Varaždin (Almanca : Warasdin, Macarca: Varasd, Latince: Varasdinum). Kuzeybatı Hırvatistan'da şehir. Zagreb 'in 81 km kuzeyinde yer alır. Varaždin Bölgesi'nin idari merkezidir.
Varaždin | |
---|---|
Şehir | |
Bayrak | |
Varaždin Varaždin'in Hırvatistan'daki konumu | |
Ülke | Hırvatistan |
Bölge | Varaždin |
İdare | |
• Belediye Başkanı | Goran Habuš |
Yüzölçümü | |
• Şehir | 59.45 km² |
Rakım | 173 m |
Nüfus (2011)Nüfus sayımı | |
• Yoğunluk | oto/km² |
• Kent | 47.055 |
Zaman dilimi | (OAS) |
• Yaz (YSU) | (OAYS) |
Alan kodu | +(385) (0) 42 |
Resmî site www.varazdin.hr |
Şehrin nüfusu (2011 Nüfus sayımı verileri itibarıyla) 47 055 kişidir.
Tarihçe
Varazdın ilkel insanların yaşamış oldukları bir bölgededir. Şehrin civarında bulunan Vindija mağarasında yapılan kazılarda yaklaşık 30.000 yıl önce yaşamış ilkel Neandertal insan türü fosili bulunmuştur.
Şehrin antik Romalılar döneminde Balkanlarda bir şehirsel yerleşke olduğu günümüzdeki şehrin iki sokağın isminden (Via ve Via Militum Petovio) anlaşılmaktadır.
Varazdın şehrini, şehrin eski ismini Garestin olarak ihtiva eden ilk yazılı belge, 20 Ağustor 1181'de Macar Kralı III. Bela'nın adı ile şehrin yakında bulunan sıcak su kaplıcaları olan "Varaždinske Topliçe"'ye dair hukuki bir belgedir. III. Bella'nın oğlu Mirka veliaht olduğu zaman Hırvatistan'ın idaresi küçük oğlu Andrew'ya verilmişti ve bu dönemde Varazdın idare merkezi olarak önem kazanmıştır. Sonradan Macar Kralı olan II. Andrew 1209'da Varazdın şehrini bir kraliyet şehri olarak ilan etmiştir. Orta Çağlarda Varazdın'ın böylece kuzey Hırvatistan bölgesine iktisadi ve askeri merkezi olduğu iyice ortaya çıkmıştır. 13. yüzyıl başında "Hospitalier Şövalyeleri" (Hırvatlarca "İvanovici") bu şehre gelip yerleşmişler ve ve bir kilise ve bir manastır kurmuşlardır. Kırım tatarı ve Osmanlı akıncı hücumları dolayısıyla Varazdın bir kale etrafında kurulmuş şehir olarak gelişmiştir. Varazdın kalesi ve şehri I. Süleyman'ın 1532'de yaptığı I. Viyana Seferi'nden dönülürken Osmanlılar tarafından kuşatılmıştır. Osmanlı ordusu Drava nehrini Maribor yakınlarında geçip nehrin sağ kıyısından ilerlerleyip şehrin etrafındaki kasaba ve köyleri eline geçirmişti ama Varazdın iç kalesi dayandı. Şehir ve civarı 16. ve 17. yüzyıllarda Avusturya ile Osmanlı İmparatorlukları sınırları etrafında kaleler ile palankalar ve daima savunmaya ve hücuma hazır ordularca idare edildi ve Varazdın kalesi Avusturya'nın sınır kalelerinin başında geldi. 1603'te bir Kırım Hanlığı süvarilerinin Varazdın önlerine kadar gelen akını karşısında alınan Avusturya tedbirleri bu sınır bölgesindeki savunma tedbirlerine örnek oldu. 14. yüzyılda Varazdın kalesi idaresi "Kelce Kontları" eline geçti ve sonra bu kalenin sahipliği diğer Hırvat-Avusturya asilleri eline geçti. Bunlar arasında Beatrice Frankopan, şehir konağını yaptıran Brandendurg Kontu Georg ve kale savunmasını yenileten Baron Ivan Ungnad önemli katkılarda bulundular. 16. yüzyıl sonunda Varazdın kalesi sahipliliği Kont Thomas Erdony'ye geçti ve bu ailenin mensupları 1925'e kadar kalenin sahipleri oldular ve babadan oğlu irsi olarak geçen Varazdın valiliği (Hırvatça: zupan) görevini de yaptılar.
Varazdın 1756'da Avusturya'ya bağlı Hırvatistan Krallığı merkezi oldu ve "Ban" adını taşıyan Hirvatistan idarecesinin hükûmet merkezi ve sonra Avusturya Kraliçesi tarafından kurulan "Hırvatistan Parlamentosu (Sabor)" ve "Hırvatistan Kraliyet Konseyi" merkezi de oldu. Avusturya'lıların ellerine geçirdikleri Macaristan'ı sindirmek ve Macarları Katolik kilisesine döndürmek için kullanılan Cizvit papazları misyonları Varazdin'i merkez alıp bu şehirde okullar, kiliseler, kadın ve erkek manastırları kurdular. Varazdın birçok Hırvat soylusunun yerleşip yaşadığı bir şehir oldu ve bunlar tarafından yapılan yapılarla şehir imar edildi. 1756'da şehir resmen Avusturya İmparatorluğu'nun Hırvatistan idare merkezi oldu.
Fakat 1776'da çıkan bir yangın sonucu şehir harap olup Hırvatistan idare merkezi ve kurumları Zagreb'e nakledildi.
Bundan sonra Varazdin Avusturya'nın Hırvatistan-Slavonya eyaletinin merkezi oldu. 1867'de yapılan idari reformler sonucu kurulan Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nda Budapeşte'den idare edilen Macaristan'ın idaresine verildi. 19. yüzyılda Varazdın yeniden imar edildi ve Kuzeybatı Hırvatistan'ın sanayi merkezi olarak gelişti. 1918'de büyük Avusturya tekstil üreticisi Tivar Varazdın'de merkezleşti.
I. Dünya Savaşı sonucu Varazdin ve Hırvatistan Yugoslavya'ya bağlandı ve şehir yine sanayi merkezi rolünde devam etti ama Hırvatistan idare merkezi Zagrep'te kaldı.
1991'de Yugoslavya devletinin dağılması sırasında Hırvatistan'ın eline geçen Varazdın çok zarar görmedi. Şehirde bulunan büyük Yugoslav Halk Ordusu üssü ancak birkaç gün direnme gösterdikten sonra fazla zayiat vermeden Hırvatistan'a teslim oldu. Bu kuruluşun sağladığı $600 milyon değerindeki silah ve levazımat yeni kurulan Hırvatistan ordusuna büyük destek sağladı.
Demografi
Varazdin Nüfusunun gelişmesi | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1857 | 1869 | 1880 | 1890 | 1900 | 1910 | 1921 | 1931 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 |
9699 | 10014 | 9789 | 10410 | 12130 | 13844 | 14123 | 13467 | 17314 | 19341 | 26460 | 34312 | 39545 | 41846 | 41434 |
Görülecek turistik yerler
Varazdın Hırvatistan'ın denizden üzek en önemli ve en zengin şehirsel turistik merkezdir.
Şehrin İç Kalesi Orta Çağ şehir savunmasını gösteren çok önemli bir örnektir. Bu kalenin yapımı önce 4. yüzyılda olmuş ve sonraki yüzyılda bu yapıya tipik Gotik mimarı usulüne uygun olarak yuvarlak kuleler eklenmiştir. Günümüzde bu kale binası "Şehir Müzesi" görevi yapmaktadır.
1750'de "rokoko" mimarı stiline göre yapılmış olan "Sermage Sarayı" "Eski ve Modern Güzel Sanatlar Eserleri" müzesidir.
Şehir merkezinde olan kuleli "Şehir Konağı" 1859'da Brandenburg Kontu Georg tarafından "geç Barok" mimarı stilinde yaptırılmıştır. Günümüze kadar bu bina Şehir Konağı olarak kullanılmıştır. Bu bina önünde her Cumartesi günü nöbetçi muhafız değiştirme töreni yapılmaktadır.
Eski bir Cizvit kilisesi olan "Varazdin Katedrali" 1647'de yapılmıştır. Girişigüzel bir Barok mimarı stili örneğidir. Katedralin içinde dinsel resim tabloları ve 18. yüzyıl yapımı bir vaftiz sunağı bulunmaktadır.
Şehirde birçok Barok mimarı stilde ve rokoko mimarı stilde saray, konak ve ev bulunmaktadır. Bunlar arasında en seçkini olarak 1873'te yapılmış olan "Hırvatistan Millî Tiyatrosu" binası bulunur.
Varazdin'de 1971'den itibaren her yıl ("Barok Geceleri" adlı) bir barok-müziği festivali yapılmakta ve bu festivale hem Hırvatistan hem de uluslararası tanınmış müzikçiler katılmakta ve millî ve uluslararası seyirci çekilmektedir.
Şehirde 1999'dan itibaren her yıl Eylül ayında yapılan ve 10 gün süren çeşitli etinlikleri ihtiva eden "Špancırfest" adı verilen sokak festivali de çok ilgi çekmektedir.
Şehrin "Purgari" adı verilen, eski üniformalar giyinmiş eski şehir muhafızları birliği bulunmaktadır. Bu birlik şehir konağı önünde her hafta cumartesi günü yapılan nöbetçi muhafız değiştirme törenine katılmakta ve diğer şehirsel törenlerde görülebilmektedir.
Sıcak yaz günleri polislerin şehir merkezinde sıcak günlere uygun üniformalarla bisiklet üzerinde devriye yapmaları da turistlerin ilgisini çekmektedir.
Kardeş kentler
|
Resimler
- Varaždin Kral Tomislav Meydanı ve şehir konağı
- Varaždin Kalesi
- Varaždin görüntüsü
- Varaždin şehir konağı
- Varaždin'de eski şehir sokağı
- Varaždin'da Hırvatistan Millî Tiyatrosu
- Varaždin şehir muhafızları eski üniformalarıyla
Ayrıca bakınız
- Hırvatistan
- Varaždin Bölgesi
- Hırvatistan'daki şehirler listesi
Kaynakça
- ^ "- Republika Hrvatska - Državni zavod za statistiku: Naselja i stanovništvo Republike Hrvatske 1857.-2001". 6 Temmuz 1997 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2020.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Varaždin ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Varaždin resmi websitesi29 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Varazdin Almanca Warasdin Macarca Varasd Latince Varasdinum Kuzeybati Hirvatistan da sehir Zagreb in 81 km kuzeyinde yer alir Varazdin Bolgesi nin idari merkezidir VarazdinSehirBayrakVarazdinVarazdin in Hirvatistan daki konumuUlkeHirvatistanBolgeVarazdinIdare Belediye BaskaniGoran HabusYuzolcumu Sehir59 45 km Rakim173 mNufus 2011 Nufus sayimi Yogunlukoto km Kent47 055Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Alan kodu 385 0 42Resmi site www varazdin hr Sehrin nufusu 2011 Nufus sayimi verileri itibariyla 47 055 kisidir TarihceVarazdin ilkel insanlarin yasamis olduklari bir bolgededir Sehrin civarinda bulunan Vindija magarasinda yapilan kazilarda yaklasik 30 000 yil once yasamis ilkel Neandertal insan turu fosili bulunmustur Sehrin antik Romalilar doneminde Balkanlarda bir sehirsel yerleske oldugu gunumuzdeki sehrin iki sokagin isminden Via ve Via Militum Petovio anlasilmaktadir Varazdin sehrini sehrin eski ismini Garestin olarak ihtiva eden ilk yazili belge 20 Agustor 1181 de Macar Krali III Bela nin adi ile sehrin yakinda bulunan sicak su kaplicalari olan Varazdinske Toplice ye dair hukuki bir belgedir III Bella nin oglu Mirka veliaht oldugu zaman Hirvatistan in idaresi kucuk oglu Andrew ya verilmisti ve bu donemde Varazdin idare merkezi olarak onem kazanmistir Sonradan Macar Krali olan II Andrew 1209 da Varazdin sehrini bir kraliyet sehri olarak ilan etmistir Orta Caglarda Varazdin in boylece kuzey Hirvatistan bolgesine iktisadi ve askeri merkezi oldugu iyice ortaya cikmistir 13 yuzyil basinda Hospitalier Sovalyeleri Hirvatlarca Ivanovici bu sehre gelip yerlesmisler ve ve bir kilise ve bir manastir kurmuslardir Kirim tatari ve Osmanli akinci hucumlari dolayisiyla Varazdin bir kale etrafinda kurulmus sehir olarak gelismistir Varazdin kalesi ve sehri I Suleyman in 1532 de yaptigi I Viyana Seferi nden donulurken Osmanlilar tarafindan kusatilmistir Osmanli ordusu Drava nehrini Maribor yakinlarinda gecip nehrin sag kiyisindan ilerlerleyip sehrin etrafindaki kasaba ve koyleri eline gecirmisti ama Varazdin ic kalesi dayandi Sehir ve civari 16 ve 17 yuzyillarda Avusturya ile Osmanli Imparatorluklari sinirlari etrafinda kaleler ile palankalar ve daima savunmaya ve hucuma hazir ordularca idare edildi ve Varazdin kalesi Avusturya nin sinir kalelerinin basinda geldi 1603 te bir Kirim Hanligi suvarilerinin Varazdin onlerine kadar gelen akini karsisinda alinan Avusturya tedbirleri bu sinir bolgesindeki savunma tedbirlerine ornek oldu 14 yuzyilda Varazdin kalesi idaresi Kelce Kontlari eline gecti ve sonra bu kalenin sahipligi diger Hirvat Avusturya asilleri eline gecti Bunlar arasinda Beatrice Frankopan sehir konagini yaptiran Brandendurg Kontu Georg ve kale savunmasini yenileten Baron Ivan Ungnad onemli katkilarda bulundular 16 yuzyil sonunda Varazdin kalesi sahipliligi Kont Thomas Erdony ye gecti ve bu ailenin mensuplari 1925 e kadar kalenin sahipleri oldular ve babadan oglu irsi olarak gecen Varazdin valiligi Hirvatca zupan gorevini de yaptilar Varazdin 1756 da Avusturya ya bagli Hirvatistan Kralligi merkezi oldu ve Ban adini tasiyan Hirvatistan idarecesinin hukumet merkezi ve sonra Avusturya Kralicesi tarafindan kurulan Hirvatistan Parlamentosu Sabor ve Hirvatistan Kraliyet Konseyi merkezi de oldu Avusturya lilarin ellerine gecirdikleri Macaristan i sindirmek ve Macarlari Katolik kilisesine dondurmek icin kullanilan Cizvit papazlari misyonlari Varazdin i merkez alip bu sehirde okullar kiliseler kadin ve erkek manastirlari kurdular Varazdin bircok Hirvat soylusunun yerlesip yasadigi bir sehir oldu ve bunlar tarafindan yapilan yapilarla sehir imar edildi 1756 da sehir resmen Avusturya Imparatorlugu nun Hirvatistan idare merkezi oldu Fakat 1776 da cikan bir yangin sonucu sehir harap olup Hirvatistan idare merkezi ve kurumlari Zagreb e nakledildi Bundan sonra Varazdin Avusturya nin Hirvatistan Slavonya eyaletinin merkezi oldu 1867 de yapilan idari reformler sonucu kurulan Avusturya Macaristan Imparatorlugu nda Budapeste den idare edilen Macaristan in idaresine verildi 19 yuzyilda Varazdin yeniden imar edildi ve Kuzeybati Hirvatistan in sanayi merkezi olarak gelisti 1918 de buyuk Avusturya tekstil ureticisi Tivar Varazdin de merkezlesti I Dunya Savasi sonucu Varazdin ve Hirvatistan Yugoslavya ya baglandi ve sehir yine sanayi merkezi rolunde devam etti ama Hirvatistan idare merkezi Zagrep te kaldi 1991 de Yugoslavya devletinin dagilmasi sirasinda Hirvatistan in eline gecen Varazdin cok zarar gormedi Sehirde bulunan buyuk Yugoslav Halk Ordusu ussu ancak birkac gun direnme gosterdikten sonra fazla zayiat vermeden Hirvatistan a teslim oldu Bu kurulusun sagladigi 600 milyon degerindeki silah ve levazimat yeni kurulan Hirvatistan ordusuna buyuk destek sagladi DemografiVarazdin Nufusunun gelismesi1857 1869 1880 1890 1900 1910 1921 1931 1948 1953 1961 1971 1981 1991 20019699 10014 9789 10410 12130 13844 14123 13467 17314 19341 26460 34312 39545 41846 41434Gorulecek turistik yerlerVarazdin Hirvatistan in denizden uzek en onemli ve en zengin sehirsel turistik merkezdir Sehrin Ic Kalesi Orta Cag sehir savunmasini gosteren cok onemli bir ornektir Bu kalenin yapimi once 4 yuzyilda olmus ve sonraki yuzyilda bu yapiya tipik Gotik mimari usulune uygun olarak yuvarlak kuleler eklenmistir Gunumuzde bu kale binasi Sehir Muzesi gorevi yapmaktadir 1750 de rokoko mimari stiline gore yapilmis olan Sermage Sarayi Eski ve Modern Guzel Sanatlar Eserleri muzesidir Sehir merkezinde olan kuleli Sehir Konagi 1859 da Brandenburg Kontu Georg tarafindan gec Barok mimari stilinde yaptirilmistir Gunumuze kadar bu bina Sehir Konagi olarak kullanilmistir Bu bina onunde her Cumartesi gunu nobetci muhafiz degistirme toreni yapilmaktadir Eski bir Cizvit kilisesi olan Varazdin Katedrali 1647 de yapilmistir Girisiguzel bir Barok mimari stili ornegidir Katedralin icinde dinsel resim tablolari ve 18 yuzyil yapimi bir vaftiz sunagi bulunmaktadir Sehirde bircok Barok mimari stilde ve rokoko mimari stilde saray konak ve ev bulunmaktadir Bunlar arasinda en seckini olarak 1873 te yapilmis olan Hirvatistan Milli Tiyatrosu binasi bulunur Varazdin de 1971 den itibaren her yil Barok Geceleri adli bir barok muzigi festivali yapilmakta ve bu festivale hem Hirvatistan hem de uluslararasi taninmis muzikciler katilmakta ve milli ve uluslararasi seyirci cekilmektedir Sehirde 1999 dan itibaren her yil Eylul ayinda yapilan ve 10 gun suren cesitli etinlikleri ihtiva eden Spancirfest adi verilen sokak festivali de cok ilgi cekmektedir Sehrin Purgari adi verilen eski uniformalar giyinmis eski sehir muhafizlari birligi bulunmaktadir Bu birlik sehir konagi onunde her hafta cumartesi gunu yapilan nobetci muhafiz degistirme torenine katilmakta ve diger sehirsel torenlerde gorulebilmektedir Sicak yaz gunleri polislerin sehir merkezinde sicak gunlere uygun uniformalarla bisiklet uzerinde devriye yapmalari da turistlerin ilgisini cekmektedir Kardes kentler Avusturya Pula Hirvatistan Auxerre Fransa Ravensburg Almanya Koblenz Almanya Zalaegerszeg Macaristan Montale Italya Guimaraes Portekiz Trnava Slovakya Ptuj SlovenyaResimlerVarazdin Varazdin Kral Tomislav Meydani ve sehir konagi Varazdin Kalesi Varazdin goruntusu Varazdin sehir konagi Varazdin de eski sehir sokagi Varazdin da Hirvatistan Milli Tiyatrosu Varazdin sehir muhafizlari eski uniformalariylaAyrica bakinizHirvatistan Varazdin Bolgesi Hirvatistan daki sehirler listesiKaynakca Republika Hrvatska Drzavni zavod za statistiku Naselja i stanovnistvo Republike Hrvatske 1857 2001 6 Temmuz 1997 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2020 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Varazdin ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Varazdin resmi websitesi29 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde