IV. Baudouin veya IV. Baldwin (d. 1161 – ö. 1185), Kudüs Krallığı'nın 1174 ile 1185 yılları arasındaki hükümdarıdır. Çok küçük yaşta cüzzam hastalığına yakalandığı için "Cüzzamlı" lakabıyla da bilinmektedir. Muzdarip olduğu cüzzam, sonunda onu kör bıraktı ve ellerini ve ayaklarını kullanamayacak bir hâle getirerek zayıflattı. Çağdaşları ve sonraki tarihçiler, iradesi ve Kudüs Krallığı'na olan bağlılığı nedeniyle ona hayranlık duydular. Yetenekli danışmanlar seçen Baldwin, gelişen bir Hristiyan ülkesini yönetti ve krallığını Müslüman hükümdar Selahaddin Eyyubi'den korumayı başardı. 1185 yılında, cüzzamdan ötürü 24 yaşındayken öldü.
IV. Baudouin | |
---|---|
IV. Baldwin Cüzzamlı Baldwin | |
Kudüs kralı | |
Hüküm süresi | 11 Temmuz 1174 – Mart 1185 |
Önce gelen | I. Amalrik |
Sonra gelen | V. Baudouin |
Veliaht(lar) | V. Baudouin |
Doğum | 1161 Kudüs, Kudüs Krallığı |
Ölüm | Mart 1185 (24 yaşında) Kudüs, Kudüs Krallığı |
Defin | Kutsal Kabir Kilisesi, Kudüs |
Hanedan | Anjou Hanedanı |
Babası | I. Amalrik |
Annesi | Courtenay'lı Agnes |
Dini | Katolik Hristiyanlık |
Çocukluğu
IV. Baudouin çocukluğunda babasının Kudüs’teki sarayında büyüdü. Yafa ve Aşkelon kontesi olan, babasının sonradan boşandığı ve gelecekte Sidon Lordluğu’nun leydisi olacak olan annesiyle çocukluğunda pek zaman geçirmedi. Baudouin, tarihçi Surlu Vilyam tarafından eğitildi. Vilyam bir gün genç prens hakkında üzücü bir şey keşfetti; bir gün prens ve arkadaşları oynuyorlardı, birbirlerinin kollarına tırnaklarını geçirerek birbirlerini yaralamaya çalışıyorlardı fakat Baudouin acı hissetmiyordu. Vilyam bunun ciddi bir hastalığın işareti olduğunu hemen anladı fakat birkaç yıl sonraya kadar kesin olarak cüzzam teşhisi konmadı ve ergenlik ile birlikte hastalık hızlandı.
Tahta çıkması
Baudouin'in babası I. Amalrik 1174’te öldü ve Baudouin 13 yaşında taç giydi. Erişkin olmadığı dönemde Kudüs art arda iki naip tarafından yönetildi. Önce Plancy'li Miles, daha sonra babasının kuzeni Trablus kontu III. Raymond 1175’te Selahaddin Eyyubi ile bir anlaşma yaptı.
Baudouin'in, cüzzamlı olduğu için uzun süre hüküm sürmesi ve bir varis yapabilmesi beklenmiyordu. Saraydakiler ve Lordlar kozlarını prenses Sibylla ve babalarının ikinci evliliğinden üvey kız kardeşleri olan prenses Isabella üzerine oynadılar. Sibylla büyük halası tarafından Bethany manastırında büyütülürken, Isabella, annesi Maria Komnena’nın Nablus’taki sarayında büyüyordu.
III. Raymond’un naipliği Baudouin’in ikinci taç giyme yıl dönümünde sona erdi, artık genç kral gerekli yaşa gelmişti.
Hükümdarlığı
Baudouin, III. Raymond'un Selahaddin Eyyubi ile yaptığı anlaşmayı onaylamadı, Şam ve Bekaa Vadisi’ne akın düzenledi. Dayısı III. Joselin'i Urfa Kontluğu'na tayin etti. III. Joselin 1164'te Nûreddin Mahmud Zengî tarafından Harim Savaşı'nda esir alınmış, 1176'ya kadar mahkûm kalmış ve 1176’da kız kardeşi ve IV. Baudouin'in annesi Agnes tarafından muhtemelen kraliyet hazinesi destekli 50.000 dinar fidye karşılığında serbest bırakılmıştı.
Kral naibi olarak III. Raymond, Prenses Sibylla’nın hem Kutsal Roma İmparatoru I. Friedrich, hem de Fransa kralı VII. Henry’nin kuzeni olan Montferrat'lı William’la evlenmesi için görüşmelere başlamıştı. William bu evlilik üzerine Yafa ve Aşkelon kontu olmuştur. William’ın, Baudouin’in hastalığı nedeniyle krallık yapamayacak duruma geldiği anda yeni kral olup Sibylla ile birlikte krallığı yöneteceği umuluyordu. Bu arada Baudouin, Selahaddin Eyyubi’nin Mısır'daki ana askerî gücüne bir saldırı planlıyordu. Bizans'ın deniz gücü desteğini almak için Eski Antakya prensi Renaud de Châtillon’u I. Manuil'e elçi olarak gönderdi.
Baudouin, Renaud de Châtillon ve Montferrat'lı William iş birliği ile güney savunmasını sağlama almayı denedi. William haftalarca süren bir hastalıktan sonra Aşkelon’da öldü ve geleceğin V. Baudouin’e hamile Sibylla’yı dul bıraktı. Üç ay sonra, ağustosta kralın kuzeni ve aynı zamanda Fransa’da bir kont olan I. Philip Haçlı seferi ile Kudüs’e geldi. I. Philip, Baudouin’in kız kardeşlerini kendi vassallarıyla evlendirmek istedi. Philip, Baudouin’in baba tarafından en yakın akrabası sıfatıyla III. Raymond'un naipliğini almak istedi. Krallık konseyi bu öneriyi reddederken İbelin'li Baudouin herkesin önünde I. Philip’i aşağıladı.
25 Kasım 1177'de Kral IV. Baudouin ve Renaud de Châtillon, Selahaddin'i Tapınak Şövalyeleri yardımıyla Montgisard Muharebesi'nde mağlup etmiştir. Aynı yıl Baudouin, üvey annesi Maria Komnena’nın İbelinli Balian’la evlenmesine izin verir ancak bu riskli bir karardır. İbelin ailesinin tutkularını alevleyip Maria Komnena’nın referansıyla Sibylla ve Isabella’yı da ailelerine katmayı denemelerine neden olacaktır.
IV. Baudouin 1179’da Kuzeyde bazı askeri başarısızlıklar yaşadı. 10 Nisan’da Banias’a bir akın yönetti fakat Selahaddin’in kuzeni Faruk Şah tarafından bir saldırıya uğradı. Baudouin atının korkup kaçmasıyla tesadüfen kurtuldu. Krallığın en saygıdeğer Constable’larından Toron’lu II. Humphrey ölümcül bir şekilde yaralandı. 10 Haziran’da Sidon çevresindeki süvari akınlarına cevap olarak Baudouin, Raymond ve tapınakçıların 8. Büyük Üstadı Eudes de Saint-Amand ile birlikte Lübnan'a bir kuvvet götürdü. Litani Nehri üstünde bir kısım süvariyi öldürdüler fakat Selahaddin Eyyubi’nin ana gücüne yakalandılar. Kral atsızdı ve yardım olmadan ata binemiyordu, başka bir şövalyenin arkasında taşınarak savaş alanından uzaklaştırıldı. Kont Raymond Tyre’a kaçtı. Kralın üvey babası Sidon’lu Reginald bir kısım insanı kurtardı fakat büyük üstad İbelinli Baudouin, Tiberyalı Hugh ve Raymond’un üvey oğullarından biri esir düştü.
23 Ağustos 1179’da Selahaddin Jacob's Ford kalesine ulaştı. Baudouin ve Chastellet arasındaki haberleşme yavaştı. Müslümanlar kalenin altındaki tüneli yaktılar, duvarlar çöktü. Kuşatma başladıktan 6 gün sonra Selahaddin kaleyi ele geçirmişti. 700 şövalye, mimar ve inşaat işçisi öldürüldü, 800’ü esir alındı. Baudouin ordusuyla geldiğinde yıkılmış kalenin dumanı tütüyordu. Baudouin Tiberya'ya geri döndü. Birçok tarihçi bu olayın Kudüs’ün Müslümanlarca tekrar ele geçirilmesini kolaylaştırdığını düşünmektedir.
Baudouin 1180 yazında Toron'lu II. Humphrey'den sonra "constable" olan ve 1179-1194 yılları arasında bu görevi yürüten I. Lüzinyanlı Amalrik’in kardeşi Lüzinyanlı Guy ile Sibylla’yı evlendirdi. Asıl amaç krallığa dış yardım getirebilme potansiyeli olan yabancı birini hanedanlığa katmaktı. Lüzinyanlı Guy, Kerek’teki uygun pozisyonu sayesinde Mısır ve Şam arasındaki ticaret kervanlarını yağmalayan Renaud de Châtillon ile müttefik oldu. Selahaddin bu yağmalamalara misilleme yapmak istedi ve 1182’de Belvoir Kalesi savaşı yapıldı. Bu bir savaştan ziyade çatışma şeklinde geçti ve bir sonuç çıkmadı. Bu olaydan sonra çok zaman geçmeden Baudouin cüzzam yüzünden tamamen güçsüz düştü, kör olmuştu ve yürüyemiyordu. Lüzinyanlı Guy’ı naip olarak atamak zorunda kaldı. Ancak 1183’te Lüzinyanlı Guy onu hayal kırıklığına uğrattı. Lüzinyanlı Guy, Renaud de Châtillon'un üvey oğlu Toron’lu IV. Humphrey ile Baudouin’in üvey kardeşi Isabella’nın Kerek’teki evlilik törenlerinde bulunuyordu ancak törenler Selahaddin’in Kerek kalesini kuşatmasıyla yarıda kaldı. Tüm sosyete Kerek'te kapana kısılmıştı. IV. Baudouin hasta haliyle elinde kalan askerî güçle Kudüs’ten Kerek’e geldi ve kuşatmayı kırdı. Fakat Lüzinyanlı Guy, Selahaddin Eyyubi ve ordusuyla savaşmayı reddetti ve Selahaddin kolayca geri çekildi. Baudouin bu durumu kabul edemedi ve Lüzinyanlı Guy’ı naiplikten aldı. Gözden düşen Lüzinyanlı Guy, karısı Sibylla’yı da alarak Aşkelon’da inzivaya çekildi.
IV. Baudouin görünürde kız kardeşine kin tutmamasına rağmen onu verasetten atarak 5 yaşındaki yeğeni Montferrat’lı Baudouin’i annesi Agnes, üvey babası Sidon'lu Reginald, Raymond ve birçok baronun desteğiyle varisi ve halefi olarak atadı. Daha sonra Baudouin, Guy ve Sibylla’nın evliliğini bozmayı denedi. Fakat çift, bu girişimlere direndi. Sıklıkla cüzzam yüzünden acı çekmesine ve naipler aracılığıyla hükmetmek zorunda kalmasına rağmen, Baudouin beklenenden daha uzun bir süre krallık yaptı. Kerek’i kurtarmak için yaptığı askeri harekât ile hanedanlık çekişmeleri Baudouin’i zayıflatmıştı. Annesinin 1184 sonlarında Akka’da ölümünden birkaç ay sonra, 1185 baharında IV. Baudouin Kudüs’te öldü ve Kutsal Kabir Kilisesi'ne defnedildi.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta IV. Baudouin ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Runciman, Steven (çev. Fikret Işıltan) (1992), Haçlı Seferleri Tarihi: II. Cilt Kudüs Krallığı ve Frank Doğu Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları
- Surlu Vilyam, A History of Deeds Done Beyond the Sea. E. A. Babcock and A. C. Krey, trans. Columbia Üniversitesi Basımevi, 1943.
- Hamilton, Bernard (1978). "Women in the Crusader States: The Queens of Jerusalem". Baker, Derek (Ed.). Medieval Women. Ecclesiastical History Society. ISBN .
- Hamilton, Bernard (2000). The Leper King and his Heirs: Baudouin IV and the Crusader Kingdom of Jerusalem. Cambridge University Press. ISBN .
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: I. Amalrik | Kudüs kralı 1174-1185 | Sonra gelen: V. Baudouin |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
IV Baudouin veya IV Baldwin d 1161 o 1185 Kudus Kralligi nin 1174 ile 1185 yillari arasindaki hukumdaridir Cok kucuk yasta cuzzam hastaligina yakalandigi icin Cuzzamli lakabiyla da bilinmektedir Muzdarip oldugu cuzzam sonunda onu kor birakti ve ellerini ve ayaklarini kullanamayacak bir hale getirerek zayiflatti Cagdaslari ve sonraki tarihciler iradesi ve Kudus Kralligi na olan bagliligi nedeniyle ona hayranlik duydular Yetenekli danismanlar secen Baldwin gelisen bir Hristiyan ulkesini yonetti ve kralligini Musluman hukumdar Selahaddin Eyyubi den korumayi basardi 1185 yilinda cuzzamdan oturu 24 yasindayken oldu IV BaudouinIV Baldwin Cuzzamli BaldwinKudus kraliHukum suresi11 Temmuz 1174 Mart 1185Once gelenI AmalrikSonra gelenV BaudouinVeliaht lar V BaudouinDogum1161 Kudus Kudus KralligiOlumMart 1185 24 yasinda Kudus Kudus KralligiDefinKutsal Kabir Kilisesi KudusHanedanAnjou HanedaniBabasiI AmalrikAnnesiCourtenay li AgnesDiniKatolik HristiyanlikCocukluguIV Baudouin cocuklugunda babasinin Kudus teki sarayinda buyudu Yafa ve Askelon kontesi olan babasinin sonradan bosandigi ve gelecekte Sidon Lordlugu nun leydisi olacak olan annesiyle cocuklugunda pek zaman gecirmedi Baudouin tarihci Surlu Vilyam tarafindan egitildi Vilyam bir gun genc prens hakkinda uzucu bir sey kesfetti bir gun prens ve arkadaslari oynuyorlardi birbirlerinin kollarina tirnaklarini gecirerek birbirlerini yaralamaya calisiyorlardi fakat Baudouin aci hissetmiyordu Vilyam bunun ciddi bir hastaligin isareti oldugunu hemen anladi fakat birkac yil sonraya kadar kesin olarak cuzzam teshisi konmadi ve ergenlik ile birlikte hastalik hizlandi Tahta cikmasiCocukken arkadaslariyla tirnak gecirme oynayan IV Baudouin in aci hissetmedigini fark eden piskopos Surlu William sagda Baudouin in babasi I Amalrik 1174 te oldu ve Baudouin 13 yasinda tac giydi Eriskin olmadigi donemde Kudus art arda iki naip tarafindan yonetildi Once Plancy li Miles daha sonra babasinin kuzeni Trablus kontu III Raymond 1175 te Selahaddin Eyyubi ile bir anlasma yapti Baudouin in cuzzamli oldugu icin uzun sure hukum surmesi ve bir varis yapabilmesi beklenmiyordu Saraydakiler ve Lordlar kozlarini prenses Sibylla ve babalarinin ikinci evliliginden uvey kiz kardesleri olan prenses Isabella uzerine oynadilar Sibylla buyuk halasi tarafindan Bethany manastirinda buyutulurken Isabella annesi Maria Komnena nin Nablus taki sarayinda buyuyordu III Raymond un naipligi Baudouin in ikinci tac giyme yil donumunde sona erdi artik genc kral gerekli yasa gelmisti HukumdarligiBaudouin III Raymond un Selahaddin Eyyubi ile yaptigi anlasmayi onaylamadi Sam ve Bekaa Vadisi ne akin duzenledi Dayisi III Joselin i Urfa Kontlugu na tayin etti III Joselin 1164 te Nureddin Mahmud Zengi tarafindan Harim Savasi nda esir alinmis 1176 ya kadar mahkum kalmis ve 1176 da kiz kardesi ve IV Baudouin in annesi Agnes tarafindan muhtemelen kraliyet hazinesi destekli 50 000 dinar fidye karsiliginda serbest birakilmisti Kral naibi olarak III Raymond Prenses Sibylla nin hem Kutsal Roma Imparatoru I Friedrich hem de Fransa krali VII Henry nin kuzeni olan Montferrat li William la evlenmesi icin gorusmelere baslamisti William bu evlilik uzerine Yafa ve Askelon kontu olmustur William in Baudouin in hastaligi nedeniyle krallik yapamayacak duruma geldigi anda yeni kral olup Sibylla ile birlikte kralligi yonetecegi umuluyordu Bu arada Baudouin Selahaddin Eyyubi nin Misir daki ana askeri gucune bir saldiri planliyordu Bizans in deniz gucu destegini almak icin Eski Antakya prensi Renaud de Chatillon u I Manuil e elci olarak gonderdi Baudouin Renaud de Chatillon ve Montferrat li William is birligi ile guney savunmasini saglama almayi denedi William haftalarca suren bir hastaliktan sonra Askelon da oldu ve gelecegin V Baudouin e hamile Sibylla yi dul birakti Uc ay sonra agustosta kralin kuzeni ve ayni zamanda Fransa da bir kont olan I Philip Hacli seferi ile Kudus e geldi I Philip Baudouin in kiz kardeslerini kendi vassallariyla evlendirmek istedi Philip Baudouin in baba tarafindan en yakin akrabasi sifatiyla III Raymond un naipligini almak istedi Krallik konseyi bu oneriyi reddederken Ibelin li Baudouin herkesin onunde I Philip i asagiladi IV Baudouin henuz 16 yasindayken 1177 de Renaud de Chatillon ile birlikte Selahaddin in ordusunu Remle civarinda gerceklesen Montgisard Muharebesi nde bozguna ugratmistir 25 Kasim 1177 de Kral IV Baudouin ve Renaud de Chatillon Selahaddin i Tapinak Sovalyeleri yardimiyla Montgisard Muharebesi nde maglup etmistir Ayni yil Baudouin uvey annesi Maria Komnena nin Ibelinli Balian la evlenmesine izin verir ancak bu riskli bir karardir Ibelin ailesinin tutkularini alevleyip Maria Komnena nin referansiyla Sibylla ve Isabella yi da ailelerine katmayi denemelerine neden olacaktir IV Baudouin 1179 da Kuzeyde bazi askeri basarisizliklar yasadi 10 Nisan da Banias a bir akin yonetti fakat Selahaddin in kuzeni Faruk Sah tarafindan bir saldiriya ugradi Baudouin atinin korkup kacmasiyla tesadufen kurtuldu Kralligin en saygideger Constable larindan Toron lu II Humphrey olumcul bir sekilde yaralandi 10 Haziran da Sidon cevresindeki suvari akinlarina cevap olarak Baudouin Raymond ve tapinakcilarin 8 Buyuk Ustadi Eudes de Saint Amand ile birlikte Lubnan a bir kuvvet goturdu Litani Nehri ustunde bir kisim suvariyi oldurduler fakat Selahaddin Eyyubi nin ana gucune yakalandilar Kral atsizdi ve yardim olmadan ata binemiyordu baska bir sovalyenin arkasinda tasinarak savas alanindan uzaklastirildi Kont Raymond Tyre a kacti Kralin uvey babasi Sidon lu Reginald bir kisim insani kurtardi fakat buyuk ustad Ibelinli Baudouin Tiberyali Hugh ve Raymond un uvey ogullarindan biri esir dustu 23 Agustos 1179 da Selahaddin Jacob s Ford kalesine ulasti Baudouin ve Chastellet arasindaki haberlesme yavasti Muslumanlar kalenin altindaki tuneli yaktilar duvarlar coktu Kusatma basladiktan 6 gun sonra Selahaddin kaleyi ele gecirmisti 700 sovalye mimar ve insaat iscisi olduruldu 800 u esir alindi Baudouin ordusuyla geldiginde yikilmis kalenin dumani tutuyordu Baudouin Tiberya ya