Konakyazı, Sivas ilinin Şarkışla ilçesine bağlı bir köydür.
Konakyazı | |
---|---|
Sivas'ın Türkiye'deki konumu | |
Konakyazı Konakyazı'nın Sivas'taki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Sivas |
İlçe | Şarkışla |
Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
Rakım | 1596 m |
Nüfus (2021) | |
• Toplam | 140 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0346 |
İl plaka kodu | 58 |
Posta kodu | 58402 |
Tarihçe
Köyün eski adı 1946 yılı kayıtlarında Kanak olarak geçmektedir. Daha önceleri Altınyayla ilçesine bağlıyken 16 Mart 1992 tarihindeki İçişleri Bakanlığı kararıyla Şarkışla ilçesine bağlandı. "Kanag" sözcüğü Karapapak dilinde "dost" demektir, köyün adının da buradan geldiği söylenmektedir.
Coğrafya
Köy, Sivas il merkezine 113 km, Şarkışla ilçe merkezine 23 km uzaklıktadır.
Hava Radar İstasyonu
1956 yılında kurulan ve halk arasında daha sonra "Radar" olarak anılmaya başlayan bölgede aslında Şarkışla'ya bağlı olarak çalışan hava radar istasyonu 2011 yılına kadar görev yapmıştır. Şarkışla'ya bağlı Konakyazı ve Sivas merkez ilçeye bağlı Gazibey köyleri arasında yer alan tesisler, Altınyayla ilçesine bağlı Kale köyüne de oldukça yakın bir konumda yer almıştır.
Arap Dede Türbesi
Radar alanı içerisindeki türbenin yıkılmak istendiğinde Yedi Kardeşler adı verilen kutlu kişilerin gelerek birkaç gece üst üste çadırları taşladığı söylentileri yayılmıştır. Sonraki yıllarda ise radarın yeşile boyalı olan yerlerinin kırmızıya boyatıldığında cihazların çalışmaz olduğu, ancak mühendislerin radarda herhangi bir arıza olmadığını söylemeleri üzerine bir askerin teklifi ile radarın yeşile boyatılması sonucu çalışmaya başladıkları halk arasında anlatılan bir efsane haline gelmiştir. Kaldırılmış olan hava radar arazisi içerisindeki türbe durmaktadır.
Kız-Oğlan Efsanesi
Konakyazı (eski adıyla Kanak) köyü yakınlarında bir mezar vardır. Buraya dair anlatılan ve Emin Kuzucular tarafından derlenmiş olan öykü özetle şu şekildedir.
Gurbani Dayı denilen fakir bir adamın Sevlü adında güzel bir kızı vardır. Tonus (Altınyayla) ilçesinin zengin beylerinden birinin oğlu olan Ulfani bir iş için köye gelince tesadüfen kızı görmüş ve ona aşık olmuş. Ana babası fakir bir kızı almak istemeyip karşı çıkmışlar. Ama oğlan inat edince mecbur kalmışlar. Söz kesmişler, nişan bahara, düğün güze demişler. Kızını oğlana vermek isteyenler ağanın aklını çelmişler, oğluna bu kız yaramaz demişler, daha da ileri gidip iftiralar atmaya başlamışlar. Abdır adında bir kadın da bunların başını çekiyor kızın ardından Tonus’da türlü çeşitli hikâyeler uyduruyormuş. Ancak oğlan hiçbirine inanmamış Dünük Kaya denilen yere çıkmış orada bir inde yaşamaya başlamış. Kış gelince hastalanmış, sözlüsünün köyüne inmiş onların evine varmış ki kızın kendinden daha hasta olduğunu görmüş. Onlarda bir süre misafir olup biraz iyileşmiş, kız da kendini toparlamış ama laf söz çıkmış hem köyde hem Tonus’da. En sonunda kızla beraber kaçmışlar bir zemheri gecesinde. Bunu duyan köylüler “Berihay” etmişler. Eline değnek alan çıkmış dışarı köyün kızı zorla kaçırıldı sanıp. Ama ne yaptılarsa bulamamışlar ikisini de. Kış günü mecburen dönmüşler evlerine. Sevlü ve Ulfani ise ne yana gittiklerini bilmeden tipide yürümüşler, bir kurt görüp önü takip etmişler, bir dağın beline kadar çıkmışlar. Bahar gelip karlar eriyince sığır yayan çobanlar bir kar kürtüğünün içinde birbirine sarılarak donmuş iki ceset bulmuşlar. Jandarma gelmiş, Şarkışla’dan çağrılan mustantih (sorgucu) cesetleri incelerken ikisi de ayağa kalkmış yürüyüp gitmişler. Göğüslerinin üzerinde açan kar çiçekleri yerlere dökülmüş. Sonra tekrar yere düşmüşler. Mustantih ne yaptıysa ikisini birbirinden ayırmayı başaramamış. Bakmışlar ki olacak gibi değil ikisini birlikte aynı mezara gömmüşler. Başuçlarına da bir ahlat ağacı dikmişler. Çevredeki diğer ahlatlar baharda al, mor çiçekler açarken yalnız bu ağaç beyaz çiçekler açarmış, çevredeki gelincik çiçekleri de kırmızı değil beyazdır. Mezara geceleri nur indiğini gördüğünü söyleyenler de vardır.
Kanak Çayı
Şarkışla ilçe merkezine ulaşarak içinden geçen Kanak çayı, köyün aşağısından akmaktadır. Konakyazı köyünün eski adı olan Kanak aynı zamanda bu derenin de adıdır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2021 | 140 |
2020 | 136 |
2019 | 138 |
2018 | 138 |
2017 | 131 |
2016 | 157 |
2015 | 163 |
2014 | 166 |
2013 | 196 |
2012 | 201 |
2011 | 197 |
2010 | 199 |
2009 | 214 |
2008 | 241 |
2007 | 238 |
2000 | 300 |
1990 | 346 |
1985 | 355 |
1965 | 587 |
Kaynakça
- ^ "Konakyazi, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 26 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p . Nufusune.com. 11 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2022.
- ^ Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". nisanyanmap.com. 28 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2022.
- ^ (PDF). Resmî Gazete. 28 Mart 1992. 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2021.
- ^ a b "Konakyazı Köyü". YerelNet.org.tr. 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2022.
- ^ Sivas Efsaneleri, Kutlu Özen, 2001, Dilek Matbaası
- ^ Şarkışla Yöresinde Ziyaret Yerleri İle İlgili İnanç ve Uygulamalar, Yrd. Doç. Ahmet GÖKBEL, Cumhuriyet Üniversitesi - (Sayfa 4)
- ^ Sivas Folkloru Dergisi Kapsamında Yerel Türk Halkbilimi Dergiciliği Ve Araştırmacılığı Geleneği [1] 29 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Gamze KÖSE, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Halkbilimi Anabilim Dalı, Ankara, 2018, Sayfa: 126 ve 231
- ^ “Bir Şarkışla Efsanesi - Kız Oğlan Masalı”, Emin Kuzucular, Sivas Folkloru, Mart 1978, Sayı: 24, Sayfa: 10-11.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Notlar
- ^ Hava Radar Mevkisi'nde 1970'li yılların başında görev yapmış bir astsubay olan Tacettin Yıldırım bir anısında türbenin bakımının askeri birliğe ait olduğunu ifade etmiştir. (Arap Dede, Yayın Tarihi: 19 Ocak 2010)
- ^ Cemel köyünde anlatılan aynı isimli (Kız-Oğlan Öyküsü) içerisinde ise aşık gençlerin isimleri farklıdır ve ayrıca en son kısım ise donarak ölme değil taş kesilme şeklindedir.
Dış bağlantılar
- Konakyazı, Şarkışla için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
- Kız-Oğlan Efsanesi, Emin Kuzucular (tam metin)
Türkiye'deki bir köy ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Konakyazi Sivas ilinin Sarkisla ilcesine bagli bir koydur KonakyaziKoySivas in Turkiye deki konumuKonakyaziKonakyazi nin Sivas taki konumuUlkeTurkiyeIlSivasIlceSarkislaCografi bolgeIc Anadolu BolgesiRakim1596 mNufus 2021 Toplam140Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0346Il plaka kodu58Posta kodu58402TarihceKoyun eski adi 1946 yili kayitlarinda Kanak olarak gecmektedir Daha onceleri Altinyayla ilcesine bagliyken 16 Mart 1992 tarihindeki Icisleri Bakanligi karariyla Sarkisla ilcesine baglandi Kanag sozcugu Karapapak dilinde dost demektir koyun adinin da buradan geldigi soylenmektedir CografyaKoy Sivas il merkezine 113 km Sarkisla ilce merkezine 23 km uzakliktadir Hava Radar IstasyonuHava Radar 2011 yilinda kapatilmistir 1956 yilinda kurulan ve halk arasinda daha sonra Radar olarak anilmaya baslayan bolgede aslinda Sarkisla ya bagli olarak calisan hava radar istasyonu 2011 yilina kadar gorev yapmistir Sarkisla ya bagli Konakyazi ve Sivas merkez ilceye bagli Gazibey koyleri arasinda yer alan tesisler Altinyayla ilcesine bagli Kale koyune de oldukca yakin bir konumda yer almistir Arap Dede Turbesi Arap Dede Mezari Daha sonradan uzerine kulube insa edilerek turbe haline getirilmistir Radar alani icerisindeki turbenin yikilmak istendiginde Yedi Kardesler adi verilen kutlu kisilerin gelerek birkac gece ust uste cadirlari tasladigi soylentileri yayilmistir Sonraki yillarda ise radarin yesile boyali olan yerlerinin kirmiziya boyatildiginda cihazlarin calismaz oldugu ancak muhendislerin radarda herhangi bir ariza olmadigini soylemeleri uzerine bir askerin teklifi ile radarin yesile boyatilmasi sonucu calismaya basladiklari halk arasinda anlatilan bir efsane haline gelmistir Kaldirilmis olan hava radar arazisi icerisindeki turbe durmaktadir Kiz Oglan EfsanesiKonakyazi eski adiyla Kanak koyu yakinlarinda bir mezar vardir Buraya dair anlatilan ve Emin Kuzucular tarafindan derlenmis olan oyku ozetle su sekildedir Gurbani Dayi denilen fakir bir adamin Sevlu adinda guzel bir kizi vardir Tonus Altinyayla ilcesinin zengin beylerinden birinin oglu olan Ulfani bir is icin koye gelince tesadufen kizi gormus ve ona asik olmus Ana babasi fakir bir kizi almak istemeyip karsi cikmislar Ama oglan inat edince mecbur kalmislar Soz kesmisler nisan bahara dugun guze demisler Kizini oglana vermek isteyenler aganin aklini celmisler ogluna bu kiz yaramaz demisler daha da ileri gidip iftiralar atmaya baslamislar Abdir adinda bir kadin da bunlarin basini cekiyor kizin ardindan Tonus da turlu cesitli hikayeler uyduruyormus Ancak oglan hicbirine inanmamis Dunuk Kaya denilen yere cikmis orada bir inde yasamaya baslamis Kis gelince hastalanmis sozlusunun koyune inmis onlarin evine varmis ki kizin kendinden daha hasta oldugunu gormus Onlarda bir sure misafir olup biraz iyilesmis kiz da kendini toparlamis ama laf soz cikmis hem koyde hem Tonus da En sonunda kizla beraber kacmislar bir zemheri gecesinde Bunu duyan koyluler Berihay etmisler Eline degnek alan cikmis disari koyun kizi zorla kacirildi sanip Ama ne yaptilarsa bulamamislar ikisini de Kis gunu mecburen donmusler evlerine Sevlu ve Ulfani ise ne yana gittiklerini bilmeden tipide yurumusler bir kurt gorup onu takip etmisler bir dagin beline kadar cikmislar Bahar gelip karlar eriyince sigir yayan cobanlar bir kar kurtugunun icinde birbirine sarilarak donmus iki ceset bulmuslar Jandarma gelmis Sarkisla dan cagrilan mustantih sorgucu cesetleri incelerken ikisi de ayaga kalkmis yuruyup gitmisler Goguslerinin uzerinde acan kar cicekleri yerlere dokulmus Sonra tekrar yere dusmusler Mustantih ne yaptiysa ikisini birbirinden ayirmayi basaramamis Bakmislar ki olacak gibi degil ikisini birlikte ayni mezara gommusler Basuclarina da bir ahlat agaci dikmisler Cevredeki diger ahlatlar baharda al mor cicekler acarken yalniz bu agac beyaz cicekler acarmis cevredeki gelincik cicekleri de kirmizi degil beyazdir Mezara geceleri nur indigini gordugunu soyleyenler de vardir Kanak CayiKanak Deresi Konakyazi koyu yakinlari Sarkisla ilce merkezine ulasarak icinden gecen Kanak cayi koyun asagisindan akmaktadir Konakyazi koyunun eski adi olan Kanak ayni zamanda bu derenin de adidir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 1402020 1362019 1382018 1382017 1312016 1572015 1632014 1662013 1962012 2012011 1972010 1992009 2142008 2412007 2382000 3001990 3461985 3551965 587Kaynakca Konakyazi Turkey Page Ingilizce Fallingrain com 26 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Kasim 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Nufusune com 11 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Kasim 2022 Nisanyan Sevan Index Anatolicus Turkiye yerlesim birimleri envanteri nisanyanmap com 28 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Kasim 2022 PDF Resmi Gazete 28 Mart 1992 7 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 7 Mayis 2021 a b Konakyazi Koyu YerelNet org tr 7 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Kasim 2022 Sivas Efsaneleri Kutlu Ozen 2001 Dilek Matbaasi Sarkisla Yoresinde Ziyaret Yerleri Ile Ilgili Inanc ve Uygulamalar Yrd Doc Ahmet GOKBEL Cumhuriyet Universitesi Sayfa 4 Sivas Folkloru Dergisi Kapsaminda Yerel Turk Halkbilimi Dergiciligi Ve Arastirmaciligi Gelenegi 1 29 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gamze KOSE Yuksek Lisans Tezi Hacettepe Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Turk Halkbilimi Anabilim Dali Ankara 2018 Sayfa 126 ve 231 Bir Sarkisla Efsanesi Kiz Oglan Masali Emin Kuzucular Sivas Folkloru Mart 1978 Sayi 24 Sayfa 10 11 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 1990 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 1985 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1968 PDF kutuphane tuik gov tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Notlar Hava Radar Mevkisi nde 1970 li yillarin basinda gorev yapmis bir astsubay olan Tacettin Yildirim bir anisinda turbenin bakiminin askeri birlige ait oldugunu ifade etmistir Arap Dede Yayin Tarihi 19 Ocak 2010 Cemel koyunde anlatilan ayni isimli Kiz Oglan Oykusu icerisinde ise asik genclerin isimleri farklidir ve ayrica en son kisim ise donarak olme degil tas kesilme seklindedir Dis baglantilarKonakyazi Sarkisla icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft Kiz Oglan Efsanesi Emin Kuzucular tam metin Turkiye deki bir koy ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz