Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Köprüçay, eskiden Eurimedon (Grekçe: Εὐρυμέδων Eúrymédon), Isparta Sütçüler yakınlarında Toros dağlarından doğan, dar ve derin kanyonlardan geçerek Serik yakınlarında Akdeniz'e dökülün akarsu. Antik zamanlarda adı Eurymedon'dur. Köprü Çayı'n; havza alanı 2.357 km2, yıllık debisi 3065 hm³, uzunluğu 178 km, ağız yüksekliği 0 m (Akdeniz), kaynak rakımı 2.151 m'dir.
| Köprü Çay | |
|---|---|
 Köprüçay'da rafting | |
| Konum | |
| Ülke(ler) |  Türkiye Antalya, Isparta |
| Genel bilgiler | |
| Kaynak | Güllüce (Amanas) Dağı |
| Kaynak rakımı | 2.151 |
| Ağız | Akdeniz |
| Ağız rakımı | 0 m |
| Uzunluk | 178.8 km |
| Havza alanı | 2.357 km2 |
| Debi | 3065 hm³/yıl |
Genel özellikleri
Akarsu karstik kaynaklarla beslenmektedir. Eğirdir Gölü'nün güney doğusundaki Anamas (Güllüce) Dağı'ndan çıkan Ayvalı çayı ve Karacahisar dereleri birleşerek Köprüçayı oluşturur. Aşağı kısımlarında Kocadere ve Sağırini derelerini de alır. Önce geniş vadide akan su Bolhasan köyünde dar kanyona girer. Serik ovasından mendereslerle geçerek Akdeniz'e dökülür.
Fiziksel özellikleri
Köprüçay yılda 3065 hm³ su taşımaktadır. Çay üzerinde 96 MW kurulu güce sahip Beşkonak II Hidroelektrik santrali yapılmıştır. Çayın Bolasan köyü ve Beşkonak beldesi arasında uzanan kanyon vadi Köprülü Kanyon Millî Parkı ilan edilmiştir. Piknik ve kamp yapılabilen alanda, balıkta avcılığı da yapılmaktadır.Köprülü kanyon 14 km uzunluk ve 100 m kenar yüksekliğe sahiptir. Türkiye'nin en önemli rafting alanlarından biridir.
Köprü Çay'ın havza alanı 2.357 km2, ağzı ile kaynağı arasındaki yükselti farkı 2.992 m'dir. Havzasının 1.072 km2'si Isparta 1.285 km2'si Antalya sınırlarında bulunur. Antalya'nın Serik ilçesi, Isparta'nın Sütçüler, Eğirdir ve Aksu ilçeleri akarsu havzasındadır.
Beyşehir Gölü'den Manavgat ve Köprü çaylarına yer altından fay kırıkları ve karstik düdenler aracılığı ile su kaçağı olduğundan şüphelenilmiş, bir deney çalışması yapılmıştır. Temmuz 1968 yılında düdenler bölgesine dökülen 280 kg özel boya 1989'da Köprü Çayı ve Manavgat Çayı yakınlarında altı noktadan yüzeye çıkmıştır. Havzaya düşen yağış ile akan su miktarı tutarsızdır. Yıllık debinin %40'ına karşılık gelen 1 milyar m3 havza dışındaki karstik kaynaklardan gelir. Akarsu toplamda 180 karstik kaynak ile beslenir. Bu nedenle kurak yazlarda bile akışına devam etmektedir. Akarsuyun debisi, kışları yağışın artması, ilkbaharda karların erimesi ile artmaktadır.
Köprü Çay havzasında ortalama yağış 1.150 mm'dir. En fazla yağış 2200 mm ile, havzanın en yüksek alanı olan Dedegöl Dağının zirvelerine düşer. Köprü Çayı oluşturan kaynaklardan biri de Dedegöl Dağı'nda bulunan Pınargözü Mağarasından çıkan Pınargözü Deresi'dir. Akarsu Çaltepe köyü güneyinde suların azaldığı yıllarda bir düdene batar, 13 m sonra yeniden yüzeye çıkar.
Akarsuyun pH değeri 8,09 ile bazik yapıda ve su canlıların yaşam şartlarına uygundur. Ortalama sıcaklık en düşük ocak ayında 4,3 °C, en yüksek Temmuz ayında 26,4 °C olarak tespit edilmiştir. Çayda Capoeta antayensis ve Pseudophoxinus fahrettini endemik balık türleri yaşamaktadır.
