Koltuk davulu (ya da Koltuk altı davulu), tek taraflı çıplak elle çalınan çift başlı halk davuludur. Ermenistan, Türkiye, İran Azerbaycanlıları, AzerbaycanGürcistan ve diğer Kafkasya bölgelerinde kullanılmaktadır. Çalındığı bölgeye göre farklı isimlerle anılmaktadır. Koltuk davulumembranofonu, Hindistan'daki dhol ve nakkareden farklıdır.
Koltuk davulu | |
---|---|
Natiq Shirinov Eurovision 2012'de | |
İlişkili çalgılar | Perküsyon (Membranofon) |
Ermenistan'da dhol
Dhol, Kilikya, Ermeni Krallığı döneminden beri Ermenistan'da ve aynı zamanda Ermeni tarihi boyunca sürekli olarak çalınan ortak bir halk çalgısıdır. Dhol sopalarla, tokalarla veya ellerin avuç içi ve parmaklarla çalınabilmektedir. Bir zamanlar askeri seferler sırasında kullanılan dhol, günümüzde folklorik üçlülerde (dholu tamamlayan düdük ve zurna ile birlikte) ve orkestrada çalınmaktadır.
Ermeni Yaylaları binlerce yıldır Ermenilere ev sahipliği yapmaktadır, bu nedenle İpek Yolu üzerindeki Ermeni tüccarların çalgıyı Hindistan'dan getirdiklerine ya da çalgının Hindistan'a bu bölgeden götürüldüğüne inanılmaktadır.[][]
Türkiye'de nakkare
Nakkare (koltuk davulu da denir) bir Türk halk davulu veya vurmalı çalgısıdır. Kol altına yerleştirilir ve el ile çalınır. Normal tamburlara göre daha uzundur ve çapı daha küçüktür.
Gürcistan'da doli
Doli, Kafkasya'da Gürcistan çevresinde kullanılır. Gövde, üzerine demir halkalarla sıkıca tutturulmuş deri kaplı içi boş bir ahşap silindirden oluşur. Otururken veya dans ederken, kolun altında veya üstünde, avuç içi ve parmaklarla çalınır. Forte efekti elde etmek için merkeze, piyano efekti elde etmek için kenarlara vurulur. Dolinin gövde ve baş yüksekliği ve çapı oranı yaklaşık olarak üçte birdir. Doli çalanlar çoğunlukla erkeklerdir. Performansta doli dansın ritmini belirler. Doli sıklıkla diğer bölgesel enstrümanlar ile birlikte kullanılır: çöğür, çiboni, salamuri, buzika ve duduk.
Azerbaycan'da nagara
Azerbaycan devleti 1918'de kurulduğundan beri, komşu ülkelerin dhol çalgısı yerli halka uyarlandı ve bugün ülke genelinde yaygın olarak kullanılan Türk nakkaresi ile ilişkilendirildi. Azerbaycan dilinde (Türkçe) "toy-dan-sora-nagara!" diye bir atasözü bulunmaktadır. Bu atasözü düğün törenlerinden sonra naghara anlamına gelmektedir.
Bu çalgı, doktorların kötü ruh hali, melankoli, entelektüel ve fiziksel yorgunluk ve düşük tansiyon ile başa çıkmasına yardımcı oldu. Nagaranın baharatlı karanfil gibi bazı şifalı bitkilerle birlikte kullanılabileceğine inanılıyordu. Nagaranın ritmik atımının kalbin güçlenmesine yol açtığına inanılmaktaydı.[] Nagara, Erken Orta Çağ Türk edebiyat destanı Dede Korkut Kitabı'nda da geçmektedir. Nagaraya benzeyen benzer çalgılar eski Mısır'da iyi biliniyordu.
Doul Baraban
Çerkesya ve Dağıstan'da bu tip silindirik halk davuluna (iki deri başlı) baraban denir. Bu, Rusya anakarasında sopalarla oynanan barabandan (davul) farklıdır (Ayrıca bkz Çerkes müziği).
Jergh
Çeçenya'da jergh veya watt adında çift başlı bir davul kullanılmaktadır.
