Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şenyurt, Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
| Şenyurt | |
|---|---|
 | |
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Şenyurt Şenyurt'un Erzurum 'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Tortum |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 25,921 km² |
| Rakım | 1503 m |
| Nüfus (2022) | 963 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25430 |
Tarihçe
Şenyurt köyünün eski adı Kartsha'dır. Gürcüce bir yer adı olan Kartsha (ქარცხა), gökçe çan çiçeği (Campanula tridentata) anlamındaki "kartshvi" (ქარცხვი) kelimesinden türemiş olan Kartshva'dan (ქარცხვა) gelir ve bu çiçeğin yetiştiği yeri ifade eder. Bu yer adı sonradan Kiska ve Kisha'ya (كسخە) dönüşmüştür. Tortum Çayı kıyısında yer alan ve Kartsha köyüne açılan kapı olan yerleşim de Kartshis Kari (ქარცხის კარი) adını taşıyordu. Kartsha (Kisha) köyünden gelip Tortum Çayı'na katılan dere de Kisha Su olarak da bilinir.
Kartsha köyü, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan Tao bölgesinde yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyün eski kilisesi olan Kisha Kilisesi bu dönemden kalmış olmalıdır. Bugünkü köyün sınırları içinde ayrıca yığma taşlardan inşa edilmiş yapı kalıntıları bulunmaktadır.
Kartsha köyü, 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı mufassal defterine göre, Tortum sancağının Ahçirik nahiyesine bağlıydı. Oldukça büyük bir yerleşimdi ve 395 haneden oluşuyordu. Bu nüfus içinde 387 hane Hristiyandı ve sadece 8 hane Müslüman olmuştu. Osmanlı idaresinin askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında Kartsha'da 122 hanede 397 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 794 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.
Kartsha adı Ermenicenin etkisiyle Kishaya dönüşmüştür. Nitekim 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde yazım hatası olmakla birlikte köyün adı "Kisha" (كسخە) olarak geçer. Bu sırada köy Erzurum vilayetinin Tortum kazasının Azort nahiyesine bağlıydı. 1940 genel nüfus sayımında "Kisha" biçiminde yazılmış olan köyün nüfusu 1.614 kişiden oluşuyordu. Bu tarihte Kisha Tortum kazasının nahiyelerinden biri olan Kisha nahiyesinin idari merkeziydi. Kisha nahiyesi 15 köyü kapsıyordu ve toplam nüfusu 11.357 kişiden oluşuyordu. Kartsha veya Kisha Türkçe olmadığı için köyün adı 1950'lerin ilk yarısında Uncular olarak değiştirilmiştir. Kisha nahiyesinin adı da Şenyurt bucağı olarak değiştirildiği için 1965 genel nüfus sayımında "Uncular (Şenyurt)" biçiminde yazılmış olan köyün nüfusu 1.853 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 333 kişi okuma yazma biliyordu. Uncular köyünün adı 1992 yılında Şenyurt olarak değiştirilmiştir.
Şenyurt köyünün sınırları içinde önemli yapı kalıntıları bulunmaktadır. Bunlardan biri köyün merkezindeki Kisha Kilisesi'dir. Körün 8 kilometre güneybatısında, yayla evlerinin bulunduğu yerdeki Kartsha Harabeleri, yığma taşlardan inşa edilmiş çok eski yapı kalıntılarıdır. Burada ayrıca, günümüzde samanlık olarak kullanılan eski bir kilise bulunmaktadır.
Mahallenin eski adı, 986 yılı kayıtlarında Xıtsga olup, Ermenicede "xtsga" sözcüğü "boğaz, kanyon" anlamına gelmektedir. Mahallenin eski adı 1557 yılı kayıtlarında Kisxa ya da Kiska, 1877 yılı kayıtlarında Ktsxa, 1946 yılı kayıtlarında Kiska, 1960 yılı kayıtlarında ise Uncular olarak geçmektedir. 1992 yılında ise bugünkü adını almıştır.
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm belde ve köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu belde de Tortum Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur. Şenyurt'un belde iken 8 mahallesinden Cumhuriyet, Fatih, Hacılar, Şeyhefendi ve Yavuz isimli 5 mahallesi 2012 sonrası Şenyurt Mahallesi bünyesinde kalmıştır. Diğer 3 mahalle, Cihanlı, Derekapı, Deveboynu, Tortum Belediyesi’nin birer mahallesi olmuştur. 2012 yılı öncesi Şenyurt'un nüfusu, bu 8 mahallenin toplam nüfusu olarak kayıtlara geçmiştir.
