Kurtuluş Savaşı Müzesi veya I. TBMM Binası, Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan bir tarih müzesidir. Ulus Meydanı'na komşu olan yapı, 1924 yılına kadar Türkiye Büyük Millet Meclisinin ilk binası olarak kullanılmıştır. 1961 yılında müzeye çevrilerek "Türkiye Büyük Millet Meclisi Müzesi" adıyla ziyarete açılmıştır. Teşhir salonlarının ve koleksiyonun yenilenmesiyle 23 Nisan 1981 tarihinde Kurtuluş Savaşı Müzesi adıyla yeniden hizmete girmiştir. Hâlen Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde hizmet veren müzede Kurtuluş Savaşı yılları ve Cumhuriyet'in ilanına ilişkin eserler sergilenmektedir.
Kurtuluş Savaşı Müzesi | |
---|---|
Müze binasının Cumhuriyet Caddesi'nden görünümü (2021) | |
Açılış | 23 Nisan 1981 | )
Konum | Altındağ, Ankara, Türkiye |
Koordinatlar | 39°56′31″K 32°51′14″D / 39.94194°K 32.85389°D |
Tür | Tarih müzesi |
Koleksiyon boyutu | 1.170(2019) |
Toplu ulaşım | EGO (Ulus) |
Ankara İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü bünyesindeki diğer müzeler | |
Tarihçe
Bugün müze olarak kullanılan ve 1920'li yılların ilk yarısı boyunca Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin binası olarak hizmet vermiş olan yapının inşasına 1915 yılında başlandı. İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin kulüp binası olarak kullanılması planlanan yapı, mimar Salim Bey tarafından tasarlandı ve inşa sürecinin cemiyetin Ankara temsilcisi Memduh Şevket Esendal tarafından takip edilmesi kararlaştırıldı. Her ne kadar projenin yürütülmesi hususunda askeri bir mimar olan Hasip Bey görevlendirildiyse de mimarın Kurtuluş Savaşı sırasında şehit düşmesi sonucunda bina yarım kaldı.
16 Mart 1920 tarihinde İstanbul'un düşman kuvvetlerce resmen işgal edilmesi ve iki gün sonrasında Meclis-i Mebûsan'ın kendini feshetmesi üzerine Milli Mücadele döneminde aktif rol oynayan isimler tarafından Anadolu'da milletin egemenliğinde olan yeni bir meclis kurulması kararlaştırıldı. Fakat böylesi bir meclisin hayata geçirilmesi adına Ankara merkez seçildiyse de bu şehirde gerekli büyüklük ve donanımda olan bir bina bulunamamaktaydı. Bunun üzerine inşası yarım kalmış olan kulüp binasının onarılarak kullanılması gündeme geldi. Bölgedeki evler ve kamu binalarından toplanan malzemelerle tekrardan inşa sürecine giren yapı, Necati Bey tarafından tamamlandı.
Türkiye Büyük Millet Meclisinin resmi olarak açıldığı 23 Nisan 1920 tarihinden ikinci meclis binasının hizmete girdiği 18 Ekim 1924'e kadar bu amaçla kullanılan yapı, ilerleyen dönemlerde Cumhuriyet Halk Partisi'nin genel merkezi ve Ankara Adliye Hukuk Mektebi olarak işlev gördü. 1952'de Milli Eğitim Bakanlığı'na devredilen binanın müze olarak kullanılmasına yönelik ilk fikir 1957 yılında ortaya atıldı ve bunun üzerine başlatılan çalışmalar sonrasında 23 Nisan 1961 tarihinde "Türkiye Büyük Millet Meclisi Müzesi" adıyla ziyarete açıldı. 1981 senesinde, Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından tekrar restorasyon kapsamına alınan bina, teşhir salonlarının ve koleksiyonun yenilenmesiyle 23 Nisan 1981 tarihinde Kurtuluş Savaşı Müzesi adıyla yeniden hizmete girdi.
Mimari
Birinci Ulusal Mimarlık Akımının önemli ve erken örneklerinden biri olan müze binası, mimar Salim Bey tarafından tasarlanmıştır. İki katlı planlamış yapının en dikkat çekici özelliği ise dış cephesinde Ankara taşı kullanılmış olmasıdır.
Sergi salonları
Koridor
Bina içerisine girildiğinde ziyaretçileri karşılayan ilk bölüm olan ana koridor, doğrusal bir hat boyunca uzanarak bütün sergi salonlarını birbirine bağlar. Bu koridorun sağında kalan Mescit, Meclis Başkanı Odası, Genel Kurul Salonu ve Başkatip Odası'nda meclisin işler olduğu dönemde nasıl göründüğüne dair genel bir tablo çizilir. Sol taraftaki Katipler Odası, Haberleşme ve Silah Gücü Odası, Kulis, Anayasa Komisyonu Odası ve Riyaset Divanı Odası gibi bölümlerde ise kronolojik bir sıralamayla 1918-1923 tarihleri arasında yaşanan gelişmeler anlatılır.
Mescit
Müzenin bir numaralı sergi salonu olarak kullanılan ve ana giriş kapısının tam karşısında bulunan oda, bina müzeye çevrilmeden önce mescit olarak kullanılmıştır. Günümüzde çeşitli seccade ve Kur'an rahleleri burada teşhir edilir.
Meclis Başkanı Odası
Reis Odası olarak da bilinen iki numaralı salon, dönemin meclis başkanları tarafından kullanılmıştır. Odanın sol duvarında, Mustafa Kemal Atatürk'e hediye edilen ve üzerinde "Gazi Mustafa Kemal Paşa'ya. Müslümanlar haşre dek ta'zim etsin adına çün fedai-i can ettin milletin imdadına. Cemal 1338 (1922) Isparta" yazan bir duvar halısı bulunur. Sağdaki duvar halısının üzerinde bulunan küçük hilal ile yıldızın arasında "Allah", küçük hilalin üzerinde "Ankara", küçük hilalin altında "4 Şaban 1338 ve 23 Nisan 1336", büyük hilalin içinde ise "Türkiye Büyük Millet Meclisi" yazmaktadır.
Genel Kurul Salonu
Binanın en büyük bölümünü oluşturan üç numaralı salon, meclisin genel kurul salonudur. Tam ortasında başkanın ve divan üyelerinin kullandığı meclis kürsüsü ile onun hemen önünde zabıt katipleri kürsüsü yer alır. Kürsünün önündeki sıralarda dönemin bakanlar kurulu üyeleri otururken, sağ ve sol taraftakiler ise milletvekillerince kullanılmıştır. Salonun sağ ve sol köşelerinde iki adet balkon bulunur. Sağdaki balkon elçiler ve elçilik görevlilerine, soldaki balkon dinleyicilere ayrılmıştır. Her iki balkonun altında bulunan boş alanlar ise yerli ve yabancı basın mensuplarının ağırlandığı yerlerdir. Milletvekilleri ve hükûmet yetkililerince kullanılan oturma sıraları, Muallim Mektebi ve Ankara Sultanisi'nden getirilmiştir. Oturma sıralarının yanı başında bulunan iki adet petrol lambası ve sac soba o dönemde meclis civarında bulunan kahvehanelerden; büro malzemeleri ise şehrin çeşitli noktalarındaki resmi dairelerden toplanmıştır.
Başkatip Odası
Günümüzde İstiklal Marşı Anı Odası olarak kullanılan dört numaralı salonda, İstiklal Marşı'nın söz yazarı Mehmet Akif Ersoy'a ait olan kişisel eşyalar sergilenmektedir. Şairin Hacettepe Mahallesi'nde bulunan ve Taceddin Dergâhı ismiyle de anılan evinden getirilen nesneler arasında Avusturya yapımı Steyr marka bir tüfek, bir adet tesbih, bir çini vazo ve bazı mutfak eşyaları yer alır. Büyük Taarruz sonrasında Türk ordusu tarafından ele geçirilen ve dönemin milletvekillerine hediye edilen silahlardan biri olan tüfeğin dipçik kısmında Osmanlı Türkçesi ile "Türkiye Büyük Millet Meclisi Azalarından Burdur Mebusu Mehmet Akif Beyefendi Hazretlerine Hatıra-i Zafer, 1338" sözleri yazılıdır. 2018 yılında şairin ailesine verilen ile 27 Aralık 1936'daki ölümü üzerine heykeltıraş Ratip Aşir Acudoğu tarafından alçıya çıkarılan yüz mulajı da bu odada sergilenen eşyalar arasındadır.