Fotoğraf galerisi
Ayrıca bakınız
- Nakkare
- Kudum
- Dhol
Kaynakça
Dış bağlantılar
- http://azeri.org/Azeri/az_latin/manuscripts/music_therapy/english/113_music_therapy_farid.html 19 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://world-beats.com/instruments/dhol.htm 1 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- nasehpour web sitesinde Naghara için sayfa 12 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Youtube Videosu - Çerkesya'dan Baraban 22 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Youtube Videosu - Dağıstan'dan Baraban 28 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Koltuk davulu ya da Koltuk alti davulu tek tarafli ciplak elle calinan cift basli halk davuludur Ermenistan Turkiye Iran Azerbaycanlilari AzerbaycanGurcistan ve diger Kafkasya bolgelerinde kullanilmaktadir Calindigi bolgeye gore farkli isimlerle anilmaktadir Koltuk davulumembranofonu Hindistan daki dhol ve nakkareden farklidir Koltuk davuluNatiq Shirinov Eurovision 2012 deIliskili calgilarPerkusyon Membranofon Ermenistan da dholDhol Kilikya Ermeni Kralligi doneminden beri Ermenistan da ve ayni zamanda Ermeni tarihi boyunca surekli olarak calinan ortak bir halk calgisidir Dhol sopalarla tokalarla veya ellerin avuc ici ve parmaklarla calinabilmektedir Bir zamanlar askeri seferler sirasinda kullanilan dhol gunumuzde folklorik uclulerde dholu tamamlayan duduk ve zurna ile birlikte ve orkestrada calinmaktadir Ermeni Yaylalari binlerce yildir Ermenilere ev sahipligi yapmaktadir bu nedenle Ipek Yolu uzerindeki Ermeni tuccarlarin calgiyi Hindistan dan getirdiklerine ya da calginin Hindistan a bu bolgeden goturuldugune inanilmaktadir kim kaynak belirtilmeli Turkiye de nakkareNakkare koltuk davulu da denir bir Turk halk davulu veya vurmali calgisidir Kol altina yerlestirilir ve el ile calinir Normal tamburlara gore daha uzundur ve capi daha kucuktur Gurcistan da doliDoli Kafkasya da Gurcistan cevresinde kullanilir Govde uzerine demir halkalarla sikica tutturulmus deri kapli ici bos bir ahsap silindirden olusur Otururken veya dans ederken kolun altinda veya ustunde avuc ici ve parmaklarla calinir Forte efekti elde etmek icin merkeze piyano efekti elde etmek icin kenarlara vurulur Dolinin govde ve bas yuksekligi ve capi orani yaklasik olarak ucte birdir Doli calanlar cogunlukla erkeklerdir Performansta doli dansin ritmini belirler Doli siklikla diger bolgesel enstrumanlar ile birlikte kullanilir cogur ciboni salamuri buzika ve duduk Azerbaycan da nagaraAzerbaycan devleti 1918 de kuruldugundan beri komsu ulkelerin dhol calgisi yerli halka uyarlandi ve bugun ulke genelinde yaygin olarak kullanilan Turk nakkaresi ile iliskilendirildi Azerbaycan dilinde Turkce toy dan sora nagara diye bir atasozu bulunmaktadir Bu atasozu dugun torenlerinden sonra naghara anlamina gelmektedir Bu calgi doktorlarin kotu ruh hali melankoli entelektuel ve fiziksel yorgunluk ve dusuk tansiyon ile basa cikmasina yardimci oldu Nagaranin baharatli karanfil gibi bazi sifali bitkilerle birlikte kullanilabilecegine inaniliyordu Nagaranin ritmik atiminin kalbin guclenmesine yol actigina inanilmaktaydi kaynak belirtilmeli Nagara Erken Orta Cag Turk edebiyat destani Dede Korkut Kitabi nda da gecmektedir Nagaraya benzeyen benzer calgilar eski Misir da iyi biliniyordu Doul BarabanCerkesya ve Dagistan da bu tip silindirik halk davuluna iki deri basli baraban denir Bu Rusya anakarasinda sopalarla oynanan barabandan davul farklidir Ayrica bkz Cerkes muzigi JerghCecenya da jergh veya watt adinda cift basli bir davul kullanilmaktadir Fotograf galerisiAzerbaycan da koltuk nagaraAyrica bakinizNakkare Kudum DholKaynakca 7 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ekim 2016 12 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2012 Azerbaijan International 2003 17 Nisan 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarhttp azeri org Azeri az latin manuscripts music therapy english 113 music therapy farid html 19 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde http world beats com instruments dhol htm 1 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde nasehpour web sitesinde Naghara icin sayfa 12 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Youtube Videosu Cerkesya dan Baraban 22 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Youtube Videosu Dagistan dan Baraban 28 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde