Kikkuli, Hurrice "Mitanni ülkesinin usta at terbiyecisi [assussanni]" (LÚA-AŠ-ŠU-UŠ-ŠA-AN-NI ŠA KUR URUMI-IT-TA-AN-NI) ve Hitit Yeni Krallığı'na (yaklaşık ) tarihlenen, esas olarak Hitit dilinde (rakamlar ve alıntı sözcüklerde görüldüğü üzere Eski Hint-Aryan dilinde) yazılmış bir savaş arabası eğitim metninin yazarıydı. Metin, hem bir Hint-Avrupa dili olan Hititçe'nin, Hurrice'nin gelişimi hakkında verdiği bilgiler hem de içeriği açısından dikkate değerdir. Metin, 1906 ve 1907 yıllarında Boğazkale ve Ḫattuša'da yapılan kazılarda bulunan çivi yazılı tabletler üzerine yazılmıştır.
İçerik ve etki
"Mitanni ülkesinin usta at terbiyecisi Kikkuli böyle konuşuyor" (UM.MA Ki-ik-ku-li LÚA-AŠ-ŠU-UŠ-ŠA-AN-NI ŠA KUR URUMI-IT-TA-AN-NI).
Kikkuli'nin metni böyle başlar. Metin, 214 gün boyunca Hitit savaş atlarının kondisyonlanması (egzersiz ve beslenme) için eksiksiz bir reçete içermektedir.
Kikkuli Metni atın eğitimini değil, yalnızca kondisyonunu ele almaktadır. Mitanniler at eğitiminde lider olarak kabul edilmişlerdir ve Kikkuli'den öğrendikleri at eğitim tekniklerinin bir sonucu olarak Hitit savaş arabacıları bugün Türkiye, Suriye, Lübnan ve Kuzey Irak olan bölgede bir imparatorluk kurmuşlardır. Şaşırtıcı bir şekilde bu rejim, günümüzde at yarışçıları, dayanıklılık binicileri ve diğerleri tarafından çok başarılı bir şekilde kullanılan ve ilkeleri ancak son 30 yılda at sporları tıbbı araştırmacıları tarafından incelenen tekniklere benzer "aralıklı antrenman" tekniklerini kullanmıştır. Kikkuli programı, ilerleme ilkesi, pik yükleme sistemleri, elektrolit replasman teorisi, antrenmanı, aralıklar ve tekrarlar gibi modern fikirlerle karşılaştırılabilir "spor hekimliği" tekniklerini içeriyordu. Yüksek oranda yavaş kasılan kas liflerine sahip atlara yönelikti.
Modern geleneksel ("aralıklı" eğitimin aksine) eğitimde olduğu gibi, Kikkuli atları da günde en az üç kez ahırda tutulur, ovulur, ılık suyla yıkanır ve yulaf, arpa ve samanla beslenirdi. Geleneksel at eğitiminden farklı olarak, atlar ısınma dönemlerine tabi tutulurdu. Ayrıca, her dörtnal örneği, atı kısmen rahatlatmak için ara duraklamalar içeriyordu ve eğitim ilerledikçe antrenmanlar dörtnalda aralıklar içeriyordu. Bu, modern zamanlarda kullandığımız Aralıklı eğitimle aynı seviyededir. Bununla birlikte, Kikkuli atları bir arabaya koşmak yerine tırıs ve dörtnal yürüyüşlerinde uzun süreler boyunca yönlendirmiştir.
1991 ve 1992 yılları arasında, o zamanlar Avustralya'da bulunan 'nden Dr. A. Nyland, Arap atları ile metinde belirtilen 7 aylık süre boyunca tüm Kikkuli Metninin deneysel kopyasını gerçekleştirmiştir. Sonuçlar, Nyland'ın Kikkuli'nin yöntemlerinin bazı yönlerden modern benzerlerinden daha üstün olduğunu iddia ettiği "The Kikkuli Method of Horse Fitness Training" adlı kitapta yayınlanmıştır.
Yaşayan metinler
- CTH 284, en iyi korunmuş, Geç Hitit kopyası. (MÖ 13. yüzyıl)
- CTH 285, ritüel girişli çağdaş Orta Hitit kopyası.
- CTH 286, çağdaş Orta Hitit kopyası.
CTH 284 iyi korunmuş dört tabletten ya da toplam 1080 satırdan oluşmaktadır. Metin, Mitanni (Hint-Aryan) dilinden ödünç aldığı kelimelerle dikkat çekmektedir, örneğin aika-, tera-, panza-, satta-, nāwa-wartanna ("bir, üç, beş, yedi, dokuz aralık", Kikkuli'nin belirli Mitanni kavramlarını Hitit diline aktarmakta zorluk çektiği anlaşılmaktadır, çünkü sık sık kendi dilinde "Aralıklar" gibi bir terim verdikten sonra "bunun anlamı. ." diyerek Hititçe açıklamıştır. Alternatif bir açıklama da, risalenin yazıldığı dönemde bu terimlerin artık genel kullanımda olmadığı, ancak gelenekten dolayı kullanıldığı ve bu nedenle bir haşiyeye ihtiyaç duyulduğudur.
Ayrıca bakınız
Kaynaklar
- ^ The Kikkuli Text, Lines 1-4
- ^ Dr A. Nyland, The Kikkuli Method of Horse Training, Revised Edition, 2009, Maryannu Press, Sydney, p. 9.
- ^ Nyland, passim.
- ^ Nyland, pp. 11–17.
- ^ Nyland, p. 10.
- ^ Cantrell, Deborah O’Daniel. "1. Introduction". The Horsemen of Israel: Horses and Chariotry in Monarchic Israel, University Park, USA: Penn State University Press, 2021, pp. 1-10
- ^ Nyland, p. 38.
- ^ Nyland, pp. 119–130.
- ^ Nyland p. 40.
- ^ Nyland pp. 24-27.
- ^ Nyland, pp. 1–144.
- ^ "intervals" after Dr A. Nyland, The Kikkuli Method of Horse Training, 1993, Kikkuli Research, Armidale, p. 34.
- ^ Nyland, p. 11.
- ^ Drews, Robert. "Chapter Seven: PIE Speakers and the Beginnings of Chariot Warfare". The Coming of the Greeks: Indo-European Conquests in the Aegean and the Near East, Princeton: Princeton University Press, 2018, pp. 136-157
Literatür
- A. Kammenhuber, Hippologia hethitica (1962)
- E. Masson, L’art de soigner et d’entrainer les chevaux, texte Hittite du maitre écuyer Kikkuli (Lausanne: Favre, 1998) 43–108
- Ann Nyland, The Kikkuli Method of Horse Training, Kikkuli Research, Armidale, 1993.
- Ann Nyland, The Kikkuli Method of Horse Training: 2009 Revised Edition, Maryannu Press, Sydney, 2009.
- Peter Raulwing, "Zur etymologischen Beurteilung der Berufsbezeichnung assussanni des Pferdetrainers Kikkuli von Mittani", Anreiter et al. (eds.), Man and the Animal World, Studies in Archaeozoology, Archaeology, Anthropology and Paleolinguistics in memoriam S. Bökönyi, Budapest (1996), 1-57. (Almanca)
- Raulwing, Peter. 2005. The Kikkuli text: Hittite training instructions for chariot horses in the second half of the 2nd millennium B.C. and their interdisciplinary context. Les équidés dans le monde méditerranéen antique: Actes du colloque organisé References 1029 par l’École française d’Athènes, le Centre Camille Jullian, et l’UMR 5140 du CNRS, Athènes, 26–28 Novembre 2003, ed. by Armelle Gardeisen, 61–75. Lattes: Association pour le développement de l’archéologie en Languedoc-Rousillon.
- Frank Starke, Ausbildung und Training von Streitwagenpferden, eine hippologisch orientierte Interpretation des Kikkuli-Textes, 41 (1995). (Almanca)
Dış kaynaklar
- Wayback machine:
- Raulwing, Peter (2009). The Kikkuli Text. Hittite Training Instructions for Chariot Horses in the Second Half of the 2nd Millennium B.C. and Their Interdisciplinary Context
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kikkuli Hurrice Mitanni ulkesinin usta at terbiyecisi assussanni LUA AS SU US SA AN NI SA KUR URUMI IT TA AN NI ve Hitit Yeni Kralligi na yaklasik tarihlenen esas olarak Hitit dilinde rakamlar ve alinti sozcuklerde goruldugu uzere Eski Hint Aryan dilinde yazilmis bir savas arabasi egitim metninin yazariydi Metin hem bir Hint Avrupa dili olan Hititce nin Hurrice nin gelisimi hakkinda verdigi bilgiler hem de icerigi acisindan dikkate degerdir Metin 1906 ve 1907 yillarinda Bogazkale ve Ḫattusa da yapilan kazilarda bulunan civi yazili tabletler uzerine yazilmistir Kikkuli metni Kil tablet savas arabasi atlari icin bir egitim programi 1909 da satin alinmis kaynagi bilinmiyor MO 14 yuzyil Vorderasiatisches Muzesi Berlin VAT 6693 Icerik ve etki Mitanni ulkesinin usta at terbiyecisi Kikkuli boyle konusuyor UM MA Ki ik ku li LUA AS SU US SA AN NI SA KUR URUMI IT TA AN NI Kikkuli nin metni boyle baslar Metin 214 gun boyunca Hitit savas atlarinin kondisyonlanmasi egzersiz ve beslenme icin eksiksiz bir recete icermektedir Kikkuli Metni atin egitimini degil yalnizca kondisyonunu ele almaktadir Mitanniler at egitiminde lider olarak kabul edilmislerdir ve Kikkuli den ogrendikleri at egitim tekniklerinin bir sonucu olarak Hitit savas arabacilari bugun Turkiye Suriye Lubnan ve Kuzey Irak olan bolgede bir imparatorluk kurmuslardir Sasirtici bir sekilde bu rejim gunumuzde at yariscilari dayaniklilik binicileri ve digerleri tarafindan cok basarili bir sekilde kullanilan ve ilkeleri ancak son 30 yilda at sporlari tibbi arastirmacilari tarafindan incelenen tekniklere benzer aralikli antrenman tekniklerini kullanmistir Kikkuli programi ilerleme ilkesi pik yukleme sistemleri elektrolit replasman teorisi antrenmani araliklar ve tekrarlar gibi modern fikirlerle karsilastirilabilir spor hekimligi tekniklerini iceriyordu Yuksek oranda yavas kasilan kas liflerine sahip atlara yonelikti Modern geleneksel aralikli egitimin aksine egitimde oldugu gibi Kikkuli atlari da gunde en az uc kez ahirda tutulur ovulur ilik suyla yikanir ve yulaf arpa ve samanla beslenirdi Geleneksel at egitiminden farkli olarak atlar isinma donemlerine tabi tutulurdu Ayrica her dortnal ornegi ati kismen rahatlatmak icin ara duraklamalar iceriyordu ve egitim ilerledikce antrenmanlar dortnalda araliklar iceriyordu Bu modern zamanlarda kullandigimiz Aralikli egitimle ayni seviyededir Bununla birlikte Kikkuli atlari bir arabaya kosmak yerine tiris ve dortnal yuruyuslerinde uzun sureler boyunca yonlendirmistir 1991 ve 1992 yillari arasinda o zamanlar Avustralya da bulunan nden Dr A Nyland Arap atlari ile metinde belirtilen 7 aylik sure boyunca tum Kikkuli Metninin deneysel kopyasini gerceklestirmistir Sonuclar Nyland in Kikkuli nin yontemlerinin bazi yonlerden modern benzerlerinden daha ustun oldugunu iddia ettigi The Kikkuli Method of Horse Fitness Training adli kitapta yayinlanmistir Yasayan metinlerCTH 284 en iyi korunmus Gec Hitit kopyasi MO 13 yuzyil CTH 285 rituel girisli cagdas Orta Hitit kopyasi CTH 286 cagdas Orta Hitit kopyasi CTH 284 iyi korunmus dort tabletten ya da toplam 1080 satirdan olusmaktadir Metin Mitanni Hint Aryan dilinden odunc aldigi kelimelerle dikkat cekmektedir ornegin aika tera panza satta nawa wartanna bir uc bes yedi dokuz aralik Kikkuli nin belirli Mitanni kavramlarini Hitit diline aktarmakta zorluk cektigi anlasilmaktadir cunku sik sik kendi dilinde Araliklar gibi bir terim verdikten sonra bunun anlami diyerek Hititce aciklamistir Alternatif bir aciklama da risalenin yazildigi donemde bu terimlerin artik genel kullanimda olmadigi ancak gelenekten dolayi kullanildigi ve bu nedenle bir hasiyeye ihtiyac duyuldugudur Ayrica bakinizAmarna mektuplariKaynaklar The Kikkuli Text Lines 1 4 Dr A Nyland The Kikkuli Method of Horse Training Revised Edition 2009 Maryannu Press Sydney p 9 Nyland passim Nyland pp 11 17 Nyland p 10 Cantrell Deborah O Daniel 1 Introduction The Horsemen of Israel Horses and Chariotry in Monarchic Israel University Park USA Penn State University Press 2021 pp 1 10 Nyland p 38 Nyland pp 119 130 Nyland p 40 Nyland pp 24 27 Nyland pp 1 144 intervals after Dr A Nyland The Kikkuli Method of Horse Training 1993 Kikkuli Research Armidale p 34 Nyland p 11 Drews Robert Chapter Seven PIE Speakers and the Beginnings of Chariot Warfare The Coming of the Greeks Indo European Conquests in the Aegean and the Near East Princeton Princeton University Press 2018 pp 136 157LiteraturA Kammenhuber Hippologia hethitica 1962 ISBN 9783447004978 E Masson L art de soigner et d entrainer les chevaux texte Hittite du maitre ecuyer Kikkuli Lausanne Favre 1998 43 108 Ann Nyland The Kikkuli Method of Horse Training Kikkuli Research Armidale 1993 ISBN 9780646131603 Ann Nyland The Kikkuli Method of Horse Training 2009 Revised Edition Maryannu Press Sydney 2009 ISBN 9780980443073 Peter Raulwing Zur etymologischen Beurteilung der Berufsbezeichnung assussanni des Pferdetrainers Kikkuli von Mittani Anreiter et al eds Man and the Animal World Studies in Archaeozoology Archaeology Anthropology and Paleolinguistics in memoriam S Bokonyi Budapest 1996 1 57 Almanca Raulwing Peter 2005 The Kikkuli text Hittite training instructions for chariot horses in the second half of the 2nd millennium B C and their interdisciplinary context Les equides dans le monde mediterraneen antique Actes du colloque organise References 1029 par l Ecole francaise d Athenes le Centre Camille Jullian et l UMR 5140 du CNRS Athenes 26 28 Novembre 2003 ed by Armelle Gardeisen 61 75 Lattes Association pour le developpement de l archeologie en Languedoc Rousillon Frank Starke Ausbildung und Training von Streitwagenpferden eine hippologisch orientierte Interpretation des Kikkuli Textes 41 1995 Almanca Dis kaynaklarWayback machine Raulwing Peter 2009 The Kikkuli Text Hittite Training Instructions for Chariot Horses in the Second Half of the 2nd Millennium B C and Their Interdisciplinary Context