geri dondu Bircok tarihci bu olayin Kudus un Muslumanlarca tekrar ele gecirilmesini kolaylastirdigini dusunmektedir IV Baudouin in 2005 yapimi Cennetin Kralligi filmindeki tasviri Baudouin bu filmde hep maskeyle gorulmektedir Kendisini ise Edward Norton canlandirmistir Baudouin 1180 yazinda Toron lu II Humphrey den sonra constable olan ve 1179 1194 yillari arasinda bu gorevi yuruten I Luzinyanli Amalrik in kardesi Luzinyanli Guy ile Sibylla yi evlendirdi Asil amac kralliga dis yardim getirebilme potansiyeli olan yabanci birini hanedanliga katmakti Luzinyanli Guy Kerek teki uygun pozisyonu sayesinde Misir ve Sam arasindaki ticaret kervanlarini yagmalayan Renaud de Chatillon ile muttefik oldu Selahaddin bu yagmalamalara misilleme yapmak istedi ve 1182 de Belvoir Kalesi savasi yapildi Bu bir savastan ziyade catisma seklinde gecti ve bir sonuc cikmadi Bu olaydan sonra cok zaman gecmeden Baudouin cuzzam yuzunden tamamen gucsuz dustu kor olmustu ve yuruyemiyordu Luzinyanli Guy i naip olarak atamak zorunda kaldi Ancak 1183 te Luzinyanli Guy onu hayal kirikligina ugratti Luzinyanli Guy Renaud de Chatillon un uvey oglu Toron lu IV Humphrey ile Baudouin in uvey kardesi Isabella nin Kerek teki evlilik torenlerinde bulunuyordu ancak torenler Selahaddin in Kerek kalesini kusatmasiyla yarida kaldi Tum sosyete Kerek te kapana kisilmisti IV Baudouin hasta haliyle elinde kalan askeri gucle Kudus ten Kerek e geldi ve kusatmayi kirdi Fakat Luzinyanli Guy Selahaddin Eyyubi ve ordusuyla savasmayi reddetti ve Selahaddin kolayca geri cekildi Baudouin bu durumu kabul edemedi ve Luzinyanli Guy i naiplikten aldi Gozden dusen Luzinyanli Guy karisi Sibylla yi da alarak Askelon da inzivaya cekildi IV Baudouin gorunurde kiz kardesine kin tutmamasina ragmen onu verasetten atarak 5 yasindaki yegeni Montferrat li Baudouin i annesi Agnes uvey babasi Sidon lu Reginald Raymond ve bircok baronun destegiyle varisi ve halefi olarak atadi Daha sonra Baudouin Guy ve Sibylla nin evliligini bozmayi denedi Fakat cift bu girisimlere direndi Siklikla cuzzam yuzunden aci cekmesine ve naipler araciligiyla hukmetmek zorunda kalmasina ragmen Baudouin beklenenden daha uzun bir sure krallik yapti Kerek i kurtarmak icin yaptigi askeri harekat ile hanedanlik cekismeleri Baudouin i zayiflatmisti Annesinin 1184 sonlarinda Akka da olumunden birkac ay sonra 1185 baharinda IV Baudouin Kudus te oldu ve Kutsal Kabir Kilisesi ne defnedildi Dis baglantilarWikimedia Commons ta IV Baudouin ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Runciman Steven cev Fikret Isiltan 1992 Hacli Seferleri Tarihi II Cilt Kudus Kralligi ve Frank Dogu Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 975 16 0497 4 Surlu Vilyam A History of Deeds Done Beyond the Sea E A Babcock and A C Krey trans Columbia Universitesi Basimevi 1943 Hamilton Bernard 1978 Women in the Crusader States The Queens of Jerusalem Baker Derek Ed Medieval Women Ecclesiastical History Society ISBN 0631192603 Hamilton Bernard 2000 The Leper King and his Heirs Baudouin IV and the Crusader Kingdom of Jerusalem Cambridge University Press ISBN 052164187X Resmi unvanlarOnce gelen I Amalrik Kudus krali 1174 1185 Sonra gelen V Baudouin