Köprüler
Çay üzerinde iki antik köprü yer alır. Oluk köprü 2. yüzyıl ait olduğu düşünülen Roma yapısıdır. Köprü tarihi zamanlarda Pisidia uygarlığına ait Selge ve Pednelissos ile Pamphylia'ya ait Aspendos ile Side antik kentlerini birbirine bağladığı için önemlidir. Köprü ırmağa ve kanyona adını vermiştir. Nehrin aşağı kesimlerinde Aspendos ve Side kentlerini birleştiren bir köprü daha yer alır: Belkıs (Köprüçay) köprüsü. En büyüğü 17 m yüksekliğinde olan yedi kemeri bulunur. 4. yüzyılda Romalılar tarafından yapılmıştır. Sonraki yüzyıllarda deprem ve seller sonucu yıkılmış, I. Alaaddin Keykubat tarafından 1219 - 1236 yıllarında yeniden yaptırılmıştır.
Deltası
Köprü Çay taşıdığı alüvyonları Akdeniz kıyılarında biriktirerek Serik Ovası'nı oluşturmuştur. Antalya Ovası'nın doğusunda tipik kıyı ovası özelliğindedir. Ovada akışı azalan akarsu menderesler ve ırmak adaları oluştur. Sahilde kumlu plaj ve çakıl depoları bulunur.
Köprüçayın aşağı çığırında sulama sistemi kurulmuştur. Serik ovasının tamamı, Manavgat ovasının bir bölümü sulanmaktadır.
Galeri
-
![image]()
Köprüçay -
![image]()
Köprüpazar (Aspendos-Belkıs) Köprüsü -
![image]()
Oluk köprü -
![image]()
Oluk köprü
Kaynakça
- ^ a b c d e FURAL, Şakir (2016). . balikesir.edu.tr. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2020.
- ^ a b YETGİN UZ, Buket (2011). "Çalışma Alanının Su Kaynakları" (PDF). SERİK OVASINDA (ANTALYA) NLEAP BİLGİSAYAR MODELİ İLE SİMULE EDİLEN NİTRAT YIKANMA GÖSTERGELERİNİN UZAYSAL DEĞİŞKENLİĞİ. Erişim tarihi: 30 Kasım 2014.[]
- ^ (PDF). ANTALYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU. csb.gov.tr. 2011. 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2014.
- ^ . ktbyatirimisletmeler.gov. 11 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2014.
- ^ ÇİÇEK, Nazire Lerzan; ERTAN, Ömer Osman. "BULGULAR". Köprüçay Nehri (Antalya)’nın Fiziko-Kimyasal Özelliklerine Göre Su Kalitesinin Belirlenmesi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2014.
- ^ "OLUK KÖPRÜ". kesfetmekicinbak.com. Erişim tarihi: 30 Kasım 2014.[]
- ^ "TAY". 26 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2018.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Koprucay eskiden Eurimedon Grekce Eὐrymedwn Eurymedon Isparta Sutculer yakinlarinda Toros daglarindan dogan dar ve derin kanyonlardan gecerek Serik yakinlarinda Akdeniz e dokulun akarsu Antik zamanlarda adi Eurymedon dur Kopru Cayi n havza alani 2 357 km2 yillik debisi 3065 hm uzunlugu 178 km agiz yuksekligi 0 m Akdeniz kaynak rakimi 2 151 m dir Kopru CayKoprucay da raftingKonumUlke ler Turkiye Antalya IspartaGenel bilgilerKaynak Gulluce Amanas DagiKaynak rakimi 2 151Agiz AkdenizAgiz rakimi 0 mUzunluk 178 8 kmHavza alani 2 357 km2Debi 3065 hm yilGenel ozellikleriAkarsu karstik kaynaklarla beslenmektedir Egirdir Golu nun guney dogusundaki Anamas Gulluce Dagi ndan cikan Ayvali cayi ve Karacahisar dereleri birleserek Koprucayi olusturur Asagi kisimlarinda Kocadere ve Sagirini derelerini de alir Once genis vadide akan su Bolhasan koyunde dar kanyona girer Serik ovasindan mendereslerle gecerek Akdeniz e dokulur Fiziksel ozellikleri Koprucay yilda 3065 hm su tasimaktadir Cay uzerinde 96 MW kurulu guce sahip Beskonak II Hidroelektrik santrali yapilmistir Cayin Bolasan koyu ve Beskonak beldesi arasinda uzanan kanyon vadi Koprulu Kanyon Milli Parki ilan edilmistir Piknik ve kamp yapilabilen alanda balikta avciligi da yapilmaktadir Koprulu kanyon 14 km uzunluk ve 100 m kenar yukseklige sahiptir Turkiye nin en onemli rafting alanlarindan biridir Kopru Cay in havza alani 2 357 km2 agzi ile kaynagi arasindaki yukselti farki 2 992 m dir Havzasinin 1 072 km2 si Isparta 1 285 km2 si Antalya sinirlarinda bulunur Antalya nin Serik ilcesi Isparta nin Sutculer Egirdir ve Aksu ilceleri akarsu havzasindadir Beysehir Golu den Manavgat ve Kopru caylarina yer altindan fay kiriklari ve karstik dudenler araciligi ile su kacagi oldugundan suphelenilmis bir deney calismasi yapilmistir Temmuz 1968 yilinda dudenler bolgesine dokulen 280 kg ozel boya 1989 da Kopru Cayi ve Manavgat Cayi yakinlarinda alti noktadan yuzeye cikmistir Havzaya dusen yagis ile akan su miktari tutarsizdir Yillik debinin 40 ina karsilik gelen 1 milyar m3 havza disindaki karstik kaynaklardan gelir Akarsu toplamda 180 karstik kaynak ile beslenir Bu nedenle kurak yazlarda bile akisina devam etmektedir Akarsuyun debisi kislari yagisin artmasi ilkbaharda karlarin erimesi ile artmaktadir Kopru Cay havzasinda ortalama yagis 1 150 mm dir En fazla yagis 2200 mm ile havzanin en yuksek alani olan Dedegol Daginin zirvelerine duser Kopru Cayi olusturan kaynaklardan biri de Dedegol Dagi nda bulunan Pinargozu Magarasindan cikan Pinargozu Deresi dir Akarsu Caltepe koyu guneyinde sularin azaldigi yillarda bir dudene batar 13 m sonra yeniden yuzeye cikar Akarsuyun pH degeri 8 09 ile bazik yapida ve su canlilarin yasam sartlarina uygundur Ortalama sicaklik en dusuk ocak ayinda 4 3 C en yuksek Temmuz ayinda 26 4 C olarak tespit edilmistir Cayda Capoeta antayensis ve Pseudophoxinus fahrettini endemik balik turleri yasamaktadir KoprulerCay uzerinde iki antik kopru yer alir Oluk kopru 2 yuzyil ait oldugu dusunulen Roma yapisidir Kopru tarihi zamanlarda Pisidia uygarligina ait Selge ve Pednelissos ile Pamphylia ya ait Aspendos ile Side antik kentlerini birbirine bagladigi icin onemlidir Kopru irmaga ve kanyona adini vermistir Nehrin asagi kesimlerinde Aspendos ve Side kentlerini birlestiren bir kopru daha yer alir Belkis Koprucay koprusu En buyugu 17 m yuksekliginde olan yedi kemeri bulunur 4 yuzyilda Romalilar tarafindan yapilmistir Sonraki yuzyillarda deprem ve seller sonucu yikilmis I Alaaddin Keykubat tarafindan 1219 1236 yillarinda yeniden yaptirilmistir DeltasiKopru Cay tasidigi aluvyonlari Akdeniz kiyilarinda biriktirerek Serik Ovasi ni olusturmustur Antalya Ovasi nin dogusunda tipik kiyi ovasi ozelligindedir Ovada akisi azalan akarsu menderesler ve irmak adalari olustur Sahilde kumlu plaj ve cakil depolari bulunur Koprucayin asagi cigirinda sulama sistemi kurulmustur Serik ovasinin tamami Manavgat ovasinin bir bolumu sulanmaktadir GaleriKoprucay Koprupazar Aspendos Belkis Koprusu Oluk kopru Oluk kopruKaynakca a b c d e FURAL Sakir 2016 balikesir edu tr 22 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mart 2020 a b YETGIN UZ Buket 2011 Calisma Alaninin Su Kaynaklari PDF SERIK OVASINDA ANTALYA NLEAP BILGISAYAR MODELI ILE SIMULE EDILEN NITRAT YIKANMA GOSTERGELERININ UZAYSAL DEGISKENLIGI Erisim tarihi 30 Kasim 2014 olu kirik baglanti PDF ANTALYA IL CEVRE DURUM RAPORU csb gov tr 2011 14 Subat 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Kasim 2014 ktbyatirimisletmeler gov 11 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Kasim 2014 CICEK Nazire Lerzan ERTAN Omer Osman BULGULAR Koprucay Nehri Antalya nin Fiziko Kimyasal Ozelliklerine Gore Su Kalitesinin Belirlenmesi Erisim tarihi 30 Kasim 2014 OLUK KOPRU kesfetmekicinbak com Erisim tarihi 30 Kasim 2014 olu kirik baglanti TAY 26 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2018