Kudüslü Sibylla (Fransızca: Sibylle de Jérusalem; (İngilizce):Sibylla, Queen of Jerusalem; yak. 1160, Kudüs – 1190, Akka. 1186 ve 1190 yılları arasında eşi kral Lüzinyalı Guy ile birlikte ortak Kudüs ve Akka Krallığı kraliçesi olmuştur. 7. Kudüs Krallığı kralı I. Amalrik ile Agnes Courtenaylı'nın en büyük kızı; 8. Kudüs Krallığı kralı Cüzzamlı IV. Baudouin'in kız kardeşi; 9. Kudüs Krallığı kralı V. Baudouin'in annesi ve Akka merkezli 11. Kudüs Krallığı Kraliçesi Kudüslü İsabella'nın aynı babadan yarım kız kardeşidir.
Sibylla Kudüslü | |
---|---|
Kudüs ve Akka kraliçesi | |
Hüküm süresi | 1186 – 1190 |
Önce gelen | IV. Baudouin |
Sonra gelen | Lüzinyanlı Guy |
Doğum | 1160 Kudüs |
Ölüm | 1190 Akka |
Eş(ler)i | Giyom Montferratlı Lüzinyanlı Guy |
Çocuk(lar)ı | V. Baudouin Alis Maria |
Hanedan | Anjou Hanedanı |
Babası | I. Amalrik |
Annesi | Agnes Courtenaylı |
Hayatı
Babası I. Amelrik'in ölümüne kadar dönem
Sibylla, 1162-1174 döneminde Kudüs Krallığı Kralı olarak hüküm süren ve Frank asıllı soylu Anjou Hanedanı üyesi olan babası I. Amalrik ve eşi Agnes Courtenaylı'nın en büyük kızı olarak Kudüs'te doğdu. Ailesi onu Kudüs Krallığı 3. hükümdarlığı yapmış olan Kraliçe Melisende'nin kız kardeşi, Sibylla'nın büyük halası ve (modern 'da bulunan) Beytanyalı Lazar Manastırı'nın başrahibesi olan Rahibe İoveta tarafından yetiştirip eğitilmesi için manastıra gönderdiler. Bu manastırda Sibylla bir rahibe adayı gibi Roma Katolik Hristiyan kilisesi gelenekleri ve göreneklerini ve İncil'in ve Hristiyan doktorlarının bu kutsal kitabı tefsirlerini öğretilerek eğitildi.
1174'te babası, Sur Başpiskoposu olan Frederick de la Roche'u Batı Avrupa'ya Filistin'deki Haçlılar devletleri için parasal ve insan kaynağı desteği bulmak ve Sibylla ile evlenmek için uygun yüksek soylu bir aile mensubu eş adayı aramak maksadı ile bir diplomatik misyonla seyahate gönderdi. Sibylla'nin babasının tek oğlu olup onun veliahtı olan erkek kardeşi Baudouin sonradan cüzzam olduğu anlaşılan bir hastalıktan müztarıp idi. Bunun için Sybylla'ya uygun bir asilzade eş bulup onu biran önce evlendirmek gayet büyük önem kazanmıştı. Bu başpiskopos Fredrick Fransa'da Sancerre'de yaşayan I. Stephen Sancerreli adlı bir genç asili Doğu Akdeniz'e gidip Sibylla ile bir evlilik yapmaya inandırdı ve I. Stephen Sancerreli Sibylla'nın nişanlısı olarak Kudüs'e geldi. Fakat neden olduğu hala bilinmeyen bir nedenle I. Stephen Sancerreli bu evlikten vazgeçtiğini bildirerek Fransa'ya geri döndü.
Kardeşi IV. Baudouin'in hükûmet dönemi
1174'te Sibylla'nin babası I. Amalrik öldü ve Kudüs Krallığı krallık tahtına Sibylla'nın ağabeyi cüzzamlı IV. Baudouin çıktı. Bu hastalıklı kral için önce Miles Plancyli ve sonra Trablusşam Kontu II. Raymond naiplik yaptılar. Sibylla'ya annesi Agnes Courtenaylı'nın taşıdığı asalet unvanı olan "Yafa ve Askelon Kontesi" unvanı verildi ve unvan zaman geçtikçe Kudüs Kralı veliahtına verilen bir unvan oldu.
Dul Sibylla kendilerini yüksek ve önemli devlet yönetimi mevkilerine çıkartmak hevesinde olan Haçlı ve batı Avrupalı asillerinin ve hatta büyük maceralar peşinde koşup böylece Kudüs Krallığını kontrol etmek hevesinde olan maceracılar için bir değerli ödül olarak görünmeye başladı ve onunla evlilik yapmak için birçok uygun talip çıktı. Bunların başında Sibylla'ya birinci dereceden kuzen olan Sibylla Anjoulu ismini taşıyan dul annesinin babasının aynı babadan yarı kızkardeşi olan) Philip Flandaralı gelmekteydi. Bu asil 1177'de Kutsal Ülkeye geldi ve dul Sibylla ile kendine biat etmiş kendinin vasalı olan bir asil kişi ile evlenmesini talep etti. Bu evlilik ortaya çıkarsa Sibylla'nın kocası olan vasalını zamanın geleneklerine göre kontrol edebileceğini, yani Kudüs Krallığı'nı kontrol edeceğini, düşünmekte idi. "Haut Cour (Kudüs Yüksek Konseyi)" İbelinli Baudouin başkanlığında toplanıp Philip Flandaralı'nın bu evlenme taleplerine aksi yanıtlar verip onu talip olarak kabul etmedi. Bu aksi yanıtlar yüzünden Philip Flandaralı da Kudüs'te kalmamayı tercih edip Kudüs'tan ayrılıp Antakya etrafında Müslümanlara karşı askeri kampanyalar yürütmeye koyuldu.
Sibylla 1180'e kadar dul kalıp yeniden evlenmedi. 1180'de yaptığı evlenme için değişik iki kronik tarihçinin hazırladığı kaynak bulunmaktadır:
- Bunlardan birisi olayların olmasından hemen sonra Lübnan'da Sur Piskoposu Surlu Vilyam tarafından hazırlanmış kronik tarih eserindedir. Sibylla'yı Burgundili III. Hugh ile evlendirilmesi planları da gerçekleşmeden boşa gitmişti. Bunun üzerine 1180'de Paskalya Yortusu döneminde Trablusşam Kontu III. Raymond ve Antakya Prensi Beomondo orduları ile Kudüs Krallığı topraklarına girdiler. Amaçları dul Sibylla'yı kendilerinin seçtikleri bir kişi ile, büyük olasılıkla İbelinli Baudouin'le, evlenmeye zorlamaktı. Fakat Haçlılar Kudüs Krallığı'nın bekasını sağlamak için Avrupa'dan askeri desteğin sağlanması gerekli idi ve bunun en uygun yolu ise dul Sibylla'yı bu desteği sağlayabilecek bir Avrupa asili ile evlendirmekti. Kral IV. Baudouin ise kızkardeşinin Guy Lüzinyanlı ile evlenmesini planlayıp bu planı uygulamaya koydu. Guy Lüziyanlı'nin ağabeyi Amalrik Lüziyanlı da daha önceden Kutsal Ülkeye İbelinli Baudouin'in damadı olarak gelmişti; gayet yetenekli olduğu anlaşılarak o zaman Kudüs'te kralın "askeri işler danışmanı" görevine geçip bu görevde başarı göstermişti. Kardeşi Guy'un da onun gibi başarılar sağlayabilecek bir soylu şövalye olacağı beklenmekteydi. Yeni Fransa Kralı II. Philippe'in daha yetişkin olmayan bir çocuk olması, Guy'un Krala biat etmiş bir vasal olması ve Sibylla'nın birinci derece kuzeni olan İngiltere Kralı II. Henry'nin bir tövbe olarak Kutsal Ülke'ye seyahat etmek yemin vermiş olması Avrupa ülkelerinden askeri ve mali destek geleceğine göstergeler olarak görülmekteydi. Bu Sibylla ile Lüzinyanlı Guy'un nikâhının yapılma tarihinde İbelinli Baudouin daha Konstantinopolis'e gitmemişti ve Kudüs'te bulunmaktaydı ve ancak sonbaharda Kudüs'ten ayrıldı. Kral IV. Baudouin İbelinlilerinin Kudüs Krallığını kontrol etme heveslerini daha da azaltmak için 8 yaşında olan kızı Isabella ile Toronlu IV. Umfredo ile nişanlanmasını sağlamıştı ve böylece onu İbelinliler sülalesinden olan annesinin kontrolü altından almış ve nişanlısının ailesinin (Raynald Chantillonlu ve karısı Stepanhie Millyli 'nin) kontrolü altında olmasını garantilemişti.
- Diğeri ise 13. yüzyılda "Ernaul" adlı kronik tarihçi tarafından Surlu Vilyam kronik tarihî eserine ek olarak hazırlanan ve İbelin sülalesiyle yakından ilişkili olan, "Surlu Vilyam Tarihine Eski Fransızca Zeyl" adlı eserindedir. Bu eserdeki anlatıma göre Sibylla aralarında büyük yaş farkı olmasına rağmen kendinden iki misli yaşlı olan ve ilk karısını kaybetmiş olan İbelinli Baudouin'e âşık olmuştu ve onunla evlenmek istemekteydi. Fakat İbelinli Baudouin 1179'da Selahaddin Eyyubi ile yaptığı bir askeri çatışma sonunda esir alınıp tutuklanmamıştı. Sibylla esir olan İbelinli Baudouin'e bir mektup yazmış ve esirlikten kurtulunca onunla evlilik yapmak istediğini bildirmişti. Selahaddin İbelinli Baudouin'i salıvermek için yüksek meblağda salıverme tazminatı istedi. İbelinli Baudouin'in bu meblağı hemen ödeme imkânı bulunmamaktaydı; fakat bu meblağı bulup Selahaddin'e ödeme yapacağına yemin edince esirlikten salınıverdi. Serbest olunca İbelinli Baudouin hemen Konstantinopolis'e gidip orada İmparator I. Manuil'dan bu meblağı kendisine vermesini sağladı. İmparator bu meblağı vermek için yeğeni Maria Comnena'dan İbelinli Baudouin ile Sibylla arasında bir evlilik yapılacağına (ve böylece bu meblağin geri ödenebileceğine) dair bir katı teminat almıştı. Fakat Sibylla'nın ve Kudüs kralı olan IV. Baudouin'in annesi olan Agnes Courtenaylı kral olan oğluna kız kardeşinin bu evlenmesini kabul etmemesini ve kızkardeşini yeni kocası olarak, Ernaul'a göre, kendinin "Yüksek Askeri Danışmanı ("Constable")" olan ve gizlice sevgilisi olan Norman asıllı Amalrik Lüzinyanlı'nin genç kardeşi olan ve Avrupa'dan yeni olarak gelmiş bir şövalye olan, Guy Lüzinyanlı'yi seçmesini tavsiye etti. Ernaul Agnes Courtenaylı tavsiyesini politikada kendisine rakip olan eski kral naibi olan Trablusşam Kontu III. Raymond'un kendisinin ve tuttuğu klik olan İbelinlilerin krallık sarayında daha fazla politika gücü kazanmalarını önlemek için yaptığını bildirmektedir. Bu sırada İbelinli Baudouin Konstantinopolis'ten daha dönmemişti. Fakat Ernaul tarafından vefasız olarak nitelendirilen Sibylla annesi tarafından kendine eş olarak seçilen ve İbelinli Baudouin'den çok daha genç ve yakışıklı bir şövalye olan Guy Lüzinyanlı'ya sevgisini ve tercihini çevirmekte güçlük çekmedi. Veliaht olan Sibylla bu yeni talip ile hemen evlenmesi için yapılan baskılara dayanamadı. Böylece fazla hazırlık yapılmadan acele olarak Sibylla ve Guy Lüzinyanlı'nin nikâhı kıyılıp ve evlenme töreni yapıldı.
Sibylla'nın kocası Guy Lüzinyanlı'dan Alis ve Maria adlı iki kız çocuğu oldu (Bunların doğum tarihleri bilinmemektedir). Guy Lüzinyanlı Filistin'e geldiğinde kral olan IV. Baudouin onu gayet yetkili görevlere atamıştı. Örneğin cüzzam hastalığından muzdarip olan IV. Baudouin krallık yaptığı zamanlarda fiziksel yeteneklerini kaybetmesi haline karşı tedbir olarak Guy Lüzinyanlı'yi krallık taht naibi olarak atadı. Fakat bundan bir yıl geçmeden Kral IV. Baudouin Guy'un naip olarak aldığı karar ve tedbirlerden gocunmaya ve Guy'un gösterdiği davranışlara kızmaya başladı. IV. Baudouin, Guy'un naip olarak devlet yönetimi sırasında Raymond Chatillon'un eşkiyalık yaparak Filistin'den geçmekte ticaret kervanlarına saldırmalarına göz yummasına ve böylece Kudüs Krallığı ile Mısır Eyyubileri arasında bulunan zayıf sulh anlaşmaları ile sanki pamuk ipliğine bağlı barışı tehlikeye atmasından korkmaya başlamıştı.
Bunun için IV. Baudouin 1183'te Guy Lüzinyanlı'yı taht naipliğinden uzaklaştırdı. Kızkardeşi Sibylla'nın oğlu olan Baudouine ortak kral olarak taç giydirdi. Eğer IV. Baudouin ölürse Sibylla'nın genç oğlu Baudouin'in Kudüs Krallığı tahtına geçmesini ve eğer yetişkin değilse onun taht nabinin Trablusşam Kontu III. Raymond olmasını istediğini bildirdi. Böylece kızkardeşi Sibylla ve kocası Guy'un kendi yerine varis olarak Kral olup Kudüs Kralı olarak hüküm sürmesi ihtimalini ortadan kaldıracağını düşünmekteydi. 1184 yılı boyunca ise Sibylla ile Guy'un evliliklerini fesh ettirmek için çabalara girişti. IV. Baudouin öldüğü zaman varis olarak seçtiği Sibylla'nın oğlu Baudouin'un hükümdarlığı sırasında o daha yetişkin olmadan ve çocuğu olmadan ölmesi halinde onun "en meşru haklı varisi"'nin taht naibi olmasını ve anne tarafından yakın akrabası olan İngiltere Kralı ve baba tarafından yakın akrabası olan Fransa Kralı ve Kutsal Roma-Germen İmparatoru arasında bir seçim yapılmasını istedi. Aynı babadan yarım kızkardeşler olan Sibylla ile İsabella arasında meşru haklara hakkında bir ihtilaf çıkması halinde Papa'nın bu iki taraf hakkında kendi prensiplerine göre hakemlik ve yargıçlık yapmasını öngördü. IV. Baudouin'in kızkardeşi Sibylla'nın kocası Guy'dan hoşlanmamaya başlamasına rağmen kızkardeşi Sibylla'yı şahsen kocası ile aynı köşeye atmak istemediği bilinmektedir.
Kudüs Krallığı içinde bu ihtilaflar ve çatışmalar ortaya çıkmakta iken Mısır ve Suriye Eyyubileri Sultanı olan Selahaddin Eyyubi devamlı olarak Filistin ve Kudüs'ü tekrar Müslümanların eline geri almak için büyük savaş hazırlıkları yapmaktaydı.
Bu sıralarda Sibylla'nın annesi olan ve İbelinliler kliği taraftarı olan Agnes Courtenayli 1184'te öldü.
Oğlu V. Baudouin'in hükûmet dönemi
Kudüs Krallığı Kralı olan Sibylla'nın ağabeyi IV. Baudouin 1185 ilkbaharında ölünce, kalıtsal olarak Sibylla'nın Kudüs Krallığı Kraliçesi olması gerekti. Fakat bu gerçekleşmedi ve Sibylla'nın daha yetişkin olmayan genç oğlu V. Baudouin adıyla Kudüs Krallığı tahtına oturtuldu. Raymond taht naibi olarak göreve başladı ve yeni kralın büyük dayısı olan Urfa Kontu III. Joselin, genç V. Baudouin'e veli olarak atandı. V. Baudouin'in büyükbabası Markiz V. Guiliemo Monteferratlı da Filistin'e Kudüs Krallığı'na geldi ve torununa destek olmaya başladı. Fakat genç V. Baudouin'in sağlığı hiç iyi değildi ve 1186'da yazında Kral V. Baudouin Akka'da öldü. Daha önce kral olan IV. Baudouin öldüğü zaman bir vasiyetname bırakmıştı. Bu vasiyetnamede krallığı yönetmek için bir taht naibi seçilmesini ve bu naibin İngiltere, Fransa ve Almanya'da bulunan V. Baudouin'in yakın akrabalarının Filistin'e gelmesine kadar krallığı idare etmesini istemişti. Fakat Sibylla ve kliğine de onun yarım-kızkardeşı İsabella ve kliği bu vasiyetnamenin şartlarını kabul etmemişlerdi.
Akka'da ölen genç V. Baudouin'in velisi olan Joselin ve büyükbabası olan Markiz Gugliemo ölmüş genç kralın cesedini Kudüs'e getirdiler. Kudüs'te Joselin genç kral için bir cenaze merasimi organize etti ve bu cenaze merasimine V. Baudouin'in annesi Sibylla da katıldı. Kudüs'te karışıklık çıkmamasını sağlamak için özel emniyet tedbirleri alındı ve cenaze merasimi iyi silahlanmış Haçlılar askerleri tarafından yakından korundu. Naip olan III. Raymond kendinin ve kendine bağlı siyaset kliği mensuplarının siyasi gücünü korumak istemekteydi. Bunun için III. Raymond, Maria Komnini ve İbelin'liler ile Maria ve Balianların ikamet ettikleri malikanelerinin bulunduğu Nablus'a gittiler. Bunlar Krallığın en yüksek yönetim mercii olan "Yüksek Konsey (Haute Cour)" üyelerinden İsabella taraftarı kliğinden olan mensuplarını orada toplantıya çağırdılar.
Tam bu sırada Sibylla için, Kudüs'te Kudüs Patriği Eraclius tarafından Kudüs Krallığı hükümdar kraliçesi olarak taç giyme töreni yapıldı. Raymond Chatillonlu bir beyanname yayınlayarak Sibyllla'nın "en belli ve açık meşru haklarla haklı ve meşru olarak krallığı kalıtsal olarak aldığını" ilan edip onun bu yeni görevinde Haçlılar tarafından tutulması gerektiğini bildirdi. Fakat Sibylla'ya muhalif olan Haçlılar kliği Sibylla'nın, kral olan babası Amalrik'in ancak gayrimeşru kızı olduğunu ve bunun için babasının mirasçı olamayacağını iddia edip meşru hükümdarın onun baba-bir yarım kız kardeşi İsabella olması gerektiğini bildirdiler. Tam bu sırada 1163'te Kudüs'te bulunan Latin Kilisesi bir dinsel beyanname yayınlayarak Sibylla'nın ağabeyi olmuş kral IV. Baudouin'in meşru varisi olduğunu ve onu takiben meşru olarak Kudüs Krallığınin hükümdarı olmasının haklı ve meşru olduğunu bildirdi. Kudüs Krallığı'nın en yüksek yönetim organı olan "Haute Court (Yüksek Konsey)"de bu değişik iddiaları ele almak için müzekkereler yapılmakta iken Sibylla'nın krallığa hakkı daha da güçlü görülmeye başladı. Sibylla'nın bu güçlü durumu ona karşı olan İsabella'nın kocası olan ve Raymond Chantillonlu'nun üvey oğlu olan IV. Umfredo Toronlu'nun karısını Nablus'ta bırakarak Kudüs'e gelip Sibylla'ya biat etmesi ile daha da güçlendi.
Fakat Sibylla aleyhtarı olan bazı "Yüksek Konsey (Haute Court)" mensupları onun evliliğine karşı geldiler. Avrupalı Haçlılardan destek sağlamayı kolaylaştıracak bir evlilik yapmasını isteyip kraliçe olduğunun Konseyce kabulünden önce eski evliliğini feshetmesini ve konsey üyelerinin tercih edip seçecekleri uygun bir asille evlenmesini istediler. Sibylla muhaliflerinin isteklerine de uyduğunu gösterip herkesin kraliçesi olduğunu açıkça göstermek için bu talebi kabul etti (benzer olarak Kraliçe 'nin yapmış olduğu gibi) evliliğini feshetti. Böylece Sibylla'nın tek başına Yüksek Konsey tarafından da Kudüs Krallığı varisi olduğu teyit edildi ve tek Kudüs Krallığı Hükümdar kraliçesi olarak krallık tahtına geçirildi.
Sibylla tahta geçişinden pek az bir zaman geçmiş iken herkesin siyasi bakımdan kendine uygun Avrupalılara yakın bir koca olarak gördükleri Guy Lüzinyanlı ile yeni evlilik yaptı. Bu evlenme tüm "Yüksek Konsey (Haute Court)" üyelerine bir sürpriz oldu. Evlilik yaptıktan hemen sonra Kraliçe Sibylla kocası Guy Lüzinyanlı'yıi kral olarak kabul ettiğini ilan edilip ona bir dinsel taç göyme töreni tertip edilmesini sağladı. Guy Lüzinyanlı'nin evlilik dolayısıyla kral olmasına rağmen meşru olarak kalıtsal hükümdarlık hakkının Sibylla'a ait olduğu hiç şüphe götürmez bir şekilde kabul edilmeye başlandı.
Sibylla'nin kraliçe olarak hükûmet etme dönemi
Kraliçe Sibylla gayet usta ve kurnaz politikacı olduğunu, özellikle kendine muhalif olanlar kliği ile olan ilişkilerde açıkça gösterdi. Kendi lehinde olan klik içinde bazı anne tarafından akrabaları, (eski Urfa Kontluğu sülalesi mensupları olan) Courtney Sülalesi ve onlarla müttefik olanlar ve onların vasalları olanları idi. Kendi aleyhinde olan kliğin başında Kudüs Krallığı için bazı meşru hakları olan Trablusşam Kontu Raymond; İbelin sülalesi ve anne kraliçe Maria Komnini gelmekteydi ve bunlar Nablus'ta üslenip Isabella lehinde idiler,
Kraliçe Sibylla ve kocası Guy Lüzinyalı'yı uğraştıran baş mesele Kudüs Krallığı içine büyük bir Müslüman ordusu ile bir saldırıda bulunan Mısır Eyyubiler Sultanı Selahaddin Eyyubi ile çatışmak ve onun Kudüs Krallığına karşı olan bu saldırısını durdurmaya çalışmak oldu. Sibylla kocası Guy Lüzinyalı ve Trablusşam Kontu Raymond komutasında Krallığının ve Filistin'deki tüm Haçlılar devletlerinin ait askerî birliklerini hep birlikte Selahaddin Eyyubi üzerine gönderdi. Fakat Haçlı ordusu komutanları arasında koordinasyon sağlanmasının imkânsız olması, bu büyük Haçlılar ordusunun 3 Temmuz 1187'de 'nde Selahaddin Eyyubi tarafından büyük bir hezimete uğratılıp hemen tümüyle imha edilmesi sonucunu yarattı. Bu muharebede Kudüs Kralı olan Guy Lüzinyalı'da Selahaddin eline savaş esiri olarak düştü. Selahaddin emrindeki ordu ile Kudüs üzerine yöneldi. Bu sırada Sibylla'nın annesi ve İbelinliler Kudüs'e sığınmışlardı.
Eylül 1187'de Kudüs önlerine gelen Selahaddin, 20 Eylül 1187;de Kudüs Kuşatması'nı başlattı. Haçlılar Kudüs'ün savunması komutanı resmen Hattin Muharebesinden şahsen kurtulan İbelinli Balian olmakla beraber, Kraliçe Sibylla ve Kudüs Patriği Eraclius Haçlı Kudüs'ün Selahaddin'e direnişine her etapta şahsi destek sağladılar. Haçlılar şehri 60 bin kişilik bir kuvvetle savunduklarından dolayı önce teslime yanaşmadılar. Fakat 12 gün süren kuşatmadan sonra 2 Ekim 1187 günü güneş doğumunda İbelinli Balian ve Selahaddin karşı karşıya gelip şehrin teslimi için müzakerelere girdiler ve Kudüs teslim oldu. Selahaddin, Haçlılar'ın Birinci Haçlı Seferi sonunda 1099 Kudüs Kuşatmasında yaptığı katliamları tekrarlamadı. Şehri savunan Haçlı erkekler için fidye ödendi. Sellahaddin şehirde bulunan Haçlılar asıl kadınların hepsini fidyesiz şehirden ayrılmalarına izin verdi. Bu arada Kraliçe Sibylla ve iki çocuk yaşta çocuğuna fidye vermeden Kudüs'ten ayrılıp Akka'ya gitmelerine izin verildi. Sonra Selahaddin Kraliçe Sibylla'ya Nablus'ta savaş esiri olarak tutuklu olan kocası Guy Lüziyanlı'yı ziyaret etmesi için özel izin belgesi verildi.
Kudüs'ün düşmesi ile birlikte bundan sonra Kudüs Krallığı başkenti Akka şehri oldu.
Ölümü
Guy Lüzinyalı 1188'e kadar Şam'da tutuklu iken o tarihte salıverildi. Buna başlıca neden Seladdin Eyyubi'nin Guy'un salıverilmesinin haçlılar arasında çatışmalara yol açacağını, Guy'un pek yetenekli lider olmadığını ve eğer salıverilmezse Guy'dan daha yetenekli olan Haçlı liderlerin Haçlılar politikalarını yönetmeye başlayacakları gerçeklerini anlamış olmasındandı.
1189'da Kraliçe Sibylla kocası olan Guy Lüzinyanlı ile birlikte kontrolü merkezi Kudüs Krallığı eline geçmemiş olan ve Haçlıların elinde bulunan tek şehir olan Sur şehri üzerine yürüdüler. Bu şehrin kalesinin savunmasının komutanlığını Kraliçe Sibylla'nın ölmüş olan birinci kocası olan 'un kardeşi olan idi. Konrad Montferrat Guy Lüzınyalı'nin kraliçenin kocası olarak Haçlı Kudüs Krallığı'ndan kalan kısımları üzerine olan iktidar gücü iddiasını kabul etmemekte idi. VI. Baudouin'in vasiyeti üzerine Hristiyan Avrupa'da gelecek Haçlı krallarının beklemesinin gerektiğini ve bu kralların gelişine kadar kendinin Kudüs Krallığı'nın kalan kısmında kendinin hükümdar olması için meşru hakları olduğunu ve bunun için kendinin meşruen hükümdar olması gerektiğini onlara bildirdi. Böylece Konrad Montferrtalı komutanı olduğu Sur kalesinin kapılarını Kraliçe Sibylla ve kocası Guy Lüzinyanlı'ya açmadı.
Sibylla ve kocası Guy Lüzinyanlı orduları başında bir ay Sur kalesini kuşatmaya alıp kale dışında ana kale kapısı önünde ordugah kurup beklemeye koyuldular. Tam bu sırada Avrupa'da Papa VIII. Gregorius'un telkin ve vaazları ile Üçüncü Haçlı Seferi başlamak üzere idi. 1188 ilkbaharı sonunda bu sefere katılmayı kabul etmiş olan Avrupalı orduların öncüleri Filistin'e gelmeye başladılar. İlk gelen ordu 200 şövalye taşıyan bir deniz filo ile oldu. Bunu takiben 6 Nisan 1189'da 52 gemiden oluşan bir filo ile Pisa Başpiskoposu Ubaldo Lanfranchi Filistin'e ulaştı. Guy Lüziyanlı bu iki grubu birleştirmeyi başardı ve karısı dolayısıyla Kudüs Krallığı Kralı unvanı taşıdığı için bu kuşatmanın komutanlığını eline aldı. Ağustos 1189'da Konrad Montferratlı tekrar Guy Lüzinyalı'ye emrindeki yeni Haçlılar orduları ile Sur kalesine girmesine izin vermedi.
Bunun üzerine Guy Lüzinyanlı planlarını değiştirdi ve Sur'un 50 km güneyinde bulunan Müslümanlar elindeki Akka kalesine saldırmayı planladı. Bu kaleye saldırıp ele geçirirse bu Akka kalenin Selahaddin Eyyubi'ye karşı yapmayı planladığı karşı taarruz için Sur kalesinden daha uygun bir askeri üs olacağını düşünmekteydi. Bunun için Sur kalesi öndeki askeri ordugahtan komutasındaki Haçlılar güçleri ile ayrıldı ve Akka kalesine yöneldi. Ordusunun büyük bir kısmı karadan ve diğer kısmını oluşturan Pisalılar ve Sicilyalılar orduları ise denizden Akka kalesi önüne geldiler.
Guy Lüzinyanlıi Ağustos 1189'da başlangıçta 3000 kişilik bir ordu ile Eyyubiler elinde olan Akka kalesini kuşatmaya başladı ve böylece başlamış oldu. Bu kuşatmanın ana amacı Müslümanlar eline düşmüş ve Haçlılara kaybedilmiş olan Kudüs yerine Akka kalesini fethederek Kudüs Krallığı başkentini (yeni Avrupa orduları gelene kadar plan göre geçici olarak) Akka'yı yapmaktı. Kraliçe Sibylla'da çok geçmeden Sur kalesi kuşatmasını kaldırıp kocası Guy yanında Akka Kuşatmasına katıldı. Guy komutasında Haçlı ordusu Avrupa'dan gelmekte olan Haçlılar orduları ile takviyeler alarak kuşatma ilerledikçe 20.000 kişiye kadar ulaştı ve Akka Kalesi 2 yıl kuşatma altında tutuldu
Akka Kuşatması'nın ilk yılının sonunda Temmuz veya Ağustos 1190'da kuşatıcı Haçlılar ordusu içinde büyük bir salgın çıktı. Bu salgın sırasında önce Sibylla'nın Alis ve Maria adlı iki genç kız çocuğu öldüler. Onların ölümünden birkaç gün sonra da, olasılıkla, 25 Temmuz 1190'da, Kraliçe Sibylla da bu salgın hastalığa yakalanarak vefat etti.
Haçlı orduları tarafından kuşatılan Akka kalesi ancak Fransa'dan Fransa Kralı II. Philippe ve İngiltere'den gelen Kral Aslan Yürekli Rişar'in birlikte getirdikleri Haçlı ordularının çabaları sonunda Temmuz 1191de Haçlılara teslim oldu.
Sibylla'nin Kudüs Krallığı tahtı için meşru varisi aynı babadan yarım kızkardeşı olan İsabella idi ve hemen tahta geçirildi. İsabella tahta geçer geçmez "Haute Cour (Yuksek Konsey)]] üyelerine verdiği söze uyarak IV. Umfredo Toronlu ile daha önce yapmış olduğu evlilik zorla iptal edildi ve Konrad Montferratlı'ya krallık unvanı verilmek için onunla evlilik yapma zorunda kaldı. Fakat karısı ölmesine rağmen Guy Luzinyanlı Kudüs Kralı unvanını bırakmayı kabul etmedi ve ancak 1192'de yapılan Avrupa'dan gelen Haçlı orduları başlarında bulunan hükümdarlar tarafından Kudüs Krallığı için yeni bir kral seçiminden sonra Kudüs Kralı unvanını bırakmaya mecbur oldu.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış kaynaklar
Wikimedia Commons'ta Sibylla (Kudüs) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Runciman, Steven (Tr. çev. Fikret Işıltan) (1992), Haçlı Seferleri Tarihi: II. Cilt Kudüs Krallığı ve Frank Doğu, Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları
- Runciman, Steven (Tr. çev. Fikret Işıltan) (1992), Haçlı Seferleri Tarihi: III. Cilt Akka Krallığı ve Haçlı Seferleri, Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları
- Maalouf, Amin (Tr. çev. Ali Berktay), (2006) Arapların Gözüyle Haçlı Seferleri, İstanbul: Yapı Kredi Kültür Yayınları, ISBN 975-80-121-6
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: V. Baudouin | Sibylla Kudüslü Kudüs kraliçesi Ortak Kral: Guy Lüzinyanlı 1186-1190 | Sonra gelen: Guy Lüzinyanlı |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kuduslu Sibylla Fransizca Sibylle de Jerusalem Ingilizce Sibylla Queen of Jerusalem yak 1160 Kudus 1190 Akka 1186 ve 1190 yillari arasinda esi kral Luzinyali Guy ile birlikte ortak Kudus ve Akka Kralligi kralicesi olmustur 7 Kudus Kralligi krali I Amalrik ile Agnes Courtenayli nin en buyuk kizi 8 Kudus Kralligi krali Cuzzamli IV Baudouin in kiz kardesi 9 Kudus Kralligi krali V Baudouin in annesi ve Akka merkezli 11 Kudus Kralligi Kralicesi Kuduslu Isabella nin ayni babadan yarim kiz kardesidir Sibylla KudusluKudus ve Akka kralicesiHukum suresi1186 1190Once gelenIV BaudouinSonra gelenLuzinyanli GuyDogum1160 KudusOlum1190 AkkaEs ler iGiyom Montferratli Luzinyanli GuyCocuk lar iV Baudouin Alis MariaHanedanAnjou HanedaniBabasiI AmalrikAnnesiAgnes CourtenayliHayatiBabasi I Amelrik in olumune kadar donem Sibylla 1162 1174 doneminde Kudus Kralligi Krali olarak hukum suren ve Frank asilli soylu Anjou Hanedani uyesi olan babasi I Amalrik ve esi Agnes Courtenayli nin en buyuk kizi olarak Kudus te dogdu Ailesi onu Kudus Kralligi 3 hukumdarligi yapmis olan Kralice Melisende nin kiz kardesi Sibylla nin buyuk halasi ve modern da bulunan Beytanyali Lazar Manastiri nin basrahibesi olan Rahibe Ioveta tarafindan yetistirip egitilmesi icin manastira gonderdiler Bu manastirda Sibylla bir rahibe adayi gibi Roma Katolik Hristiyan kilisesi gelenekleri ve goreneklerini ve Incil in ve Hristiyan doktorlarinin bu kutsal kitabi tefsirlerini ogretilerek egitildi 1174 te babasi Sur Baspiskoposu olan Frederick de la Roche u Bati Avrupa ya Filistin deki Haclilar devletleri icin parasal ve insan kaynagi destegi bulmak ve Sibylla ile evlenmek icin uygun yuksek soylu bir aile mensubu es adayi aramak maksadi ile bir diplomatik misyonla seyahate gonderdi Sibylla nin babasinin tek oglu olup onun veliahti olan erkek kardesi Baudouin sonradan cuzzam oldugu anlasilan bir hastaliktan muztarip idi Bunun icin Sybylla ya uygun bir asilzade es bulup onu biran once evlendirmek gayet buyuk onem kazanmisti Bu baspiskopos Fredrick Fransa da Sancerre de yasayan I Stephen Sancerreli adli bir genc asili Dogu Akdeniz e gidip Sibylla ile bir evlilik yapmaya inandirdi ve I Stephen Sancerreli Sibylla nin nisanlisi olarak Kudus e geldi Fakat neden oldugu hala bilinmeyen bir nedenle I Stephen Sancerreli bu evlikten vazgectigini bildirerek Fransa ya geri dondu Kardesi IV Baudouin in hukumet donemi 1174 te Sibylla nin babasi I Amalrik oldu ve Kudus Kralligi krallik tahtina Sibylla nin agabeyi cuzzamli IV Baudouin cikti Bu hastalikli kral icin once Miles Plancyli ve sonra Trablussam Kontu II Raymond naiplik yaptilar Sibylla ya annesi Agnes Courtenayli nin tasidigi asalet unvani olan Yafa ve Askelon Kontesi unvani verildi ve unvan zaman gectikce Kudus Krali veliahtina verilen bir unvan oldu Dul Sibylla kendilerini yuksek ve onemli devlet yonetimi mevkilerine cikartmak hevesinde olan Hacli ve bati Avrupali asillerinin ve hatta buyuk maceralar pesinde kosup boylece Kudus Kralligini kontrol etmek hevesinde olan maceracilar icin bir degerli odul olarak gorunmeye basladi ve onunla evlilik yapmak icin bircok uygun talip cikti Bunlarin basinda Sibylla ya birinci dereceden kuzen olan Sibylla Anjoulu ismini tasiyan dul annesinin babasinin ayni babadan yari kizkardesi olan Philip Flandarali gelmekteydi Bu asil 1177 de Kutsal Ulkeye geldi ve dul Sibylla ile kendine biat etmis kendinin vasali olan bir asil kisi ile evlenmesini talep etti Bu evlilik ortaya cikarsa Sibylla nin kocasi olan vasalini zamanin geleneklerine gore kontrol edebilecegini yani Kudus Kralligi ni kontrol edecegini dusunmekte idi Haut Cour Kudus Yuksek Konseyi Ibelinli Baudouin baskanliginda toplanip Philip Flandarali nin bu evlenme taleplerine aksi yanitlar verip onu talip olarak kabul etmedi Bu aksi yanitlar yuzunden Philip Flandarali da Kudus te kalmamayi tercih edip Kudus tan ayrilip Antakya etrafinda Muslumanlara karsi askeri kampanyalar yurutmeye koyuldu Sibylla 1180 e kadar dul kalip yeniden evlenmedi 1180 de yaptigi evlenme icin degisik iki kronik tarihcinin hazirladigi kaynak bulunmaktadir Bunlardan birisi olaylarin olmasindan hemen sonra Lubnan da Sur Piskoposu Surlu Vilyam tarafindan hazirlanmis kronik tarih eserindedir Sibylla yi Burgundili III Hugh ile evlendirilmesi planlari da gerceklesmeden bosa gitmisti Bunun uzerine 1180 de Paskalya Yortusu doneminde Trablussam Kontu III Raymond ve Antakya Prensi Beomondo ordulari ile Kudus Kralligi topraklarina girdiler Amaclari dul Sibylla yi kendilerinin sectikleri bir kisi ile buyuk olasilikla Ibelinli Baudouin le evlenmeye zorlamakti Fakat Haclilar Kudus Kralligi nin bekasini saglamak icin Avrupa dan askeri destegin saglanmasi gerekli idi ve bunun en uygun yolu ise dul Sibylla yi bu destegi saglayabilecek bir Avrupa asili ile evlendirmekti Kral IV Baudouin ise kizkardesinin Guy Luzinyanli ile evlenmesini planlayip bu plani uygulamaya koydu Guy Luziyanli nin agabeyi Amalrik Luziyanli da daha onceden Kutsal Ulkeye Ibelinli Baudouin in damadi olarak gelmisti gayet yetenekli oldugu anlasilarak o zaman Kudus te kralin askeri isler danismani gorevine gecip bu gorevde basari gostermisti Kardesi Guy un da onun gibi basarilar saglayabilecek bir soylu sovalye olacagi beklenmekteydi Yeni Fransa Krali II Philippe in daha yetiskin olmayan bir cocuk olmasi Guy un Krala biat etmis bir vasal olmasi ve Sibylla nin birinci derece kuzeni olan Ingiltere Krali II Henry nin bir tovbe olarak Kutsal Ulke ye seyahat etmek yemin vermis olmasi Avrupa ulkelerinden askeri ve mali destek gelecegine gostergeler olarak gorulmekteydi Bu Sibylla ile Luzinyanli Guy un nikahinin yapilma tarihinde Ibelinli Baudouin daha Konstantinopolis e gitmemisti ve Kudus te bulunmaktaydi ve ancak sonbaharda Kudus ten ayrildi Kral IV Baudouin Ibelinlilerinin Kudus Kralligini kontrol etme heveslerini daha da azaltmak icin 8 yasinda olan kizi Isabella ile Toronlu IV Umfredo ile nisanlanmasini saglamisti ve boylece onu Ibelinliler sulalesinden olan annesinin kontrolu altindan almis ve nisanlisinin ailesinin Raynald Chantillonlu ve karisi Stepanhie Millyli nin kontrolu altinda olmasini garantilemisti Digeri ise 13 yuzyilda Ernaul adli kronik tarihci tarafindan Surlu Vilyam kronik tarihi eserine ek olarak hazirlanan ve Ibelin sulalesiyle yakindan iliskili olan Surlu Vilyam Tarihine Eski Fransizca Zeyl adli eserindedir Bu eserdeki anlatima gore Sibylla aralarinda buyuk yas farki olmasina ragmen kendinden iki misli yasli olan ve ilk karisini kaybetmis olan Ibelinli Baudouin e asik olmustu ve onunla evlenmek istemekteydi Fakat Ibelinli Baudouin 1179 da Selahaddin Eyyubi ile yaptigi bir askeri catisma sonunda esir alinip tutuklanmamisti Sibylla esir olan Ibelinli Baudouin e bir mektup yazmis ve esirlikten kurtulunca onunla evlilik yapmak istedigini bildirmisti Selahaddin Ibelinli Baudouin i salivermek icin yuksek meblagda saliverme tazminati istedi Ibelinli Baudouin in bu meblagi hemen odeme imkani bulunmamaktaydi fakat bu meblagi bulup Selahaddin e odeme yapacagina yemin edince esirlikten saliniverdi Serbest olunca Ibelinli Baudouin hemen Konstantinopolis e gidip orada Imparator I Manuil dan bu meblagi kendisine vermesini sagladi Imparator bu meblagi vermek icin yegeni Maria Comnena dan Ibelinli Baudouin ile Sibylla arasinda bir evlilik yapilacagina ve boylece bu meblagin geri odenebilecegine dair bir kati teminat almisti Fakat Sibylla nin ve Kudus krali olan IV Baudouin in annesi olan Agnes Courtenayli kral olan ogluna kiz kardesinin bu evlenmesini kabul etmemesini ve kizkardesini yeni kocasi olarak Ernaul a gore kendinin Yuksek Askeri Danismani Constable olan ve gizlice sevgilisi olan Norman asilli Amalrik Luzinyanli nin genc kardesi olan ve Avrupa dan yeni olarak gelmis bir sovalye olan Guy Luzinyanli yi secmesini tavsiye etti Ernaul Agnes Courtenayli tavsiyesini politikada kendisine rakip olan eski kral naibi olan Trablussam Kontu III Raymond un kendisinin ve tuttugu klik olan Ibelinlilerin krallik sarayinda daha fazla politika gucu kazanmalarini onlemek icin yaptigini bildirmektedir Bu sirada Ibelinli Baudouin Konstantinopolis ten daha donmemisti Fakat Ernaul tarafindan vefasiz olarak nitelendirilen Sibylla annesi tarafindan kendine es olarak secilen ve Ibelinli Baudouin den cok daha genc ve yakisikli bir sovalye olan Guy Luzinyanli ya sevgisini ve tercihini cevirmekte gucluk cekmedi Veliaht olan Sibylla bu yeni talip ile hemen evlenmesi icin yapilan baskilara dayanamadi Boylece fazla hazirlik yapilmadan acele olarak Sibylla ve Guy Luzinyanli nin nikahi kiyilip ve evlenme toreni yapildi Sibylla nin kocasi Guy Luzinyanli dan Alis ve Maria adli iki kiz cocugu oldu Bunlarin dogum tarihleri bilinmemektedir Guy Luzinyanli Filistin e geldiginde kral olan IV Baudouin onu gayet yetkili gorevlere atamisti Ornegin cuzzam hastaligindan muzdarip olan IV Baudouin krallik yaptigi zamanlarda fiziksel yeteneklerini kaybetmesi haline karsi tedbir olarak Guy Luzinyanli yi krallik taht naibi olarak atadi Fakat bundan bir yil gecmeden Kral IV Baudouin Guy un naip olarak aldigi karar ve tedbirlerden gocunmaya ve Guy un gosterdigi davranislara kizmaya basladi IV Baudouin Guy un naip olarak devlet yonetimi sirasinda Raymond Chatillon un eskiyalik yaparak Filistin den gecmekte ticaret kervanlarina saldirmalarina goz yummasina ve boylece Kudus Kralligi ile Misir Eyyubileri arasinda bulunan zayif sulh anlasmalari ile sanki pamuk ipligine bagli barisi tehlikeye atmasindan korkmaya baslamisti Bunun icin IV Baudouin 1183 te Guy Luzinyanli yi taht naipliginden uzaklastirdi Kizkardesi Sibylla nin oglu olan Baudouine ortak kral olarak tac giydirdi Eger IV Baudouin olurse Sibylla nin genc oglu Baudouin in Kudus Kralligi tahtina gecmesini ve eger yetiskin degilse onun taht nabinin Trablussam Kontu III Raymond olmasini istedigini bildirdi Boylece kizkardesi Sibylla ve kocasi Guy un kendi yerine varis olarak Kral olup Kudus Krali olarak hukum surmesi ihtimalini ortadan kaldiracagini dusunmekteydi 1184 yili boyunca ise Sibylla ile Guy un evliliklerini fesh ettirmek icin cabalara giristi IV Baudouin oldugu zaman varis olarak sectigi Sibylla nin oglu Baudouin un hukumdarligi sirasinda o daha yetiskin olmadan ve cocugu olmadan olmesi halinde onun en mesru hakli varisi nin taht naibi olmasini ve anne tarafindan yakin akrabasi olan Ingiltere Krali ve baba tarafindan yakin akrabasi olan Fransa Krali ve Kutsal Roma Germen Imparatoru arasinda bir secim yapilmasini istedi Ayni babadan yarim kizkardesler olan Sibylla ile Isabella arasinda mesru haklara hakkinda bir ihtilaf cikmasi halinde Papa nin bu iki taraf hakkinda kendi prensiplerine gore hakemlik ve yargiclik yapmasini ongordu IV Baudouin in kizkardesi Sibylla nin kocasi Guy dan hoslanmamaya baslamasina ragmen kizkardesi Sibylla yi sahsen kocasi ile ayni koseye atmak istemedigi bilinmektedir Kudus Kralligi icinde bu ihtilaflar ve catismalar ortaya cikmakta iken Misir ve Suriye Eyyubileri Sultani olan Selahaddin Eyyubi devamli olarak Filistin ve Kudus u tekrar Muslumanlarin eline geri almak icin buyuk savas hazirliklari yapmaktaydi Bu siralarda Sibylla nin annesi olan ve Ibelinliler kligi taraftari olan Agnes Courtenayli 1184 te oldu Oglu V Baudouin in hukumet donemi Kudus Kralligi Krali olan Sibylla nin agabeyi IV Baudouin 1185 ilkbaharinda olunce kalitsal olarak Sibylla nin Kudus Kralligi Kralicesi olmasi gerekti Fakat bu gerceklesmedi ve Sibylla nin daha yetiskin olmayan genc oglu V Baudouin adiyla Kudus Kralligi tahtina oturtuldu Raymond taht naibi olarak goreve basladi ve yeni kralin buyuk dayisi olan Urfa Kontu III Joselin genc V Baudouin e veli olarak atandi V Baudouin in buyukbabasi Markiz V Guiliemo Monteferratli da Filistin e Kudus Kralligi na geldi ve torununa destek olmaya basladi Fakat genc V Baudouin in sagligi hic iyi degildi ve 1186 da yazinda Kral V Baudouin Akka da oldu Daha once kral olan IV Baudouin oldugu zaman bir vasiyetname birakmisti Bu vasiyetnamede kralligi yonetmek icin bir taht naibi secilmesini ve bu naibin Ingiltere Fransa ve Almanya da bulunan V Baudouin in yakin akrabalarinin Filistin e gelmesine kadar kralligi idare etmesini istemisti Fakat Sibylla ve kligine de onun yarim kizkardesi Isabella ve kligi bu vasiyetnamenin sartlarini kabul etmemislerdi Akka da olen genc V Baudouin in velisi olan Joselin ve buyukbabasi olan Markiz Gugliemo olmus genc kralin cesedini Kudus e getirdiler Kudus te Joselin genc kral icin bir cenaze merasimi organize etti ve bu cenaze merasimine V Baudouin in annesi Sibylla da katildi Kudus te karisiklik cikmamasini saglamak icin ozel emniyet tedbirleri alindi ve cenaze merasimi iyi silahlanmis Haclilar askerleri tarafindan yakindan korundu Naip olan III Raymond kendinin ve kendine bagli siyaset kligi mensuplarinin siyasi gucunu korumak istemekteydi Bunun icin III Raymond Maria Komnini ve Ibelin liler ile Maria ve Balianlarin ikamet ettikleri malikanelerinin bulundugu Nablus a gittiler Bunlar Kralligin en yuksek yonetim mercii olan Yuksek Konsey Haute Cour uyelerinden Isabella taraftari kliginden olan mensuplarini orada toplantiya cagirdilar Tam bu sirada Sibylla icin Kudus te Kudus Patrigi Eraclius tarafindan Kudus Kralligi hukumdar kralicesi olarak tac giyme toreni yapildi Raymond Chatillonlu bir beyanname yayinlayarak Sibyllla nin en belli ve acik mesru haklarla hakli ve mesru olarak kralligi kalitsal olarak aldigini ilan edip onun bu yeni gorevinde Haclilar tarafindan tutulmasi gerektigini bildirdi Fakat Sibylla ya muhalif olan Haclilar kligi Sibylla nin kral olan babasi Amalrik in ancak gayrimesru kizi oldugunu ve bunun icin babasinin mirasci olamayacagini iddia edip mesru hukumdarin onun baba bir yarim kiz kardesi Isabella olmasi gerektigini bildirdiler Tam bu sirada 1163 te Kudus te bulunan Latin Kilisesi bir dinsel beyanname yayinlayarak Sibylla nin agabeyi olmus kral IV Baudouin in mesru varisi oldugunu ve onu takiben mesru olarak Kudus Kralliginin hukumdari olmasinin hakli ve mesru oldugunu bildirdi Kudus Kralligi nin en yuksek yonetim organi olan Haute Court Yuksek Konsey de bu degisik iddialari ele almak icin muzekkereler yapilmakta iken Sibylla nin kralliga hakki daha da guclu gorulmeye basladi Sibylla nin bu guclu durumu ona karsi olan Isabella nin kocasi olan ve Raymond Chantillonlu nun uvey oglu olan IV Umfredo Toronlu nun karisini Nablus ta birakarak Kudus e gelip Sibylla ya biat etmesi ile daha da guclendi Fakat Sibylla aleyhtari olan bazi Yuksek Konsey Haute Court mensuplari onun evliligine karsi geldiler Avrupali Haclilardan destek saglamayi kolaylastiracak bir evlilik yapmasini isteyip kralice oldugunun Konseyce kabulunden once eski evliligini feshetmesini ve konsey uyelerinin tercih edip sececekleri uygun bir asille evlenmesini istediler Sibylla muhaliflerinin isteklerine de uydugunu gosterip herkesin kralicesi oldugunu acikca gostermek icin bu talebi kabul etti benzer olarak Kralice nin yapmis oldugu gibi evliligini feshetti Boylece Sibylla nin tek basina Yuksek Konsey tarafindan da Kudus Kralligi varisi oldugu teyit edildi ve tek Kudus Kralligi Hukumdar kralicesi olarak krallik tahtina gecirildi Sibylla tahta gecisinden pek az bir zaman gecmis iken herkesin siyasi bakimdan kendine uygun Avrupalilara yakin bir koca olarak gordukleri Guy Luzinyanli ile yeni evlilik yapti Bu evlenme tum Yuksek Konsey Haute Court uyelerine bir surpriz oldu Evlilik yaptiktan hemen sonra Kralice Sibylla kocasi Guy Luzinyanli yii kral olarak kabul ettigini ilan edilip ona bir dinsel tac goyme toreni tertip edilmesini sagladi Guy Luzinyanli nin evlilik dolayisiyla kral olmasina ragmen mesru olarak kalitsal hukumdarlik hakkinin Sibylla a ait oldugu hic suphe goturmez bir sekilde kabul edilmeye baslandi Sibylla nin kralice olarak hukumet etme donemi Kralice Sibylla gayet usta ve kurnaz politikaci oldugunu ozellikle kendine muhalif olanlar kligi ile olan iliskilerde acikca gosterdi Kendi lehinde olan klik icinde bazi anne tarafindan akrabalari eski Urfa Kontlugu sulalesi mensuplari olan Courtney Sulalesi ve onlarla muttefik olanlar ve onlarin vasallari olanlari idi Kendi aleyhinde olan kligin basinda Kudus Kralligi icin bazi mesru haklari olan Trablussam Kontu Raymond Ibelin sulalesi ve anne kralice Maria Komnini gelmekteydi ve bunlar Nablus ta uslenip Isabella lehinde idiler Kralice Sibylla ve kocasi Guy Luzinyali yi ugrastiran bas mesele Kudus Kralligi icine buyuk bir Musluman ordusu ile bir saldirida bulunan Misir Eyyubiler Sultani Selahaddin Eyyubi ile catismak ve onun Kudus Kralligina karsi olan bu saldirisini durdurmaya calismak oldu Sibylla kocasi Guy Luzinyali ve Trablussam Kontu Raymond komutasinda Kralliginin ve Filistin deki tum Haclilar devletlerinin ait askeri birliklerini hep birlikte Selahaddin Eyyubi uzerine gonderdi Fakat Hacli ordusu komutanlari arasinda koordinasyon saglanmasinin imkansiz olmasi bu buyuk Haclilar ordusunun 3 Temmuz 1187 de nde Selahaddin Eyyubi tarafindan buyuk bir hezimete ugratilip hemen tumuyle imha edilmesi sonucunu yaratti Bu muharebede Kudus Krali olan Guy Luzinyali da Selahaddin eline savas esiri olarak dustu Selahaddin emrindeki ordu ile Kudus uzerine yoneldi Bu sirada Sibylla nin annesi ve Ibelinliler Kudus e siginmislardi Eylul 1187 de Kudus onlerine gelen Selahaddin 20 Eylul 1187 de Kudus Kusatmasi ni baslatti Haclilar Kudus un savunmasi komutani resmen Hattin Muharebesinden sahsen kurtulan Ibelinli Balian olmakla beraber Kralice Sibylla ve Kudus Patrigi Eraclius Hacli Kudus un Selahaddin e direnisine her etapta sahsi destek sagladilar Haclilar sehri 60 bin kisilik bir kuvvetle savunduklarindan dolayi once teslime yanasmadilar Fakat 12 gun suren kusatmadan sonra 2 Ekim 1187 gunu gunes dogumunda Ibelinli Balian ve Selahaddin karsi karsiya gelip sehrin teslimi icin muzakerelere girdiler ve Kudus teslim oldu Selahaddin Haclilar in Birinci Hacli Seferi sonunda 1099 Kudus Kusatmasinda yaptigi katliamlari tekrarlamadi Sehri savunan Hacli erkekler icin fidye odendi Sellahaddin sehirde bulunan Haclilar asil kadinlarin hepsini fidyesiz sehirden ayrilmalarina izin verdi Bu arada Kralice Sibylla ve iki cocuk yasta cocuguna fidye vermeden Kudus ten ayrilip Akka ya gitmelerine izin verildi Sonra Selahaddin Kralice Sibylla ya Nablus ta savas esiri olarak tutuklu olan kocasi Guy Luziyanli yi ziyaret etmesi icin ozel izin belgesi verildi Kudus un dusmesi ile birlikte bundan sonra Kudus Kralligi baskenti Akka sehri oldu OlumuGuy Luzinyali 1188 e kadar Sam da tutuklu iken o tarihte saliverildi Buna baslica neden Seladdin Eyyubi nin Guy un saliverilmesinin haclilar arasinda catismalara yol acacagini Guy un pek yetenekli lider olmadigini ve eger saliverilmezse Guy dan daha yetenekli olan Hacli liderlerin Haclilar politikalarini yonetmeye baslayacaklari gerceklerini anlamis olmasindandi 1189 da Kralice Sibylla kocasi olan Guy Luzinyanli ile birlikte kontrolu merkezi Kudus Kralligi eline gecmemis olan ve Haclilarin elinde bulunan tek sehir olan Sur sehri uzerine yuruduler Bu sehrin kalesinin savunmasinin komutanligini Kralice Sibylla nin olmus olan birinci kocasi olan un kardesi olan idi Konrad Montferrat Guy Luzinyali nin kralicenin kocasi olarak Hacli Kudus Kralligi ndan kalan kisimlari uzerine olan iktidar gucu iddiasini kabul etmemekte idi VI Baudouin in vasiyeti uzerine Hristiyan Avrupa da gelecek Hacli krallarinin beklemesinin gerektigini ve bu krallarin gelisine kadar kendinin Kudus Kralligi nin kalan kisminda kendinin hukumdar olmasi icin mesru haklari oldugunu ve bunun icin kendinin mesruen hukumdar olmasi gerektigini onlara bildirdi Boylece Konrad Montferrtali komutani oldugu Sur kalesinin kapilarini Kralice Sibylla ve kocasi Guy Luzinyanli ya acmadi Sibylla ve kocasi Guy Luzinyanli ordulari basinda bir ay Sur kalesini kusatmaya alip kale disinda ana kale kapisi onunde ordugah kurup beklemeye koyuldular Tam bu sirada Avrupa da Papa VIII Gregorius un telkin ve vaazlari ile Ucuncu Hacli Seferi baslamak uzere idi 1188 ilkbahari sonunda bu sefere katilmayi kabul etmis olan Avrupali ordularin onculeri Filistin e gelmeye basladilar Ilk gelen ordu 200 sovalye tasiyan bir deniz filo ile oldu Bunu takiben 6 Nisan 1189 da 52 gemiden olusan bir filo ile Pisa Baspiskoposu Ubaldo Lanfranchi Filistin e ulasti Guy Luziyanli bu iki grubu birlestirmeyi basardi ve karisi dolayisiyla Kudus Kralligi Krali unvani tasidigi icin bu kusatmanin komutanligini eline aldi Agustos 1189 da Konrad Montferratli tekrar Guy Luzinyali ye emrindeki yeni Haclilar ordulari ile Sur kalesine girmesine izin vermedi Bunun uzerine Guy Luzinyanli planlarini degistirdi ve Sur un 50 km guneyinde bulunan Muslumanlar elindeki Akka kalesine saldirmayi planladi Bu kaleye saldirip ele gecirirse bu Akka kalenin Selahaddin Eyyubi ye karsi yapmayi planladigi karsi taarruz icin Sur kalesinden daha uygun bir askeri us olacagini dusunmekteydi Bunun icin Sur kalesi ondeki askeri ordugahtan komutasindaki Haclilar gucleri ile ayrildi ve Akka kalesine yoneldi Ordusunun buyuk bir kismi karadan ve diger kismini olusturan Pisalilar ve Sicilyalilar ordulari ise denizden Akka kalesi onune geldiler Guy Luzinyanlii Agustos 1189 da baslangicta 3000 kisilik bir ordu ile Eyyubiler elinde olan Akka kalesini kusatmaya basladi ve boylece baslamis oldu Bu kusatmanin ana amaci Muslumanlar eline dusmus ve Haclilara kaybedilmis olan Kudus yerine Akka kalesini fethederek Kudus Kralligi baskentini yeni Avrupa ordulari gelene kadar plan gore gecici olarak Akka yi yapmakti Kralice Sibylla da cok gecmeden Sur kalesi kusatmasini kaldirip kocasi Guy yaninda Akka Kusatmasina katildi Guy komutasinda Hacli ordusu Avrupa dan gelmekte olan Haclilar ordulari ile takviyeler alarak kusatma ilerledikce 20 000 kisiye kadar ulasti ve Akka Kalesi 2 yil kusatma altinda tutuldu Akka Kusatmasi nin ilk yilinin sonunda Temmuz veya Agustos 1190 da kusatici Haclilar ordusu icinde buyuk bir salgin cikti Bu salgin sirasinda once Sibylla nin Alis ve Maria adli iki genc kiz cocugu olduler Onlarin olumunden birkac gun sonra da olasilikla 25 Temmuz 1190 da Kralice Sibylla da bu salgin hastaliga yakalanarak vefat etti Hacli ordulari tarafindan kusatilan Akka kalesi ancak Fransa dan Fransa Krali II Philippe ve Ingiltere den gelen Kral Aslan Yurekli Risar in birlikte getirdikleri Hacli ordularinin cabalari sonunda Temmuz 1191de Haclilara teslim oldu Sibylla nin Kudus Kralligi tahti icin mesru varisi ayni babadan yarim kizkardesi olan Isabella idi ve hemen tahta gecirildi Isabella tahta gecer gecmez Haute Cour Yuksek Konsey uyelerine verdigi soze uyarak IV Umfredo Toronlu ile daha once yapmis oldugu evlilik zorla iptal edildi ve Konrad Montferratli ya krallik unvani verilmek icin onunla evlilik yapma zorunda kaldi Fakat karisi olmesine ragmen Guy Luzinyanli Kudus Krali unvanini birakmayi kabul etmedi ve ancak 1192 de yapilan Avrupa dan gelen Hacli ordulari baslarinda bulunan hukumdarlar tarafindan Kudus Kralligi icin yeni bir kral seciminden sonra Kudus Krali unvanini birakmaya mecbur oldu Ayrica bakinizKudus krallari listesiKaynakcaDis kaynaklarWikimedia Commons ta Sibylla Kudus ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Runciman Steven Tr cev Fikret Isiltan 1992 Hacli Seferleri Tarihi II Cilt Kudus Kralligi ve Frank Dogu Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 975 16 0497 4 Runciman Steven Tr cev Fikret Isiltan 1992 Hacli Seferleri Tarihi III Cilt Akka Kralligi ve Hacli Seferleri Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 975 16 0511 3 Maalouf Amin Tr cev Ali Berktay 2006 Araplarin Gozuyle Hacli Seferleri Istanbul Yapi Kredi Kultur Yayinlari ISBN 975 80 121 6Resmi unvanlarOnce gelen V Baudouin Sibylla KudusluKudus kralicesi Ortak Kral Guy Luzinyanli 1186 1190 Sonra gelen Guy Luzinyanli