gurcu Kralligi doneminde insa edildigi tahmin edilmektedir CografyaKoy Ardahan il merkezine 7 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 2402021 2472020 2542019 2572018 2722017 2722016 2802015 2732014 2772013 2922012 2892011 2872010 3082009 3192008 3422007 2922000 4031990 5461985 646Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 24 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p q Ardahan Merkez Kartalpinar Koy Nufusu Nufusune com 20 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2020 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 508 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Subat 2021 ქვა A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 14 Eylul 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 ხვრელი A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 14 Eylul 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt II cilt 1958 s 411 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Subat 2021 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt II cilt 1958 s 411 III cilt 1958 s 508 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Subat 2021 Ardahan kazasi 1886 Yili Rusca 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mart 2020 Candan Badem Carlik Yonetiminde Kars Ardahan Artvin Istanbul 2018 s 113 ISBN 9786052100271 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Nisan 2022 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 759 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 348 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 330 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Nisan 2021 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 355 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2015 s 90 92 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 a b c d YerelNet org tr 5 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Nisan 2020 Dis baglantilarKartalpinar Ardahan icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft