Kudüslü İsabella (Fransızca: Isabelle Ire de Jérusalem; [(İngilizce):Isabella I of Jerusalem). d. yak. 1172, Kudüs – ö. 1205, Akka. 1190/1192 – 5 Nisan 1205 doneminde eşleri krallar birlikte ortak olarak Akka merkezli Kudüs Krallığı'nın 12. Kraliçesi olmuştur.
Kudüslü İsabella | |
---|---|
Kraliçe İsabella ve Corrado del Monferrato'nın evlenmeleri | |
Kudüs ve Akka kraliçesi | |
Hüküm süresi | 1190/1192 – 5 Nisan 1205 |
Önce gelen | Sibylla Kudüslü ve Lüzinyanlı Guy |
Sonra gelen | Montferratlı Maria |
Doğum | 1172 Kudüs |
Ölüm | 5 Nisan 1205 (yas:32-33) Akka, Kudüs Krallığı başkenti |
Eş(ler)i | Corrado del Monferrato |
Çocuk(lar)ı | Maria, Kudüs Krallığı Kraliçesi Alis, Kıbrıs Kraliçesi Philippa, Rameruptlu Sybilla, Ermenistan Kraliçesi Melisende, Antakya Prensesi |
Hanedan | Anjou Hanedanı |
Babası | I. Amalrik |
Annesi | Maria Komnini |
Dini | Hristiyan Katolik |
7. Kudüs kralı I. Amalrik ile Bizanslı Maria Komnini'nin kızı; 8. Kudüs kralı Cüzzamlı IV. Baudouin'in kız kardeşi; 9. Kudüs kralı V. Baudouin'in teyzesi, Akka merkezli Kudüs Krallığı'nın 11. Kraliçesi Kraliçe Sibylla Kudüslü'nün bababir yarım kız kardeşi ve Akka merkezli Kudüs Krallığı'nin 13. Kraliçesi Montferratlı Maria'nın annesidir.
Hayatı
Kudüs Krallığı Kraliçesi olmadan önce
Çocukluğu
Birinci evliliği
İkinci evliliği
24 Kasım 1180'de İsabella ikinci olarak evlilik yaparak Corrado del Monferrato ile evlendi. İsabella'nın eski kocası olan IV. Onfroy de Toron'a ait eskiden ait malikane sahibi olarak yönetimi altında bulunan 'daki (modern güney Lübnan'da 'deki) arazileri ve Haçlılar kalesi) 1180'de evlilik yapıldıktan sonra İsabella'nın baba-bır kardeşi olan IV. Baudouin tarafından Kudüs Krallığı arazilerine katılmıştı. İsebella bu arazileri ve Toron malikane sahipliği haklarını eski kocası olan IV. Onfroy de Toron'a tekrar iade etti.
İsabella'nın yaptığı bu evlenmeyi ve bundan dolayı kendinin Krallık hakkını kaybetmesini Lüzinyanlı Guy kabul etmedi. Lüzinyalı Guy, Kudüs Krallığı'ndan feragat etmediğini ilan etti ve Kutsal Krallık ülkesinden yerleşmiş olan Haçlı soylu baronlar ve diğer ilerigelenler onu hala meşru Kudüs Krallığı kralı olarak kabul etmeye devam ettiler. Corrado ve İsabella Sur şehrine geri döndüler.
