Karum (Akadca: kārum "rıhtım, liman, ticaret bölgesi", çoğul kārū, Sümerce kar "liman tahkimatı, dalgakıran") Anadolu'da MÖ 20. ve 18. yüzyıllar arasında Eski Asur dönemine ait ticaret merkezlerine verilen isimdir. Karum ticaretinin ana merkezi, antik Kanesh (Kültepe) kentindeydi.
Tarihçe
Karum ile ilgili erken referanslar, Ebla tabletlerinde bulunur; özellikle Ebrium adlı bir vezir, arkeolojinin tam olarak bildiği en eski antlaşmayı sonuçlandırmıştır. Bu antlaşma, çeşitli kaynaklarda "Ebla ve Aššur Arasındaki Antlaşma" ya da "Abarsal ile Antlaşma" olarak bilinir (bilim insanları, metnin Aššur'a mı yoksa bilinmeyen bir yer olan Abarsal'a mı atıfta bulunduğunu tartışmıştır). Her iki durumda da, diğer şehir, Ebla topraklarında karum kurmak için anlaşmaya varmıştır.
Akkad Kralı Büyük Sargon’un, kısa bir süre sonra Ebla'yı yok ettiği düşünülmektedir ve çok daha sonraki bir Hitit kaynağında, Anadolu'daki kralı Nurdaggal'ı, oradaki karumda Akkadlı ve Asurlu tüccar sınıfına kötü muamele ettiği için cezalandırmak amacıyla Anadolu'yu işgal ettiği söylenir. Ancak, o döneme ait hiçbir kaynak bunu doğrulamamaktadır.
MÖ 2. binyılda Anadolu, önce Hatti şehir devletlerinin, ardından Hititlerin egemenliği altındaydı. MÖ 1960’a gelindiğinde Asurlu tüccarlar, Anadolu şehirlerinin yanında "karu" adı verilen, şehirlere vergi ödeyen küçük koloniler kurmuşlardı. Ayrıca "mabartū" (tekili mabartum) adı verilen daha küçük ticaret istasyonları da bulunuyordu. Karu ve mabartu sayısının muhtemelen 20 civarında olduğu tahmin edilmektedir. Bunlar arasında Kayseri'de Kültepe (antik dönemde Kanesh), Yozgat'ta Alişar Höyük (antik dönemde muhtemelen Ankuva) ve Çorum'da Boğazköy (antik dönemde Hattuşa) yer alıyordu. (Ancak, Alişar Höyük muhtemelen bir mabartum idi.) Hitit İmparatorluğu'nun kurulmasından sonra ise karumlar Anadolu tarihinden kaybolmuştur.
Ticaret
MÖ 2. binyılda para henüz kullanılmıyordu ve Asurlu tüccarlar, toptan ticarette altın, perakende ticarette ise gümüş kullanıyordu. Altın, gümüşten sekiz kat daha değerli kabul ediliyordu. Ancak, amutum adı verilen başka bir metal altından bile daha değerliydi. Bunun yeni keşfedilmiş demir olduğu düşünülmekte olup, gümüşten kırk kat daha değerliydi.
Anadolu'nun en önemli ihracat ürünü bakırdı ve Asurlu tüccarlar Anadolu'ya kalay ve giysi satıyordu.
Mirası
"Karum" adı, modern Türkiye'nin Ankara şehrinin Çankaya ilçesinde bulunan lüks bir alışveriş merkezine verilmiştir. Bu isim, tarihin en eski dönemlerinden itibaren Anadolu'da karumların varlığına bir göndermedir. Ankara'nın Bilkent ilçesindeki bir başka alışveriş merkezine de "Ankuva" adı verilmiştir. Bu da Orta Anadolu'daki çeşitli karumlara dair arkeolojik keşiflere bir referanstır.
Kaynakça
- ^ Rubio, Gonzalo (2 Şubat 2005). "Bryn Mawr Classical Review 2005.02.02". Bryn Mawr Classical Review. Bryn Mawr College. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2014.
- ^ Eilers, W. (15 Aralık 1988). "Bandar ("Harbor")". Encyclopaedia Iranica. Ehsan Yarshater. 6 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2014.
- ^ Jagersma, Bram (2007). "Review of: Sumerian grammar / by Dietz-Otto Edzard". Zeitschrift für Assyriologie. Cilt 97. Leiden, Netherlands. ss. 142-147. 11 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2014.
- ^ "Karum | Hittite trading post". Encyclopedia Britannica. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2024.
- ^ Leick, Gwendolyn. Historical Dictionary of Mesopotamia. United Kingdom, p. 121. Scarecrow Press, 2003.
- ^ Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara,
- ^ Seton Lloyd: Ancient Turkey (Translation: Ender Verinlioğlu) Tubitak, Ankara, 1998, p. 18–19
- ^ Ekrem Akurgal: Anadolu Kültür Tarihi, Tubitak, Ankara, 2000, p. 40–41
- ^ "About us". Nurol İşletme Ve Gayrımenkul A.Ş. 17 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karum Akadca karum rihtim liman ticaret bolgesi cogul karu Sumerce kar liman tahkimati dalgakiran Anadolu da MO 20 ve 18 yuzyillar arasinda Eski Asur donemine ait ticaret merkezlerine verilen isimdir Karum ticaretinin ana merkezi antik Kanesh Kultepe kentindeydi Karum doneminde orta AnadoluTarihceAsur dan Karum Kanes e degerli metaller ticareti hakkinda bir mektup MO 1850 1700 Walters Muzesi daha fazla bilgi icin resme tiklayin Karum ile ilgili erken referanslar Ebla tabletlerinde bulunur ozellikle Ebrium adli bir vezir arkeolojinin tam olarak bildigi en eski antlasmayi sonuclandirmistir Bu antlasma cesitli kaynaklarda Ebla ve Assur Arasindaki Antlasma ya da Abarsal ile Antlasma olarak bilinir bilim insanlari metnin Assur a mi yoksa bilinmeyen bir yer olan Abarsal a mi atifta bulundugunu tartismistir Her iki durumda da diger sehir Ebla topraklarinda karum kurmak icin anlasmaya varmistir Akkad Krali Buyuk Sargon un kisa bir sure sonra Ebla yi yok ettigi dusunulmektedir ve cok daha sonraki bir Hitit kaynaginda Anadolu daki krali Nurdaggal i oradaki karumda Akkadli ve Asurlu tuccar sinifina kotu muamele ettigi icin cezalandirmak amaciyla Anadolu yu isgal ettigi soylenir Ancak o doneme ait hicbir kaynak bunu dogrulamamaktadir MO 2 binyilda Anadolu once Hatti sehir devletlerinin ardindan Hititlerin egemenligi altindaydi MO 1960 a gelindiginde Asurlu tuccarlar Anadolu sehirlerinin yaninda karu adi verilen sehirlere vergi odeyen kucuk koloniler kurmuslardi Ayrica mabartu tekili mabartum adi verilen daha kucuk ticaret istasyonlari da bulunuyordu Karu ve mabartu sayisinin muhtemelen 20 civarinda oldugu tahmin edilmektedir Bunlar arasinda Kayseri de Kultepe antik donemde Kanesh Yozgat ta Alisar Hoyuk antik donemde muhtemelen Ankuva ve Corum da Bogazkoy antik donemde Hattusa yer aliyordu Ancak Alisar Hoyuk muhtemelen bir mabartum idi Hitit Imparatorlugu nun kurulmasindan sonra ise karumlar Anadolu tarihinden kaybolmustur TicaretKaru nun ticaret kaliplari MO 2 binyilda para henuz kullanilmiyordu ve Asurlu tuccarlar toptan ticarette altin perakende ticarette ise gumus kullaniyordu Altin gumusten sekiz kat daha degerli kabul ediliyordu Ancak amutum adi verilen baska bir metal altindan bile daha degerliydi Bunun yeni kesfedilmis demir oldugu dusunulmekte olup gumusten kirk kat daha degerliydi Anadolu nun en onemli ihracat urunu bakirdi ve Asurlu tuccarlar Anadolu ya kalay ve giysi satiyordu Mirasi Karum adi modern Turkiye nin Ankara sehrinin Cankaya ilcesinde bulunan luks bir alisveris merkezine verilmistir Bu isim tarihin en eski donemlerinden itibaren Anadolu da karumlarin varligina bir gondermedir Ankara nin Bilkent ilcesindeki bir baska alisveris merkezine de Ankuva adi verilmistir Bu da Orta Anadolu daki cesitli karumlara dair arkeolojik kesiflere bir referanstir Kaynakca Rubio Gonzalo 2 Subat 2005 Bryn Mawr Classical Review 2005 02 02 Bryn Mawr Classical Review Bryn Mawr College 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2014 Eilers W 15 Aralik 1988 Bandar Harbor Encyclopaedia Iranica Ehsan Yarshater 6 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2014 Jagersma Bram 2007 Review of Sumerian grammar by Dietz Otto Edzard Zeitschrift fur Assyriologie Cilt 97 Leiden Netherlands ss 142 147 11 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2014 Karum Hittite trading post Encyclopedia Britannica 6 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Eylul 2024 Leick Gwendolyn Historical Dictionary of Mesopotamia United Kingdom p 121 Scarecrow Press 2003 Anadolu Medeniyetleri Muzesi Ankara 975 7523 00 3 Seton Lloyd Ancient Turkey Translation Ender Verinlioglu Tubitak Ankara 1998 978 975 403 084 6 p 18 19 Ekrem Akurgal Anadolu Kultur Tarihi Tubitak Ankara 2000 975 403 107 X p 40 41 About us Nurol Isletme Ve Gayrimenkul A S 17 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Eylul 2024