Keman (veya viyolon), viyola ve viyolonselin de bulunduğu violin ailesinin en yüksek tondan çalan, en küçük üyesidir. Dört teli vardır. Akort sesleri pesten tize sol, re, la ve mi'dir.
Keman | |
---|---|
Keman | |
Türü | Yaylı çalgı |
İlişkili çalgılar | Viyola, Viyolonsel |
Önemli müzisyenler |
Keman yayına arşe denir. Arşede yapay ya da gerçek at kılının yanı sıra ham misina olarak adlandırılan bir madde de kullanılabilir. Ayrıca yayını düzgünleştirmek, kemandan ses çıkmasını sağlamak ve sesi güzelleştirmek amacıyla arşeye reçine adı verilen madde sürülür. Reçine bala benzeyen sarı renkli katı bir maddedir. Ayrıca kemanda perde bulunmaz; çalan kişi kemandaki notayı, kendi müzik kulağına göre bularak çalar.
Almanca geige, Fransızca violon, İngilizce violin, İtalyanca violinodur. Uzunluğu 60 cm'dir. Yayla çalınan telli bir çalgıdır. Notası, ikinci çizgi Sol açkısı ile yazılır. Orkestralarda, genel olarak (Solo, I, II) üç partisi bulunur. Solo ve eşlik görevi verilir (özellikle bir solo çalgıdır). Hiçbir çalgıda olmayan ses rengiyle, çok zengin bir anlatım gücü vardır.
Keman çalmayı öğrenme süresi kişilerde enstrümanın kendi mekanizması, müzik kulağının olup olmaması ve çalma tekniklerinin farkından dolayı değişiklik gösterir. Keman tutuşu, arşe çekişi notaların öğrenilmesi sonrasında basit notalı şarkılar çalınmaya başlanır.
Tarihçe
Orta Doğu'da Bizans, lir adı altında ilkel bir keman çeşidi geliştirmiştir. Günümüzdeki anlamda keman ilk olarak 14. yüzyılda Kuzey İtalya'da ortaya çıktı. Bu dönemden sonra keman Avrupa'da yayıldı. İlk keman yapımcılarının Rebec, Rönesans da Fer tarafından Orta Çağ'da İtalya'da Lira da Braci, Fransa'da Viel adlarıyla kullanılan yaylı çalgıları kemanın atası sayılır. Lavignac, kemanın Oğuz kemençesinden alındığını yazar. Bazı kaynaklarda ise Arapların rebabından geliştirildiği öne sürülmüştür. 16. ve 17. yüzyıldaki keman yapım ustaları , , Giuseppe Guarneru, Antonio Stradivarius kemana son şeklini vermişlerdir. Keman asıl biçimini korumakla birlikte 19. yüzyılda bazı değişikliklere uğradı. Çağdaş kemanda gövde ve sap daha uzun, köprü daha yüksektir.
Çiftlemeler
Birinci keman ile ikinci keman
Renk değişmez dolgunlaşır (çalanların sayısı çoğalırsa, duyuluşu yumuşak bir de tahta çalgı eklenir. Yaylı çalgıların duyuluşu egemen kalır. Fakat biraz dolgunlaşmış olur). Keman ile Viyola: Kemanların birleşmesinden çok farklı bir etki yapmaz. Kemanın rengi egemendir. Dolgun ve yumuşak bir renk sağlanır.
Keman ile viyolonsel
Dolgun bir duyuluş sağlanır. Viyolonselin ses rengi egemendir. Birinci Keman, ikinci Keman, Viyola ve Viyolonsel: Bunların dördünün sesteş olarak çalması, alto ve tenor katında mümkündür. (F) de gayet kuvvetli, (P) de özellikle dolgun ve yumuşak bir renk sağlanır.
Sekizliden çiftleme
Birinci keman ile ikincisi arasında boy farkı, ağırlık farkı ve tel farkı vardır. Bu farklara çok sık rastlanır, özellikle ezgi yüksek soprano seslerinden daha yukarılara çıktığı zaman kullanılır. Çünkü bu katta Mi telinin dolgunluk ve anlatım gücü azalır. Bundan başka, birinci kemanlar ikinci kemanlarla sekizli aşağıdan katlanmazsa, bütün diğer çalgılardan uzakta, yalnız kalır.
Kemanlar
Bu biçim duyuluşu zayıflatır ve küçük orkestrada özellikle belli olur. Buna rağmen bazı durumda ezgi çok incelerde iken ve tahta çalgılarla katlayarak kullanılır.
Keman ile viyola
Buna çok sık rastlanır, özellikle görüntü bakımından birbirlerine benzedikleri için, insanlar boyutlarına bakmadan bu keman diyebilirler.
İki sekizden çiftleme
Birinci Keman, İkinci Keman ve Viyola ya da Birinci Keman, İkinci Keman ve Viyolonsel
Bu biçim geniş ve uzun ezgilerde kullanılır. Özellikle (eb) de yapılır.
Üç ve dört sekizliden çiftleme
Birinci Keman, İkinci Keman, Viyola ve Viyolonsel (Telli Kontrbas)
Bu biçim çok az kullanılır ve soluklu çalgılarla katlanmaz kullanılır.
Dış bağlantılar
- 20. yüzyılın keman konçertant için kompozisyonu hakkında ücretsiz e-kitap (ISBN 978-3-00-047105-6) 28 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kemanın tarihi 20 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Ulusal Müzik Müzesi 9 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Violin 5 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Keman'ın tarihçesi 20 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Keman ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Keman veya viyolon viyola ve viyolonselin de bulundugu violin ailesinin en yuksek tondan calan en kucuk uyesidir Dort teli vardir Akort sesleri pesten tize sol re la ve mi dir KemanKemanTuruYayli calgiIliskili calgilarViyola ViyolonselOnemli muzisyenlerKategoriye bakiniz Keman yayina arse denir Arsede yapay ya da gercek at kilinin yani sira ham misina olarak adlandirilan bir madde de kullanilabilir Ayrica yayini duzgunlestirmek kemandan ses cikmasini saglamak ve sesi guzellestirmek amaciyla arseye recine adi verilen madde surulur Recine bala benzeyen sari renkli kati bir maddedir Ayrica kemanda perde bulunmaz calan kisi kemandaki notayi kendi muzik kulagina gore bularak calar Almanca geige Fransizca violon Ingilizce violin Italyanca violinodur Uzunlugu 60 cm dir Yayla calinan telli bir calgidir Notasi ikinci cizgi Sol ackisi ile yazilir Orkestralarda genel olarak Solo I II uc partisi bulunur Solo ve eslik gorevi verilir ozellikle bir solo calgidir Hicbir calgida olmayan ses rengiyle cok zengin bir anlatim gucu vardir Keman calmayi ogrenme suresi kisilerde enstrumanin kendi mekanizmasi muzik kulaginin olup olmamasi ve calma tekniklerinin farkindan dolayi degisiklik gosterir Keman tutusu arse cekisi notalarin ogrenilmesi sonrasinda basit notali sarkilar calinmaya baslanir TarihceOrta Dogu da Bizans lir adi altinda ilkel bir keman cesidi gelistirmistir Gunumuzdeki anlamda keman ilk olarak 14 yuzyilda Kuzey Italya da ortaya cikti Bu donemden sonra keman Avrupa da yayildi Ilk keman yapimcilarinin Rebec Ronesans da Fer tarafindan Orta Cag da Italya da Lira da Braci Fransa da Viel adlariyla kullanilan yayli calgilari kemanin atasi sayilir Lavignac kemanin Oguz kemencesinden alindigini yazar Bazi kaynaklarda ise Araplarin rebabindan gelistirildigi one surulmustur 16 ve 17 yuzyildaki keman yapim ustalari Giuseppe Guarneru Antonio Stradivarius kemana son seklini vermislerdir Keman asil bicimini korumakla birlikte 19 yuzyilda bazi degisikliklere ugradi Cagdas kemanda govde ve sap daha uzun kopru daha yuksektir CiftlemelerParmaklarin yerlesimiBirinci keman ile ikinci keman Renk degismez dolgunlasir calanlarin sayisi cogalirsa duyulusu yumusak bir de tahta calgi eklenir Yayli calgilarin duyulusu egemen kalir Fakat biraz dolgunlasmis olur Keman ile Viyola Kemanlarin birlesmesinden cok farkli bir etki yapmaz Kemanin rengi egemendir Dolgun ve yumusak bir renk saglanir Keman ile viyolonsel Dolgun bir duyulus saglanir Viyolonselin ses rengi egemendir Birinci Keman ikinci Keman Viyola ve Viyolonsel Bunlarin dordunun sestes olarak calmasi alto ve tenor katinda mumkundur F de gayet kuvvetli P de ozellikle dolgun ve yumusak bir renk saglanir Sekizliden ciftleme Birinci keman ile ikincisi arasinda boy farki agirlik farki ve tel farki vardir Bu farklara cok sik rastlanir ozellikle ezgi yuksek soprano seslerinden daha yukarilara ciktigi zaman kullanilir Cunku bu katta Mi telinin dolgunluk ve anlatim gucu azalir Bundan baska birinci kemanlar ikinci kemanlarla sekizli asagidan katlanmazsa butun diger calgilardan uzakta yalniz kalir Kemanlar Bu bicim duyulusu zayiflatir ve kucuk orkestrada ozellikle belli olur Buna ragmen bazi durumda ezgi cok incelerde iken ve tahta calgilarla katlayarak kullanilir Keman ile viyola Buna cok sik rastlanir ozellikle goruntu bakimindan birbirlerine benzedikleri icin insanlar boyutlarina bakmadan bu keman diyebilirler Iki sekizden ciftleme Birinci Keman Ikinci Keman ve Viyola ya da Birinci Keman Ikinci Keman ve Viyolonsel Bu bicim genis ve uzun ezgilerde kullanilir Ozellikle eb de yapilir Uc ve dort sekizliden ciftleme Birinci Keman Ikinci Keman Viyola ve Viyolonsel Telli Kontrbas Bu bicim cok az kullanilir ve soluklu calgilarla katlanmaz kullanilir Dis baglantilar20 yuzyilin keman koncertant icin kompozisyonu hakkinda ucretsiz e kitap ISBN 978 3 00 047105 6 28 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kemanin tarihi 20 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ulusal Muzik Muzesi 9 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Violin 5 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Keman in tarihcesi 20 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde KaynakcaWikimedia Commons ta Keman ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir