Sivas (il)

Sivas, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'nde yer alan bir ilidir. Sivas ili, ticaret yolları üzerinde olduğu için, Selçuklu Hanedanı döneminde tüccarların ziyaret ettiği bir merkez haline gelmiştir. Türkiye'de Konya'dan sonra en çok Selçuklu eserinin bulunduğu il Sivas'tır. 13. yüzyıla ait Gök Medrese, Çifte Minareli Medrese ve Mavi Medreseleri çini sanatı açısından mutlaka görülmeye değer yerlerdir. Ulu Camii ise 1100 yılında inşa edilmiştir. Ayrıca Sivas, Türkiye'nin yüzölçümü açısından en büyük ikinci ilidir.

Sivas
il
Kale Camii, Gök Medrese, hükümet konağı
Sivas'ın Türkiye'deki konumu
Koordinatlar: 39°45′0.7″K 37°0′58.0″D / 39.750194°K 37.016111°D / 39.750194; 37.016111
Ülke	Türkiye
Bölge	İç Anadolu Bölgesi
Alt idari birimler	17 ilçe Akıncılar Altınyayla Divriği Doğanşar Gemerek Gölova Gürün Hafik İmranlı Kangal Koyulhisar Suşehri Sivas Şarkışla Ulaş Yıldızeli Zara
İdare
• Belediye Başkanı	Adem Uzun (Büyük Birlik Partisi)
• Vali	Yılmaz Şimşek
Yüzölçümü
• Toplam	28.164 km²
Rakım	1.285 m
Nüfus  (2022)
• Toplam	634,924
• Yoğunluk	22/km²
Zaman dilimi	(TRS)
Alan kodu	(+90) 346
Plaka kodu	58
Resmî siteler www.sivas.gov.tr www.sivas.bel.tr

Sivas Kızıldağ'dan doğan Kızılırmak, 'ndan doğan Yeşilırmak ve yine Köse Dağı'ndan doğan Fırat'ın en önemli kollarından biri olan Karasu Nehri, Sivas ili sınırları içinde doğmaktadır. Sivas coğrafi açıdan kıraç, yeşili az, sert iklimli bir yerdir. İkliminin elverdiği ölçüde yetiştirilebilen ancak tahıl ürünleri, şeker pancarı, patates gibi ürünlerdir.

Türk Kurtuluş Savaşı'nın temellerinin atıldığı, Selçuklu devrinin dev eserleriyle süslü, yüzölçümü bakımından Türkiye’de Konya'dan sonra ikinci sırada yer alan şehirdir. Sivas ili topraklarının büyük kısmı İç Anadolu'nun yukarı Kızılırmak bölümünde diğer kısımları ise Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgesinde olup, 35° 50 ve 38° 14’ doğu boylamları ile 38° 32 ve 40° 16’ kuzey enlemleri arasında yer alır. İç Anadolu Bölgesi, Doğu Karadeniz Bölgesi ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde ilçeleri ve kültür zenginliği, iklim farklılığı bulunan ve sahip olduğu değerleri ile önemli bir coğrafi konuma sahiptir. Kuzeyinde Ordu, kuzeybatısında Tokat doğusunda Erzincan, kuzeydoğusunda Giresun, batısında Yozgat, güneybatısında Kayseri, güneyinde Malatya ve Kahramanmaraş ile çevrilidir.

Sivas'ta Batı Anadolu ağzı kullanılmaktadır.

Adlandırma

Şehrin adı kentin antik dönemdeki adı olan Sebastia sözcüğünün evrimleşerek Türkçeleşmesiyle bugünkü halini almıştır. Sebastia ismi de Yunancada saygıdeğer, yüce anlamına gelir ki, Latince Augustus'un Yunanca karşılığıdır. Bu da Pontuslar tarafından kurulan kentin Roma İmparatoru Augustus onuruna onun ismiyle adlandırıldığına işaret edebilir.

Halk arasındaki rivâyetlere göre ise Sivas kurulmadan önce ulu ağaçlar altında kaynayan üç pınar varmış. Bu pınar Tanrı'ya şükür, ana ve babaya minnet ve küçüklere şefkat duygularını ifâde edermiş. Bu üç pınara "Sipas Suyu" denirmiş. Zamanla mukaddes sayılan bu üç pınarın etrâfında küçük bir yerleşim merkezi kurulmuş ve "Sipas" ismi verilmiştir. Diğer bir rivâyete göre ise Sivas ismi eski kavimlerden "Sibasipler"den gelmektedir. Sivas ilk çağlarda Talavra, Megalapolis, Karana ve Diyapolis isimleriyle anılmıştır.

Sivas ismi ile ilgili bir başka rivâyete göre ise, kentin adı Farsçada "üç değirmen" mânâsına gelen "Sebast" kelimesinden gelmektedir; Sebast ismi zamanla halk diline Sivas olarak yerleşmiştir.

Coğrafya

Üç vadi arasındadır. Sivas halkının büyük çoğunluğu çeşitli zamanlarda bölgeye yerleşmiş Türkmenlerdir. İlde Kafkasya göçmenleri de mevcuttur. Kızılırmak Havzası; kenti İç Anadolu iklimine, Yeşilırmak; Karadeniz, Fırat Havzası ise Doğu Anadolu iklimine bağlamaktadır. Bu üç su, üç yol, üç farklı kültür demektir.

İklim ve bitki örtüsü

35 derece-50 dakika ve 38 derece-14 dakika doğu boylamlarıyla, 38 derece-32 dakika ve 40 derece-16 dakika kuzey enlemleri arasında kalan il, 28,488 km² lik yüzölçümü ile Türkiye'nin toprak bakımından ikinci büyük ili olan Sivas'ın il topraklarının büyük bölümü Kızılırmak, bir bölümü de Yeşilırmak ve Fırat havzalarına girer. Sivas coğrafi olarak İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Karadeniz bölgelerinin kesiştiği noktadadır. Bu nedenle Karadeniz bölgesindeki Suşehri, Akıncılar, Gölova, Koyulhisar ve kısmen Kuzey Zara ve Doğanşar'ın bitki örtüsü, havanın sertliği ve sıcaklığı, yağış oranı farklıdır. Bu bölgelerde merkez ilçeden farklı olarak Giresun dağları üzerinde yaylalar ve çok endemik orman alanları bulunur.

İl alanı kuzeyden Kelkit Vadisi, doğudan Köse Dağları'nın uzantıları, Kızıldağ, Kuruçay Vadisi ve Yama Dağı, güney­den Kulmaç Dağları, Tahtalı Dağları'nın uzantıları ve Hezanlı Dağı, batıdan Karababa, Akdağlar ve İncebel Dağları gibi doğal sınırlarla çevrilidir. Kızılırmak, Kelkit Çayı, Tozanlı Çayı, Yıldız Irmağı, Çallı Çayı ve Tohma Çayı en önemli akarsularıdır.

Sarkışla-Gemerek Ovası. Yıldızeli (Bedehdun) Ovası, Suşehri Ovası, Tohma Vadisi, Kızılırmak Vadisi. Çallı Suyu Vadisi ve Kelkit Vadisi ilin belli beşli tarım alanları ve ulaşımı belirleyen önemli alanlarıdır.

Sivas ilinde ağırlıklı yeryüzü seklini platolar oluşturmakladır, il oranının % 47,6'sı platolarla, % 46,2'si dağlarla, %6,2'si ise ovalarla kaplıdır. Sivas'ın en büyük platosu Uzunyayla'dır. Ayrıca, Uzunyayla'ya oranla daha zengin otlaklara sahip olan da ilin ender yüksek düzlüklerindendir.

Kuzey Anadolu Dağlarıyla Güney Anadolu Dağlarının birbirine yaklaştığı bir yöre olan Sivas il alanında kıvrılma ve yükselmeler sırasında bazı kesimler Çöküntüye uğramıştır. Bu çöküntü alanları ilin önemli su merkezlerinden olan gölleri oluşturmuştur. Hafik Gölü, Tödürge Gölü, , Gürün - Gökpınar Gölü bu göllerden bazılarıdır.

Yönetim

İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Aynı seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin beledi ye meclislerini oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.

İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)

İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.

Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.

Sivas Valisi, 1971-Gazipaşa doğumlu Yılmaz ŞİMŞEK’dir. 12.5.2022/209 sayılı kararla Niğde Valisi iken atanmıştır.

Sivas Belediye Başkanı, 1980-Sivas doğumlu Adem Uzun (Büyük Birlik Partisi), 31 Mart 2024 seçimlerinde %43,31 oy oranıyla seçilmiştir.

2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Sivas İl Genel Meclisi üye sayısı, 27 AK Parti, 7 MHP, 3 CHP, 4 BBP ve 2 BĞSZ olmak üzere 40’dır.Sivas Belediye Meclisi ise 26 AK Parti ve 11 BBP olmak üzere 37 üyeden oluşur.

2018 Genel seçimleri sonucu, Sivas'ı temsilen TBMM'e AK Parti'den 3 milletvekili (İsmet Yılmaz, Mehmet Habib Soluk, Semiha Ekinci), CHP'den 1 milletvekili (Ulaş Karasu) ve MHP'den 1 milletvekili (Ahmet Özyürek)seçilmiştir.

Kültürel bölgeler

Sivas ili içerisinde resmi idari birim niteliğine sahip olmayan ancak toplum tarafından genel kabul gören üç kültürel bölge daha bulunmaktadır. Halk nezdinde Sivas’ta mevcut olan yöreler şunlardır: İlbeyli yöresi, Emlek yöresi ve Çamşıhı Yöresi. Halk bilhassa Sivas dışında bulunduğu yerden söz ederken "Elbeyi’nin Esköy’ündenim" veya "Emlek Beyyurdu’ndan" yahut da "Çamşıhı’n Kaygısız'dan" gibi ifadeler kullanarak, önce yöresini, sonra köyünü söyler. İlbeyli yöresi, Sivas ve Şarkışla arasında Koyuncu yokuşundan sonra başlayan alandadır; Emlek yöresi, Şarkışla ve Yıldızeli arasında Turna Dağı'ndan sonra başlayan bölgede bulunur; Çamşıhı ise Divriği ve Kangal arasında yer almaktadır. Bunlara ilave olarak İmranlı ilçesinde geçmişteki aşiret yapılanmasına dayalı olarak ortaya çıkmış bulunan ve yine kendi içerisinde kültürel bir bütünlük arz eden Koçgiri yöresi bulunmaktadır.

Nüfus

Güncel Nüfus Değerleri(TÜİK 6 Şubat 2024 verileri)

Sivas ili nüfusu: 650.401'dir. Bu nüfusun % 76,45'si şehirlerde yaşamaktadır (2023 sonu). İlin yüzölçümü 28.164  km²'dir. İlde  km²'ye 23 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 112’dir.) İlde yıllık nüfus % 2,38 oranında artmıştır. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: İmranlı (% 26,11)- Suşehri (-% 0,80)

06 Şubat 2024 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 17 İlçe, 24 belediye, bu belediyelerde 253 mahalle ve ayrıca 1.233 köy vardır.

2023 yılı sonunda Sivas ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri
İlçe	Nüfus 2022	Nüfus 2023	Fark	Nüfus Artışı %	Belediye Sayısı	Mahalle Sayısı	Köy Sayısı	Köy Nüfusu	Şehir nüfusu	Şehirde oturan %	Alanı  km^2	km^2'ye düşen kişi
Akıncılar	4.808	5.111	303	6,11	1	8	29	2.555	2.556	50,01	432	12
Altınyayla	8.738	8.866	128	1,45	2	12	10	2.314	6.552	73,90	654	14
Divriği	16.082	16.893	811	4,92	1	28	105	6.178	10.715	63,43	2632	6
Doğanşar	2.704	3.216	512	17,34	1	6	26	1.897	1.319	41,01	370	9
Gemerek	21.276	22.717	1.441	6,55	3	19	34	6.994	15.723	69,21	1131	20
Gölova	3.246	3.614	368	10,74	1	4	29	2.602	1.012	28,00	286	13
Gürün	18.009	18.118	109	0,60	1	19	60	7.693	10.425	57,54	2632	7
Hafik	9.569	10.944	1.375	13,43	1	6	74	7.743	3.201	29,25	1765	6
İmranlı	7.002	9.091	2.089	26,11	1	9	100	6.007	3.084	33,92	1292	7
Kangal	19.667	21.629	1.962	9,51	1	8	112	12.563	9.066	41,92	3342	6
Koyulhisar	12.183	12.959	776	6,18	1	7	44	8.875	4.084	31,51	891	15
Merkez	390.318	389.719	-599	-0,15	2	69	153	24.953	364.766	93,60	3488	112
Suşehri	25.499	25.295	-204	-0,80	1	13	71	9.936	15.359	60,72	939	27
Şarkışla	37.409	37.758	349	0,93	3	18	95	11.129	26.629	70,53	2073	18
Ulaş	7.933	8.879	946	11,27	1	4	38	5.538	3.341	37,63	1092	8
Yıldızeli	28.972	31.719	2.747	9,06	2	14	118	23.078	8.641	27,24	2529	13
Zara	21.509	23.873	2.364	10,43	1	9	135	13.089	10.784	45,17	2616	9
Sivas	634.924	650.401	15.477	2,38	24	253	1.233	153.144	497.257	76,45	28.164	23

İlin yıllara göre nüfusları

Sivas il nüfus bilgileri
Yıl	Toplam	Sıra	Fark	Şehir - Kır
1927	329.551	9		%17     55.845 273.706     %83
1935	432.996	7	%31	%15     65.118 367.878     %85
1940	468.243	6	%8	%17     78.701 389.542     %83
1945	490.493	7	%5	%16     80.019 410.474     %84
1950	542.004	7	%11	%17     92.352 449.652     %83
1955	590.869	8	%9	%20     115.620 475.249     %80
1960	669.922	8	%13	%22     149.491 520.431     %78
1965	705.186	10	%5	%24     168.685 536.501     %76
1970	731.921	11	%4	%29     211.374 520.547     %71
1975	741.713	13	%1	%32     238.318 503.395     %68
1980	750.144	17	%1	%36     273.215 476.929     %64
1985	772.209	21	%3	%41     315.336 456.873     %59
1990	767.481	24	%1	%50     381.947 385.534     %50
2000	755.091	29	%2	%56     421.804 333.287     %44
2007	638.464	32	%15	%65     415.961 222.503     %35
2008	631.112	32	%1	%64     405.769 225.343     %36
2009	633.347	32	%0	%66     417.756 215.591     %34
2010	642.224	32	%1	%68     433.932 208.292     %32
2011	627.056	32	%2	%68     425.297 201.759     %32
2012	623.535	32	%1	%69     428.426 195.109     %31
2013	623.824	32	%0	%70     439.564 184.260     %30
2014	623.116	32	%0	%72     446.663 176.453     %28
2015	618.617	32	%1	%73     451.930 166.687     %27
2016	621.224	32	%0	%74     458.656 162.568     %26
2017	621.301	32	%0	%75     464.455 156.846     %25
2018	646.608	32	%4	%73     470.589 176.019     %27
2019	638.956	32	%1	%74     475.643 163.313     %26
2020	635.889	32	%0	%75     477.931 157.958     %25
2021	636.121	32	%0	%76     482.978 153.143     %24
2022	634.924	33	%0

Konum

Konum Bilgileri
İlçe	Kuruluş Yılı	Önceden bağlı olduğu ilçe	Alanı km²	Rakım mt.	Merkeze km	Ulaşan Yollar
Sivas Merkez			3.488	1.313		/ -20, -05, ,
Akıncılar	1990	Suşehri	432	1.045	152	/ -23=>
Altınyayla	1990	Şarkışla	654	1.457	79	-05=>, -02=>,
Divriği	Cumh.önce		2.632	1.014	174	-17, ,
Doğanşar	1990	Hafik	370	1.299	101	-21=>,
Gemerek	1953	Şarkışla	1.131	1.211	118	-12,
Gölova	1990	Suşehri	286	1.336	170	/ -23=>
Gürün	Cumh.önce		2.632	1.327	134	-20, -06
Hafik	Cumh.önce		1.765	1.312	37	/ -21, ,
İmranlı	1948	Zara	1.292	1.605	106	/ -21,
Kangal	Cumh.önce		3.342	1.528	88	-15, -07, ,
Koyulhisar	Cumh.önce		891	947	169	/ -22, -03
Suşehri	Cumh.önce		939	1.073	132	/ -23, , -04
Şarkışla	Cumh.önce		2.073	1.234	81	-13, -02,
Ulaş	1990	Merkez	1.092	1.391	35	-05
Yıldızeli	Cumh.önce		2.529	1.370	46	/ -20, -04,
Zara	Cumh.önce		2.616	1.344	72	/ -21, -04, ,
SİVAS	Cumh.önce		28.164

Ekonomi

İl ekonomisinde tarım ve sanayi sektörü ilk sırada yer almaktadır. Bu sektörleri ticaret ulaştırma ve haberleşme sektörleri takip etmektedir. Özellikle demir ve demirciliğe dayalı sanayi lokomotif sektör olarak ön plana çıkmıştır. Türkiye'nin önemli enerji kaynaklarından biri olan Kangal Termik Santralı Sivas'tadır. Ayrıca Gemerek ilçesinde Sızır Hidroelektrik Santrali vardır. Sivas'ta Türkiye'nin en büyük linyit işletmesi bulunmaktadır.

Tarım

Sivas öncelikle bir tarım şehridir. Tarım üretiminde buğday, arpa, çavdar, ay çekirdeği, patates ve şeker pancarı bölge üretiminde en fazla payı alan ürünlerdir. Sivas küçükbaş, büyükbaş hayvan varlığı ve arı kovanı sayısı bakımından önemli bir paya sahiptir.

Sanayi

En büyük ve eski endüstri kompleksi olarak 1939 yılında yılında Sivas Cer Atelyesi olarak kurulan TÜDEMSAŞ, TCDD'ye bağlı Beton Travers Fabrikası, 1938'de temelleri atılan ve 1943 yılında hizmete giren Çimento Fabrikası bulunmaktadır. Küçük sanayi siteleri ve organize sanayi bölgeleri sanayi sektörünün altyapısı olarak değerlendirilebilir. Sivas'ta KSS kapsamında 1606 işyerinde 4353 kişi çalışmaktadır. İlde 10 KSS faaliyet göstermektedir. Kangal KSS, Gürün KSS ve Yıldızeli KSS nin inşaat çalışmaları sürmektedir. Şehirde 5 adet Organize Sanayi Bölgesi bulunmaktadır; Merkez 1.OSB, Merkez Demirağ OSB, Şarkışla OSB, Şarkışla Tarıma Dayalı İhtisas OSB ve Gemerek OSB

Kültür

Karadeniz bölgesinde kalan ilçelerinde Karadeniz şivesi görülürken, merkez ile çevre ilçeler Tokat ve diğer illere daha yakındır. Doğu Karadeniz'deki ilçelerinde kısmen Karadeniz ağzı ve kültürü görülürken, İç Anadolu ilçelerinde bozkır ve Sivas yöresine özgü görülür. Yeşilırmak havzasında bulunan Karadeniz ilçeleri olan Suşehri, Akıncılar, Gölova, Koyulhisar bölgesi davul, zurna, horon, mikroklima iklim ve yayla bölgesidir. İç Anadolu da ise gene Türkmen kültürü ile yer yer Balkan muhacirleri ve Kafkasya göçmenlerinin kültürleri ve gelenekleri de görülür. Bu geniş coğrafya alanında pek çok yöresel sanatçılar da yetişmiştir. Karadeniz ilçelerinde kemençe ve tulum üstadları, İç Anadolu ve Doğu Anadolu ilçelerinde saz, aşık geleneği ve üstatları yetişmiştir.

Dünyaca ünlü kangal köpeği, Sivas'ın Kangal ilçesinde yetişmektedir. Kangal köpeği genetik olarak en mükemmel kombinasyonlardan birine sahiptir ve yüksek seviyede eğitilebilirlik özelliği taşımaktadır.

Turizm

Kaplıcalar

Sivas yöresinde kaplıcalara "Çermik" adı verilmektedir. Sivas merkeze bağlı Soğuk Çermik, Yıldızeli'ne bağlı olmakla birlikte Sivas merkezden rahatlıkla ulaşılan Sıcak Çermik bunların en önemlileridir. Kangal'da ise Balıklı Çermik diğer önemli bir kaplıcadır. Ayrıca Şarkışla ilçesinde "(Ortaköy Çermiği)" ve "(Alaman Çermiği)" bulunmaktadır. Geçmişte Sivas yöresinde çermik alanlarının yakınlarında çadır kurma geleneği çok yaygın olarak uygulanmaktaydı.

Sıcak Çermik (Yıldızeli)

Sivas - Yıldızeli yolu üzerinde Sivas il merkezine yaklaşık 30 km uzaklıktaki bulunmaktadır. Yıldızeli sınırları içerisindedir ve ilçe merkezine 16 km mesafede yer alır. Toplu taşıma araçları ile ulaşmak mümkündür. Kaplıca suyunun kimyasal karakteristiği; florür içeren kalsiyum, magnezyum-sodyum, sülfat, hidrokarbonat ve karbonat klörürlüdür. Sıcaklığı 45-50 °C arasındadır ve romatizma, solunum yolları, böbrek ve idrar yolları, kan dolaşımı hastalıklarının tedavisine iyi geldiği bilinmektedir. Sivas Belediyesi'ne ait otel ve havuzlarla hem süreli hem de günübirlik konaklama imkanı sağlamaktadır. Ayrıca Sivas Cumhuriyet Üniversitesine bağlı Rehabilitasyon Merkezi de bulunmaktadır. Yakın dönemde ise geniş kapsamlı iki adet devremülk otel hizmete girmiştir.

Soğuk Çermik (Merkez)

Sivas - Erzincan kara yolu üzerinde şehir merkezine 18 km mesafede, Başıbüyük Köyü'nün girişinde olup, Hafik ilçesi’ne 15 km uzaklıktadır. İl merkezinden kaplıca alanına düzenli olarak toplu taşıma araçları ile ulaşılabilmektedir. Suyun sıcaklığı 28 °C derecedir ve içildiğinde mide, bağırsak ve safrakesesi hastalıklarına iyi gelmektedir. Kaplıca alanının yakınında Ahmed-i Turan türbesi yer alır ve sürekli olarak ziyaret edilir. Konaklama tesislerinin yanı sıra çoğunlukla çadır kurulmaktadır. Kaplıca çevresi ilginç bir topoğrafya ve bitki örtüsüne sahiptir.

Ortaköy Çermiği (Şarkışla)

Şarkışla ilçesinde Ortaköy'e bağlı bir kaplıcadır. Kaplıca suyu 246 metre aşağıdan çıkmaktadır. Kaplıcanın suyu sıcaktır yaz kış 37 derecedir ve kükürtlüdür kükürtlü olmasından dolayı birçok cilt ve kemik hastalığına iyi gelmektedir. Kaplıcada 15 adet oda 25'e 10 metre bir adet açık havuz, bayanlar ve erkek için ayrı 2 havuz ve 1 adet özel aile havuzu bulunmaktadır. Ayrıca kaplıca Kızılırmak nehrine çok yakın bulunduğundan dolayı kaplıca çevresi doğanın çok iyi bir şekilde sergilendiği bir mekandır. Kaplıca ilçe merkezine 18 km uzaklıktadır asfalt yolu bulunmaktadır.

Balıklı Çermik (Kangal)

Sivas il merkezine 96 km ve Kangal ilçe merkezine 13 km. uzaklıkta olup Sivas'tan her saat başı toplu taşıma araçları ile varmak mümkündür. Kangal Balıklı Kaplıca; Türkiye'deki termal kaplıcaları içerisinde kendine özgü bir yeri vardır. Tedavi özelliği itibarıyla dünyada bir benzerini bulmanın mümkün olmadığı kaplıca, ilmi ve tıbbi bir mucizeyi "Sedef Hastalığını tedavi ederek" sergilemektedir. Suyun sıcaklığı 36 - 37 derece C, havuzların toplam debisi, 130 lt/sn dir. Kimyasal karakteristiği; PH 7.40, radyoaktivite 6 eman, toplam mineralizasyon 590.9 mg/lt.

Doğal Oluşumlar

Göller

Dipsiz Göl, Sivas'ın Doğanşar ilçesinde bulunan volkanik bir göldür. Dipsiz Göl, Doğanşar'a 16, Sivas'a 82 km mesafede, Doğanşar-Sivas Karayolu'nun hemen yanında bulunmaktadır ve Çatpınar köyüne çok yakındır. Gölün fazla sularının akmasıyla 200 metre ileride Dipsiz Göl Şelalesi oluşmuştur.

Hafik Gölü, Sivas'ın Hafik ilçesinin kuzeyinde bulunan küçük karstik göldür.. Erzincan'ı Sivas'a bağlayan E 88 uluslararası kara yolu 2 km yakından geçer. Hafik'in 3 km kuzeyindedir. Göle 2006'da 80 bin sazan aşılanmıştır. Türkiye'nin 135 sulak alanından biri olan gölde; sakarmeke, turna, angut ve yaban kazı görülmektedir.

Tödürge Gölü, Sivas'ın Zara ilçesinde yer alır. Hafik'in 17 km doğusunda, Zara'nın 12 km batısında bulunmaktadır. Yaklaşık bir km güneyinde aynı adı taşıyan Tödürge Köyü vardır.

Gökpınar Gölü, Sivas'ın Gürün ilçesi sınırları içerisinde yer alır. Suyu çok temiz ve duru olan Gökpınar Gölü, Gürün’e 10 km uzaklıktadır. Doğal güzellikleri ve alabalıklarıyla ünlü olan göl; dipten gelen kaynaklarla beslenmektedir. Turkuaz ve mavi yeşil renklerinin her tonunu bünyesinde barındıran Gökpınar bir dünyaca ünlü bir doğa harikasıdır.

Lota Gölü, Sivas'ın Hafik ilçesinde yer alır ve 3 km doğusundadır. Sivas - Erzurum kara yolunun kuzeyinde kalır. Sivas şehir merkezine 45 km uzaklıktadır. Aslında "Lota Gölleri" daha doğru bir tabirdir. Buradaki göller topluluğu dipten çıkan su kaynaklarıyla beslenseler de ilkbahar yağışlarıyla birlikte kabararak birleşirler.

Diğer doğal güzellikler

• Tekeli Dağı (Doğanşar)
• Dipsizgöl Şelalesi (Doğanşar)
• Yıldız Dağı (Yıldızeli)
• Eğriçimen Yaylası (Koyulhisar)
• Karlıyurt Yaylası (Akçakışla)
• Sızır Şelalesi (Gemerek)
• Kızılçan (Zara - Canova)
• Şuğul Kanyonu (Gürün)
• Tecer Dağı (Ulaş)

Tarihi Yapılar

Divriği Ulu Camii, Divriği ilçesi merkezinde bulunmaktadır. Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası adıyla dünya sanat tarihinde yer alan bu eşsiz eser, Anadolu Selçuklu Devleti Mengücek Oğulları Beyliği döneminde (1228) Mengücek Beyi Ahmet Şah tarafından, Şifahane ise Ahmet Şah'ın eşi Melike Turan tarafından yaptırılmıştır. UNESCO tarafından Dünya'nın 8. Harikası olarak gösterilip koruma altına alınmıştır.

Kongre Müzesi, 4 Eylül 1919'da Türkiye Cumhuriyetinin temellerinin oluşturulduğu 4 Eylül Sivas Kongresi'nin gerçekleştirildiği ihtişamlı binadır. Şu an müze olarak kullanılmakta olup müze içerisinde Mustafa Kemal Atatürk'ün birçok şahsi eşyası ve Selçuklu, Osmanlı zamanından birçok tarihî eser sergilenmektedir. Müze, kent meydanındadır.

Aşık Veysel Müzesi, Büyük halk ozanı Âşık Veysel’in yaşadığı Şarkışla ilçesine bağlı Sivrialan köyündeki evi 1982 yılından itibaren Kültür Bakanlığı tarafından müzeye dönüştürülmüştür. Âşık Veysel’in kişisel eşyaları, sazları, fotoğraflar bulunmaktadır. Her yıl 16-21 Mart tarihleri arasında Şarkışla Sivrialan köyünde anma törenleri ve Âşıklar Bayramı düzenlenmektedir.

Tarihi Harabeler

Kaldırak Kalesi

Şarkışla ilçesi Emlek Kale köyünün alt tarafında, Kaldırak çayı üzerinde kale kalıntısı bulunmaktadır. Osmanlı dönemi kayıtlarında yer alan "Kaldırok Kalesi" isimli köyün bu bölgede olduğu yönünde emareler vardır. Dolayısıyla bu isim köyün yanından geçen Kaldırak Çayı'nın adı ile de bağlantılıdır. Bahsi geçen köyün ismi bazı kaynaklarda "Kaldurak Kalesi" olarak da geçmektedir. Osmanlı'ya ait bazı kayıtlarda ise "Kaldıravuk Kalası" adıyla anılır.

Türbeler

Sivas Merkez'deki Türbeler

• (Kadı Burhâneddin Türbesi): Sivas merkezde Kadıburhaneddin Mahallesi'nde bir park içerisinde bulunmaktadır. Kesme taştan dört sütun üzerinde tek kubbesi bulunan bir yapıdır.
• Ahmed-i Turan Türbesi: Soğuk çermik mevkiinde bir dağın üzerinde bulunur. Bu dağdaki bir kayada yer alan iki oval çukurun evliyanın atının ayak izleri olduğuna inanılır. Rivayete göre savaşçı evliya düşmanları ile vuruşurken yüksek bir dağda sıkıştırılır, bunun üzerine atı ile daha ileride ama biraz daha aşağıda bulunan bir dağın tepesine atlar. İşte bu izler atın ön ayaklarının kayaya değdiği anda oluşmuştur.

İlçe ve Köylerdeki Türbeler

• (Colü Dede Türbesi): Şarkışla'ya bağlı Alaman köyünün ortasında, yolun sol kısmında bulunmaktadır. Sanduka küçük bir odanın içinde yer alır. Bu oda günümüzde Cemevi içerisinde bulunur. İçeride savaşçı evliyaya ait teber (savaş baltası), kılıç ve kalkan korunmaktadır.
• (Kevgir Baba Türbesi): Yıldızeli'ne bağlı Yolkaya (eski adıyla Çakraz) köyünün güneyinde yaklaşık 8 km uzaklıktaki bir tepenin üzerinde bulunmaktadır. İki odalı bir binanın içerisindeki mezar yaklaşık üç metreye iki metre boyutlarında üzeri toprakla kapatılmış durumdadır. Odalardan birinde mezar vardır, diğerinde ise gelenlerin oturması için minderler serilmiştir.

Diğer tarihi eserler

Buruciye Medresesi Gök Medrese Çifte Minare Şifaiye Medresesi Valilik Binası Jandarma Binası Selçuk Anadolu Lisesi Binası 4 Eylül Atatürk Kongre ve Etnografya Müzesi Susamışlar Konağı Abdi Ağa Konağı İnönü Konağı Kangal Ağası Konağı Ulu Camii

Osman Ağa Konağı Ali Baba Konağı Taş Han Behram Paşa Hanı Ziya Bey Kütüphanesi Kale Camii Kargakalesi Köyü Eğri Köprü Kesik Köprü Güdük Minare Meydan Hamamı Meydan Camii Mihrali Bey Konağı

İlçelerdeki tarihi yapılar

• Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Divriği)
• Divriği Kalesi ve Kale Camisi (Divriği)
• Yıldız köprüsü (Yıldızeli-Sivas kara yolu Yıldız Nehri üzeri)
• Tödürge Kaya Mağaraları (Zara)
• Doğanşar Kalesi (Doğanşar)

Spor

2021-2022 Sezonu sonunda, Sivasspor, süper ligi 54 puanla 10.sırada tamamlamıştır. 2.lig takımı Sivas Belediyespor grubunda 9. olmuştur. BAL’da 2, kadınlar futbol liglerinde 1 takımı daha vardır. Voleybol 2. liginde 1, hentbol 1. ve 2.liglerinde 2 takımı bulunmaktadır.

Ziraat Türkiye Kupası'nda Sivasspor 2021 - 2022 sezonunda Kayserispor ile Atatürk Olimpiyat Stadyumunda oynadığı final maçında rakibini 3-2 mağlup ederek Türkiye Kupası'nın sahibi olmuştur.

Önemli spor tesisleri: Yeni 4 Eylül Stadyumu (27.532), Cumhuriyet Üniversitesi Taha Akgül Spor Salonu (1.300), 4 Eylül Spor Vadisi'nde bulunan Taha Akgül Spor Salonu (4.000), Olimpik Yüzme Havuzu ve Yıldız Dağı Kayak Merkezi'dir.

Kaynakça

1. ^ . Habertürk. 1 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2024. 
2. ^ Prof. Dr. Leyla Karahan'ın Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması (Türk Dil Kurumu yayınları: 630, Ankara 1996)
3. ^ . 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020. 
4. ^ (PDF). 18 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020. 
5. ^ https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/05/202205121-1.pdf 12 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ^[]
6. ^ Habertürk. "Sivas'ta BBP'nin adayı Adem Uzun kazandı". Habertürk. 1 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2024. 
7. ^ . 11 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020. 
8. ^ . 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020. 
9. ^ . 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020. 
10. ^ Sivas Toprağının Üç Münbit Kültür Vadisi: Çamşıh - Emlek - İlbeyli, Dr. Doğan Kaya, Makale, Cumhuriyet Üniversitesi, Türk Halk Bilimi Bölümü
11. ^ (PDF). 18 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
12. ^ Sivas İlbeyi Yöresi Türkmenleri Halk Şairleri 25 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Yrd.Doç.Dr. Doğan Kaya, Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı : 20 Yıl : 2006/1 (81 s.)
13. ^ Zara Koçgiri Sancağı ve İmranlı Çit Yöresi Tarihi, Murat Uğraş, Dorlion Yayınevi, 2021
14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2024. 
15. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Şubat 2020. 
16. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
17. ^ (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
18. ^  . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
19. ^  . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
20. ^  . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
21. ^  . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
22. ^  . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
23. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
24. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
25. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
26. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
27. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
28. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
29. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
30. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
31. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
32. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
33. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
34. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
35. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
36. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
37. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
38. ^ ^{a b c d e f g h}
    • "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Sivas Nüfusu". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
    • "Sivas Nüfusu". nufusune.com. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
    • "Sivas Nüfusu". nufusubu.com. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
39. ^ İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
40. ^ Milli Savunma Bakanlığı- Haritalar Genel Komutanlığı
41. ^ ^{a b} Karayolları Genel Müdürlüğü
42. ^ . 4 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2020. 
43. ^ . 5 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2015. 
44. ^ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
45. ^ . Araştırma yazısı:Tekin Gün. Mootol. 20 Haziran 2020. 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
46. ^ . Sivas Valiliği. 14 Eylül 2020. 20 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2020. 
47. ^ . Sivas Valiliği. 14 Eylül 2020. 20 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2020. 
48. ^ Akpınar, Erdal; Akbulut, Gülpınar (2007). (PDF). Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi. 8 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020. 
49. ^ "Hafik Gölü turizme kazandırılacak". aa.com.tr. 14 Eylül 2019. 2 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Nisan 2020. 
50. ^ . Türkiye Kültür Portalı. 15 Eylül 2020. 5 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2020. 
51. ^ Faruk Sümer, “Bozok Tarihine Dair Araştırmalar-I”, Cumhuriyetin 50. Yıldönümü Anma Kitabı, Ankara 1974, Sayfa: 328
52. ^ Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü 998 Numaralı Muhasebe-i Vilayet-i Diyar-i Bekr ve ‘Arab ve Zü’l-Kadiriyye Defteri (937 / 1530) 2. Cilt Ankara 1999 Sayfa: 144
53. ^ Sivas'ta Yatırlar, Doğan Kaya, Cumhuriyet Üniversitesi, Türk Halk Bilimi Bölümü
54. ^ Şarkışla Yöresinde Ziyaret Yerleri İle İlgili İnanç ve Uygulamalar, Yrd. Doç. Ahmet GÖKBEL, Cumhuriyet Üniversitesi
55. ^ Sivas’ta Yatmakta Olan Horasan Merkezli Anadolu Erenleri, Yrd. Doç. Dr. Doğan KAYA

Dış bağlantılar

• Sivas Valiliği
• Türkiye Kültür Portalı, Sıcak Çermik - Sivas 4 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
• Türkiye Kültür Portalı, Soğuk Çermik - Sivas 14 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
• Sivas Mutfağı Yemekleri 27 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkiye Kültür Portalı)
• Eğriçimen Yaylası 13 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
• Türkiye Kültür Portalı, Sivas Halısı^[]
• SİVAS İLİ TURİZM POTANSİYELİ VE TURİZM ALANI YATIRIM ÖNERİLERİ, 2013 8 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İndirilebilir PDF)
• Sivas İli Yüzey Araştırmaları, Merkez ve İlçeler (Höyükler ve Tarihi Yerleşim Alanları, 1992 - 1993 - 1994 - 1995, İndirilebilir PDF)