Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda bir yorum yapın.
|
Mahir Çayan (15 Mart 1946,Samsun - 30 Mart 1972, Kızıldere, Niksar, Tokat), Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesinin kurucusu Türk Marksist-Leninist militandır. 30 Mart 1972 tarihinde Tokat'ın Niksar ilçesine bağlı Kızıldere köyünde dokuz arkadaşıyla birlikte vurularak öldürülmüştür.
Mahir Çayan | |
---|---|
Doğum | 15 Mart 1946 Samsun, Türkiye |
Ölüm | 30 Mart 1972 (26 yaşında) Kızıldere, Niksar, Tokat |
Ölüm sebebi | Silahlı saldırı |
Defin yeri | Karşıyaka Mezarlığı, Ankara |
Vatandaşlık | Türkiye |
Eğitim | İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi |
Etkin yıllar | 1964-1972 |
Organizasyon | THKP-C (1970-1972) |
Tanınma nedeni | Dev-Genç, Türkiye Halk Kurtuluş Partisi ve Türkiye Halk Kurtuluş Cephesi'nin kurucusu |
Evlilik | Gülten Savaşçı (1970-1972) |
Aile | Aziz Çayan Naciye Çayan |
Hayatı
Mahir Çayan'ın babası Aziz Çayan, Amasya'nın Gümüşhacıköy ilçesinin Gümüş bucağındandır. Bucağın Hamamözü tarafında kalan kısmına "Çörüklerin Kışla", Amasya tarafında kalan kısmına "Çayanların Kışla" denmektedir. Mahir Çayan'ın akrabaları hâlen orada yaşamaktadırlar.[] Bugün köyün adı Yeniköy olarak değiştirilmiştir. Çayan'ın kimi kaynaklarda Çerkez kökenli olduğu iddia edilir.
Samsun doğumlu olan Mahir Çayan, ortaokul ve lise dönemlerini Haydarpaşa Lisesinde yani İstanbul'da geçirdi. 1963'te İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesine kaydoldu. Ertesi yıl Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesinde öğrenimine devam etti. Bu dönemde TİP ve FKF'ye (Fikir Kulüpleri Federasyonu) bağlı olan SBF (Siyasal Bilgiler Fakültesi) Fikir Kulübüne girdi. 1965'te bu kulübün başkanlığını da üstlendi.
1967'de kısa süreliğine o zamanki kız arkadaşı Gülten Savaşçı'nın yanına Fransa'ya gitti. Fransa'daki sosyalist hareketlerin genel seyri ve içinde bulundukları tartışmaları izledi. 1968'deki 6. Filo eylemlerine İzmir'de katıldı ve gözaltına alındı. Bu dönemde Türkiye İşçi Partisi (TİP) içinde başlayan Mihri Belli'nin savunduğu Millî Demokratik Devrim tartışmalarının içerisinde ve daha sonra kurulan THKP-C'nin önder kadrosunda bulundu. Bu süreçte TİP adına Karadeniz Ereğli'de çalışmalar yürüttü.
Bu geziden sonra ideolojik olarak Millî Demokratik Devrim saflarında yer aldı. TİP ile olan temel ayrılığı "devrim sorunu" olarak tarif eder. Fransa'da bulunduğu süreçte Latin Amerika silahlı (fokoist) mücadelelerinden etkilenir. TİP'i bu süreçte yasalcılık ile suçlar, Türkiye'deki devrim sürecinin ancak silahlı bir mücadeleyle ve kendi özgül koşullarının tespit edilmesiyle olabileceğini savunur. Bu görüşe daha yakın olan Türk Solu ve Aydınlık dergilerinde yazılar yazar. Bu dönemde yazdığı önemli yazıları "Revizyonizmin Keskin Kokusu 1", "Revizyonizmin Keskin Kokusu 2" ve "Aren Oportünizminin Niteliği"dir.[]
1969 yılında Ankara'da yapılan ve Fikir Kulüpleri Federasyonunun adını DEV-GENÇ (Devrimci Gençlik Federasyonu) olarak değiştirmiştir. Mahir Çayan, 1970'te Gülten Savaşçı ile evlenmiştir. 1971 yılında yapılan TİP kongresine katılmamıştır fakat TİP ve kendi çalışma çevresinden öğrenci ve işçilerle birlikte bir toplantı örgütler. Mihri Belli ile olan ayrılıklarının iyice ortaya çıkmış olmasıyla birlikte yolunu Millî Demokratik Devrim (MDD) sürecinden ayırarak önce "genç subayların" askerî darbe yapmasını beklemek yerine için faaliyetlerine başlar. O dönemde Türkiye devrim sürecini "Kesintisiz Devrim I-II-III" broşürlerinde dile getirir. Türkiye'nin sahip olduğu yapıyı oligarşi olarak tanımlar. Ek olarak "Türkiye'deki geçmişe nazaran refah seviyesinin artması ile birlikte devlet ve halk arasında bir denge vardır." demiş ve bu dengeyi "suni denge" olarak adlandırmıştır. Suni dengeyi de bozmanın ancak silahlı mücadele ile olacağını savunmuştur.
Bu süreçte Münir Ramazan Aktolga ve Yusuf Küpeli ile birlikte THKP-C'nin kuruluş çalışmalarını sürdürür. Örgütün diğer önemli isimleri arasında Ertuğrul Kürkçü, İlhami Aras, Ulaş Bardakçı, Mustafa Kemal Kaçaroğlu ve Hüseyin Cevahir yer alır. modelini benimseyen Mahir Çayan buna uygun silahlı eylemlerin planlanmasında ve gerçekleştirilmesinde bizzat bulunur. Bu arada THKP'nin şehir gerillası eylemlerini de planlayan Çayan, 12 Şubat 1971'de Ankara'da Ziraat Bankası Küçükesat Şubesinin soygununa katıldı. Şubat 1971'de Hüseyin Cevahir, Ulaş Bardakçı, Ziya Yılmaz, Kamil Dede ve Oktay Etiman'la birlikte İstanbul'a geldi ve örgütün eylemlerine burada devam edilmesi için hazırlıklarda bulundu. 15 Mart 1971'de Erenköy Türk Ticaret Bankası soygununa katıldı. Bunun ardından 4 Nisan 1971'de iş adamları Mete Has ile Talip Aksoy'un kaçırılıp 400 bin liralık fidye alınması eylemini arkadaşlarıyla birlikte gerçekleştirdi. Bu arada Türkiye Halk Kurtuluş Partisinin tüzüğünü Münir Ramazan Aktolga ile birlikte hazırladı. Aynı günlerde "İhtilalin Yolu" adlı parti bildirisini de kaleme alan Mahir Çayan, 22 Mayıs 1971'de İsrail Başkonsolosu Efraim Elrom'un kaçırılıp öldürülmesi olayına karışır. Kaldıkları evden kaçarken polisle girdikleri çatışma sonrasında Mahir Çayan ve Hüseyin Cevahir, İstanbul Maltepe’de bir evde kuşatılır. Evde bulunan 14 yaşındaki Sibel Erkan'ı rehin alırlar. Çayan ve Cevahir’i ikna edebilmek için anne ve babaları ile aile büyükleri olay yerine getirilir. Hüseyin Cevahir ve Mahir Çayan'ın teslim olmaması üzerine 1 Haziran 1971 günü eve operasyon düzenlenir. Cevahir ve Çayan, Sibel Erkan'ı korumak için pencerelerden uzaklaştırır. Hapisteki İlkay Demir; Mahir Çayan'ı hafif saçları dökülmüş, siyah saçlı ve esmer tarif etmiş ve bunun üzerine keskin nişancı Mahir Çayan sandığı Hüseyin Cevahir'e ateş açmıştır. Cevahir ölmeden önce "aslan" diye bağırır ve son nefesini verir. "Aslan", Çayan ve Cevahir arasındaki bir şifredir. Çayan ise arkadaşıyla daha önceden anlaştığı gibi sağ ele geçirilmemek için namluyu kalbine doğrultur ve tetiği çeker. Ancak solak olduğu için eli titrer ve kurşun, kalbi yerine akciğerine saplanır. Hüseyin Cevahir ölü, Mahir Çayan ise yaralı ele geçirilir. Sibel Erkan zarar görmemiştir.[]
Mahir Çayan tutuklandıktan sonra bir süre örgüt arkadaşlarından ayrı olarak tek başına bir hücrede tutuldu. Dokuz günlük ölüm orucunun sonunda gece yarısı İstanbul Maltepe Cezaevine getirildi. Dava sürerken 29 Kasım 1971'de THKP-C'den Mahir Çayan, Ulaş Bardakçı, ile Türkiye Halk Kurtuluş Ordusundan (kısaca THKO) Cihan Alptekin ve , kazılan tünelden çıkarak firar ederler. Firardan sonra THKP-C içinde bölünme yaşanır. Bu süre içinde örgüt içinde baş gösteren anlaşmazlığı tartışmak üzere 12 Aralık 1971'de Yusuf Küpeli ve ile görüştü. Ancak bu görüşmede bir sonuç sağlanamadı ve Çayan içeride oldukları süre içinde partinin çizilmiş olan stratejisini terk ettikleri gerekçesiyle Merkez Komitesindeki bu iki arkadaşını suçladı. Daha sonra genel komitedeki diğer üyelerin de onayı ile Yusuf Küpeli ile 'nın THKP-C'den ihraç edilmelerini sağladı.[]
İstanbul'da kalma olanakları daralan Mahir Çayan, Ankara'ya geçer. 19 Şubat'ta Ulaş Bardakçı, Arnavutköy'de kaldığı evde kuşatılır ve güvenlik güçleriyle girdiği çatışmada öldürülür. Mahir Çayan ve arkadaşları bir yandan sürekli yer değiştirerek yakalanmamaya çalışırken öte yandan idam cezası verilmiş olan Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan'ın kurtarılmaları için eylem olanakları araştırırlar. Ankara'daki ilişkiler de yakalanmalar sonucunda giderek daralır. Önce bazı kadrolar Karadeniz'e gönderilir. 'ın polis tarafından öldürülmesi ve diğer yakalanmalar sonrasında da Mahir Çayan, Cihan Alptekin, ve Ertuğrul Kürkçü Karadeniz'e geçerler.
Kızıldere Olayı
Mahir Çayan ve arkadaşları, 26 Mart 1972 günü Ünye Radar Üssünde çalışan biri Kanadalı, ikisi İngiliz üç teknisyeni kaçırıp Tokat'ın Niksar ilçesi Kızıldere köyünde muhtar Emrullah Arslan'ın evinde saklanırlar. Tutuklu bulundukları İstanbul Kartal Askerî Cezaevinden tünel kazarak kaçan Çayan ve arkadaşları, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 1 No.'lu Askerî Mahkemesince ölüm cezasına çarptırılan Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan için verilen kararın infaz edilmemesini isteyen bir bildiriyi kaçırdıkları İngilizlerin şifreli kasasına bırakırlar. Bu bildirinin radyoda yayımlanmasını, yayımlanmazsa teknisyenlerinin öldürüleceğini de bildiriye eklerler.
Fatsa-Ünye-Niksar ilçelerinde aramalar başlar. Niksar-Ünye kara yolunda yapılan bir arama, Çayan ve arkadaşlarının izini bulmaya yeter. Yakalananlardan Hasan Yılmaz, "Bana 100 lira verdiler. Rehberlik yaptım. Yol gösterdim. Hepsi de Kızıldere köyündeler." der. Saklandıkları evin sahibi muhtar Emrullah Arslan bulunur, konuşturulur. İçişleri Bakanı Ferit Kubat, Jandarma Genel Komutanlığı İstihbarat Başkanı General Vehbi Parlar, Samsun Jandarma Bölge Komutanı Albay Celal Durukan 29 Mart günü Kızıldere köyüne giderler. "Teslim olun!" çağrılarına karşı Çayan ve arkadaşları, "İngilizler elimizde. Teslim olmayacağız! Çarpışacağız. İngilizler burada ölecek." yanıtını verirler. Daha sonra askerlerin açtığı ilk ateşle vurulan Mahir Çayan oldu ve hemen orada öldü. Elleri arkadan bağlı rehin teknisyenler de Çayan'ın arkadaşları tarafından kurşuna dizilerek öldürüldüler.
Görüşleri
Kemalizm
Mahir Çayan, Maltepe Cezaevi'nden firar ettikten sonra kaleme aldığı ve Kızıldere'de öldürülmesinden kısa bir süre önce 1972 başında tamamladığı "Kesintisiz Devrim II-III" başlıklı yazısında Kemalizm ve Mustafa Kemal Atatürk ile ilgili görüşlerine de yer verdi. Kemalizmi emperyalizmin işgali altındaki bir ülkedeki devrimci ve milliyetçilerin milli kurtuluş bayrağı ve emperyalizme karşı bir tavır olarak tanımlayan Çayan, ayrıca Kemalizmi küçük burjuvazinin en solunda anti-emperyalist bir görüş olarak yorumladı. Çayan'a göre örgütünün küçük burjuva çevresindeki tek müttefikleri ancak Kemalistler olabilirdi. Aynı yazısında Atatürk hakkında "İstiklal-i tam Türkiye yolunun her alanda tam bağımsız olmaktan geçtiğinin bilincinde olan bu yönetimin lideri G. Mustafa Kemal, milli ekonomi konusunda çok hassas davranmıştır. Gümrük himayeleri, millileştirme, yerli malı kullanma mecburiyetleri, vs. milli bir kapitalist sınıfı oluşturma gayretleri içinde olan Cumhuriyet yönetimi, bu amaçla milli kapitalizmin gelişmesi için devletin bütün imkanlarını kullanmıştır." şeklinde bir değerlendirme yapmıştır. Mahir Çayan, cumhuriyetin kurulmasından Demokrat Parti'nin iktidara gelmesi arasında geçen tek parti dönemini üç farklı kategoride ele alıp; 1923-1932 arası dönemi Kemalistlerin devlet yönetiminde güçlü olduğu ülkenin bağımsız ve ekonomisinin milli tüketim ekonomisi olduğu dönem olarak, 1932-1942 arasını ekonomik krizin de etkisiyle bürokrat burjuvazisinin yerini tekelci burjuvaziye bıraktığı ve yavaş yavaş yabancıların ülke üzerinde etkisini artırmaya başladığı dönem olarak, 1942-1950 arasını ise fiyatların serbest bırakılıp enflasyonun tırmandığı Marshall ve Truman yardımları yoluyla Amerika'nın Türkiye'ye girdiği ve yabancı sermayenin geniş imtiyazlar kazandığı dönem olarak tanımlamıştır.
Mahir Çayan, THKP/C davasından yargılandıkları sırada tutuklu iken İstanbul 3 No’lu Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Mahkemesi’ne diğer örgüt mensupları ile birlikte verdikleri ortak savunmasında Kemalist çizgide olduklarını belirtmişlerdir.
...Bugün, Gazi Mustafa Kemal'in yükselttiği "İstiklali Tam Türkiye" bayrağı bu yolu seçmiş olan sosyalist ve gerçek Kemalist Millî Kurtuluşçuların ellerinde dalgalanmaktadır. Evet bütün Türkiyeli aydınlar, bu iki alternatiften birisini seçmek zorundadırlar.
Birinci alternatifte rahat bir yaşantı, bu düzenin nimetleri vardır.
İkincisinde ise çeşitli zorluklar, kan, işkence ve ölüm vardır. Biz yurtsever kişiler olarak ikinci yolu seçtik. Seçtiğimiz yol. Gazi Mustafa Kemal'in açtığı yoldur. O'nun başlattığı Anadolu ihtilalinin yoludur.
Savunmanın ilerleyen bölümlerinde Mustafa Kemal'in sosyalist olmamasına rağmen anti-emperyalist ve anti-feodal bir ihtilalci olduğu belirtilerek; sosyalizmi benimsememiş olması çeşitli dinamiklere bağlanmıştır. Öte yandan Mustafa Kemal'in sosyalist olması durumunda da "devrimin" benzer olacağı iddia edilerek, sosyalist hareketin kadroya ve sınıfa dayandığı bu nedenle de sınıf bilinci ve kadro eksikliğinin sosyalist olmamasında etken olduğunu iddia etmişlerdir. Kendilerini Atatürk'ün devamı gördüklerini savunmada şu şekilde ifade etmişlerdir:
Evet, Mustafa Kemal sosyalist değildi, bizler ise sosyalistiz. Ve biz sosyalistler, şartlar ne olursa olsun, onun başlattığı Anadolu ihtilalini (Millî Demokratik Devrim'i) sonuna kadar götürmekte kararlıyız.
Eleştiriler
Cumhuriyet gazetesi yazarı Uğur Mumcu, 12 Eylül Darbesi'nden sonra 17 Eylül 1980 günü yayımladığı yazısında, 12 Mart dönemini değerlendirerek Deniz Gezmiş, Mahir Çayan gibi isimlerin gerçekleştirdikleri banka soyma, adam kaçırma, fidye isteme gibi eylemleri "bireysel terör" olarak tanımladı. İsrail Başkonsolosu Efraim Elrom'un kaçırılıp öldürülmesinin, "Türk soluna, işçi sınıfına, halka hizmet etmediğini; aksine 12 Mart zulmünün başlamasına katkı sağladığını, meşru savunma dışında hiçbir cinayetin haklı olarak görülemeyeceğini" savundu. Silahlı eylemlere karşı çıkılması gerektiğini ifade etti.
Mumcu, Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesini de "terör örgütü" olarak tanımlamıştır.
Mahir Çayan ve Abdullah Öcalan
Uğur Mumcu'nun Kürt Dosyası kitabında Çayan ile Abdullah Öcalan arasındaki ilişki şöyle açıklanmıştır:
...Çayan'ın bu görüşlerinin odak noktalarından biri Siyasal Bilgiler Fakültesiydi. Abdullah Öcalan'ı da İstanbul Hukuk Fakültesinden Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesine çeken temel dürtü de belki de buydu. Çayan'a hayrandı. Öcalan, SBF'de kendisini "Çayancı" olarak adlandıran öğrenciler arasında buldu. Bu yüzden ilk eylemi Çayan ve arkadaşlarının öldürülmeleri ile başladı. Tutuklandı ve yargılandı. Esin kaynağı Çayan'ın düşünceleriydi. Çayan, silahlı eylemleri tek yol olarak görüyordu. Öncü savaşı ve silahlı propaganda olmadan devrim yapılamazdı. Bunlar için de parti kurmak gerekiyordu. Tıpkı Mahir Çayan gibi.
(...)
Öcalan, o günlerde Mahir Çayan'ın kitaplarını ve yazılarını okur ve çevresindekilere "Mahir Çayan ile Deniz Gezmiş'in gerilla yöntemlerini birleştirmek gerektiğini" söylerdi. Aradan yıllar geçecek, PKK'nın Almanya'da yayınlanan "Berxwedan" adlı gazetesinde PKK'nın Çayan'ın liderliğindeki THKP-C örgütünün devamı olduğu ileri sürülecekti.
Ölümünden sonra
12 Eylül Darbesi'ne giden süreçte işlenen bazı cinayetlerde Çayan'ın adı bir slogan olarak kullanıldı. 13 Nisan 1979'da yatağında öldürülen eski Şekerbank Genel Müdürü Ömer Sunar'ın baş ucuna Çayan'ın adının geçtiği bir kâğıt bırakıldı. 21 Şubat 1980'de İstanbul'da sağ görüşlülerin yaşadığı bir ev basılarak bir babanın gözleri önünde 2 oğlu ve yeğeni öldürüldü. Cinayeti işleyen militanlar, Milliyet gazetesini aradı. Saldırının Çayan'ın adına yapıldığı belirtildi.
Yazılar
- Aren Oportünizminin Niteliği
- Revizyonizmin Keskin Kokusu I
- Revizyonizmin Keskin Kokusu II
- Sağ Sapma, Devrimci Pratik ve Teori
- Yeni Oportünizmin Niteliği Üzerine
- ASD'ye Açık Mektup
- Yayın Politikamız
- Devrimde Sınıfların Mevzilenmesi
- Kesintisiz Devrim I
- Kesintisiz Devrim II-III
- Toplumsal Yazıları
Literatürde Mahir Çayan
Kitaplar
- Ali H. Neyzi, Mahir
- Turhan Feyizoğlu, Mahir
- Tarkan Tufan, Mahir Çayan'ın Hayatı ve Fikirleri: Bir Devrimcinin Portresi
- Mahir Çayan "Bütün yazıları"
- "Hasretim Derin Uykularda-Mahir Çayan", Vehbi Bardakçı
- Mahir Çayan'ın Hayat Öyküsü - Yılmaz Okay
- Mahir Çayan Toplu Yazılar - Uğur Koparan
- Mahir Eylem Günlüğü - Ali Yıldırım
Diziler
- Hatırla Sevgili (Mahir Çayan rolünü Kanbolat Görkem Arslan üstlenmiştir.)
Şarkılar
- Âşık Gülabi - Bu Dere Kızıl Dere
- Âşık Gülabi - Kızıldere
- Aşık İhsani - Kızıldere
- Grup Kızılırmak - Onlara (Kızıldere)
- Grup Munzur - Kızıldere
- Grup Munzur - Mahir İle Yoldaşları
- Grup Yorum - Dünya Halkları Kardeştir / Bu Memleket Bizim
- Grup Yorum - Halay Potpori
- Grup Yorum - Kızıldere
- Grup Yorum - Sen Olacağız
- İlkay Akkaya - Kızıldere
- Saian - Feleğin Çemberine Kırk Kurşun
- Selda Bağcan - Kızıldere
- Sevinç Eratalay - Ankara'dan Bir Haber Var
- Sevinç Eratalay - Dev-Genç Marşı
- Sevinç Eratalay - Halk İçin Yola Düştüler
- Sevinç Eratalay - Kızıldere
- Sevinç Eratalay - Kızıldere Adın Ahire Kalsın
- Sevinç Eratalay - Kumandan Mahir
- Sevinç Eratalay - Mahir Yoldaş
- Sevinç Eratalay - Mahir'in Türküsü
- Adalılar - Ankara'dan Bir Haber
- Adalılar - Biz De Geliriz
- Adalılar - Kızıldere
- Adalılar - Mahir'i Gördüm
- Ali Asker - Ankaradan Bir Haber Var
- Ali Asker - Kızıldere
- Ali Asker - Kızıldere Adın Ahire Kalsın
- Ali Asker - Yoldaş Merhaba
- Ali Çağan - Kızıldere
- Ali Erdoğan - Kızıldere Adın Ahire Kalsın
- - Bu Dere Kızıldere
- Aşık Kadir - Çağla Kızıldere
- Emekçi - Maden Ocakları
- Emekçi - Mahir İle Yoldaşları
- Malik İnci - Kızıldere (Altı Mayıs Sabahında)
- Munzur Fırat - Kızıldere
- Murat Ateş - Kızıldere
- Özlem Gerçek - Kızıldere
- Şahin Doğan - Kızıldere
- Umut Altınçağ - Kızıldere
- Veysel Aydın - Kızıldere
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c . kutuphane.halkcephesi.net. 14 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2022. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: ":0" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mayıs 2013.
- ^ . 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2016.
- ^ "Radikal - Çerkesliğinden utanan birisi - 20 Mart 2011". 28 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Eylül 2016.
- ^ a b "Mahir Çayan'ın 27 Yılı". Bianet. 30 Mart 2010. 8 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Şubat 2023.
- ^ Aren Oportünizminin Niteliği
- ^ Turan Feyizoğlu. Mahir. Biyografi. Doruk Yayımcılık
- ^ Uğur Mumcu, Kürt Dosyası. 19 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2021.
- ^ a b Uğur Mumcu - Kürt Dosyası. s. 28. 19 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2021.
- ^ . kutuphane.halkcephesi.net. 29 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2022.
- ^ a b Arif Alış, Deniz Korkmaz, (Ed.) (2001). THKP-C savunma. 1. basım. Beyoğlu, İstanbul: 68'liler Birliği Vakfı. s. 117-119. ISBN .
- ^ a b . 1 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 24 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 19 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Genel
Dış bağlantılar
- Bu kişinin Marxists Internet Archive'deki mevcut eserleri için: Mahir Çayan.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede bircok sorun bulunmaktadir Lutfen sayfayi gelistirin veya bu sorunlar konusunda tartisma sayfasinda bir yorum yapin Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Mahir Cayan haber gazete kitap akademik JSTOR Mart 2022 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bu maddedeki uslubun ansiklopedik bir yazidan beklenen resmi ve ciddi usluba uygun olmadigi dusunulmektedir Maddeyi gelistirerek ya da konuyla ilgili tartismaya katilarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Bu maddenin tarafsizligi konusunda kuskular bulunmaktadir Konuya dair fikir alisverisi tartisma sayfasinda bulunabilir Sablonu kaldirmadan once lutfen gerekli sartlarin olustugundan emin olun Mart 2022 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Mahir Cayan 15 Mart 1946 Samsun 30 Mart 1972 Kizildere Niksar Tokat Turkiye Halk Kurtulus Partisi Cephesinin kurucusu Turk Marksist Leninist militandir 30 Mart 1972 tarihinde Tokat in Niksar ilcesine bagli Kizildere koyunde dokuz arkadasiyla birlikte vurularak oldurulmustur Mahir CayanDogum15 Mart 1946 1946 03 15 Samsun TurkiyeOlum30 Mart 1972 26 yasinda Kizildere Niksar TokatOlum sebebiSilahli saldiriDefin yeriKarsiyaka Mezarligi AnkaraVatandaslik TurkiyeEgitimIstanbul Universitesi Hukuk Fakultesi Ankara Universitesi Siyasal Bilgiler FakultesiEtkin yillar1964 1972OrganizasyonTHKP C 1970 1972 Taninma nedeniDev Genc Turkiye Halk Kurtulus Partisi ve Turkiye Halk Kurtulus Cephesi nin kurucusuEvlilikGulten Savasci 1970 1972 AileAziz Cayan Naciye CayanHayatiMahir Cayan in babasi Aziz Cayan Amasya nin Gumushacikoy ilcesinin Gumus bucagindandir Bucagin Hamamozu tarafinda kalan kismina Coruklerin Kisla Amasya tarafinda kalan kismina Cayanlarin Kisla denmektedir Mahir Cayan in akrabalari halen orada yasamaktadirlar kaynak belirtilmeli Bugun koyun adi Yenikoy olarak degistirilmistir Cayan in kimi kaynaklarda Cerkez kokenli oldugu iddia edilir Samsun dogumlu olan Mahir Cayan ortaokul ve lise donemlerini Haydarpasa Lisesinde yani Istanbul da gecirdi 1963 te Istanbul Universitesi Hukuk Fakultesine kaydoldu Ertesi yil Ankara Siyasal Bilgiler Fakultesinde ogrenimine devam etti Bu donemde TIP ve FKF ye Fikir Kulupleri Federasyonu bagli olan SBF Siyasal Bilgiler Fakultesi Fikir Kulubune girdi 1965 te bu kulubun baskanligini da ustlendi 1967 de kisa sureligine o zamanki kiz arkadasi Gulten Savasci nin yanina Fransa ya gitti Fransa daki sosyalist hareketlerin genel seyri ve icinde bulunduklari tartismalari izledi 1968 deki 6 Filo eylemlerine Izmir de katildi ve gozaltina alindi Bu donemde Turkiye Isci Partisi TIP icinde baslayan Mihri Belli nin savundugu Milli Demokratik Devrim tartismalarinin icerisinde ve daha sonra kurulan THKP C nin onder kadrosunda bulundu Bu surecte TIP adina Karadeniz Eregli de calismalar yuruttu Bu geziden sonra ideolojik olarak Milli Demokratik Devrim saflarinda yer aldi TIP ile olan temel ayriligi devrim sorunu olarak tarif eder Fransa da bulundugu surecte Latin Amerika silahli fokoist mucadelelerinden etkilenir TIP i bu surecte yasalcilik ile suclar Turkiye deki devrim surecinin ancak silahli bir mucadeleyle ve kendi ozgul kosullarinin tespit edilmesiyle olabilecegini savunur Bu goruse daha yakin olan Turk Solu ve Aydinlik dergilerinde yazilar yazar Bu donemde yazdigi onemli yazilari Revizyonizmin Keskin Kokusu 1 Revizyonizmin Keskin Kokusu 2 ve Aren Oportunizminin Niteligi dir kaynak belirtilmeli 1969 yilinda Ankara da yapilan ve Fikir Kulupleri Federasyonunun adini DEV GENC Devrimci Genclik Federasyonu olarak degistirmistir Mahir Cayan 1970 te Gulten Savasci ile evlenmistir 1971 yilinda yapilan TIP kongresine katilmamistir fakat TIP ve kendi calisma cevresinden ogrenci ve iscilerle birlikte bir toplanti orgutler Mihri Belli ile olan ayriliklarinin iyice ortaya cikmis olmasiyla birlikte yolunu Milli Demokratik Devrim MDD surecinden ayirarak once genc subaylarin askeri darbe yapmasini beklemek yerine icin faaliyetlerine baslar O donemde Turkiye devrim surecini Kesintisiz Devrim I II III brosurlerinde dile getirir Turkiye nin sahip oldugu yapiyi oligarsi olarak tanimlar Ek olarak Turkiye deki gecmise nazaran refah seviyesinin artmasi ile birlikte devlet ve halk arasinda bir denge vardir demis ve bu dengeyi suni denge olarak adlandirmistir Suni dengeyi de bozmanin ancak silahli mucadele ile olacagini savunmustur yeni somurgecilik metodu bir yandan emperyalizmin ulkeye iyice yerlesmesi yani emperyalizmin sadece dissal bir olgu degil ayni zamanda icsel bir olgu haline gelmesi sonucunu dogururken ote yandan geri biraktirilmis ulkelerde gecmis donemlere kiyasla izafi olarak feodalizmin etkin oldugu eski somurgecilik donemine kiyasla belli olculerde pazarin genislemesine paralel olarak toplumsal uretim ve nispi refahi artirmistir Bunun sonucu olarak geri biraktirilmis ulke icindeki celiskiler gorunuste yumusamis feodal doneme kiyasla halk kitlelerinin duzene karsi tepkisi ile oligarsi arasinda suni bir denge kurulmustur Artik geri biraktirilmis ulkelerdeki oligarsik devlet aygiti mevcut uretim iliskilerini buna ulkedeki kapitalizm ic dinamikle gelismedigi icin emperyalist uretim iliskileri demek yanlis olmayacaktir uzun bir sure koruyabilecek seviyeye gelmis bu ulkelerdeki halk kitlelerinin ozellikle genis emekci yiginlarinin tepkileri pasivize edilerek bu tepkiler ile oligarsi arasinda suni bir denge kurulmustur Bu surecte Munir Ramazan Aktolga ve Yusuf Kupeli ile birlikte THKP C nin kurulus calismalarini surdurur Orgutun diger onemli isimleri arasinda Ertugrul Kurkcu Ilhami Aras Ulas Bardakci Mustafa Kemal Kacaroglu ve Huseyin Cevahir yer alir modelini benimseyen Mahir Cayan buna uygun silahli eylemlerin planlanmasinda ve gerceklestirilmesinde bizzat bulunur Bu arada THKP nin sehir gerillasi eylemlerini de planlayan Cayan 12 Subat 1971 de Ankara da Ziraat Bankasi Kucukesat Subesinin soygununa katildi Subat 1971 de Huseyin Cevahir Ulas Bardakci Ziya Yilmaz Kamil Dede ve Oktay Etiman la birlikte Istanbul a geldi ve orgutun eylemlerine burada devam edilmesi icin hazirliklarda bulundu 15 Mart 1971 de Erenkoy Turk Ticaret Bankasi soygununa katildi Bunun ardindan 4 Nisan 1971 de is adamlari Mete Has ile Talip Aksoy un kacirilip 400 bin liralik fidye alinmasi eylemini arkadaslariyla birlikte gerceklestirdi Bu arada Turkiye Halk Kurtulus Partisinin tuzugunu Munir Ramazan Aktolga ile birlikte hazirladi Ayni gunlerde Ihtilalin Yolu adli parti bildirisini de kaleme alan Mahir Cayan 22 Mayis 1971 de Israil Baskonsolosu Efraim Elrom un kacirilip oldurulmesi olayina karisir Kaldiklari evden kacarken polisle girdikleri catisma sonrasinda Mahir Cayan ve Huseyin Cevahir Istanbul Maltepe de bir evde kusatilir Evde bulunan 14 yasindaki Sibel Erkan i rehin alirlar Cayan ve Cevahir i ikna edebilmek icin anne ve babalari ile aile buyukleri olay yerine getirilir Huseyin Cevahir ve Mahir Cayan in teslim olmamasi uzerine 1 Haziran 1971 gunu eve operasyon duzenlenir Cevahir ve Cayan Sibel Erkan i korumak icin pencerelerden uzaklastirir Hapisteki Ilkay Demir Mahir Cayan i hafif saclari dokulmus siyah sacli ve esmer tarif etmis ve bunun uzerine keskin nisanci Mahir Cayan sandigi Huseyin Cevahir e ates acmistir Cevahir olmeden once aslan diye bagirir ve son nefesini verir Aslan Cayan ve Cevahir arasindaki bir sifredir Cayan ise arkadasiyla daha onceden anlastigi gibi sag ele gecirilmemek icin namluyu kalbine dogrultur ve tetigi ceker Ancak solak oldugu icin eli titrer ve kursun kalbi yerine akcigerine saplanir Huseyin Cevahir olu Mahir Cayan ise yarali ele gecirilir Sibel Erkan zarar gormemistir kaynak belirtilmeli Mahir Cayan tutuklandiktan sonra bir sure orgut arkadaslarindan ayri olarak tek basina bir hucrede tutuldu Dokuz gunluk olum orucunun sonunda gece yarisi Istanbul Maltepe Cezaevine getirildi Dava surerken 29 Kasim 1971 de THKP C den Mahir Cayan Ulas Bardakci ile Turkiye Halk Kurtulus Ordusundan kisaca THKO Cihan Alptekin ve kazilan tunelden cikarak firar ederler Firardan sonra THKP C icinde bolunme yasanir Bu sure icinde orgut icinde bas gosteren anlasmazligi tartismak uzere 12 Aralik 1971 de Yusuf Kupeli ve ile gorustu Ancak bu gorusmede bir sonuc saglanamadi ve Cayan iceride olduklari sure icinde partinin cizilmis olan stratejisini terk ettikleri gerekcesiyle Merkez Komitesindeki bu iki arkadasini sucladi Daha sonra genel komitedeki diger uyelerin de onayi ile Yusuf Kupeli ile nin THKP C den ihrac edilmelerini sagladi kaynak belirtilmeli Istanbul da kalma olanaklari daralan Mahir Cayan Ankara ya gecer 19 Subat ta Ulas Bardakci Arnavutkoy de kaldigi evde kusatilir ve guvenlik gucleriyle girdigi catismada oldurulur Mahir Cayan ve arkadaslari bir yandan surekli yer degistirerek yakalanmamaya calisirken ote yandan idam cezasi verilmis olan Deniz Gezmis Huseyin Inan ve Yusuf Aslan in kurtarilmalari icin eylem olanaklari arastirirlar Ankara daki iliskiler de yakalanmalar sonucunda giderek daralir Once bazi kadrolar Karadeniz e gonderilir in polis tarafindan oldurulmesi ve diger yakalanmalar sonrasinda da Mahir Cayan Cihan Alptekin ve Ertugrul Kurkcu Karadeniz e gecerler Kizildere OlayiMahir Cayan ve arkadaslari 26 Mart 1972 gunu Unye Radar Ussunde calisan biri Kanadali ikisi Ingiliz uc teknisyeni kacirip Tokat in Niksar ilcesi Kizildere koyunde muhtar Emrullah Arslan in evinde saklanirlar Tutuklu bulunduklari Istanbul Kartal Askeri Cezaevinden tunel kazarak kacan Cayan ve arkadaslari Ankara Sikiyonetim Komutanligi 1 No lu Askeri Mahkemesince olum cezasina carptirilan Deniz Gezmis Yusuf Aslan ve Huseyin Inan icin verilen kararin infaz edilmemesini isteyen bir bildiriyi kacirdiklari Ingilizlerin sifreli kasasina birakirlar Bu bildirinin radyoda yayimlanmasini yayimlanmazsa teknisyenlerinin oldurulecegini de bildiriye eklerler Mahir Cayan in 50 olum yil donumunde mezari Karsiyaka Mezarligi Fatsa Unye Niksar ilcelerinde aramalar baslar Niksar Unye kara yolunda yapilan bir arama Cayan ve arkadaslarinin izini bulmaya yeter Yakalananlardan Hasan Yilmaz Bana 100 lira verdiler Rehberlik yaptim Yol gosterdim Hepsi de Kizildere koyundeler der Saklandiklari evin sahibi muhtar Emrullah Arslan bulunur konusturulur Icisleri Bakani Ferit Kubat Jandarma Genel Komutanligi Istihbarat Baskani General Vehbi Parlar Samsun Jandarma Bolge Komutani Albay Celal Durukan 29 Mart gunu Kizildere koyune giderler Teslim olun cagrilarina karsi Cayan ve arkadaslari Ingilizler elimizde Teslim olmayacagiz Carpisacagiz Ingilizler burada olecek yanitini verirler Daha sonra askerlerin actigi ilk atesle vurulan Mahir Cayan oldu ve hemen orada oldu Elleri arkadan bagli rehin teknisyenler de Cayan in arkadaslari tarafindan kursuna dizilerek oldurulduler GorusleriKemalizm Mahir Cayan Maltepe Cezaevi nden firar ettikten sonra kaleme aldigi ve Kizildere de oldurulmesinden kisa bir sure once 1972 basinda tamamladigi Kesintisiz Devrim II III baslikli yazisinda Kemalizm ve Mustafa Kemal Ataturk ile ilgili goruslerine de yer verdi Kemalizmi emperyalizmin isgali altindaki bir ulkedeki devrimci ve milliyetcilerin milli kurtulus bayragi ve emperyalizme karsi bir tavir olarak tanimlayan Cayan ayrica Kemalizmi kucuk burjuvazinin en solunda anti emperyalist bir gorus olarak yorumladi Cayan a gore orgutunun kucuk burjuva cevresindeki tek muttefikleri ancak Kemalistler olabilirdi Ayni yazisinda Ataturk hakkinda Istiklal i tam Turkiye yolunun her alanda tam bagimsiz olmaktan gectiginin bilincinde olan bu yonetimin lideri G Mustafa Kemal milli ekonomi konusunda cok hassas davranmistir Gumruk himayeleri millilestirme yerli mali kullanma mecburiyetleri vs milli bir kapitalist sinifi olusturma gayretleri icinde olan Cumhuriyet yonetimi bu amacla milli kapitalizmin gelismesi icin devletin butun imkanlarini kullanmistir seklinde bir degerlendirme yapmistir Mahir Cayan cumhuriyetin kurulmasindan Demokrat Parti nin iktidara gelmesi arasinda gecen tek parti donemini uc farkli kategoride ele alip 1923 1932 arasi donemi Kemalistlerin devlet yonetiminde guclu oldugu ulkenin bagimsiz ve ekonomisinin milli tuketim ekonomisi oldugu donem olarak 1932 1942 arasini ekonomik krizin de etkisiyle burokrat burjuvazisinin yerini tekelci burjuvaziye biraktigi ve yavas yavas yabancilarin ulke uzerinde etkisini artirmaya basladigi donem olarak 1942 1950 arasini ise fiyatlarin serbest birakilip enflasyonun tirmandigi Marshall ve Truman yardimlari yoluyla Amerika nin Turkiye ye girdigi ve yabanci sermayenin genis imtiyazlar kazandigi donem olarak tanimlamistir Mahir Cayan THKP C davasindan yargilandiklari sirada tutuklu iken Istanbul 3 No lu Sikiyonetim Komutanligi Askeri Mahkemesi ne diger orgut mensuplari ile birlikte verdikleri ortak savunmasinda Kemalist cizgide olduklarini belirtmislerdir Bugun Gazi Mustafa Kemal in yukselttigi Istiklali Tam Turkiye bayragi bu yolu secmis olan sosyalist ve gercek Kemalist Milli Kurtuluscularin ellerinde dalgalanmaktadir Evet butun Turkiyeli aydinlar bu iki alternatiften birisini secmek zorundadirlar Birinci alternatifte rahat bir yasanti bu duzenin nimetleri vardir Ikincisinde ise cesitli zorluklar kan iskence ve olum vardir Biz yurtsever kisiler olarak ikinci yolu sectik Sectigimiz yol Gazi Mustafa Kemal in actigi yoldur O nun baslattigi Anadolu ihtilalinin yoludur Savunmanin ilerleyen bolumlerinde Mustafa Kemal in sosyalist olmamasina ragmen anti emperyalist ve anti feodal bir ihtilalci oldugu belirtilerek sosyalizmi benimsememis olmasi cesitli dinamiklere baglanmistir Ote yandan Mustafa Kemal in sosyalist olmasi durumunda da devrimin benzer olacagi iddia edilerek sosyalist hareketin kadroya ve sinifa dayandigi bu nedenle de sinif bilinci ve kadro eksikliginin sosyalist olmamasinda etken oldugunu iddia etmislerdir Kendilerini Ataturk un devami gorduklerini savunmada su sekilde ifade etmislerdir Evet Mustafa Kemal sosyalist degildi bizler ise sosyalistiz Ve biz sosyalistler sartlar ne olursa olsun onun baslattigi Anadolu ihtilalini Milli Demokratik Devrim i sonuna kadar goturmekte kararliyiz Elestiriler Solun basvuracagi tek yontem yasal cizgiler anayasal cercevelerdir Barisci yollarla olusmalidir Adam olduren cinayet isleyen solculuk hainlik katillik ve halk dusmanligidir Ugur Mumcu Cumhuriyet gazetesi yazari Ugur Mumcu 12 Eylul Darbesi nden sonra 17 Eylul 1980 gunu yayimladigi yazisinda 12 Mart donemini degerlendirerek Deniz Gezmis Mahir Cayan gibi isimlerin gerceklestirdikleri banka soyma adam kacirma fidye isteme gibi eylemleri bireysel teror olarak tanimladi Israil Baskonsolosu Efraim Elrom un kacirilip oldurulmesinin Turk soluna isci sinifina halka hizmet etmedigini aksine 12 Mart zulmunun baslamasina katki sagladigini mesru savunma disinda hicbir cinayetin hakli olarak gorulemeyecegini savundu Silahli eylemlere karsi cikilmasi gerektigini ifade etti Mumcu Turkiye Halk Kurtulus Partisi Cephesini de teror orgutu olarak tanimlamistir Mahir Cayan ve Abdullah Ocalan Ugur Mumcu nun Kurt Dosyasi kitabinda Cayan ile Abdullah Ocalan arasindaki iliski soyle aciklanmistir Cayan in bu goruslerinin odak noktalarindan biri Siyasal Bilgiler Fakultesiydi Abdullah Ocalan i da Istanbul Hukuk Fakultesinden Ankara Siyasal Bilgiler Fakultesine ceken temel durtu de belki de buydu Cayan a hayrandi Ocalan SBF de kendisini Cayanci olarak adlandiran ogrenciler arasinda buldu Bu yuzden ilk eylemi Cayan ve arkadaslarinin oldurulmeleri ile basladi Tutuklandi ve yargilandi Esin kaynagi Cayan in dusunceleriydi Cayan silahli eylemleri tek yol olarak goruyordu Oncu savasi ve silahli propaganda olmadan devrim yapilamazdi Bunlar icin de parti kurmak gerekiyordu Tipki Mahir Cayan gibi Ocalan o gunlerde Mahir Cayan in kitaplarini ve yazilarini okur ve cevresindekilere Mahir Cayan ile Deniz Gezmis in gerilla yontemlerini birlestirmek gerektigini soylerdi Aradan yillar gececek PKK nin Almanya da yayinlanan Berxwedan adli gazetesinde PKK nin Cayan in liderligindeki THKP C orgutunun devami oldugu ileri surulecekti Olumunden sonra12 Eylul Darbesi ne giden surecte islenen bazi cinayetlerde Cayan in adi bir slogan olarak kullanildi 13 Nisan 1979 da yataginda oldurulen eski Sekerbank Genel Muduru Omer Sunar in bas ucuna Cayan in adinin gectigi bir kagit birakildi 21 Subat 1980 de Istanbul da sag goruslulerin yasadigi bir ev basilarak bir babanin gozleri onunde 2 oglu ve yegeni olduruldu Cinayeti isleyen militanlar Milliyet gazetesini aradi Saldirinin Cayan in adina yapildigi belirtildi YazilarAren Oportunizminin Niteligi Revizyonizmin Keskin Kokusu I Revizyonizmin Keskin Kokusu II Sag Sapma Devrimci Pratik ve Teori Yeni Oportunizmin Niteligi Uzerine ASD ye Acik Mektup Yayin Politikamiz Devrimde Siniflarin Mevzilenmesi Kesintisiz Devrim I Kesintisiz Devrim II III Toplumsal YazilariLiteraturde Mahir CayanKitaplar Ali H Neyzi Mahir Turhan Feyizoglu Mahir Tarkan Tufan Mahir Cayan in Hayati ve Fikirleri Bir Devrimcinin Portresi Mahir Cayan Butun yazilari Hasretim Derin Uykularda Mahir Cayan Vehbi Bardakci Mahir Cayan in Hayat Oykusu Yilmaz Okay Mahir Cayan Toplu Yazilar Ugur Koparan Mahir Eylem Gunlugu Ali YildirimDizilerHatirla Sevgili Mahir Cayan rolunu Kanbolat Gorkem Arslan ustlenmistir SarkilarAsik Gulabi Bu Dere Kizil Dere Asik Gulabi Kizildere Asik Ihsani Kizildere Grup Kizilirmak Onlara Kizildere Grup Munzur Kizildere Grup Munzur Mahir Ile Yoldaslari Grup Yorum Dunya Halklari Kardestir Bu Memleket Bizim Grup Yorum Halay Potpori Grup Yorum Kizildere Grup Yorum Sen Olacagiz Ilkay Akkaya Kizildere Saian Felegin Cemberine Kirk Kursun Selda Bagcan Kizildere Sevinc Eratalay Ankara dan Bir Haber Var Sevinc Eratalay Dev Genc Marsi Sevinc Eratalay Halk Icin Yola Dustuler Sevinc Eratalay Kizildere Sevinc Eratalay Kizildere Adin Ahire Kalsin Sevinc Eratalay Kumandan Mahir Sevinc Eratalay Mahir Yoldas Sevinc Eratalay Mahir in Turkusu Adalilar Ankara dan Bir Haber Adalilar Biz De Geliriz Adalilar Kizildere Adalilar Mahir i Gordum Ali Asker Ankaradan Bir Haber Var Ali Asker Kizildere Ali Asker Kizildere Adin Ahire Kalsin Ali Asker Yoldas Merhaba Ali Cagan Kizildere Ali Erdogan Kizildere Adin Ahire Kalsin Bu Dere Kizildere Asik Kadir Cagla Kizildere Emekci Maden Ocaklari Emekci Mahir Ile Yoldaslari Malik Inci Kizildere Alti Mayis Sabahinda Munzur Firat Kizildere Murat Ates Kizildere Ozlem Gercek Kizildere Sahin Dogan Kizildere Umut Altincag Kizildere Veysel Aydin KizildereKaynakcaOzel a b c kutuphane halkcephesi net 14 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mart 2022 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 0 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Arsivlenmis kopya 2 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mayis 2013 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Temmuz 2016 Radikal Cerkesliginden utanan birisi 20 Mart 2011 28 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Eylul 2016 a b Mahir Cayan in 27 Yili Bianet 30 Mart 2010 8 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Subat 2023 Aren Oportunizminin Niteligi Turan Feyizoglu Mahir Biyografi Doruk Yayimcilik Ugur Mumcu Kurt Dosyasi 19 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2021 a b Ugur Mumcu Kurt Dosyasi s 28 19 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2021 kutuphane halkcephesi net 29 Ekim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mart 2022 a b Arif Alis Deniz Korkmaz Ed 2001 THKP C savunma 1 basim Beyoglu Istanbul 68 liler Birligi Vakfi s 117 119 ISBN 978 975 7117 04 9 KB1 bakim Editorler parametresini kullanan link a b 1 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi 24 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi 19 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi GenelFeyizoglu Turhan 2011 Mahir on larin oykusu Alfa Yayinlari nda 1 basim Cagaloglu Istanbul Turkey Alfa ISBN 978 605 106 369 0 OCLC 770481295 Dis baglantilarBu kisinin Marxists Internet Archive deki mevcut eserleri icin Mahir Cayan