Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin içeriğinin Türkçeleştirilmesi veya doğrultusunda düzeltilmesi gerekmektedir. Bu maddedeki yazım ve noktalama yanlışları ya da anlatım bozuklukları giderilmelidir. (Yabancı sözcükler yerine Türkçe karşılıklarının kullanılması, karakter hatalarının düzeltilmesi, dilbilgisi hatalarının düzeltilmesi vs.) Düzenleme yapıldıktan sonra bu şablon kaldırılmalıdır. |
Kroisos (Grekçe: Κροῖσος), zenginliğiyle bilinen ünlü Lidya kralı. Kârûn ile aynı kişi olmadığı ile ilgili tartışmalar mevcuttur. Fakat bununla birlikte birçok kaynakta Kur'an da geçen Karun ile Kroisos (ya da Krezus) aynı kişidir.
Kroisos -546 yılları arasında tahtta kalmıştır ve Lidya'nın son kralıdır.
Kroisos, Lidya´yı gücünün zirvesine taşımıştı; Lidya, ticaret ve altın madenciliği ile çok zenginleşti.
Batı Anadolu'daki Yunan şehir devletlerini istila ederek ve doğudaki seferleriyle devletinin sınırlarını şimdiki Kızılırmak sınırına kadar genişletti. Mermnad Hanedanı'ndan gelen Kroisos Lidya kralı Alyattes'in oğluydu. 'da Perslere karşı Babilliler, Mısır ve Sparta ile ittifak kurmuştu. Bu ittifaka güvenerek Pers İmparatorluğu'na savaş açtı. Kapadokya'ya saldıran Krezüs, Pers kuvvetleriyle 'dePteria Muharebesi'nde karşılaştı ancak savaş alanında iki taraf da kesin bir sonuç elde edemedi.
Beklediği yardım gelmeyince başkent Sard'a geri çekildi. Pers Kralı Büyük Kiros onu takip etti ve Thymbra Muharebesi sonrası Lidya´yı Pers topraklarına kattı.
Efsaneler ve deyimler
Karun, antik halklar ve Orta Doğu halkları arasında "Karun kadar zengin" vb. birçok halk deyimine ve efsanesine konu olan, ismi zenginlik ile eş anlamlı olarak kullanılan kişidir.
Antik Çağ'ın bilinen en zengin kralı olan Krezüs mitolojiye göre her tuttuğunun altın olması için ilâhlara yalvarır; bu dileği kabul edilince mutluluğa erişeceğini sanır. Ancak çok zengin olduğu halde mutluluğu bir türlü bulamayan kral acı içinde kıvranarak ölür.
Kroisos; Arap, Yahudi ve İran (Pers) mitolojilerinde Karun şeklinde anılmaktadır.
Karun hikâyesinin, efsaneler ve halk edebiyatında bir yeri olsa da Kur'an'daki Karun hikâyesi ilahi kaynaktır. İsim çok önemli değildir zira geçmiş toplumlardan ibret almaya yönelik anlatılan bir ayettir. Vahiyle gelen ayet ancak efsanelere kaynak olabilir, onları kaynak olarak almaz.
Kur'an'da Kârûn'dan Kasas, Mü’min ve Ankebût Sûrelerinde bahsedilir. İsrailoğulları'ndan olduğu ve çok zengin olduğu söylenir. Kur'an'da serveti "Biz ona, anahtarlarını (bile taşımanın) güçlü bir topluluğa ağır geleceği hazineler verdik." şeklinde tanımlanır. Serveti ile böbürlenir ve "Bunlar bana bendeki bilgi ve beceriden dolayı verilmiştir," der. Mûsâ'nın mucizelerine inanmaz, onu yalancılıkla ve sihirbazlıkla suçlar. Bunun sonucunda Allah tarafından helak edilir.
Tevrat'a (sayılar 16. bölüm) göre Korah, Dathan ve Abiram (Aviram) adında, beraberlerinde topluluk tarafından seçilen 250 kişi ile birlikte Musa ile tartışıp, Musa ve Harun'u ileri gitmekle suçlarlar. Bu kişiler yandaşları birlikte Rab (Yahudi kültüründe Yahova için kullanılan ikame sözcük, Kral, efendi) tarafından diri diri ölüler diyarına yollanırlar. Ancak Tanrının öfkesi dinmez ve bu sefer bu kişilerin ölümlerini sorgulayan halka öldürücü hastalık (veba salgını) gönderilir. Ancak Tevratta Onların zenginliği ile ilgili bir ifade yer almaz. Tarihçi Taberi efsane ve deyimlerdeki kişinin Musa zamanında yaşayan farklı bir kişi (Koreh) olduğuna inanmıştır.
Krezus ile Kârûn arasında yaşadıkları yerlerin farklılığı yanında ve efsanevi zenginlikleri dışında hiçbir benzerlik olmaması Kur'an hikâyesinin kaynağı olarak bazı yorumcuları Tevrat anlatısında Musa ile tartışan Korah isimli kişiye yönlendirmektedir. Bu kişinin zenginliği veya geride bıraktığı arkeolojik miras hakkında herhangi bir kayıt bulunmuyor. Ayrıca Korah anlatısı çölde, çadırların kurulduğu bir mola esnasında bir topluluk ile, Karun hikâyesi ise bir kişi ve onun zenginlikleri (bahçe, malikane, hazineler) ile ilgilidir. Tevrat o topluluğun diri diri ölüler diyarına gönderildiklerinden ve geride kalanların da salgın hastalık (veba) ile cezalandırılmalarından bahsetmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . sardisexpedition.org. 30 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2022.
- ^ "Kroisos (Krezus, Karun)". Anadolu Uygarlıkları. 21 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2023.
- ^ "Solon (2): Lidya Kralı Krezüs ve Pers Kralı Kiros". www.sehriyar.info. 22 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2023.
- ^ Deniz, Yazar Neriman. "Solon ve Kroisos". 21 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2023.
- ^ "Karun Hazinesi". 23 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2023.
- ^ "Karun: Metali Altına Çeviren Kralın Hikayesi". ungo.com.tr. 22 Mayıs 2021. 21 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2023.
- ^ "Kroisos haberi". Arkeolojik Haber. 27 Şubat 2018. 21 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2023.
- ^ "Karun gibi". 21 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2023.
- ^ a b "Anadolu Uygarlıkları - Kroisos (Karun)". 24 Nisan 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2012.
- ^ Rollinger, Robert, "The Median "Empire", the End of Urartu and Cyrus' the Great Campaign in 547 B.C. 4 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Tarihin seyrinde Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Tarih Öğretmenliği Anabilim Dalı Bülteni
- ^ Kuran 40, 23-24
- ^ Kuran 29, 39
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2014.
- ^ Taberi, V, s.213
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin iceriginin Turkcelestirilmesi veya Turkce dilbilgisi ve kurallari dogrultusunda duzeltilmesi gerekmektedir Bu maddedeki yazim ve noktalama yanlislari ya da anlatim bozukluklari giderilmelidir Yabanci sozcukler yerine Turkce karsiliklarinin kullanilmasi karakter hatalarinin duzeltilmesi dilbilgisi hatalarinin duzeltilmesi vs Duzenleme yapildiktan sonra bu sablon kaldirilmalidir Kroisos Grekce Kroῖsos zenginligiyle bilinen unlu Lidya krali Karun ile ayni kisi olmadigi ile ilgili tartismalar mevcuttur Fakat bununla birlikte bircok kaynakta Kur an da gecen Karun ile Kroisos ya da Krezus ayni kisidir Testi uzerinde Kroisos tasviri Kroisos 546 yillari arasinda tahtta kalmistir ve Lidya nin son kralidir Kroisos Lidya yi gucunun zirvesine tasimisti Lidya ticaret ve altin madenciligi ile cok zenginlesti Bati Anadolu daki Yunan sehir devletlerini istila ederek ve dogudaki seferleriyle devletinin sinirlarini simdiki Kizilirmak sinirina kadar genisletti Mermnad Hanedani ndan gelen Kroisos Lidya krali Alyattes in ogluydu da Perslere karsi Babilliler Misir ve Sparta ile ittifak kurmustu Bu ittifaka guvenerek Pers Imparatorlugu na savas acti Kapadokya ya saldiran Krezus Pers kuvvetleriyle dePteria Muharebesi nde karsilasti ancak savas alaninda iki taraf da kesin bir sonuc elde edemedi Bekledigi yardim gelmeyince baskent Sard a geri cekildi Pers Krali Buyuk Kiros onu takip etti ve Thymbra Muharebesi sonrasi Lidya yi Pers topraklarina katti Efsaneler ve deyimlerKarun antik halklar ve Orta Dogu halklari arasinda Karun kadar zengin vb bircok halk deyimine ve efsanesine konu olan ismi zenginlik ile es anlamli olarak kullanilan kisidir Antik Cag in bilinen en zengin krali olan Krezus mitolojiye gore her tuttugunun altin olmasi icin ilahlara yalvarir bu dilegi kabul edilince mutluluga erisecegini sanir Ancak cok zengin oldugu halde mutlulugu bir turlu bulamayan kral aci icinde kivranarak olur Kroisos Arap Yahudi ve Iran Pers mitolojilerinde Karun seklinde anilmaktadir Karun hikayesinin efsaneler ve halk edebiyatinda bir yeri olsa da Kur an daki Karun hikayesi ilahi kaynaktir Isim cok onemli degildir zira gecmis toplumlardan ibret almaya yonelik anlatilan bir ayettir Vahiyle gelen ayet ancak efsanelere kaynak olabilir onlari kaynak olarak almaz Kur an da Karun dan Kasas Mu min ve Ankebut Surelerinde bahsedilir Israilogullari ndan oldugu ve cok zengin oldugu soylenir Kur an da serveti Biz ona anahtarlarini bile tasimanin guclu bir topluluga agir gelecegi hazineler verdik seklinde tanimlanir Serveti ile boburlenir ve Bunlar bana bendeki bilgi ve beceriden dolayi verilmistir der Musa nin mucizelerine inanmaz onu yalancilikla ve sihirbazlikla suclar Bunun sonucunda Allah tarafindan helak edilir Tevrat a sayilar 16 bolum gore Korah Dathan ve Abiram Aviram adinda beraberlerinde topluluk tarafindan secilen 250 kisi ile birlikte Musa ile tartisip Musa ve Harun u ileri gitmekle suclarlar Bu kisiler yandaslari birlikte Rab Yahudi kulturunde Yahova icin kullanilan ikame sozcuk Kral efendi tarafindan diri diri oluler diyarina yollanirlar Ancak Tanrinin ofkesi dinmez ve bu sefer bu kisilerin olumlerini sorgulayan halka oldurucu hastalik veba salgini gonderilir Ancak Tevratta Onlarin zenginligi ile ilgili bir ifade yer almaz Tarihci Taberi efsane ve deyimlerdeki kisinin Musa zamaninda yasayan farkli bir kisi Koreh olduguna inanmistir Krezus ile Karun arasinda yasadiklari yerlerin farkliligi yaninda ve efsanevi zenginlikleri disinda hicbir benzerlik olmamasi Kur an hikayesinin kaynagi olarak bazi yorumculari Tevrat anlatisinda Musa ile tartisan Korah isimli kisiye yonlendirmektedir Bu kisinin zenginligi veya geride biraktigi arkeolojik miras hakkinda herhangi bir kayit bulunmuyor Ayrica Korah anlatisi colde cadirlarin kuruldugu bir mola esnasinda bir topluluk ile Karun hikayesi ise bir kisi ve onun zenginlikleri bahce malikane hazineler ile ilgilidir Tevrat o toplulugun diri diri oluler diyarina gonderildiklerinden ve geride kalanlarin da salgin hastalik veba ile cezalandirilmalarindan bahsetmektedir Ayrica bakinizKarun Karun hazinesiKaynakca sardisexpedition org 30 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ocak 2022 Kroisos Krezus Karun Anadolu Uygarliklari 21 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2023 Solon 2 Lidya Krali Krezus ve Pers Krali Kiros www sehriyar info 22 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2023 Deniz Yazar Neriman Solon ve Kroisos 21 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2023 Karun Hazinesi 23 Mart 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Temmuz 2023 Karun Metali Altina Ceviren Kralin Hikayesi ungo com tr 22 Mayis 2021 21 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2023 Kroisos haberi Arkeolojik Haber 27 Subat 2018 21 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2023 Karun gibi 21 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2023 a b Anadolu Uygarliklari Kroisos Karun 24 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2012 Rollinger Robert The Median Empire the End of Urartu and Cyrus the Great Campaign in 547 B C 4 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tarihin seyrinde Gazi Universitesi Gazi Egitim Fakultesi Tarih Ogretmenligi Anabilim Dali Bulteni Kuran 40 23 24 Kuran 29 39 Arsivlenmis kopya 29 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Kasim 2014 Taberi V s 213