Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Varoş ya da banliyö; bir kentin, şehir merkezinden uzak, genellikle il veya ilçe sınırına yakın dış bölgelerine verilen ad. Genellikle nüfus yoğunluğunun daha düşük olduğu banliyölerde yaşayan halkın çoğu şehrin merkezi bölgelerine gitgel yaparlar. Varoşlar, genellikle anayollar veya demiryolları üzerinde kurulur ve şehir merkezine toplu taşımacılıkla ulaşım sağlarlar. Kenar mahalleler, tüm dünyada şehirlerin etrafında çoğalma eğilimindedir.
Köken bilimi ve adlandırma
Varoş sözcüğü, Macarca város sözcüğünden gelir. Türkçede 16. yüzyılın başından beri kullanımı tespit edilen sözcüğün orijinal anlamı "sur dışı mahalle" olmakla birlikte, 1994 dolaylarında dar gelirli kişilerin yaşadığı mahalle anlamı kazanmıştır.
Banliyö sözcüğü ise Fransızca banlieue sözcüğünden gelir ve kökü Orta Çağ avam Latincesindeki "banleuca" sözcüğüne dayanır. Ban (ferman) ve leuca (3 millik mesafe) sözcüklerinden oluşan bu kavram, şehir merkezinden uzak ancak yine de bir efendinin otoritesine bağlı anlamına gelir. Türkçe kaynaklarda ilk kullanımı 1930'da tespit edilmiştir.
Türkçede bu sözcüklere karşılık olarak yörekent ve dolaylık sözcükleri oluşturulmuştur.[]
Coğrafi dağılım
Gelişmiş ülkelerde varoşlar çoğunlukla durumu orta hâlli olan, orta ve üst katmanlardan kişilerin yaşadığı yerlerdir. Şehrin gürültü ve kirliliğinden kaçan insanların büyük ve rahat bahçeli evlerde yaşadıkları nezih yerleşim birimleridir. 20 ve 21. yüzyılda ulaşım alanında meydana gelen gelişmeler, demiryolu ağlarının gelişmesi, daha fazla kişinin taşıt sahibi olması, şehirlerdeki arazi kısıtlılığı, yeşil alanların yetersizliği gibi nedenler varoşları cazip hâle getirmiştir.
Türkiye'de varoşların durumu ülkenin ekonomik durumuna bağlı olarak çoğunlukla, çoğu gelişmiş devletin tam tersi şekilde gerçekleşmiştir. Şehre oranla kiraların ve diğer giderlerin düşük olduğu, gecekonduların yaygın olduğu varoşlar, alt sosyo-ekonomik düzeyden insanların yaşadığı yerler hâline gelmiştir. Bu nedenle varoş ve banliyö sözcükleri zaman zaman hatalı olarak gecekondu mahallesi anlamında kullanılır.
Fransa'da da banliyöler genellik düşük sosyo-ekonomik düzeyden insanların yaşadığı yerlerdir ancak üst tabaka banliyölere de rastlanır.
ABD'de banliyöler tipik olarak II. Dünya Savaşı sonrası dönemde yapılmıştır ve genellikle:
- Düşük nüfus yoğunluğuna sahiptir.
- Tesis ve kolaylıklar (alışveriş ve ticaret gibi), yürüme mesafesinde değildir.
- Toplu taşıma imkânları gelişmemiştir.
- Genellikle daha düşük suç oranına sahiptir.
- Alışveriş merkezleri, şehir içindeki alışveriş merkezlerine göre daha geniş alanlara ve otomobil parklarına sahiptir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "varoş". Nişanyan Sözlük. 23 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2023.
- ^ "banlieue." 11 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Online Etymology Dictionary
- ^ "banliyö". Nişanyan Sözlük. 23 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Varos ya da banliyo bir kentin sehir merkezinden uzak genellikle il veya ilce sinirina yakin dis bolgelerine verilen ad Genellikle nufus yogunlugunun daha dusuk oldugu banliyolerde yasayan halkin cogu sehrin merkezi bolgelerine gitgel yaparlar Varoslar genellikle anayollar veya demiryollari uzerinde kurulur ve sehir merkezine toplu tasimacilikla ulasim saglarlar Kenar mahalleler tum dunyada sehirlerin etrafinda cogalma egilimindedir San Jose Kaliforniya da bir banliyoKoken bilimi ve adlandirmaVaros sozcugu Macarca varos sozcugunden gelir Turkcede 16 yuzyilin basindan beri kullanimi tespit edilen sozcugun orijinal anlami sur disi mahalle olmakla birlikte 1994 dolaylarinda dar gelirli kisilerin yasadigi mahalle anlami kazanmistir Banliyo sozcugu ise Fransizca banlieue sozcugunden gelir ve koku Orta Cag avam Latincesindeki banleuca sozcugune dayanir Ban ferman ve leuca 3 millik mesafe sozcuklerinden olusan bu kavram sehir merkezinden uzak ancak yine de bir efendinin otoritesine bagli anlamina gelir Turkce kaynaklarda ilk kullanimi 1930 da tespit edilmistir Turkcede bu sozcuklere karsilik olarak yorekent ve dolaylik sozcukleri olusturulmustur kaynak belirtilmeli Cografi dagilimGelismis ulkelerde varoslar cogunlukla durumu orta halli olan orta ve ust katmanlardan kisilerin yasadigi yerlerdir Sehrin gurultu ve kirliliginden kacan insanlarin buyuk ve rahat bahceli evlerde yasadiklari nezih yerlesim birimleridir 20 ve 21 yuzyilda ulasim alaninda meydana gelen gelismeler demiryolu aglarinin gelismesi daha fazla kisinin tasit sahibi olmasi sehirlerdeki arazi kisitliligi yesil alanlarin yetersizligi gibi nedenler varoslari cazip hale getirmistir Turkiye de varoslarin durumu ulkenin ekonomik durumuna bagli olarak cogunlukla cogu gelismis devletin tam tersi sekilde gerceklesmistir Sehre oranla kiralarin ve diger giderlerin dusuk oldugu gecekondularin yaygin oldugu varoslar alt sosyo ekonomik duzeyden insanlarin yasadigi yerler haline gelmistir Bu nedenle varos ve banliyo sozcukleri zaman zaman hatali olarak gecekondu mahallesi anlaminda kullanilir Fransa da da banliyoler genellik dusuk sosyo ekonomik duzeyden insanlarin yasadigi yerlerdir ancak ust tabaka banliyolere de rastlanir ABD de banliyoler tipik olarak II Dunya Savasi sonrasi donemde yapilmistir ve genellikle Dusuk nufus yogunluguna sahiptir Tesis ve kolayliklar alisveris ve ticaret gibi yurume mesafesinde degildir Toplu tasima imkanlari gelismemistir Genellikle daha dusuk suc oranina sahiptir Alisveris merkezleri sehir icindeki alisveris merkezlerine gore daha genis alanlara ve otomobil parklarina sahiptir Ayrica bakinizUydu kent GecekonduKaynakca varos Nisanyan Sozluk 23 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2023 banlieue 11 Agustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Online Etymology Dictionary banliyo Nisanyan Sozluk 23 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2023