Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kenya Cumhuriyeti devlet başkanı (Svahili: Rais wa Jamhuri ya Kenya), Afrika ülkesi Kenya Cumhuriyeti'nin devlet başkanı ve hükûmet başkanıdır. Devlet başkanı aynı zamanda Kenya hükûmetinin yürütme organının da başıdır.
Tarihçe
Kenya'nın bağımsızlık öncesi anayasası, Afrika'daki eski Britanya kolonileri için kullanılan standart "Lancaster House taslağına" dayanmaktaydı. Anayasa'da erken süreçte değişikliklere tabi tutularak 1969 yılında değiştirildi.
Bağımsızlık Anayasası uyarınca, ülkenin devlet başkanı olan Britanya hükûmdarı Kraliçe II. Elizabeth yerel olarak hükûmetin başı olan Kenya Genel Valisi tarafından temsil edilmekteydi. 1964'te, ülkenin Britanya'dan bağımsızlığını kazanmasından bir yıl sonra, 1963 Anayasası değiştirilerek ülkenin rejimi cumhuriyet olarak güncellendi. Ülkenin devlet başkanı uzun bir süre hem devlet başkanı hem de hükûmet başkanı olarak görev yaptı.
Kenya'nın bağımsızlıktan bu yana toplam 5 kişi devlet başkanlığı makamına geldi: Jomo Kenyatta, Daniel arap Moi, Mwai Kibaki, Uhuru Kenyatta ve son olarak 13 Eylül 2022'de göreve başlayan William Ruto. Daniel arap Moi, güncel olarak toplamda 24 yıl görev yaparak, ülkenin en uzun süre görev yapan devlet başkanı konumundadır.
Nitelikler ve göreve seçim
Mevcut Anayasa'ya göre, bir kişinin devlet başkanı seçilmek istenmesi halinde aşağıdaki şartların sağlanması gerekmektedir:
- Doğuştan Kenya vatandaşı olmalı;
- Milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmalıdır;
- Bir siyasi parti tarafından devlet başkanı adayı olarak aday gösterilmiş olması veya bağımsız aday olabilmesi
- İlgili kişi, ülkenin 47 ilçesinin çoğunluğunun her birinden iki binden fazla seçmen tarafından aday gösterilmiş olmalıdır.
Bir aday, yabancı bir devlete bağlılığı bulunduğunda veya herhangi bir sıfatla yabancı ülke hükûmeti için kamu görevlisi olarak çalışıyorsa, devlet başkanlığı adaylığından diskalifiye edilmektedir. İkinci dönem için aday olması halinde, görevdeki Cumhurbaşkanı için 'kamu görevlisi' olma durumu geçerli değildir.
Devlet başkanı beş yılda bir ağustos ayında yapılan genel seçimlerde halk oylamasıyla seçilir. Bir başkan adayının kazanan ilan edilebilmesi için aşağıdakilere sahip olması gerekir:
- Seçimde kullanılan toplam oyların yarısından fazlası; ve
- Ülkedeki 47 ilçenin yarısından fazlasında oyların en az %25'i kullanıldı.
Kenya Devlet Başkanının resmî ikametgâhı Nairobi Devlet Evi'dir.
Başkanın eşi Kenya'nın First Lady'si olarak anılır.
Görev süresi
Bir devlet başkanı, yemin ettiği tarihten itibaren her biri beşer yıl olmak üzere iki dönem üst üste görev yapma hakkına sahiptir.
Görev ve sorumluluklar
Kenya Anayasası'nda da belirtildiği üzere devlet başkanının görevleri şu şekildedir:
- Ülkenin devlet ve hükûmet başkanıdır.
- Ülkenin yürütme yetkisini kullanır.
- Ülkenin ordusu olan Kenya Savunma Kuvvetleri'nin Başkomutanıdır .
- Ülkenin Milli Güvenlik Kurulu başkanıdır.
- Ulusal birliğin sembolüdür.
Devlet başkanın sorumlulukları şu şekilde özetlenebilir:
- Her yeni seçilen Parlamentoya hitap etmekten ve ulusal değer ve yönetişim konularında özel parlamento oturumlarına bir kez rapor vermekten sorumludur.
- Ülkenin Kabine Sekreterleri, Başsavcı, Baş Sekreterler, diplomatik ve konsolosluk temsilcileri ve Anayasanın söz konusu yetkiyi verdiği diğer kamu görevlileri üzerinde parlamentonun onayı ile aday gösterme ve atama yetkisine sahiptir.
- Kabine toplantılarının başkanıdır ve çeşitli bakanlıklarda ve devlet dairelerinde operasyonların yürütülmesini denetler.
- Başkan ayrıca Anayasanın izin verdiği diğer yürütme işlevlerini de üstlenebilir.
- Başkan ayrıca merhamet yetkisini kullanır, bunun üzerine başkan bir suçtan hüküm giymiş bir kişiyi affedebilir.
Devlet başkan olarak görev yapan bir kişi, Kenya'nın dokunulmazlığı yasaklayan hükümlerle taraf olduğu anlaşmalar kapsamındaki suçlar hariç olmak üzere, tam dokunulmazlığa sahiptir.
Devlet başkanları listesi
Başkanlık forsları
-
![image]()
Kenya'nın İlk Başkanlık Standardı (1963–1970) -
![image]()
Jomo Kenyatta Başkanlık Standardı (1963–1978) -
![image]()
Daniel Arap Moi'nin Cumhurbaşkanlığı Standardı (1978–2002) -
![image]()
Mwai Kibaki Başkanlık Standardı (2002-2013) -
![image]()
Uhuru Kenyatta Başkanlık Standardı (2013-2022) -
![image]()
William Ruto'nun Başkanlık Standardı (2022–)
Kaynakça
- ^ . www.klrc.go.ke. 3 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020.
- ^ . www.klrc.go.ke. 7 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020.
- ^ . www.klrc.go.ke. 11 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020.
- ^ . www.klrc.go.ke. 7 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020.
Dış bağlantılar
- Resmî site
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kenya Cumhuriyeti devlet baskani Svahili Rais wa Jamhuri ya Kenya Afrika ulkesi Kenya Cumhuriyeti nin devlet baskani ve hukumet baskanidir Devlet baskani ayni zamanda Kenya hukumetinin yurutme organinin da basidir TarihceKenya nin bagimsizlik oncesi anayasasi Afrika daki eski Britanya kolonileri icin kullanilan standart Lancaster House taslagina dayanmaktaydi Anayasa da erken surecte degisikliklere tabi tutularak 1969 yilinda degistirildi Bagimsizlik Anayasasi uyarinca ulkenin devlet baskani olan Britanya hukumdari Kralice II Elizabeth yerel olarak hukumetin basi olan Kenya Genel Valisi tarafindan temsil edilmekteydi 1964 te ulkenin Britanya dan bagimsizligini kazanmasindan bir yil sonra 1963 Anayasasi degistirilerek ulkenin rejimi cumhuriyet olarak guncellendi Ulkenin devlet baskani uzun bir sure hem devlet baskani hem de hukumet baskani olarak gorev yapti Kenya nin bagimsizliktan bu yana toplam 5 kisi devlet baskanligi makamina geldi Jomo Kenyatta Daniel arap Moi Mwai Kibaki Uhuru Kenyatta ve son olarak 13 Eylul 2022 de goreve baslayan William Ruto Daniel arap Moi guncel olarak toplamda 24 yil gorev yaparak ulkenin en uzun sure gorev yapan devlet baskani konumundadir Nitelikler ve goreve secimMevcut Anayasa ya gore bir kisinin devlet baskani secilmek istenmesi halinde asagidaki sartlarin saglanmasi gerekmektedir Dogustan Kenya vatandasi olmali Milletvekili secilme yeterliligine sahip olmalidir Bir siyasi parti tarafindan devlet baskani adayi olarak aday gosterilmis olmasi veya bagimsiz aday olabilmesi Ilgili kisi ulkenin 47 ilcesinin cogunlugunun her birinden iki binden fazla secmen tarafindan aday gosterilmis olmalidir Bir aday yabanci bir devlete bagliligi bulundugunda veya herhangi bir sifatla yabanci ulke hukumeti icin kamu gorevlisi olarak calisiyorsa devlet baskanligi adayligindan diskalifiye edilmektedir Ikinci donem icin aday olmasi halinde gorevdeki Cumhurbaskani icin kamu gorevlisi olma durumu gecerli degildir Devlet baskani bes yilda bir agustos ayinda yapilan genel secimlerde halk oylamasiyla secilir Bir baskan adayinin kazanan ilan edilebilmesi icin asagidakilere sahip olmasi gerekir Secimde kullanilan toplam oylarin yarisindan fazlasi ve Ulkedeki 47 ilcenin yarisindan fazlasinda oylarin en az 25 i kullanildi Kenya Devlet Baskaninin resmi ikametgahi Nairobi Devlet Evi dir Baskanin esi Kenya nin First Lady si olarak anilir Gorev suresiBir devlet baskani yemin ettigi tarihten itibaren her biri beser yil olmak uzere iki donem ust uste gorev yapma hakkina sahiptir Gorev ve sorumluluklarKenya Anayasasi nda da belirtildigi uzere devlet baskaninin gorevleri su sekildedir Ulkenin devlet ve hukumet baskanidir Ulkenin yurutme yetkisini kullanir Ulkenin ordusu olan Kenya Savunma Kuvvetleri nin Baskomutanidir Ulkenin Milli Guvenlik Kurulu baskanidir Ulusal birligin semboludur Devlet baskanin sorumluluklari su sekilde ozetlenebilir Her yeni secilen Parlamentoya hitap etmekten ve ulusal deger ve yonetisim konularinda ozel parlamento oturumlarina bir kez rapor vermekten sorumludur Ulkenin Kabine Sekreterleri Bassavci Bas Sekreterler diplomatik ve konsolosluk temsilcileri ve Anayasanin soz konusu yetkiyi verdigi diger kamu gorevlileri uzerinde parlamentonun onayi ile aday gosterme ve atama yetkisine sahiptir Kabine toplantilarinin baskanidir ve cesitli bakanliklarda ve devlet dairelerinde operasyonlarin yurutulmesini denetler Baskan ayrica Anayasanin izin verdigi diger yurutme islevlerini de ustlenebilir Baskan ayrica merhamet yetkisini kullanir bunun uzerine baskan bir suctan hukum giymis bir kisiyi affedebilir Devlet baskan olarak gorev yapan bir kisi Kenya nin dokunulmazligi yasaklayan hukumlerle taraf oldugu anlasmalar kapsamindaki suclar haric olmak uzere tam dokunulmazliga sahiptir Devlet baskanlari listesiBaskanlik forslariKenya nin Ilk Baskanlik Standardi 1963 1970 Jomo Kenyatta Baskanlik Standardi 1963 1978 Daniel Arap Moi nin Cumhurbaskanligi Standardi 1978 2002 Mwai Kibaki Baskanlik Standardi 2002 2013 Uhuru Kenyatta Baskanlik Standardi 2013 2022 William Ruto nun Baskanlik Standardi 2022 Kaynakca www klrc go ke 3 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mayis 2020 www klrc go ke 7 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mayis 2020 www klrc go ke 11 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mayis 2020 www klrc go ke 7 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mayis 2020 Dis baglantilarResmi site