Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kurtuluş Hareketi, 1971'deki örgütsel yenilgiden sonra hapisten çıkan bir kısım Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi kadrolarının, THKP-C'nin aynı isimli haftalık yayın organı Kurtuluş dergisinin ismini alarak 1976'da aylık olarak yayımlamaya başladıkları Kurtuluş Sosyalist Dergi çevresinde oluşturdukları Marksist-Leninist siyasi harekettir.
| Kurtuluş Hareketi | |
|---|---|
| Kısaltma | Kurtuluş |
| Slogan | Bütün Ülkelerin İşçileri ve Ezilen Halkları Birleşin! |
| Öncül | Türkiye Halk Kurtuluş Partisi - Cephesi |
| Kuruluş | 1976 |
| Kapanış | 2013 |
| Tür | Marksizm-Leninizm |
| Önemli kişiler | Mustafa Kemal Kaçaroğlu, Mahir Sayın, İlhami Aras, Ali Demir, Şaban İba, Mustafa Kahya, Gülseren Pusatlıoğlu |
Örgüt zaman zaman Kaçarcılar, THKP-C/KURTULUŞ, Türkiye ve Kuzey Kürdistan Kurtuluş Örgütü (TKKKÖ) gibi isimleri kullanmış en sonunda Kurtuluş Hareketi adını almıştır.
Hareketin kurucuları arasında eski Dev-Genç'liler ve THKP-C'den gelen , Mahir Sayın, İlhami Aras, Ali Demir, Seyfi Cengiz, ve ve Doğan Tarkan gibi isimler vardır.
THKP-C eleştirisi ve örgütsel kuruluş süreci
Kurtuluş hareketini kuracak çekirdek kadro Mustafa Kemal Kaçaroğlu, Mahir Sayın ve İlhami Aras, 12 Mart Muhtırası sonrasında Mamak Askerî Cezaevi'nde tutuklu bulunan Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi üyeleriydi. 1974 Affı'yla serbest kaldıklarında, cezaevinde THKP-C'nin yenilgisi ve Mahir Çayan'ın özellikle Kesintisiz Devrim isimli broşüründe ele aldığı konular üzerine uzun bir tartışma süreci geçirmişlerdi.
Üç isim Çayan'ın ve THKP-C'nin köklü bir eleştirisi üzerinden, devrimcilerin geniş bir birliğini oluşturma hedefini dile getiriyorlardı. Ancak sosyalistleri keskin çizgilerle bölen Sovyetler Birliği Komünist Partisi - Çin Komünist Partisi ekseninde bölünme içerisindeki gruplaşmalar yüzünden devrimcilerin geniş birliğinin mümkün olmayacağı ortaya çıktı.
Ankara'da bir araya gelen bu Kaçaroğlu, Sayın ve Aras, Çin-Sovyet ayrılığı dışında kalanları ya da en azından THKP-C’lileri bir çatı altında toplayabilme amacıyla faaliyette bulunmaya başladılar. Bu amaçla bir platform çalışmasının sürdüğü sırada ’ndeki THKP-C hükümlüleri , İlkay Demir, 'nin çıkardıkları sekiz sayfalık bildiride, geçmişi “maceracılık”la eleştirip Maoist zemini benimsediklerini açıklamalarıyla, platform çalışmaları da sona erdi.
Daha sonra Devrimci Yol’u kuracak olan Nasuh Mitap ve Oğuzhan Müftüoğlu gibi isimlerle beraber cezaevinden beri sürdüregeldikleri temasları dikkate alarak hazırladıkları mektuplar ile örgütlenmeye çalışan Kaçaroğlu, Sayın ve Aras, Temmuz 1975'te Müftüoğlu ve Mitap ile ayrıştılar. Üniversitelerde hızla çoğalan yeni kuşak genç militanlarla yapılan, kitlesel tartışma toplantıları sırasında, geçmiş siyasal çizgi ve pratiği eleştiren görüşleri nedeniyle “inkârcı” olmakla suçlanan Kaçaroğlu ve arkadaşları sosyalist solda birlik amacıyla yola çıkan ama birliği başlamadan sona erdiren bu bölünmeyi hiç unutmadılar. Kurtuluş hareketi ortaya çıktıktan ve 12 Eylül sonrasında sönümlenme sürecindeyken dahi "yapay” ve “sonraki süreci olağanüstü olumsuz etkileyen bir olgu” olarak değerlendirdikleri bu ayrışma için Müftüoğlu ve Mitap'ı eleştirdiler.
Kasım 1975’te daha sonra Devrimci Yol'u oluşturacak ekibin ilk çıkışını temsil eden Devrimci Gençlik Dergisi’nin yayınlanmaya başlaması, Kurtuluşçuları kendi bağımsız örgütlenmeleri konusunda harekete geçirdi. Ayrı bir örgüt kurmayı hiç düşünmeyen ve sürekli "sosyalist solda geniş bir birlik" amacıyla harekete geçen Kurtuluşçular, süreçte tek başına örgütlenmeye mecbur kaldılar. Başta Ankara’da olmak üzere, Karadeniz, Akdeniz ve İzmir’de kişisel ilişkilerini, siyasi bir örgütlenmeye yönelttiler. Temel fikirlerini ortaya koyan "Yol Ayrımı" başlıklı yazıyı hazırlayarak teksirle çoğaltıp dağıttılar. Ardından Haziran 1976’da aylık periyotla sürecek Kurtuluş Sosyalist Dergi'yi yayınladılar. Dergi, adını THKP-C’nin merkezi yayın organından alıyordu. Örgüt de bu isimle anıldı.
Hareket içinde en çok tartışılan konuların başında gelmiştir. Bu amaçla Kürtçe yayınlanan isimli bir de dergi çıkartılmıştır. Örgütten ayrılan Seyfi Cengiz ve PKK'dan ayrılan Kamer Özkan ile birlikte Tekoşin adında ayrılıkçı silahlı örgüt kurmuşlardır.
Kurtuluş'un komsomol örgütü Genç Kurtuluşçular Birliği (GKB)'dir. Genç Kurtuluşçular Birliği zaman zaman KURTULUŞ/GKB ismini de kullanmıştır. GKB çeşitli zamanlarda silahlı ve molotoflu eylemler düzenlemiştir.
12 Eylül Darbesi'nde ilk idam edilen sanık olan Necdet Adalı, Kurtuluş örgütünün liseli kanadı olan Dev-Lis'e mensuptur.
12 Eylül sonrasında Kurtuluş Hareketi
1994'te Birleşik Sosyalist Parti'nin oluşumuna katılmıştır. Daha sonra BSP'nin kapanması üzerine 1996 yılında ÖDP'ye katılmıştır. 2002 yılında ÖDP içerisindeki diğer gruplarla çıkan üzerine bir tartışmadan sonra Odakçılar, Hareketçiler ve Troçkistler'le beraber Sosyalist Demokrasi Partisi'ni kurmuştur.
Son olarak Sosyalist Demokrasi Partisi'nden ayrılan Kurtuluşçular'ın bir bölümü, 2008'de "yeniden kuruluş"a bir geçiş örgütü olarak İşçilerin Sosyalist Partisi'ni kurmuşlardır. Daha sonra Kurtuluş'un uzun yıllardır savunmakta olduğu "sosyalist hareketin yeniden yapılanması" fikrine karşı Kurtuluş Örgütü'nün partiyi arkadan yönetmesi gerektiğini savunan kesimle yeniden yapılanmayı savunan iki grup ortaya çıktı. 2011 yılında partinin 2. olağanüstü kongresi yapıldı. Yapılan kongreden sonra partinin, parti dışında oluşturulan "Kurtuluş Örgütü" tarafından yönetilmesi gerektiğini savunanlar İşçilerin Sosyalist Partisi'nden istifa etti. İstifa edenler bir müddet sonra kendileri gibi düşünen Sosyalist Demokrasi Partisi'ne katılmışlar, kalanlarsa diğer bileşenlerle birlikte Sosyalist Yeniden Kuruluş Partisi'ni kurmuşlardır. Kurulan demokratik partilerle beraber bu hareket kendini tamamıyla feshetmiştir.
Kaynakça
- ^ . CNN Türk. cnnturk.com. 1 Haziran 2016. 20 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2017.
- ^ . 31 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2009.
- ^ a b Vehbi Ersan (2014). 1970'lerde Türkiye Solu. İletişim Yayınları. s. 323. ISBN . 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020.
- ^ İsmet Öztürk, Doğan Tarkan, Mahir Sayın, Mustafa Kemal Kaçaroğlu (2016). Kurtuluş Kendini Anlatıyor: Kurucular 2. Dipnot Yayınları. ISBN . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kurtulus Hareketi 1971 deki orgutsel yenilgiden sonra hapisten cikan bir kisim Turkiye Halk Kurtulus Partisi Cephesi kadrolarinin THKP C nin ayni isimli haftalik yayin organi Kurtulus dergisinin ismini alarak 1976 da aylik olarak yayimlamaya basladiklari Kurtulus Sosyalist Dergi cevresinde olusturduklari Marksist Leninist siyasi harekettir Kurtulus HareketiKisaltmaKurtulusSloganButun Ulkelerin Iscileri ve Ezilen Halklari Birlesin OnculTurkiye Halk Kurtulus Partisi CephesiKurulus1976Kapanis2013TurMarksizm LeninizmOnemli kisilerMustafa Kemal Kacaroglu Mahir Sayin Ilhami Aras Ali Demir Saban Iba Mustafa Kahya Gulseren Pusatlioglu Orgut zaman zaman Kacarcilar THKP C KURTULUS Turkiye ve Kuzey Kurdistan Kurtulus Orgutu TKKKO gibi isimleri kullanmis en sonunda Kurtulus Hareketi adini almistir Hareketin kuruculari arasinda eski Dev Genc liler ve THKP C den gelen Mahir Sayin Ilhami Aras Ali Demir Seyfi Cengiz ve ve Dogan Tarkan gibi isimler vardir THKP C elestirisi ve orgutsel kurulus sureciKurtulus hareketini kuracak cekirdek kadro Mustafa Kemal Kacaroglu Mahir Sayin ve Ilhami Aras 12 Mart Muhtirasi sonrasinda Mamak Askeri Cezaevi nde tutuklu bulunan Turkiye Halk Kurtulus Partisi Cephesi uyeleriydi 1974 Affi yla serbest kaldiklarinda cezaevinde THKP C nin yenilgisi ve Mahir Cayan in ozellikle Kesintisiz Devrim isimli brosurunde ele aldigi konular uzerine uzun bir tartisma sureci gecirmislerdi Uc isim Cayan in ve THKP C nin koklu bir elestirisi uzerinden devrimcilerin ge nis bir birligini olusturma hedefini dile getiriyorlardi Ancak sosyalistleri keskin cizgilerle bolen Sovyetler Birligi Komunist Partisi Cin Komunist Partisi ekseninde bolunme icerisindeki gruplasmalar yuzunden devrimcilerin genis birliginin mumkun olmayacagi ortaya cikti Ankara da bir araya gelen bu Kacaroglu Sayin ve Aras Cin Sovyet ayriligi disinda kalanlari ya da en azindan THKP C lileri bir ca ti altinda toplayabilme amaciyla faaliyette bulunmaya basladilar Bu amacla bir platform calismasinin sur dugu sirada ndeki THKP C hukumluleri Ilkay Demir nin cikardiklari sekiz sayfalik bildiride gecmisi maceracilik la elestirip Maoist zemini benimsediklerini aciklamalariyla platform calismalari da sona erdi Daha sonra Devrimci Yol u kuracak olan Nasuh Mitap ve Oguzhan Muftuoglu gibi isimlerle beraber cezaevinden beri surduregeldikleri temaslari dikkate alarak hazirladiklari mektuplar ile orgutlenmeye calisan Kacaroglu Sayin ve Aras Temmuz 1975 te Muftuoglu ve Mitap ile ayristilar Universitelerde hizla cogalan yeni ku sak genc militanlarla yapilan kitlesel tartisma toplantilari sirasinda gecmis siyasal cizgi ve pratigi elestiren gorusleri nede niyle inkarci olmakla suclanan Kacaroglu ve arkadaslari sosyalist solda birlik amaciyla yola cikan ama birligi baslamadan sona erdiren bu bolunmeyi hic unutmadilar Kurtulus hareketi ortaya ciktiktan ve 12 Eylul sonrasinda sonumlenme surecindeyken dahi yapay ve sonraki sureci olaganustu olumsuz etkileyen bir olgu olarak degerlendirdikleri bu ayrisma icin Muftuoglu ve Mitap i elestirdiler Kasim 1975 te daha sonra Devrimci Yol u olusturacak ekibin ilk cikisini temsil eden Devrimci Genclik Dergisi nin yayinlanmaya baslamasi Kurtulusculari kendi bagimsiz or gutlenmeleri konusunda harekete gecirdi Ayri bir orgut kurma yi hic dusunmeyen ve surekli sosyalist solda genis bir birlik amaciyla harekete gecen Kurtuluscular surecte tek basina orgutlenmeye mecbur kaldilar Basta Ankara da olmak uzere Karadeniz Akdeniz ve Izmir de kisisel iliskilerini siyasi bir orgutlenmeye yonelttiler Temel fi kirlerini ortaya koyan Yol Ayrimi baslikli yaziyi hazirlayarak teksirle co galtip dagittilar Ardindan Haziran 1976 da aylik periyotla surecek Kurtulus Sosyalist Dergi yi yayinladilar Dergi adini THKP C nin merkezi yayin organindan aliyordu Orgut de bu isimle anildi Hareket icinde en cok tartisilan konularin basinda gelmistir Bu amacla Kurtce yayinlanan isimli bir de dergi cikartilmistir Orgutten ayrilan Seyfi Cengiz ve PKK dan ayrilan Kamer Ozkan ile birlikte Tekosin adinda ayrilikci silahli orgut kurmuslardir Kurtulus un komsomol orgutu Genc Kurtuluscular Birligi GKB dir Genc Kurtuluscular Birligi zaman zaman KURTULUS GKB ismini de kullanmistir GKB cesitli zamanlarda silahli ve molotoflu eylemler duzenlemistir 12 Eylul Darbesi nde ilk idam edilen sanik olan Necdet Adali Kurtulus orgutunun liseli kanadi olan Dev Lis e mensuptur 12 Eylul sonrasinda Kurtulus Hareketi1994 te Birlesik Sosyalist Parti nin olusumuna katilmistir Daha sonra BSP nin kapanmasi uzerine 1996 yilinda ODP ye katilmistir 2002 yilinda ODP icerisindeki diger gruplarla cikan uzerine bir tartismadan sonra Odakcilar Hareketciler ve Trockistler le beraber Sosyalist Demokrasi Partisi ni kurmustur Son olarak Sosyalist Demokrasi Partisi nden ayrilan Kurtuluscular in bir bolumu 2008 de yeniden kurulus a bir gecis orgutu olarak Iscilerin Sosyalist Partisi ni kurmuslardir Daha sonra Kurtulus un uzun yillardir savunmakta oldugu sosyalist hareketin yeniden yapilanmasi fikrine karsi Kurtulus Orgutu nun partiyi arkadan yonetmesi gerektigini savunan kesimle yeniden yapilanmayi savunan iki grup ortaya cikti 2011 yilinda partinin 2 olaganustu kongresi yapildi Yapilan kongreden sonra partinin parti disinda olusturulan Kurtulus Orgutu tarafindan yonetilmesi gerektigini savunanlar Iscilerin Sosyalist Partisi nden istifa etti Istifa edenler bir muddet sonra kendileri gibi dusunen Sosyalist Demokrasi Partisi ne katilmislar kalanlarsa diger bilesenlerle birlikte Sosyalist Yeniden Kurulus Partisi ni kurmuslardir Kurulan demokratik partilerle beraber bu hareket kendini tamamiyla feshetmistir Kaynakca CNN Turk cnnturk com 1 Haziran 2016 20 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2017 31 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Aralik 2009 a b Vehbi Ersan 2014 1970 lerde Turkiye Solu Iletisim Yayinlari s 323 ISBN 9789750512414 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2020 Ismet Ozturk Dogan Tarkan Mahir Sayin Mustafa Kemal Kacaroglu 2016 Kurtulus Kendini Anlatiyor Kurucular 2 Dipnot Yayinlari ISBN 9786054878642 Erisim tarihi 23 Temmuz 2020