Kumanova (Makedonca: Куманово Kumanovo; Arnavutça: Kumanova / Kumanovë), Kuzey Makedonya'nın Sırbistan sınırına yakın bulunan bir şehir ve belediye merkezidir. Şehir, Üsküp ve Manastır şehirleri ile birlikte ülkenin üç büyük şehrinden biridir.
Kumanova Куманово | |
---|---|
Şehir | |
Kumanovo | |
Bayrak Arma | |
Kumanova Kumanova’nın Kuzey Makedonya'daki konumu | |
Ülke | Kuzey Makedonya |
Bölge | Kuzeydoğu |
Belediye | Kumanova |
İdare | |
• Belediye başkanı | |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 509.48 km² |
Rakım | 330 m |
Nüfus (2002) | |
• Toplam | 105.484 |
Zaman dilimi | (OAS) |
• Yaz (YSU) | (OAYS) |
Alan kodu | (+389) 031 |
Plaka kodu | KU |
Resmî site Kumanova Belediyesi |
Yer Adı
Şehrin adı, bölgede 11. ve 12. yüzyıllarda yerleşmiş, egemenlik kurmuş Türk kavmi Kumanlardan gelmektedir.[A]
Coğrafya
Kuzey Makedonya'nın kuzey kesiminde, Kosova ve Sırbistan'a yakın bir konumda yer alır. Ayrıca, Bulgaristan hududu yolunun Makedonya kısmındaki ilk şehirdir. Ülkenin idari bölge dağılımında sınırları içindedir. Belediye yüzölçümü 509.48 kilometrekare olup denizden yüksekliği (rakım) 330 metredir.
Kumanova, Yunanistan sınırındaki Gevgeli'de başlayan uluslararası otoyolun (M1 Otoyolu) kavşaklarından birisidir. Bu otoyol Kumanova'dan devam edip Sırbistan'a çıkar. Yine otoyola burada doğu yönünden bağlanan karayolu ile Bulgaristan'a ulaşılır. Ayrıca, Üsküp'ü Kumanova ve Sırbistan demiryolu hattı da vardır.
İklim
Kumanova sıcak bir iklime sahiptir. Şehrin Üsküp hava alanına yakınlığı turizmine katkı sağlamaktadır.
Tarih
Osmanlı İmparatorluğu Dönemi
Kumanova ilk olarak 1519 yılında Osmanlı İmparatorluğu tarafından hazırlanmış bir Türkçe ev evrakında anılmıştır. Bu evrak İstanbul arşivlerindedir.
Kumanova hakkındaki en sağlam, gelişkin bilgiye 1660-61 yılında seyyah Evliya Çelebi Seyahatname'sinde vermektedir. Seyahatname'deki kısım şöyledir:
- “Kumanova yerleşimi Üsküp Sancağı’nın sınırları içinde yer alır ve bir idari alanı belirtir. Şehir birçok dere ve kiremit çatılı 600 evle süslenmiştir. Şehir merkezinde bulunan cami çok güzeldir. Burada tekke, medrese, hamam, çok sayıda dükkân, değirmenler bulunur. İklimi keyif verici ve hoştur. Muhtelif sayıda üzüm bağı ve bahçeler de vardır.”
Şehir II. Viyana Kuşatması sonrası 1689 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun elinden çıkmışsa da kısa sürede geri alınmıştır. Balkan Savaşları sırasında 23 – 24 Ekim 1912 tarihleri arasında Osmanlı İmparatorluğu ile Sırbistan Krallığı arasında gerçekleştirilen Kumanova Muharebesi Kumanova şehrinin bulunduğu bölgede gerçekleşmiştir. Balkan Savaşları sonrasında Osmanlı İmparatorluğu bölgede hâkimiyetini yitirmiştir.
Yugoslavya Krallığı Dönemi
Osmanlı İmparatorluğu dönemi sonrasında, küçüklü büyüklü birçok muharebe sonrasında Kumanova bölgesi, Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı egemenliğine girmiştir. 1918 sonrasında Yugoslavya Krallığı olarak 1943 yılına dek egemenlik sürmüştür.
Yugoslavya Dönemi
1943 yılı ile beraber Yugoslavya Krallığı ortadan kalkmış, yerine Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti kurulmuştur. Kumanova'nın da dâhil olduğu bölge, bu kez de sosyalist Yugoslavya idaresine girmiştir.
Makedonya Cumhuriyeti Dönemi
1991 yılında Makedonya'nın Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nden bağımsızlığını ilan etmesiyle Kumanova, bağımsız Makedonya Cumhuriyeti içinde bugününe gelmiştir.
Kumanova modern şehir görüntüsüne II. Dünya Savaşı'ndan sonra hızla gelişerek kavuştu. Bugün Üsküp ile şehir arasında 40 kilometrelik otoyol bulunmaktadır.