Coğrafya
Mahalle, Erzurum il merkezine 80 km, Tortum ilçe merkezine 30 km uzaklıktadır. Mahalle, Tortum'un kuzeybatısında olup, 
numaralı Artvin-Erzurum (Uzundere-Tortum) devlet yoluna 6,5 km'lik bir köy yoluyla ulaşmaktadır.
Nüfus
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 963 |
| 2021 | 1.171 |
| 2020 | 1.632 |
| 2019 | 1.234 |
| 2018 | 1.199 |
| 2017 | 933 |
| 2016 | 988 |
| 2015 | 1.012 |
| 2014 | 1.201 |
| 2013 | 2.679 |
| 2012 | 1.724 |
| 2011 | 1.779 |
| 2010 | 1.986 |
| 2009 | 1.874 |
| 2008 | 2.152 |
| 2007 | 1.882 |
| 2000 | 4.677 |
| 1990 | 3.022 |
| 1985 | 2.945 |
| 1965 | 1.853 |
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Tortum Şenyurt Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ a b c d e f g h . Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Erzurum Tortum'un Mahalleleri". AtlasBig. 1 Oca 1970. 27 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Şubat 2024.
- ^ "Şenyurt rakım". Şenyurt rakım. 25 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ a b Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 453. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Gürcü Dilinin Açıklamalı Sözlüğü (ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონი)". 11 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023.
- ^ "ქარცხვი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt
- ^ a b "XIX. YÜZYILDA TORTUM'UN NÜFUS DURUMU". www.acarindex.com. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 235.
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 170, 191. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 93, 95. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 252.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 263.
- ^ (PDF). Resmigazete.gov.tr. 22 Mayıs 1992. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2021.
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 170-171, 191. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". nisanyanmap.com. 25 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ "İsim değişikliği" (PDF). Resmî Gazete. 14 Mayıs 1992. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ . Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Şenyurt Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ "Şenyurt to D 950". Şenyurt to D 950. 25 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Şenyurt, Tortum için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
 | Türkiye'deki bir mahalle ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Senyurt Erzurum ilinin Tortum ilcesine bagli bir kirsal mahalledir SenyurtMahalleMahallenin haritadaki yeriErzurum un Turkiye deki konumuSenyurtSenyurt un Erzurum daki konumuUlke TurkiyeIlErzurumIlceTortumCografi bolgeKaradeniz BolgesiYuzolcumu Toplam25 921 km Rakim1503 mNufus 2022 963Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0442Il plaka kodu25Posta kodu25430TarihceSenyurt koyunun eski adi Kartsha dir Gurcuce bir yer adi olan Kartsha ქარცხა gokce can cicegi Campanula tridentata anlamindaki kartshvi ქარცხვი kelimesinden turemis olan Kartshva dan ქარცხვა gelir ve bu cicegin yetistigi yeri ifade eder Bu yer adi sonradan Kiska ve Kisha ya كسخە donusmustur Tortum Cayi kiyisinda yer alan ve Kartsha koyune acilan kapi olan yerlesim de Kartshis Kari ქარცხის კარი adini tasiyordu Kartsha Kisha koyunden gelip Tortum Cayi na katilan dere de Kisha Su olarak da bilinir Kartsha koyu tarihsel Gurcistan i olusturan Tao bolgesinde yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Koyun eski kilisesi olan Kisha Kilisesi bu donemden kalmis olmalidir Bugunku koyun sinirlari icinde ayrica yigma taslardan insa edilmis yapi kalintilari bulunmaktadir Kartsha koyu 1574 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli mufassal defterine gore Tortum sancaginin Ahcirik nahiyesine bagliydi Oldukca buyuk bir yerlesimdi ve 395 haneden olusuyordu Bu nufus icinde 387 hane Hristiyandi ve sadece 8 hane Musluman olmustu Osmanli idaresinin askere alma amaciyla sadece erkek nufusunu tespit ettigi 1835 yilinda Kartsha da 122 hanede 397 erkek kaydedilmistir Erkek sayisi kadar kadin eklenince koyun toplam nufusunun yaklasik 794 kisiden olustugu ortaya cikar Kartsha adi Ermenicenin etkisiyle Kishaya donusmustur Nitekim 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde yazim hatasi olmakla birlikte koyun adi Kisha كسخە olarak gecer Bu sirada koy Erzurum vilayetinin Tortum kazasinin Azort nahiyesine bagliydi 1940 genel nufus sayiminda Kisha biciminde yazilmis olan koyun nufusu 1 614 kisiden olusuyordu Bu tarihte Kisha Tortum kazasinin nahiyelerinden biri olan Kisha nahiyesinin idari merkeziydi Kisha nahiyesi 15 koyu kapsiyordu ve toplam nufusu 11 357 kisiden olusuyordu Kartsha veya Kisha Turkce olmadigi icin koyun adi 1950 lerin ilk yarisinda Uncular olarak degistirilmistir Kisha nahiyesinin adi da Senyurt bucagi olarak degistirildigi icin 1965 genel nufus sayiminda Uncular Senyurt biciminde yazilmis olan koyun nufusu 1 853 kisiden olusuyor ve bu nufus icinde 333 kisi okuma yazma biliyordu Uncular koyunun adi 1992 yilinda Senyurt olarak degistirilmistir Senyurt koyunun sinirlari icinde onemli yapi kalintilari bulunmaktadir Bunlardan biri koyun merkezindeki Kisha Kilisesi dir Korun 8 kilometre guneybatisinda yayla evlerinin bulundugu yerdeki Kartsha Harabeleri yigma taslardan insa edilmis cok eski yapi kalintilaridir Burada ayrica gunumuzde samanlik olarak kullanilan eski bir kilise bulunmaktadir Mahallenin eski adi 986 yili kayitlarinda Xitsga olup Ermenicede xtsga sozcugu bogaz kanyon anlamina gelmektedir Mahallenin eski adi 1557 yili kayitlarinda Kisxa ya da Kiska 1877 yili kayitlarinda Ktsxa 1946 yili kayitlarinda Kiska 1960 yili kayitlarinda ise Uncular olarak gecmektedir 1992 yilinda ise bugunku adini almistir 1993 yilinda Buyuksehir olan Erzurum da 2012 yilinda 6360 Sayili Yasa ile tum belde ve koylerin tuzel kisiligi kaldirilmistir Bu belde de Tortum Belediyesi nin bir mahallesi olmustur Senyurt un belde iken 8 mahallesinden Cumhuriyet Fatih Hacilar Seyhefendi ve Yavuz isimli 5 mahallesi 2012 sonrasi Senyurt Mahallesi bunyesinde kalmistir Diger 3 mahalle Cihanli Derekapi Deveboynu Tortum Belediyesi nin birer mahallesi olmustur 2012 yili oncesi Senyurt un nufusu bu 8 mahallenin toplam nufusu olarak kayitlara gecmistir CografyaMahalle Erzurum il merkezine 80 km Tortum ilce merkezine 30 km uzakliktadir Mahalle Tortum un kuzeybatisinda olup numarali Artvin Erzurum Uzundere Tortum devlet yoluna 6 5 km lik bir koy yoluyla ulasmaktadir NufusYillara gore mahalle nufus verileri2022 9632021 1 1712020 1 6322019 1 2342018 1 1992017 9332016 9882015 1 0122014 1 2012013 2 6792012 1 7242011 1 7792010 1 9862009 1 8742008 2 1522007 1 8822000 4 6771990 3 0221985 2 9451965 1 853Kaynakca a b c d e f g h i j k Erzurum Tortum Senyurt Mahalle Nufusu Nufusune com 14 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2023 a b c d e f g h Turkiye Istatistik Kurumu 17 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erzurum Tortum un Mahalleleri AtlasBig 1 Oca 1970 27 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Subat 2024 Senyurt rakim Senyurt rakim 25 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2023 a b Tao ტაო Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 453 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 Gurcu Dilinin Aciklamali Sozlugu ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონი 11 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Kasim 2023 ქარცხვი A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt ISBN 0 9535878 3 5 a b XIX YUZYILDA TORTUM UN NUFUS DURUMU www acarindex com 18 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Kasim 2023 a b Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 235 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 170 191 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Tao ტაო Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 93 95 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 252 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 263 PDF Resmigazete gov tr 22 Mayis 1992 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 25 Eylul 2021 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 170 171 191 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Nisanyan Sevan Index Anatolicus Turkiye yerlesim birimleri envanteri nisanyanmap com 25 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2023 Isim degisikligi PDF Resmi Gazete 14 Mayis 1992 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 22 Aralik 2023 Resmi Gazete 10 Aralik 2012 19 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2022 Senyurt Mahallesi YerelNet org tr 4 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2023 Senyurt to D 950 Senyurt to D 950 25 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2023 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 1990 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 1985 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1968 PDF kutuphane tuik gov tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarSenyurt Tortum icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo MicrosoftTurkiye deki bir mahalle ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz