Kufi Çayı, Büyük Menderes Nehri'nin kollarından biridir. Uzunluğu 98 km, yağış alanı 2015 km²'dir. Yıllık ortalama akım 3368 m/sn, maksimum akım 35644 m/sn'dir. Ortalama yıllık 106.213.248 m³ su taşımaktadır. Çay, Sandıklı ovasının doğu ve kuzeyindeki dağlardan kaynağını almaktadır.
Kış yağışları ve kar erimeleri nedeniyle Mart ayında maksimum akışa ulaşır. Haziran ve Ekim ayları arasında fazla bir akım gözlenmez, bazen çay yatağı kuru haldedir. Akımın %97'si kış mevsiminde, %2,4'ü yaz-sonbaharda gerçekleşir. Vadinin Şeyhyahşi Köyü civarında akarsuyun suyunun kaçtığı bir düden bulunur. Kalker bloklarının bulunduğu alandan giden suyun Işıklı kaynaklarından çıkarak, Işıklı Gölü'ne ulaştığı düşünülmektedir.
Kufi Çayı Ortadağ ve Burgazdağ arasındaki vadisinde oluşturduğu boğaz vadi ulaşım açısından önemlidir. Boğaz vadinin genişliği 1-1,5 km, uzunluğu 36 km'dir.Sandıklı- Çivril arasında ulaşıma en uygun geçiş alanıdır. 1176 yılında yapılan Miryokefalon Muharebesi'nin Kufi Boğazında olduğu düşünülmektedir. Çay, Çapak Köyü yakınlarında kalker tabakaları üzerinde daha dar ve derin yeni bir boğaz vadi oluşturmuştur. Orta Kufi Boğazı denilen vadi; 25–40 m genişliğinde, 50–100 m derinliğinde, 2 km uzunluğundadır.
1952 yılına kadar Çivril yakınlarından Büyük Menderes Nehrine ulaşan çay taşkınlara neden olmaktaydı. Yapılan kanalla Işıklı Gölü'ne bağlanan çayın taşkınları kontrol altına alınmıştır. Işıklı Gölü, kufi Çay'ının taşıdığı alüvyal malzemenin birikmesiyle oluşmuştur.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kufi Cayi Buyuk Menderes Nehri nin kollarindan biridir Uzunlugu 98 km yagis alani 2015 km dir Yillik ortalama akim 3368 m sn maksimum akim 35644 m sn dir Ortalama yillik 106 213 248 m su tasimaktadir Cay Sandikli ovasinin dogu ve kuzeyindeki daglardan kaynagini almaktadir Kis yagislari ve kar erimeleri nedeniyle Mart ayinda maksimum akisa ulasir Haziran ve Ekim aylari arasinda fazla bir akim gozlenmez bazen cay yatagi kuru haldedir Akimin 97 si kis mevsiminde 2 4 u yaz sonbaharda gerceklesir Vadinin Seyhyahsi Koyu civarinda akarsuyun suyunun kactigi bir duden bulunur Kalker bloklarinin bulundugu alandan giden suyun Isikli kaynaklarindan cikarak Isikli Golu ne ulastigi dusunulmektedir Kufi Cayi Ortadag ve Burgazdag arasindaki vadisinde olusturdugu bogaz vadi ulasim acisindan onemlidir Bogaz vadinin genisligi 1 1 5 km uzunlugu 36 km dir Sandikli Civril arasinda ulasima en uygun gecis alanidir 1176 yilinda yapilan Miryokefalon Muharebesi nin Kufi Bogazinda oldugu dusunulmektedir Cay Capak Koyu yakinlarinda kalker tabakalari uzerinde daha dar ve derin yeni bir bogaz vadi olusturmustur Orta Kufi Bogazi denilen vadi 25 40 m genisliginde 50 100 m derinliginde 2 km uzunlugundadir 1952 yilina kadar Civril yakinlarindan Buyuk Menderes Nehrine ulasan cay taskinlara neden olmaktaydi Yapilan kanalla Isikli Golu ne baglanan cayin taskinlari kontrol altina alinmistir Isikli Golu kufi Cay inin tasidigi aluvyal malzemenin birikmesiyle olusmustur Kaynakca a b c CEYLAN Dr Mehmet Akif ESKIKURT Adnan PDF Marmara Cografya Dergisi 5 Subat 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 14 Ekim 2015 Gokgol Isikli Sulak Alani denizli ormansu gov tr 5 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ekim 2015