Kolot peyniri, Türkiye kökenli, muhlama yapımında kullanılan ve yağsız sütten üretilen bir peynir çeşidi. Peynir, genellikle Trabzon, Rize ve Bayburt illerinde üretilir.
Etimoloji ve isimlendirme
Kolot ve türevleri, Anadolu ağızlarında "kısa" anlamında kullanılmaktadır. Sevan Nişanyan, adlı eserinde sözcüğün "kısa boylu, bodur, cüce" anlamındaki golod olarak 17. yüzyıl Ermenice kullanımına atıfta bulunmuştur, ancak türemiş olduğu iddia edilen Arapça qlt köküne ait yeterli kanıt olmadığını belirtmiştir. Nişanyan, ismin Süryanice'de yer alan ve "kısmak, daraltmak" anlamındaki qlt kökünden türemiş olabileceğini, ancak bu durumun da kesin olmadığını öne sürmüştür.
Karadeniz Bölgesi'nde yer alan çeşitli yerlerde peynir Kolete, Koleti ve Golot gibi isimlerle de bilinmektedir.
Üretim
Kolot üretimi, inek veya koyun sütünün sağıldıktan sonra filtre edilmesi ile başlar. Daha sonra süt krema ayırma makinesine alınır ve içerisindeki yağ uzaklaştırılır. Elde edilen yağı alınmış süt bir gün boyunca metal kaplarda bekletilir. Sonraki gün bekletilmiş süt, aynı işlemlerden geçmiş ancak bekletilmemiş yeni süt ile karıştırılır ve peynir mayası eklenerek 30 C'de 1-1.5 saat pıhtılaşmaya bırakılır. Oluşan süt pıhtısı daha sonra bir içinde toplanarak 10-12 saat boyunca peynir altı suyunu bırakarak süzülür.
Bu işlemle 14 kg kreması alınmış sütten 1 kg çiğ peynir üretilebilir. Oluşan bu çiğ peynir kolotun ana maddesini oluşturur. Bu peynirler kolot üreticileri tarafından köylülerden satın alınır ve işlenirler. İşleme işlemi çiğ peynirlerin küçük par.alara bölünmesi ve 3 gün boyunca hava sıcaklığında fermente edilmesi ile başlar. Daha sonra bu parçalar Kaşar üretimine benzer şekilde 80-90 C'lik bir tuzlu su çözeltisi içerisinde 2-4 dakika kadar kaynatılırlar. Kaynamış peynir istenilen kıvama gelinceye kadar yoğrulur ve 1-1.5 kilogramlık parçalara bölünür.
Daha sonra düz bir yüzeye konan kolot, kendiliğinden yüzeye yayılarak dairesel şeklini alır. 1-2 gün süren olgunlaştırma sürecinden sonra ürün satışa hazır hale gelir. Eğer peynir saklanacak ise "kurun" adı verilen tahta fıçılar içerisinde, üzerine tuz eklenerek bekletilir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kolot peyniri Turkiye kokenli muhlama yapiminda kullanilan ve yagsiz sutten uretilen bir peynir cesidi Peynir genellikle Trabzon Rize ve Bayburt illerinde uretilir Trabzon Kolot peyniriKolot sepet ve dil peynirleriEtimoloji ve isimlendirmeKolot ve turevleri Anadolu agizlarinda kisa anlaminda kullanilmaktadir Sevan Nisanyan adli eserinde sozcugun kisa boylu bodur cuce anlamindaki golod olarak 17 yuzyil Ermenice kullanimina atifta bulunmustur ancak turemis oldugu iddia edilen Arapca qlt kokune ait yeterli kanit olmadigini belirtmistir Nisanyan ismin Suryanice de yer alan ve kismak daraltmak anlamindaki qlt kokunden turemis olabilecegini ancak bu durumun da kesin olmadigini one surmustur Karadeniz Bolgesi nde yer alan cesitli yerlerde peynir Kolete Koleti ve Golot gibi isimlerle de bilinmektedir UretimKolot uretimi inek veya koyun sutunun sagildiktan sonra filtre edilmesi ile baslar Daha sonra sut krema ayirma makinesine alinir ve icerisindeki yag uzaklastirilir Elde edilen yagi alinmis sut bir gun boyunca metal kaplarda bekletilir Sonraki gun bekletilmis sut ayni islemlerden gecmis ancak bekletilmemis yeni sut ile karistirilir ve peynir mayasi eklenerek 30 C de 1 1 5 saat pihtilasmaya birakilir Olusan sut pihtisi daha sonra bir icinde toplanarak 10 12 saat boyunca peynir alti suyunu birakarak suzulur Bu islemle 14 kg kremasi alinmis sutten 1 kg cig peynir uretilebilir Olusan bu cig peynir kolotun ana maddesini olusturur Bu peynirler kolot ureticileri tarafindan koylulerden satin alinir ve islenirler Isleme islemi cig peynirlerin kucuk par alara bolunmesi ve 3 gun boyunca hava sicakliginda fermente edilmesi ile baslar Daha sonra bu parcalar Kasar uretimine benzer sekilde 80 90 C lik bir tuzlu su cozeltisi icerisinde 2 4 dakika kadar kaynatilirlar Kaynamis peynir istenilen kivama gelinceye kadar yogrulur ve 1 1 5 kilogramlik parcalara bolunur Daha sonra duz bir yuzeye konan kolot kendiliginden yuzeye yayilarak dairesel seklini alir 1 2 gun suren olgunlastirma surecinden sonra urun satisa hazir hale gelir Eger peynir saklanacak ise kurun adi verilen tahta ficilar icerisinde uzerine tuz eklenerek bekletilir Ayrica bakinizKolot eritme peynirKaynakca a b c d e Oluk Celile Aylin Karaca Oya Berkay 30 Ocak 2020 Traditional Cheeses from Selected Regions in Asia Europe and South America Ingilizce Bentham Science Publishers ISBN 978 981 14 3235 4 Nisanyan Sevan 17 Mart 2014 Agir Kitap Ingilizce Propaganda Yayinlari ISBN 978 1 927893 34 0