Katipler Odası
Dönemin yazı işleri kalemi ile meclis katipleri tarafından kullanılan altı numaralı salonda; evrak dolapları, yazı takımları, mühürler, memurlara ait kimlikler ve bazı dokümanlar sergilenmektedir.
Haberleşme ve Silah Gücü Odası
Müzenin yedi numaralı sergi salonu, meclisin işler olduğu dönemdeki komisyonlar tarafından kullanılmıştır. Günümüzde ise Kurtuluş Savaşı yıllarında kullanılan Almanya üretimi Mauser marka tüfek ve tabancalar ile 19. yüzyıldan kalan işlemeli Türk kılıç ve kamaları burada sergilenir. Milli Mücadele yıllarında kullanılan arazi dürbünü, taşınabilir sahra telefon, Avusturya yapımı mors yazıcı ve Alexander von Kryha tarafından geliştirilen şifre makinesi gibi araçlar da salonda teşhir edilen eserlerdendir.
Kulis
Sekiz numaralı salon, milletvekillerinin oturum aralarında dinlendikleri kulis alanıdır. Burada Milli Mücadele döneminde yaşanan gelişmelerin kronolojik sırayla anlatıldığı ve I. TBMM'de alınan kararların aktarıldığı bilgilendirici panolar yer alır. 23 Nisan 1920 tarihinde düzenlenen açılış töreninde meclis binası üzerine asılan ilk Türk bayrağı, Erzurum Kongresi ve Başkumandanlık mühürleri, Büyük Taarruz sonrası zafer hatırası olarak halka dağıtılan ipek mendil ve Fransa ile imzalanan Ankara Anlaşması'nın şerefine üretilen Atatürk kabartmalı dekoratif anı eşyası da sergilenen eserler arasındadır. Bu salon ayrıca geçici sergilerin düzenlendiği yerdir.
Anayasa Komisyonu Odası
O zamanki adıyla Şer’iye Encümeni Odası, mecliste yapılan yasa tekliflerinin Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'na uygunluğunun görüşüldüğü yerdir. Dokuz numaralı bu salonda Teşkilâtı Esasiye Kanunu’nun taslakları haricinde Lozan Anlaşması'nın imzalandığı masa ve sürece katılan Türk delegelerin listelendiği bilgi panoları bulunmaktadır.
Riyaset Divanı Odası
Müzenin on numaralı ve son salonu olan bu oda, bakanlar kurulu ve meclis başkanlığı divanı tarafından kullanılmıştır. Mustafa Kemal Atatürk'ün de bazen bu odada çalıştığı bilinmektedir.
Dış bağlantılar
Kaynakça
- ^ . Ankara İl Kültür ve Turizm Başkanlığı. 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2020.
- ^ . Kültür Portalı. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2023.
- ^ . TBMM. 1 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2023.
- ^ "TBMM Binaları" (PDF). Türkiye Büyük Millet Meclisi. Ocak 2015. ss. 5-6. 19 Nisan 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Ocak 2023.
- ^ "Ankara Kurtuluş Savaşı Müzesi (1.TBMM Binası)". Turkish Museums. Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı. 13 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ocak 2023.
- ^ Önder, Mehmet (1999). Türkiye Müzeleri. Ankara: Türkiye İş Bankası. s. 63. .
- ^ Lionar, Mario Lodeweik (2021). "Fraktal Boyuta Dayalı Çok Katmanlı Bir Analiz: Eldem ve Doshi Mimarlığı" (PDF). Bursa: Bursa Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. s. 18. 5 Ocak 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Ocak 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kurtulus Savasi Muzesi veya I TBMM Binasi Ankara nin Altindag ilcesinde bulunan bir tarih muzesidir Ulus Meydani na komsu olan yapi 1924 yilina kadar Turkiye Buyuk Millet Meclisinin ilk binasi olarak kullanilmistir 1961 yilinda muzeye cevrilerek Turkiye Buyuk Millet Meclisi Muzesi adiyla ziyarete acilmistir Teshir salonlarinin ve koleksiyonun yenilenmesiyle 23 Nisan 1981 tarihinde Kurtulus Savasi Muzesi adiyla yeniden hizmete girmistir Halen Kultur ve Turizm Bakanligi bunyesinde hizmet veren muzede Kurtulus Savasi yillari ve Cumhuriyet in ilanina iliskin eserler sergilenmektedir Kurtulus Savasi MuzesiMuze binasinin Cumhuriyet Caddesi nden gorunumu 2021 Acilis23 Nisan 1981 43 yil once 1981 04 23 KonumAltindag Ankara TurkiyeKoordinatlar39 56 31 K 32 51 14 D 39 94194 K 32 85389 D 39 94194 32 85389TurTarih muzesiKoleksiyon boyutu1 170 2019 Toplu ulasimEGO Ulus Ankara Il Kultur ve Turizm Mudurlugu bunyesindeki diger muzelerAnadolu Medeniyetleri Muzesi Ankara Etnografya Muzesi Ankara Resim ve Heykel Muzesi Ankara Roma Hamami Augustus Tapinagi Cumhuriyet Muzesi Haci Bayram i Veli Turbesi Gordion MuzesiTarihceBugun muze olarak kullanilan ve 1920 li yillarin ilk yarisi boyunca Turkiye Buyuk Millet Meclisi nin binasi olarak hizmet vermis olan yapinin insasina 1915 yilinda baslandi Ittihat ve Terakki Cemiyeti nin kulup binasi olarak kullanilmasi planlanan yapi mimar Salim Bey tarafindan tasarlandi ve insa surecinin cemiyetin Ankara temsilcisi Memduh Sevket Esendal tarafindan takip edilmesi kararlastirildi Her ne kadar projenin yurutulmesi hususunda askeri bir mimar olan Hasip Bey gorevlendirildiyse de mimarin Kurtulus Savasi sirasinda sehit dusmesi sonucunda bina yarim kaldi 16 Mart 1920 tarihinde Istanbul un dusman kuvvetlerce resmen isgal edilmesi ve iki gun sonrasinda Meclis i Mebusan in kendini feshetmesi uzerine Milli Mucadele doneminde aktif rol oynayan isimler tarafindan Anadolu da milletin egemenliginde olan yeni bir meclis kurulmasi kararlastirildi Fakat boylesi bir meclisin hayata gecirilmesi adina Ankara merkez secildiyse de bu sehirde gerekli buyukluk ve donanimda olan bir bina bulunamamaktaydi Bunun uzerine insasi yarim kalmis olan kulup binasinin onarilarak kullanilmasi gundeme geldi Bolgedeki evler ve kamu binalarindan toplanan malzemelerle tekrardan insa surecine giren yapi Necati Bey tarafindan tamamlandi Turkiye Buyuk Millet Meclisinin resmi olarak acildigi 23 Nisan 1920 tarihinden ikinci meclis binasinin hizmete girdigi 18 Ekim 1924 e kadar bu amacla kullanilan yapi ilerleyen donemlerde Cumhuriyet Halk Partisi nin genel merkezi ve Ankara Adliye Hukuk Mektebi olarak islev gordu 1952 de Milli Egitim Bakanligi na devredilen binanin muze olarak kullanilmasina yonelik ilk fikir 1957 yilinda ortaya atildi ve bunun uzerine baslatilan calismalar sonrasinda 23 Nisan 1961 tarihinde Turkiye Buyuk Millet Meclisi Muzesi adiyla ziyarete acildi 1981 senesinde Kultur ve Turizm Bakanligi na bagli Eski Eserler ve Muzeler Genel Mudurlugu tarafindan tekrar restorasyon kapsamina alinan bina teshir salonlarinin ve koleksiyonun yenilenmesiyle 23 Nisan 1981 tarihinde Kurtulus Savasi Muzesi adiyla yeniden hizmete girdi MimariBirinci Ulusal Mimarlik Akiminin onemli ve erken orneklerinden biri olan muze binasi mimar Salim Bey tarafindan tasarlanmistir Iki katli planlamis yapinin en dikkat cekici ozelligi ise dis cephesinde Ankara tasi kullanilmis olmasidir Sergi salonlariMuzenin koridoruKoridor Bina icerisine girildiginde ziyaretcileri karsilayan ilk bolum olan ana koridor dogrusal bir hat boyunca uzanarak butun sergi salonlarini birbirine baglar Bu koridorun saginda kalan Mescit Meclis Baskani Odasi Genel Kurul Salonu ve Baskatip Odasi nda meclisin isler oldugu donemde nasil gorundugune dair genel bir tablo cizilir Sol taraftaki Katipler Odasi Haberlesme ve Silah Gucu Odasi Kulis Anayasa Komisyonu Odasi ve Riyaset Divani Odasi gibi bolumlerde ise kronolojik bir siralamayla 1918 1923 tarihleri arasinda yasanan gelismeler anlatilir Mescit Muzenin bir numarali sergi salonu olarak kullanilan ve ana giris kapisinin tam karsisinda bulunan oda bina muzeye cevrilmeden once mescit olarak kullanilmistir Gunumuzde cesitli seccade ve Kur an rahleleri burada teshir edilir Meclis Baskani Odasi Reis Odasi olarak da bilinen iki numarali salon donemin meclis baskanlari tarafindan kullanilmistir Odanin sol duvarinda Mustafa Kemal Ataturk e hediye edilen ve uzerinde Gazi Mustafa Kemal Pasa ya Muslumanlar hasre dek ta zim etsin adina cun fedai i can ettin milletin imdadina Cemal 1338 1922 Isparta yazan bir duvar halisi bulunur Sagdaki duvar halisinin uzerinde bulunan kucuk hilal ile yildizin arasinda Allah kucuk hilalin uzerinde Ankara kucuk hilalin altinda 4 Saban 1338 ve 23 Nisan 1336 buyuk hilalin icinde ise Turkiye Buyuk Millet Meclisi yazmaktadir Genel Kurul Salonu ndaki meclis kursusuGenel Kurul Salonu Binanin en buyuk bolumunu olusturan uc numarali salon meclisin genel kurul salonudur Tam ortasinda baskanin ve divan uyelerinin kullandigi meclis kursusu ile onun hemen onunde zabit katipleri kursusu yer alir Kursunun onundeki siralarda donemin bakanlar kurulu uyeleri otururken sag ve sol taraftakiler ise milletvekillerince kullanilmistir Salonun sag ve sol koselerinde iki adet balkon bulunur Sagdaki balkon elciler ve elcilik gorevlilerine soldaki balkon dinleyicilere ayrilmistir Her iki balkonun altinda bulunan bos alanlar ise yerli ve yabanci basin mensuplarinin agirlandigi yerlerdir Milletvekilleri ve hukumet yetkililerince kullanilan oturma siralari Muallim Mektebi ve Ankara Sultanisi nden getirilmistir Oturma siralarinin yani basinda bulunan iki adet petrol lambasi ve sac soba o donemde meclis civarinda bulunan kahvehanelerden buro malzemeleri ise sehrin cesitli noktalarindaki resmi dairelerden toplanmistir Baskatip Odasi Gunumuzde Istiklal Marsi Ani Odasi olarak kullanilan dort numarali salonda Istiklal Marsi nin soz yazari Mehmet Akif Ersoy a ait olan kisisel esyalar sergilenmektedir Sairin Hacettepe Mahallesi nde bulunan ve Taceddin Dergahi ismiyle de anilan evinden getirilen nesneler arasinda Avusturya yapimi Steyr marka bir tufek bir adet tesbih bir cini vazo ve bazi mutfak esyalari yer alir Buyuk Taarruz sonrasinda Turk ordusu tarafindan ele gecirilen ve donemin milletvekillerine hediye edilen silahlardan biri olan tufegin dipcik kisminda Osmanli Turkcesi ile Turkiye Buyuk Millet Meclisi Azalarindan Burdur Mebusu Mehmet Akif Beyefendi Hazretlerine Hatira i Zafer 1338 sozleri yazilidir 2018 yilinda sairin ailesine verilen ile 27 Aralik 1936 daki olumu uzerine heykeltiras Ratip Asir Acudogu tarafindan alciya cikarilan yuz mulaji da bu odada sergilenen esyalar arasindadir Ani Odasi nin sol duvarinda bulunan Istiklal Marsi nin ilk iki kitasiKatipler Odasi Donemin yazi isleri kalemi ile meclis katipleri tarafindan kullanilan alti numarali salonda evrak dolaplari yazi takimlari muhurler memurlara ait kimlikler ve bazi dokumanlar sergilenmektedir Haberlesme ve Silah Gucu Odasi Muzenin yedi numarali sergi salonu meclisin isler oldugu donemdeki komisyonlar tarafindan kullanilmistir Gunumuzde ise Kurtulus Savasi yillarinda kullanilan Almanya uretimi Mauser marka tufek ve tabancalar ile 19 yuzyildan kalan islemeli Turk kilic ve kamalari burada sergilenir Milli Mucadele yillarinda kullanilan arazi durbunu tasinabilir sahra telefon Avusturya yapimi mors yazici ve Alexander von Kryha tarafindan gelistirilen sifre makinesi gibi araclar da salonda teshir edilen eserlerdendir Kulis Sekiz numarali salon milletvekillerinin oturum aralarinda dinlendikleri kulis alanidir Burada Milli Mucadele doneminde yasanan gelismelerin kronolojik sirayla anlatildigi ve I TBMM de alinan kararlarin aktarildigi bilgilendirici panolar yer alir 23 Nisan 1920 tarihinde duzenlenen acilis toreninde meclis binasi uzerine asilan ilk Turk bayragi Erzurum Kongresi ve Baskumandanlik muhurleri Buyuk Taarruz sonrasi zafer hatirasi olarak halka dagitilan ipek mendil ve Fransa ile imzalanan Ankara Anlasmasi nin serefine uretilen Ataturk kabartmali dekoratif ani esyasi da sergilenen eserler arasindadir Bu salon ayrica gecici sergilerin duzenlendigi yerdir Lozan Anlasmasi nin imzalandigi masaAnayasa Komisyonu Odasi O zamanki adiyla Ser iye Encumeni Odasi mecliste yapilan yasa tekliflerinin Turkiye Cumhuriyeti Anayasasi na uygunlugunun gorusuldugu yerdir Dokuz numarali bu salonda Teskilati Esasiye Kanunu nun taslaklari haricinde Lozan Anlasmasi nin imzalandigi masa ve surece katilan Turk delegelerin listelendigi bilgi panolari bulunmaktadir Riyaset Divani Odasi Muzenin on numarali ve son salonu olan bu oda bakanlar kurulu ve meclis baskanligi divani tarafindan kullanilmistir Mustafa Kemal Ataturk un de bazen bu odada calistigi bilinmektedir Dis baglantilarSanal Tur https 100 tbmm gov tr sanaltur tbmm kurtulus savasi muzesi html olu kirik baglanti Kaynakca Ankara Il Kultur ve Turizm Baskanligi 6 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Haziran 2020 Kultur Portali 4 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Nisan 2023 TBMM 1 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Nisan 2023 TBMM Binalari PDF Turkiye Buyuk Millet Meclisi Ocak 2015 ss 5 6 19 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Ocak 2023 Ankara Kurtulus Savasi Muzesi 1 TBMM Binasi Turkish Museums Turkiye Cumhuriyeti Kultur ve Turizm Bakanligi 13 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ocak 2023 Onder Mehmet 1999 Turkiye Muzeleri Ankara Turkiye Is Bankasi s 63 ISBN 975 458 044 8 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Lionar Mario Lodeweik 2021 Fraktal Boyuta Dayali Cok Katmanli Bir Analiz Eldem ve Doshi Mimarligi PDF Bursa Bursa Uludag Universitesi Fen Bilimleri Enstitusu s 18 5 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Ocak 2023