Üçüncü Haçlılar Seferi için Haçlı orduları Avrupa'dan gelmeye devam etmekte idiler ve 20 Nisan 1191'de Haçlı seferine katılmak üzere deniz üzerinden gelen Fransa Kralı II. Philippe ve Fransız ordusu Akka'da Kutsal Ülke arazilerine ayak bastılar. II. Philippe, Kudüs Krallığı meşru hükümdarları olarak Hükümdar Kraliçe İsabella ve kral ilan edilen yeni kocası Corrado del Monferrato'yı meşru olarak kabul etti. Krallığı bırakmak istemeyen Lüzinyanlı Guy ve onu destekleyen IV. Onfroy de Toron ve Antakya Prensi III. Beomondo dahil Corrado del Monferrato'ya karşı olanlar Kutsal Ülkeye gelen diğer önemli komutan olan İngiltere Kralı Arslanyürekli Rişar'dan destek istediler ve o da bu Corrado karşıtlarına destek vermeyi kabul etti. Mayıs 1191'de Kudüs'te Lüzinyanlı Guy kendi unvanının "Kudüs Krallığı Seçilmiş Kralı" olduğunu ilan etti.
28 Temmuz'da Kutsal Ülke'ye yeni gelmiş Haçlılar komutanları II. Philippe ve I. Richard aralarında bu Kutsal Ülkede kimin hükümdarlık yapacağına dair bir anlaşma yaptıklarını ilan ettiler. Bu anlaşmaya gör Lüzinyalı Guy hayatının sonuna kadar Müslümanlar elinde olan Kudüs yerine geçici olarak Akka'da başkenti olan Kudüs Krallığı Kralı'nın olarak bu krallığı yönetecekti. Bu dönemde Corrado Sür, Beyrut ve Sayda kontluğu ile buraların idaresini eline alacaktı. Lüzinyanlı Guy öldükten sonra Kudüs Krallığı, sağ olurlarsa İsabella ve Corrado tarafından Hükümdar kraliçe ve kral olarak yönetilecek ve eğer sağ olmazlarsa onların varisleri meşru kral olacaklardı.
Bu ilandan 3 gün sonar Fransa Kralı II. Philippe Fransa'ya döndü ve İngiltere Kralı I. Richard Kutsal Ülkede bulunan Haçlılar ordusunun tek başkomutanı olarak kaldı. II. Philippe elinde olan Müslüman esirleri Corrado del Monferrato'ya bırakmıştı. Ama I. Richard zorla bu esirleri ondan aldı. I. Richard da kendinin yaptığı savaşlardan 2,700 müslüman esir almıştı. I. Richard o zamanın geleneklerini hiçe sayan bir barbar olarak bu esirlerin hepsini idam ettirdi. 7 Eylül 1191'de Selahaddin'e karşı Arsuf Muharebesi'ni kazandı ve Kasım'da Yafa kalesini kuşatıp Haçlılar eline geçirdi. Sonra elinde bulunan ordu ile Selahaddin Kudüs üzerine yürüyüşe geçti. Fakat hava o kadar berbattı ki eğer Kudüs'ü eline geçirirse Müslümanlar tarafından yapılması olası yeni bir kuşatmaya dayanamayacağını anlayarak Kudüs'e 13 km mesafe kalan bir mevkiye vardıktan sonra geri döndü ve yeniden surlarını yaptırdığı Eşkalon kalesine çekildi. I. Richard Kutsal Ülke'den Nisan 1192'de İngiltere'ye dönmeye karar verdi.
Kutsal Ülke'de yerleşmiş bulunan yerli Haçlılar asilleri Guy'un Kudüs Krallığı kralı olma iddiasını kabul etmemeye devam ettiler. Bunlar tek Havclialr ordusu başkomutanı kalan II. Richard'a başvurup Kudüs Krallığı hakkında daha önce verilmiş olan kararın değiştirilmesini istediler.
Kudüs Krallığı Kraliçesi olma dönemi
Kraliçe seçilmesi
Üçüncü evliliği
Eşleri ve çocukları
I. Isabella'nın ile yaptığı birinci evlilikten çocuğu olmamıştır.
Corrado del Monferrato ile yaptığı ikinci evlilikten (1192-1212) adlı bir kız çocuğu olmuştur ve Maria Montferratlı annesi I. İseballa'yı Kudüs Krallığı hükümdar kraliçesi olarak takip etmiştir.
ile yaptığı üçüncü evlilikten üç kız çocuğu olmuştur. Bunlar:
- . Marguerite: (1193/1194 - 1205'ten önce): Cccuk yaşta iken diğer bir çocuk olan kuzeni II. Henri, Champagne Kontu ile nişanlandırılmıştır; ama her ikisi de daha yetişkinliğe erişmeden çocukken ölmüşlerdir.