Kültür
Şehrin 30 km. kuzeydoğusunda bulunan yaklaşık 4000 yıllık antik şehir ve uluslararası folklor festivali ve komedi günleri festivali bölgeye turistleri çekmeye devam etmektedir. Bunun dışında Staro Nagoričane köyünde bulunan Bizans dönemine ait, daha sonraları Sırp imparatoru Milutin tarafından yenilenmiş Aziz Georgij Kilisesi bölgenin inanç turizmine katkısı olan önemli yerlerden biridir.
Nüfus
2002 sayımlarına göre Kumanova Belediyesi'nin toplam nüfusu 105.484 kişidir. Bu nüfusun etnik dağılımı şu şekildedir: Makedonlar 63.746; Arnavutlar 27.290; Sırplar 9.062; Romanlar 4.256; Türkler 292 ve diğerleri…
Kardeş Şehirler
Kumanova Belediyesi'nin aşağıdaki şehirlerle kardeş şehir anlaşması vardır:
- Lefkoşa, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
- Prozor, Bosna-Hersek
- Varaždin, Hırvatistan
- Gornji Milanovac, Sırbistan
- Leskofça, Sırbistan
- Pančevo, Sırbistan
- Mitroviça, Kosova
- Čukarica (Belgrad), Sırbistan
- Vranje, Sırbistan
- Nikšić, Karadağ
- Çorlu, Türkiye
- Zeytinburnu, Türkiye
- Filibe, Bulgaristan
- Bijeljina, Bosna-Hersek
Dış bağlantılar
- Makedonya bilgilendirme sitesinde Kumanova 25 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Notlar
- A. ^ Çeşitli kaynaklarda şehrin adına kaynak olarak “Kuman” ismi verilir. Kumanların bölgedeki egemenlik tarihleri “1094”, “12. yüzyıl” gibi çeşitli şekillerde belirtilmiştir.
Kaynakça
- ^ a b 2002 nüfus sayımı sonuçları 22 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Makedonya Cumhuriyeti Devlet İstatistik Enstitüsü (Makedonca) (İngilizce)
- ^ Листа На Збратимени Градови Со Општина Куманово[] Kumanova Belediyesi resmî internet sitesi (Makedonca)
- ^ Kardeş Belediyeler 29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Lefkoşa Türk Belediyesi resmî internet sitesi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kumanova Makedonca Kumanovo Kumanovo Arnavutca Kumanova Kumanove Kuzey Makedonya nin Sirbistan sinirina yakin bulunan bir sehir ve belediye merkezidir Sehir Uskup ve Manastir sehirleri ile birlikte ulkenin uc buyuk sehrinden biridir Kumanova KumanovoSehirKumanovoBayrakArmaKumanovaKumanova nin Kuzey Makedonya daki konumuUlke Kuzey MakedonyaBolgeKuzeydoguBelediyeKumanovaIdare Belediye baskaniZoran DamjanovskiYuzolcumu Toplam509 48 km Rakim330 mNufus 2002 1 Toplam105 484Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Alan kodu 389 031Plaka koduKUResmi site Kumanova Belediyesi Icindekiler 1 Yer Adi 2 Cografya 2 1 Iklim 3 Tarih 3 1 Osmanli Imparatorlugu Donemi 3 2 Yugoslavya Kralligi Donemi 3 3 Yugoslavya Donemi 3 4 Makedonya Cumhuriyeti Donemi 4 Kultur 5 Nufus 6 Kardes Sehirler 7 Dis baglantilar 8 Notlar 9 KaynakcaYer AdidegistirSehrin adi bolgede 11 ve 12 yuzyillarda yerlesmis egemenlik kurmus Turk kavmi Kumanlardan gelmektedir A Cografyadegistir nbsp Yunanistan sinirindan Kumanova dan gecip Sirbistan sinirina uzanan M1 Otoyolu Kuzey Makedonya nin kuzey kesiminde Kosova ve Sirbistan a yakin bir konumda yer alir Ayrica Bulgaristan hududu yolunun Makedonya kismindaki ilk sehirdir Ulkenin idari bolge dagiliminda Kuzeydogu bolgesi sinirlari icindedir Belediye yuzolcumu 509 48 kilometrekare olup denizden yuksekligi rakim 330 metredir Kumanova Yunanistan sinirindaki Gevgeli de baslayan uluslararasi otoyolun M1 Otoyolu kavsaklarindan birisidir Bu otoyol Kumanova dan devam edip Sirbistan a cikar Yine otoyola burada dogu yonunden baglanan karayolu ile Bulgaristan a ulasilir Ayrica Uskup u Kumanova ve Sirbistan demiryolu hatti da vardir Iklimdegistir Kumanova sicak bir iklime sahiptir Sehrin Uskup hava alanina yakinligi turizmine katki saglamaktadir TarihdegistirOsmanli Imparatorlugu Donemidegistir Kumanova ilk olarak 1519 yilinda Osmanli Imparatorlugu tarafindan hazirlanmis bir Turkce ev evrakinda anilmistir Bu evrak Istanbul arsivlerindedir Kumanova hakkindaki en saglam geliskin bilgiye 1660 61 yilinda seyyah Evliya Celebi Seyahatname sinde vermektedir Seyahatname deki kisim soyledir Kumanova yerlesimi Uskup Sancagi nin sinirlari icinde yer alir ve bir idari alani belirtir Sehir bircok dere ve kiremit catili 600 evle suslenmistir Sehir merkezinde bulunan cami cok guzeldir Burada tekke medrese hamam cok sayida dukkan degirmenler bulunur Iklimi keyif verici ve hostur Muhtelif sayida uzum bagi ve bahceler de vardir Sehir II Viyana Kusatmasi sonrasi 1689 yilinda Osmanli Imparatorlugu nun elinden cikmissa da kisa surede geri alinmistir Balkan Savaslari sirasinda 23 24 Ekim 1912 tarihleri arasinda Osmanli Imparatorlugu ile Sirbistan Kralligi arasinda gerceklestirilen Kumanova Muharebesi Kumanova sehrinin bulundugu bolgede gerceklesmistir Balkan Savaslari sonrasinda Osmanli Imparatorlugu bolgede hakimiyetini yitirmistir Yugoslavya Kralligi Donemidegistir Osmanli Imparatorlugu donemi sonrasinda kucuklu buyuklu bircok muharebe sonrasinda Kumanova bolgesi Sirp Hirvat ve Sloven Kralligi egemenligine girmistir 1918 sonrasinda Yugoslavya Kralligi olarak 1943 yilina dek egemenlik surmustur Yugoslavya Donemidegistir 1943 yili ile beraber Yugoslavya Kralligi ortadan kalkmis yerine Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti kurulmustur Kumanova nin da dahil oldugu bolge bu kez de sosyalist Yugoslavya idaresine girmistir Makedonya Cumhuriyeti Donemidegistir nbsp Sehirde bir kavsak nbsp Meydan 1991 yilinda Makedonya nin Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti nden bagimsizligini ilan etmesiyle Kumanova bagimsiz Makedonya Cumhuriyeti icinde bugunune gelmistir Kumanova modern sehir goruntusune II Dunya Savasi ndan sonra hizla geliserek kavustu Bugun Uskup ile sehir arasinda 40 kilometrelik otoyol bulunmaktadir KulturdegistirSehrin 30 km kuzeydogusunda bulunan yaklasik 4000 yillik antik sehir ve uluslararasi folklor festivali ve komedi gunleri festivali bolgeye turistleri cekmeye devam etmektedir Bunun disinda Staro Nagoricane koyunde bulunan Bizans donemine ait daha sonralari Sirp imparatoru Milutin tarafindan yenilenmis Aziz Georgij Kilisesi bolgenin inanc turizmine katkisi olan onemli yerlerden biridir Nufusdegistir2002 sayimlarina gore Kumanova Belediyesi nin toplam nufusu 105 484 kisidir Bu nufusun etnik dagilimi su sekildedir Makedonlar 63 746 Arnavutlar 27 290 Sirplar 9 062 Romanlar 4 256 Turkler 292 ve digerleri 1 Kardes SehirlerdegistirKumanova Belediyesi nin asagidaki sehirlerle kardes sehir anlasmasi vardir 2 nbsp Lefkosa Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti 3 nbsp Prozor Bosna Hersek nbsp Varazdin Hirvatistan nbsp Gornji Milanovac Sirbistan nbsp Leskofca Sirbistan nbsp Pancevo Sirbistan nbsp Mitrovica Kosova nbsp Cukarica Belgrad Sirbistan nbsp Vranje Sirbistan nbsp Niksic Karadag nbsp Corlu Turkiye nbsp Zeytinburnu Turkiye nbsp Filibe Bulgaristan nbsp Bijeljina Bosna HersekDis baglantilardegistirMakedonya bilgilendirme sitesinde Kumanova 25 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi nbsp Wikimedia Commons ta Kumanova ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir NotlardegistirA Cesitli kaynaklarda sehrin adina kaynak olarak Kuman ismi verilir Kumanlarin bolgedeki egemenlik tarihleri 1094 12 yuzyil gibi cesitli sekillerde belirtilmistir Kaynakcadegistir a b 2002 nufus sayimi sonuclari 22 Eylul 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Makedonya Cumhuriyeti Devlet Istatistik Enstitusu Makedonca Ingilizce Lista Na Zbratimeni Gradovi So Opshtina Kumanovo olu kirik baglanti Kumanova Belediyesi resmi internet sitesi Makedonca Kardes Belediyeler 29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Lefkosa Turk Belediyesi resmi internet sitesi https tr wikipedia org w index php title Kumanova amp oldid 33915395 sayfasindan alinmistir