Kazasker ya da kadıasker, Osmanlı Devleti'nde şeri davalara bakan askeri hakim. Yetkileri arasında kadı, müderris ve din görevlisi atamaları, kadı kararlarını bozma, değiştirme ve yeni kararlar oluşturma gibi maddeler vardır. Yani kadı kararlarına itiraz kazaskerliğe yapılırdı. Yetkilerinin çoğunu 16. yüzyıl'dan itibaren şeyhülislamlığa devretmiştir.
Kazasker Osmanlı devlet yapısında idari bir görev olup, kelime "kadı" ve "asker" kelimelerinin birleşmesinden oluşmaktadır. Kazaskerlerin kıyafeti ilmiye kıyafeti olup, bu mesleğin en yüksek mertebelerinden biridir. Kazaskerler Divan-ı Hümayun'un tabiî azasıydı. Şeyhülislamlar divanda bulununcaya kadar divandaki şeri meseleler, kazaskerler tarafından idare edilirdi. Divan toplantılarında veziriazamın sağında vezirler solunda da kazaskerler yer almaktaydı.
Kazaskerlik 1480 yılına kadar Anadolu Kazaskeri olarak tek bir merkezdeydi. Bu tarihten sonra Rumeli Kazaskeri ve Anadolu Kazaskeri olarak ikiye ayrıldı. Rumeli kazaskeri protokol ve rütbe olarak daha yüksekti. Görevleri divanda şer-i meselelere bakmaktı. Yavuz Sultan Selim'in sonra ise merkezi Diyarbakır olan üçüncü bir kazaskerlik oluşturularak doğu eyaletlerinin kontrolü sağlanmak istenmiştir. Fakat sonrasında bu üçüncü kazaskerlik lağvedildi.
Kazaskerler, 16. yüzyılın ikinci yarısına kadar müderris ve kadıların tayininde sadrazama arz ve delalette bulunurlardı. Sonraları bu görev şeyhülislamlara verildi. Belirli maaşlı müderris ile kaza kadılarının tayinleri ise yine kazaskere bırakılmıştı.
Kazaskerlerin tayinleri, 17. yüzyıla kadar veziriazamların padişahlara arzı ile yapılırdı. Şeyhülislamlar bu tarihten itibaren vezir-i azamların onayıyla, kazaskerlerin tayinlerini padişaha arz etmeye başladı. Kazaskerlerin görev süreleri iki yıl iken, 17. yüzyıldan sonra bir yıla indirildi. Buna ek olarak, kazasker olan biri aynı makama tekrar tayin edilebilirdi. Kazaskerlik Osmanlı Devleti'nin yıkılışına kadar varlığını korudu.Ayrıca bir Divan üyesidir.[]
Kaynakça
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1948), Osmanlı Devletinin Merkez ve Bahriye Teşkilatı, Ankara: Turk Tarih Kurumu Yayınlari (1988 3. Baskı)
Ayrıca bakınız
Osmanlı İmparatorluğu ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Hukuk ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kazasker ya da kadiasker Osmanli Devleti nde seri davalara bakan askeri hakim Yetkileri arasinda kadi muderris ve din gorevlisi atamalari kadi kararlarini bozma degistirme ve yeni kararlar olusturma gibi maddeler vardir Yani kadi kararlarina itiraz kazaskerlige yapilirdi Yetkilerinin cogunu 16 yuzyil dan itibaren seyhulislamliga devretmistir Kazasker Kadilarin Amiri ve Hukumet Azasi Kaptan i Derya Deniz Kuvvetleri Baskumandani Cuhadar Vezir Saraylarinda Dis Hizmet ErbabindanBas Muhzir Sadaret Dairesi Muhafizi Mekke Kadisi Mekke Bas Hakimi Rumeli Kazaskeri Rumelideki Kadilarin Amiri Nakib ul esraf Peygamber Soyundan Olanlarin Basi ve Istanbul Kadisi Istanbul Bas Hakimi Kazasker Osmanli devlet yapisinda idari bir gorev olup kelime kadi ve asker kelimelerinin birlesmesinden olusmaktadir Kazaskerlerin kiyafeti ilmiye kiyafeti olup bu meslegin en yuksek mertebelerinden biridir Kazaskerler Divan i Humayun un tabii azasiydi Seyhulislamlar divanda bulununcaya kadar divandaki seri meseleler kazaskerler tarafindan idare edilirdi Divan toplantilarinda veziriazamin saginda vezirler solunda da kazaskerler yer almaktaydi Kazaskerlik 1480 yilina kadar Anadolu Kazaskeri olarak tek bir merkezdeydi Bu tarihten sonra Rumeli Kazaskeri ve Anadolu Kazaskeri olarak ikiye ayrildi Rumeli kazaskeri protokol ve rutbe olarak daha yuksekti Gorevleri divanda ser i meselelere bakmakti Yavuz Sultan Selim in sonra ise merkezi Diyarbakir olan ucuncu bir kazaskerlik olusturularak dogu eyaletlerinin kontrolu saglanmak istenmistir Fakat sonrasinda bu ucuncu kazaskerlik lagvedildi Kazaskerler 16 yuzyilin ikinci yarisina kadar muderris ve kadilarin tayininde sadrazama arz ve delalette bulunurlardi Sonralari bu gorev seyhulislamlara verildi Belirli maasli muderris ile kaza kadilarinin tayinleri ise yine kazaskere birakilmisti Kazaskerlerin tayinleri 17 yuzyila kadar veziriazamlarin padisahlara arzi ile yapilirdi Seyhulislamlar bu tarihten itibaren vezir i azamlarin onayiyla kazaskerlerin tayinlerini padisaha arz etmeye basladi Kazaskerlerin gorev sureleri iki yil iken 17 yuzyildan sonra bir yila indirildi Buna ek olarak kazasker olan biri ayni makama tekrar tayin edilebilirdi Kazaskerlik Osmanli Devleti nin yikilisina kadar varligini korudu Ayrica bir Divan uyesidir kaynak belirtilmeli KaynakcaUzuncarsili Ismail Hakki 1948 Osmanli Devletinin Merkez ve Bahriye Teskilati Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari 1988 3 Baski ISBN 975 16 0042 1Ayrica bakinizOsmanli toplumu Osmanli Imparatorlugu nda dinOsmanli Imparatorlugu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Hukuk ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz