Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Bağımsızlık Bildirgesi, Kıbrıs Türklerinin kendilerini Kıbrıs Cumhuriyetinden bağımsız bir devlet olduğunu ilan tek taraflı bildirgedir. 15 Kasım 1983'te Kuzey Kıbrıs Cumhuriyet Meclisi tarafından kabul edildi.
| Kuzey Kıbrıs Bağımsızlık Bildirgesi | |
|---|---|
 | |
| Oluşturulma | 5 Kasım 1983) |
| Onaylanma | 15 Kasım 1983) |
| Konum | Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti |
| Yazar(lar) | Turan Fevzioğlu, Osman Ertuğ, Necati Münir Ertekün, Tugay Uluçevik |
| Amaç | "Kıbrıs Türk Halkının özgür iradesini temsil eden, Doğuştan hür ve eşit olan bütün insanların hür ve eşit yaşamlarına inanan, Bu inanç içinde, Kıbrıs Türk halkının kendi kaderini tayin etme hakkını dünyaya ilan etme" |
Kıbrıs Türk Federe Devleti'nin varlığını bitiren bu bildirge günümüz Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin temelini oluşturmaktadır. Bildirgenin yani deklarasyonun yasallığı tartışma yaratmaktadır çünkü KKTC'nin bağımsızlığını Birleşmiş Milletler üyesi olan Türkiye tarafından yalnızca tanınmaktadır.
Tarihçe
Arka plan
Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlının elinden alınan Kıbrıs adası 1960 yılına kadar İngiliz idareydi. 1959 Londra ve Zürih Anlaşmaları ile Kıbrıs adasındaki yerli halkı etnik gruplara bölerek Kıbrıs Rumlarına başkan Kıbrıs Türklerine Başkan yardımcısı seçme hakkı olan bir anayasası tanıdı. Ayrıca Rum ve Türklerin kendi temsilcilerini seçecekleri Temsilciler Meclisi adında bir ulusal yasama organı ve 10 üyeli bir Bakanlar Kurulu da bulunacaktı. Bakanlar kurulunun yalnız 3 üyesi Türklerden oluşacaktı.
Ayrıca Türkiye, Yunanistan, Kıbrıs ve Birleşik Krallık arasından Güvence Antlaşması imzalanarak Kıbrıs'ın herhangi bir devlet ile siyasi ve ekonomik bir ilişkiye girmesi yasaklandı. Aynı zamanda Türkiye ve Yunanistan'dan Kıbrıs topraklarının toprak bütünlüğünü bir tutmaları zorunlu olarak isteniyor. Bu madde ile Kıbrıs'ta olabilecek herhangi bir eylemde taraflardan biri tek taraflı olarak müdahale hakkına sahip olmuştu.
Kıbrıs'ın yasama organlarının bölünmeye başladığı ve anayasasının çöktüğü 1963 tarihinde dönemin Kıbrıs Cumhurbaşkanı III. Makarios sorunları çözmek adına 30 Kasım 1963’te 13 maddeden oluşan anayasa değişikliği önerilerini sundu. Maddeler Kıbrıs Türklerinin haklarını daha azaltmaktaydı. Türklerden seçilen Kıbrıs Cumhuriyeti cumhurbaşkanı yardımcısının alınan kararlara veto etme yetkileri artık kaldırılacaktı.
Dönemin Amerika Birleşik Devletleri başkanı bu talebin geri çekilmesini istedi ve Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti bu talep sonucunda durumu şiddetle kınadı. Kıbrıs Türkleride bu talebi kabul etmedi. Bunun üzerine 20 Aralık 1963'ü 21 Aralık'a bağlayan gece Kıbrıs Rumları, Kıbrıs Türklerine karşı çatışma başlattı. Başkan Makarios, Kıbrıs'ın bölünmesiyle sonuçlanacak her türlü çözümü reddetti.
1970'li yıllarda ise Yunanistan dönemin başkanı III. Makarios'un tutumları ve enosisin olmasından taraf olmadığı için Yunanistan Albaylar Cuntası tarafından 1974 Kıbrıs Darbesi gerçekleşti. Darbe ile beraber III. Makarios görevden almak için Başkanlık Sarayı'nı bastı ve başkanı görevden aldı. Türkiye Cumhuriyeti ise bu durum sonucunda Zürih ve Londra Antlaşması'nın IV. maddesine istinaden gerçekleştirdiğini savunarak 20 Temmuz 1974 tarihinde Kıbrıs'a karadan ve havadan harekât başlattı. Ağustos 1974'te adanın kuzey kısmı başkent Lefkoşa dahil olmak üzere Türkiye Cumhuriyetinin kontrolüne geçti. Bu olay sonrası ada Birleşmiş Milletler adanın ikiye bölündüğünü ve kuzey ve güney kısımlarının arasında Yeşil Hat kurulduğunu açıkladı.
Kıbrıs Türk Federe Devleti
1 Ekim 1974'te geçici kurulan hükûmetin yerini 13 Şubat 1975'te Kıbrıs Türk Federe Devleti aldı. Bu deklarasyonun federe bir Kıbrıs Türk devletine doğru atılan ilk adım olması ve Kıbrıs Rumlarının eninde sonunda yeni birleşmiş bir Kıbrıs içerisinde kendi federe devletlerini ilan etmeleri amaçlanmıştı. Ancak Kıbrıs Türk Federe Devletinin ilanı Birleşmiş Milletler ve Kıbrıs Cumhuriyeti tarafından reddedildi.
Bağımsızlık Bildirgesi
Kıbrıs Türk Federe Devleti'nin ilanının sekiz yıl sonrasında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetini oluşturacak olan bağımsızlık bildirgesi 5 Kasım 1983 tarihinde hazırlanarak 15 Kasım 1983'te Kuzey Kıbrıs Cumhuriyet Meclisi tarafından onaylandı ve Tüm dünyaya duyuruldu.
Uluslararası anlaşmazlık
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin bağımsızlık ilanını Birleşmiş Milletler üyesi ülkelerden yalnızca Türkiye Cumhuriyeti tanınmaktadır. Kıbrıs Cumhuriyeti ve Birleşmiş Milletler bu duruma şiddetle karşı çıkmaktır. Pakistan ve Bangladeş Kuzey Kıbrıs'ın bağımsızlıklarını geçmişte tanımış ama Birleşmiş Milletlerin bildirgeyi tanımaması ve karşı çıkması üzerine bu tanımayı geri çekmişlerdi.
Azerbaycan'ın özerk bölgesi olan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti, Türkiye Cumhuriyeti dışında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetini tanıyan tek ülkedir.
Bağımsızlık Bildirgesi metni
"Kıbrıs Türk Halkının özgür iradesini temsil eden, Doğuştan hür ve eşit olan bütün insanların hür ve eşit yaşamlarına inanan, Bu inanç içinde, Kıbrıs Türk halkının kendi kaderini tayin etme hakkını 17 Haziran 1983 tarihli kararıyla dünyaya ilan etmiş olan, Irk, milli menşe, dil ve din gibi farklara dayalı olarak insanlar arasında ayırım gözetilmesini, her türlü sömürgeciliği, ırkçılığı, baskı ve tahakkümü reddeden; Kıbrıs’ta, Doğu Akdeniz’de, Orta-Doğu’da ve dünyada tam bir barış ve istikrarın, özgürlüğün, insan haklarının egemen olmasını isteyen; Kıbrıs Adasındaki iki halkın kendi milli benliklerini koruyarak, kendi kesimlerinde huzur ve güven içinde yaşamaya ve kendi kendilerini yönetmeye hakları olduğuna inanan; Aynı adada yanyana yaşamaya mecbur bulunan bu iki halkın aralarındaki bütün sorunları, eşit düzeyde müzakerelerle, barışçı adil ve kalıcı bir çözüme ulaşmalarının mümkün ve zorunlu olduğu görüşüne sımsıkı bağlı bulunan; Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ilanının iki eşit halk arasında ortaklığın bir federasyon çatısı altında yeniden kurulmasını ve sorunların çözülmesini engellemeyip, kolaylaştırabileceğine kani olan; İki halk arasındaki bütün sorunların barışçı ve uzlaşıcı bir politika ile çözülmesi için BM Genel Sekreteri’nin gözetimi altında, eşit düzeyde müzakereler yürütülmesini yürekten dileyen ve önerilmiş bulunan zirve toplantısının bu açıdan yarar sağlayacağına inan Meclisimiz, KIBRIS TÜRK HALKI ADINA, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ve "Bağımsızlık Bildirisini" onaylar.
Ayrıca Bakınız
Vikikaynak'ta Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Bağımsızlık Bildirgesi ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
Kaynakça
- ^ Özcan, Tuğrul (27 Nisan 2017). "Modern Osmanlı Diplomasisine Geçiş Sürecinde Kıbrıs (1856-1908)". Gaziantep University Journal of Social Sciences. 16 (2). doi:10.21547/jss.292236. ISSN 1303-0094.
- ^ . 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023.
- ^ SU (20 Temmuz 2020). "Kıbrıs Barış Harekatı'nın 46'ıncı yıldönümü - Son dakika haberleri". Sözcü. 29 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023.
- ^ Kurtulus, E. (26 Kasım 2005). State Sovereignty: Concept, Phenomenon and Ramifications (İngilizce). Springer. ISBN .
- ^ "Country profile: Cyprus" (İngilizce). 23 Aralık 2011. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023.
- ^ Page, Kogan (2003). Europe Review (İngilizce). Kogan Page Publishers. ISBN .
- ^ . 28 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023.
- ^ . 7 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023.
- ^ "commentarymagazine.com/2014/07/07/is-now-the-time-for-a-cyprus-deal/". 24 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023.
- ^ Thomopoulos, Elaine (13 Aralık 2011). The History of Greece (İngilizce). ABC-CLIO. ISBN . 13 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023.
- ^ "regnum.ru/english/708006.html". 13 Aralık 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023.
- ^ "Azerbaycan'daki Kıbrıs heyecanı". arsiv.ntv.com.tr. 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023.
- ^ "bildirge.pdf" (PDF). 16 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 23 Aralık 2009.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti Bagimsizlik Bildirgesi Kibris Turklerinin kendilerini Kibris Cumhuriyetinden bagimsiz bir devlet oldugunu ilan tek tarafli bildirgedir 15 Kasim 1983 te Kuzey Kibris Cumhuriyet Meclisi tarafindan kabul edildi Kuzey Kibris Bagimsizlik BildirgesiOlusturulma5 Kasim 1983 40 yil once 1983 11 05 Onaylanma15 Kasim 1983 40 yil once 1983 11 15 KonumKuzey Kibris Turk CumhuriyetiYazar lar Turan Fevzioglu Osman Ertug Necati Munir Ertekun Tugay UlucevikAmac Kibris Turk Halkinin ozgur iradesini temsil eden Dogustan hur ve esit olan butun insanlarin hur ve esit yasamlarina inanan Bu inanc icinde Kibris Turk halkinin kendi kaderini tayin etme hakkini dunyaya ilan etme Kibris Turk Federe Devleti nin varligini bitiren bu bildirge gunumuz Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti nin temelini olusturmaktadir Bildirgenin yani deklarasyonun yasalligi tartisma yaratmaktadir cunku KKTC nin bagimsizligini Birlesmis Milletler uyesi olan Turkiye tarafindan yalnizca taninmaktadir TarihceArka plan Birinci Dunya Savasi sirasinda Osmanlinin elinden alinan Kibris adasi 1960 yilina kadar Ingiliz idareydi 1959 Londra ve Zurih Anlasmalari ile Kibris adasindaki yerli halki etnik gruplara bolerek Kibris Rumlarina baskan Kibris Turklerine Baskan yardimcisi secme hakki olan bir anayasasi tanidi Ayrica Rum ve Turklerin kendi temsilcilerini sececekleri Temsilciler Meclisi adinda bir ulusal yasama organi ve 10 uyeli bir Bakanlar Kurulu da bulunacakti Bakanlar kurulunun yalniz 3 uyesi Turklerden olusacakti Ayrica Turkiye Yunanistan Kibris ve Birlesik Krallik arasindan Guvence Antlasmasi imzalanarak Kibris in herhangi bir devlet ile siyasi ve ekonomik bir iliskiye girmesi yasaklandi Ayni zamanda Turkiye ve Yunanistan dan Kibris topraklarinin toprak butunlugunu bir tutmalari zorunlu olarak isteniyor Bu madde ile Kibris ta olabilecek herhangi bir eylemde taraflardan biri tek tarafli olarak mudahale hakkina sahip olmustu Kibris in yasama organlarinin bolunmeye basladigi ve anayasasinin coktugu 1963 tarihinde donemin Kibris Cumhurbaskani III Makarios sorunlari cozmek adina 30 Kasim 1963 te 13 maddeden olusan anayasa degisikligi onerilerini sundu Maddeler Kibris Turklerinin haklarini daha azaltmaktaydi Turklerden secilen Kibris Cumhuriyeti cumhurbaskani yardimcisinin alinan kararlara veto etme yetkileri artik kaldirilacakti Donemin Amerika Birlesik Devletleri baskani bu talebin geri cekilmesini istedi ve Turkiye Cumhuriyeti Hukumeti bu talep sonucunda durumu siddetle kinadi Kibris Turkleride bu talebi kabul etmedi Bunun uzerine 20 Aralik 1963 u 21 Aralik a baglayan gece Kibris Rumlari Kibris Turklerine karsi catisma baslatti Baskan Makarios Kibris in bolunmesiyle sonuclanacak her turlu cozumu reddetti 1970 li yillarda ise Yunanistan donemin baskani III Makarios un tutumlari ve enosisin olmasindan taraf olmadigi icin Yunanistan Albaylar Cuntasi tarafindan 1974 Kibris Darbesi gerceklesti Darbe ile beraber III Makarios gorevden almak icin Baskanlik Sarayi ni basti ve baskani gorevden aldi Turkiye Cumhuriyeti ise bu durum sonucunda Zurih ve Londra Antlasmasi nin IV maddesine istinaden gerceklestirdigini savunarak 20 Temmuz 1974 tarihinde Kibris a karadan ve havadan harekat baslatti Agustos 1974 te adanin kuzey kismi baskent Lefkosa dahil olmak uzere Turkiye Cumhuriyetinin kontrolune gecti Bu olay sonrasi ada Birlesmis Milletler adanin ikiye bolundugunu ve kuzey ve guney kisimlarinin arasinda Yesil Hat kuruldugunu acikladi Kibris Turk Federe Devleti 1 Ekim 1974 te gecici kurulan hukumetin yerini 13 Subat 1975 te Kibris Turk Federe Devleti aldi Bu deklarasyonun federe bir Kibris Turk devletine dogru atilan ilk adim olmasi ve Kibris Rumlarinin eninde sonunda yeni birlesmis bir Kibris icerisinde kendi federe devletlerini ilan etmeleri amaclanmisti Ancak Kibris Turk Federe Devletinin ilani Birlesmis Milletler ve Kibris Cumhuriyeti tarafindan reddedildi Bagimsizlik Bildirgesi Kibris Turk Federe Devleti nin ilaninin sekiz yil sonrasinda Kuzey Kibris Turk Cumhuriyetini olusturacak olan bagimsizlik bildirgesi 5 Kasim 1983 tarihinde hazirlanarak 15 Kasim 1983 te Kuzey Kibris Cumhuriyet Meclisi tarafindan onaylandi ve Tum dunyaya duyuruldu Uluslararasi anlasmazlikKuzey Kibris Turk Cumhuriyeti nin bagimsizlik ilanini Birlesmis Milletler uyesi ulkelerden yalnizca Turkiye Cumhuriyeti taninmaktadir Kibris Cumhuriyeti ve Birlesmis Milletler bu duruma siddetle karsi cikmaktir Pakistan ve Banglades Kuzey Kibris in bagimsizliklarini gecmiste tanimis ama Birlesmis Milletlerin bildirgeyi tanimamasi ve karsi cikmasi uzerine bu tanimayi geri cekmislerdi Azerbaycan in ozerk bolgesi olan Nahcivan Ozerk Cumhuriyeti Turkiye Cumhuriyeti disinda Kuzey Kibris Turk Cumhuriyetini taniyan tek ulkedir Bagimsizlik Bildirgesi metni Kibris Turk Halkinin ozgur iradesini temsil eden Dogustan hur ve esit olan butun insanlarin hur ve esit yasamlarina inanan Bu inanc icinde Kibris Turk halkinin kendi kaderini tayin etme hakkini 17 Haziran 1983 tarihli karariyla dunyaya ilan etmis olan Irk milli mense dil ve din gibi farklara dayali olarak insanlar arasinda ayirim gozetilmesini her turlu somurgeciligi irkciligi baski ve tahakkumu reddeden Kibris ta Dogu Akdeniz de Orta Dogu da ve dunyada tam bir baris ve istikrarin ozgurlugun insan haklarinin egemen olmasini isteyen Kibris Adasindaki iki halkin kendi milli benliklerini koruyarak kendi kesimlerinde huzur ve guven icinde yasamaya ve kendi kendilerini yonetmeye haklari olduguna inanan Ayni adada yanyana yasamaya mecbur bulunan bu iki halkin aralarindaki butun sorunlari esit duzeyde muzakerelerle barisci adil ve kalici bir cozume ulasmalarinin mumkun ve zorunlu oldugu gorusune simsiki bagli bulunan Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti nin ilaninin iki esit halk arasinda ortakligin bir federasyon catisi altinda yeniden kurulmasini ve sorunlarin cozulmesini engellemeyip kolaylastirabilecegine kani olan Iki halk arasindaki butun sorunlarin barisci ve uzlasici bir politika ile cozulmesi icin BM Genel Sekreteri nin gozetimi altinda esit duzeyde muzakereler yurutulmesini yurekten dileyen ve onerilmis bulunan zirve toplantisinin bu acidan yarar saglayacagina inan Meclisimiz KIBRIS TURK HALKI ADINA Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti nin kurulusunu ve Bagimsizlik Bildirisini onaylar Ayrica BakinizVikikaynak ta Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti nin Bagimsizlik Bildirgesi ile ilgili metin bulabilirsiniz Kibris Cumhuriyeti Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti Annan PlaniKaynakca Ozcan Tugrul 27 Nisan 2017 Modern Osmanli Diplomasisine Gecis Surecinde Kibris 1856 1908 Gaziantep University Journal of Social Sciences 16 2 doi 10 21547 jss 292236 ISSN 1303 0094 12 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Agustos 2023 SU 20 Temmuz 2020 Kibris Baris Harekati nin 46 inci yildonumu Son dakika haberleri Sozcu 29 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Agustos 2023 Kurtulus E 26 Kasim 2005 State Sovereignty Concept Phenomenon and Ramifications Ingilizce Springer ISBN 978 1 4039 7708 3 Country profile Cyprus Ingilizce 23 Aralik 2011 2 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Agustos 2023 Page Kogan 2003 Europe Review Ingilizce Kogan Page Publishers ISBN 978 0 7494 4067 1 28 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Agustos 2023 7 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Agustos 2023 commentarymagazine com 2014 07 07 is now the time for a cyprus deal 24 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Agustos 2023 Thomopoulos Elaine 13 Aralik 2011 The History of Greece Ingilizce ABC CLIO ISBN 978 0 313 37511 8 13 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Agustos 2023 regnum ru english 708006 html 13 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Agustos 2023 Azerbaycan daki Kibris heyecani arsiv ntv com tr 27 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Agustos 2023 bildirge pdf PDF 16 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 23 Aralik 2009