- . Alis Champagneli (1193/1194-1246): Birinci eşi: . İkinci eşi: Antakya Prensi V. Boemondo. Üçüncü eşi: Raoul de Sosissons. Fransa'da Champagne Kontluğu kontu olmak için bir rakip adaydı ama kont unvanı verilmedi.
- . Philippa Champagneli: (yak. 1197- 20 Aralık 1250): Eşi Errard de Brienne-Ramerupt. Fransa'da Champagne Kontluğu kontu olmak için bir rakip adaydı ama kont unvanı verilmedi.
I. Isabella dördüncü ve sonuncu evliliğini Kıbrıs Kralı olan ve evlendikten sonra Kudüs Kralı da olan ile yaptı. Bu evlilikten şu çocukları oldu:
- . Sybilla Lüzinyalı: (Ekim-Kasım 1198 - yak. 1200 veya 1252): Eşi: Ermenistan Kralı I. Leo Ermenistanlı.
- . Melisende Lüzinyalı: (yak. 1200 - 1249'dan sonra): 1 Ocak 1218'de Antakya Prensi IV. Boemondo ile evlendi.
- . Amalrik: (1201 - 2 Şubat 1205) Akka doğumlu.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış kaynaklar
Wikimedia Commons'ta I. İsabella (Kudüs) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Runciman, Steven (Tr. çev. Fikret Işıltan) (1992), Haçlı Seferleri Tarihi: III. Cilt Akka Krallığı ve Haçlı Seferleri, Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları
- Maalouf, Amin (Tr. çev. Ali Berktay), (2006) Arapların Gözüyle Haçlı Seferleri, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayınları, ISBN 975-80-121-6
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: Kraliçe Sibylla Kudüslü ve Lüzinyanlı Guy | I. İsabella Kudüslü Kudüs kraliçesi Ortak Krallar: Corrado del Monferrato: (1192) :(1192–1197) II. Amalrik) (1197–1205) 1190/92–1205 | Sonra gelen: Montferratlı Maria |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kuduslu Isabella Fransizca Isabelle Ire de Jerusalem Ingilizce Isabella I of Jerusalem d yak 1172 Kudus o 1205 Akka 1190 1192 5 Nisan 1205 doneminde esleri krallar birlikte ortak olarak Akka merkezli Kudus Kralligi nin 12 Kralicesi olmustur Kuduslu IsabellaKralice Isabella ve Corrado del Monferrato nin evlenmeleriKudus ve Akka kralicesiHukum suresi1190 1192 5 Nisan 1205Once gelenSibylla Kuduslu ve Luzinyanli GuySonra gelenMontferratli MariaDogum1172 KudusOlum5 Nisan 1205 yas 32 33 Akka Kudus Kralligi baskentiEs ler iCorrado del MonferratoCocuk lar iMaria Kudus Kralligi Kralicesi Alis Kibris Kralicesi Philippa Rameruptlu Sybilla Ermenistan Kralicesi Melisende Antakya PrensesiHanedanAnjou HanedaniBabasiI AmalrikAnnesiMaria KomniniDiniHristiyan Katolik 7 Kudus krali I Amalrik ile Bizansli Maria Komnini nin kizi 8 Kudus krali Cuzzamli IV Baudouin in kiz kardesi 9 Kudus krali V Baudouin in teyzesi Akka merkezli Kudus Kralligi nin 11 Kralicesi Kralice Sibylla Kuduslu nun bababir yarim kiz kardesi ve Akka merkezli Kudus Kralligi nin 13 Kralicesi Montferratli Maria nin annesidir HayatiKudus Kralligi Kralicesi olmadan once Cocuklugu Birinci evliligi Ikinci evliligi 24 Kasim 1180 de Isabella ikinci olarak evlilik yaparak Corrado del Monferrato ile evlendi Isabella nin eski kocasi olan IV Onfroy de Toron a ait eskiden ait malikane sahibi olarak yonetimi altinda bulunan daki modern guney Lubnan da deki arazileri ve Haclilar kalesi 1180 de evlilik yapildiktan sonra Isabella nin baba bir kardesi olan IV Baudouin tarafindan Kudus Kralligi arazilerine katilmisti Isebella bu arazileri ve Toron malikane sahipligi haklarini eski kocasi olan IV Onfroy de Toron a tekrar iade etti Isabella nin yaptigi bu evlenmeyi ve bundan dolayi kendinin Krallik hakkini kaybetmesini Luzinyanli Guy kabul etmedi Luzinyali Guy Kudus Kralligi ndan feragat etmedigini ilan etti ve Kutsal Krallik ulkesinden yerlesmis olan Hacli soylu baronlar ve diger ilerigelenler onu hala mesru Kudus Kralligi krali olarak kabul etmeye devam ettiler Corrado ve Isabella Sur sehrine geri donduler Ucuncu Haclilar Seferi icin Hacli ordulari Avrupa dan gelmeye devam etmekte idiler ve 20 Nisan 1191 de Hacli seferine katilmak uzere deniz uzerinden gelen Fransa Krali II Philippe ve Fransiz ordusu Akka da Kutsal Ulke arazilerine ayak bastilar II Philippe Kudus Kralligi mesru hukumdarlari olarak Hukumdar Kralice Isabella ve kral ilan edilen yeni kocasi Corrado del Monferrato yi mesru olarak kabul etti Kralligi birakmak istemeyen Luzinyanli Guy ve onu destekleyen IV Onfroy de Toron ve Antakya Prensi III Beomondo dahil Corrado del Monferrato ya karsi olanlar Kutsal Ulkeye gelen diger onemli komutan olan Ingiltere Krali Arslanyurekli Risar dan destek istediler ve o da bu Corrado karsitlarina destek vermeyi kabul etti Mayis 1191 de Kudus te Luzinyanli Guy kendi unvaninin Kudus Kralligi Secilmis Krali oldugunu ilan etti 28 Temmuz da Kutsal Ulke ye yeni gelmis Haclilar komutanlari II Philippe ve I Richard aralarinda bu Kutsal Ulkede kimin hukumdarlik yapacagina dair bir anlasma yaptiklarini ilan ettiler Bu anlasmaya gor Luzinyali Guy hayatinin sonuna kadar Muslumanlar elinde olan Kudus yerine gecici olarak Akka da baskenti olan Kudus Kralligi Krali nin olarak bu kralligi yonetecekti Bu donemde Corrado Sur Beyrut ve Sayda kontlugu ile buralarin idaresini eline alacakti Luzinyanli Guy oldukten sonra Kudus Kralligi sag olurlarsa Isabella ve Corrado tarafindan Hukumdar kralice ve kral olarak yonetilecek ve eger sag olmazlarsa onlarin varisleri mesru kral olacaklardi Bu ilandan 3 gun sonar Fransa Krali II Philippe Fransa ya dondu ve Ingiltere Krali I Richard Kutsal Ulkede bulunan Haclilar ordusunun tek baskomutani olarak kaldi II Philippe elinde olan Musluman esirleri Corrado del Monferrato ya birakmisti Ama I Richard zorla bu esirleri ondan aldi I Richard da kendinin yaptigi savaslardan 2 700 musluman esir almisti I Richard o zamanin geleneklerini hice sayan bir barbar olarak bu esirlerin hepsini idam ettirdi 7 Eylul 1191 de Selahaddin e karsi Arsuf Muharebesi ni kazandi ve Kasim da Yafa kalesini kusatip Haclilar eline gecirdi Sonra elinde bulunan ordu ile Selahaddin Kudus uzerine yuruyuse gecti Fakat hava o kadar berbatti ki eger Kudus u eline gecirirse Muslumanlar tarafindan yapilmasi olasi yeni bir kusatmaya dayanamayacagini anlayarak Kudus e 13 km mesafe kalan bir mevkiye vardiktan sonra geri dondu ve yeniden surlarini yaptirdigi Eskalon kalesine cekildi I Richard Kutsal Ulke den Nisan 1192 de Ingiltere ye donmeye karar verdi Kutsal Ulke de yerlesmis bulunan yerli Haclilar asilleri Guy un Kudus Kralligi krali olma iddiasini kabul etmemeye devam ettiler Bunlar tek Havclialr ordusu baskomutani kalan II Richard a basvurup Kudus Kralligi hakkinda daha once verilmis olan kararin degistirilmesini istediler Kudus Kralligi Kralicesi olma donemi Kralice secilmesi Ucuncu evliligiEsleri ve cocuklariI Isabella nin ile yaptigi birinci evlilikten cocugu olmamistir Corrado del Monferrato ile yaptigi ikinci evlilikten 1192 1212 adli bir kiz cocugu olmustur ve Maria Montferratli annesi I Iseballa yi Kudus Kralligi hukumdar kralicesi olarak takip etmistir ile yaptigi ucuncu evlilikten uc kiz cocugu olmustur Bunlar Marguerite 1193 1194 1205 ten once Cccuk yasta iken diger bir cocuk olan kuzeni II Henri Champagne Kontu ile nisanlandirilmistir ama her ikisi de daha yetiskinlige erismeden cocukken olmuslerdir Alis Champagneli 1193 1194 1246 Birinci esi Ikinci esi Antakya Prensi V Boemondo Ucuncu esi Raoul de Sosissons Fransa da Champagne Kontlugu kontu olmak icin bir rakip adaydi ama kont unvani verilmedi Philippa Champagneli yak 1197 20 Aralik 1250 Esi Errard de Brienne Ramerupt Fransa da Champagne Kontlugu kontu olmak icin bir rakip adaydi ama kont unvani verilmedi I Isabella dorduncu ve sonuncu evliligini Kibris Krali olan ve evlendikten sonra Kudus Krali da olan ile yapti Bu evlilikten su cocuklari oldu Sybilla Luzinyali Ekim Kasim 1198 yak 1200 veya 1252 Esi Ermenistan Krali I Leo Ermenistanli Melisende Luzinyali yak 1200 1249 dan sonra 1 Ocak 1218 de Antakya Prensi IV Boemondo ile evlendi Amalrik 1201 2 Subat 1205 Akka dogumlu Ayrica bakinizKudus krallari listesi Ucuncu Hacli SeferiKaynakca a b c d e f g Runciman Steven Tr cev Fikret Isiltan 1992 Hacli Seferleri Tarihi III Cilt Akka Kralligi ve Hacli Seferleri Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 975 16 0511 3Dis kaynaklarWikimedia Commons ta I Isabella Kudus ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Runciman Steven Tr cev Fikret Isiltan 1992 Hacli Seferleri Tarihi III Cilt Akka Kralligi ve Hacli Seferleri Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 975 16 0511 3 Maalouf Amin Tr cev Ali Berktay 2006 Araplarin Gozuyle Hacli Seferleri Istanbul Yapi Kredi Kultur Yayinlari ISBN 975 80 121 6Resmi unvanlarOnce gelen Kralice Sibylla Kuduslu ve Luzinyanli Guy I Isabella KudusluKudus kralicesi Ortak Krallar Corrado del Monferrato 1192 1192 1197 II Amalrik 1197 1205 1190 92 1205 Sonra gelen Montferratli Maria