Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kütahya Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu ile Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa arasında 14 Mayıs 1833 tarihinde imzalanan, Birinci Mısır-Osmanlı Savaşını sona erdirip Şam, Girit ve Adana vilayetlerinin yeni statüsünü belirleyen bir barış ve düzenleme antlaşmasıdır.
| Tür | Barış ve düzenleme antlaşması |
|---|---|
| İmzalanma | 14 Mayıs, 1833 |
| Yer | Kütahya, Osmanlı İmparatorluğu |
Antlaşmanın sebepleri
Osmanlı İmparatorluğu Mora isyanını bastırmak için Mısır valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'dan yardım istemişti. Mehmet Ali Paşa Bu yardımına karşılık Mora’yı istedi. Fakat Yunanistan bağımsız olunca Mora da Yunanistan'a katıldı ve Mehmet Ali Paşa bu sefer Suriye valiliğini istedi. Osmanlılar Suriye’yi Mehmet Ali Paşa’ya vermek istemeyince Mehmet Ali Paşa saldırıya geçti ve önce Konya, sonra da Kütahya’ya kadar ilerledi. Meselenin iyice püsküllü bir hal alması Sultan II. Mahmud'u şaşırttığından, o sırada Rusya Devleti tarafından sunulan yardım teklifi kabul edildi ve Hünkar İskelesi Antlaşması imzalandı. İstanbul'a bir grup Rus askeri geldi. Osmanlı Hükûmeti'nin bu suretle Rusya'nın kucağına atılması İngiltere ve Avusturya'yı telaşa düşürdüğünden Mısır meselesi bir Avrupa meselesi halini aldı ve nihayet bazı vaziyetlerden sonra Mehmet Ali Paşa'nın barış sonucuna varması mecbur edildi.
Antlaşmanın sonuçları
Mustafa Reşit Paşa ve Fransa sefiri Mösyö Varen Kütahya'ya giderek Mehmet Ali Paşa'nın istediği veraset ve tazminat maddeleri geri kalmak şartıyla Beriyyetüşşam ile Adana ve Mısır valilikleri sorumluluğunda kalmak üzere anlaşma sağlandı ve Anadolu'da Mısırlılar'a yardım dolayısıyla itham edilen şahıslar hakkında af ilan edildi ve 1833 Mayısı'nda bir ferman ile Mehmet Ali Paşa hakkında padişah affı ilan edildi.
Mehmet Ali Paşa hakkındaki padişah affını kendisine bildirmek üzere Tophane müşiri Halil Rıfat Paşa ile Âmetci Mustafa Reşit Bey evvela Mısır'a daha sonra Kütahya'ya giderek Mehmet Ali ve İbrahim Paşalara anlaşmayı tebliğ ettikleri gibi Adana Eyaleti'nin İbrahim Paşa yönetimine verilmesine dair olan ferman da mühimmatı harbiye nazırı Mehmet Emin Seyda Efendi ile Kütahya'ya gönderilmiştir.
Kavalalı İbrahim Paşa, Kütahya'dan ileri geçmeyerek iki buçuk ay burada kaldıktan sonra 24 Mayıs 1833 günü Kütahya'dan Adana taraflarına çekilmiştir.
II. Mahmut kendisini valisi karşısında küçük düşüren ve önemli toprak kaybına neden olan Kütahya Antlaşmasını kabullenememişti. İlk fırsatta Mehmet Ali Paşa’dan Suriye, Filistin ve hatta mümkünse Mısır’ı geri almayı istiyordu. Yani Kütahya Antlaşması aslında Sultan ile Mısır Valisi arasında sorunları çözen bir barış değil, her an sonlanabilecek bir mütarekeydi. Bu durumun farkında olan İngilizler muhtemel bir savaşı engellemek için çaba harcadılar.
Mısırlıların Kütahya'ya gelmelerini Kütahyalılar "Arapların geldikleri zaman" diye zikrederler.
Antlaşmanın önemli maddeleri şunlardır:
- Mehmet Ali Paşa’ya Mısır ve Girit valiliklerinin yanı sıra Şam valiliği verilecekti.
- Oğlu İbrahim Paşa’ya Cidde valiliği ile Adana muhassıllığı (vergi toplama hakkı) verilecekti.
- Bu antlaşma her iki tarafı da memnun etmemiştir.
- Mısır sorunu geçici olarak Kütahya Antlaşması ile tamamen ise Londra Antlaşması ile çözüme kavuşmuştur.
Kaynakça
- ^ Kutluoğlu, Muhammed Hanefi (1997). "1833 Kütahya Antlaşmasının Yeni Bir Değerlendirilmesi" (PDF). Osmanlı Araştırmaları Dergisi, 17. Enderun Kitabevi. ss. 265-287. 11 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 8 Nisan 2017.
- ^ Uzunçarşılı, İ. Hakkı, Kütahya Şehri, İstanbul Devlet Matbaası, 1932, sayfa, 102
- ^ Bu fermanda Mısır, Girit eyaletleri iltimas ve ricasına mebni Emirülhaclık ve Cerde başbuğluğu inzimamiyle Şam, Trablusşam, Sayda, Safet, Halep eyaletleri ve Nablüs sancağı Mehmet Ali Paşa uhdesine tevcih ve oğlu İbrahim Paşaya dahi Şeyhülharemlik, Mekke, Medine sancakları ve mukataat hazinesinde mazbut olan Adana eyaleti muhassılığı verilmiş olduğu yazılmıştır.
- ^ 1833 senesi takvimi vekayı No, 58
- ^ Takvim vakayi, no, 69
- ^ Gencer, Fatih (2015). Hünkâr İskelesi Antlaşması’nın Osmanlı-İngiliz İlişkilerine Yansımaları (PDF). Bitlis Eren Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü. ss. 648-649. 2 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 8 Nisan 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kutahya Antlasmasi Osmanli Imparatorlugu ile Misir Valisi Kavalali Mehmet Ali Pasa arasinda 14 Mayis 1833 tarihinde imzalanan Birinci Misir Osmanli Savasini sona erdirip Sam Girit ve Adana vilayetlerinin yeni statusunu belirleyen bir baris ve duzenleme antlasmasidir Kutahya AntlasmasiTurBaris ve duzenleme antlasmasiImzalanma14 Mayis 1833YerKutahya Osmanli ImparatorluguAntlasmanin sebepleri Osmanli Imparatorlugu Mora isyanini bastirmak icin Misir valisi Kavalali Mehmet Ali Pasa dan yardim istemisti Mehmet Ali Pasa Bu yardimina karsilik Mora yi istedi Fakat Yunanistan bagimsiz olunca Mora da Yunanistan a katildi ve Mehmet Ali Pasa bu sefer Suriye valiligini istedi Osmanlilar Suriye yi Mehmet Ali Pasa ya vermek istemeyince Mehmet Ali Pasa saldiriya gecti ve once Konya sonra da Kutahya ya kadar ilerledi Meselenin iyice puskullu bir hal almasi Sultan II Mahmud u sasirttigindan o sirada Rusya Devleti tarafindan sunulan yardim teklifi kabul edildi ve Hunkar Iskelesi Antlasmasi imzalandi Istanbul a bir grup Rus askeri geldi Osmanli Hukumeti nin bu suretle Rusya nin kucagina atilmasi Ingiltere ve Avusturya yi telasa dusurdugunden Misir meselesi bir Avrupa meselesi halini aldi ve nihayet bazi vaziyetlerden sonra Mehmet Ali Pasa nin baris sonucuna varmasi mecbur edildi Antlasmanin sonuclari Mustafa Resit Pasa ve Fransa sefiri Mosyo Varen Kutahya ya giderek Mehmet Ali Pasa nin istedigi veraset ve tazminat maddeleri geri kalmak sartiyla Beriyyetussam ile Adana ve Misir valilikleri sorumlulugunda kalmak uzere anlasma saglandi ve Anadolu da Misirlilar a yardim dolayisiyla itham edilen sahislar hakkinda af ilan edildi ve 1833 Mayisi nda bir ferman ile Mehmet Ali Pasa hakkinda padisah affi ilan edildi Mehmet Ali Pasa hakkindaki padisah affini kendisine bildirmek uzere Tophane musiri Halil Rifat Pasa ile Ametci Mustafa Resit Bey evvela Misir a daha sonra Kutahya ya giderek Mehmet Ali ve Ibrahim Pasalara anlasmayi teblig ettikleri gibi Adana Eyaleti nin Ibrahim Pasa yonetimine verilmesine dair olan ferman da muhimmati harbiye naziri Mehmet Emin Seyda Efendi ile Kutahya ya gonderilmistir Kavalali Ibrahim Pasa Kutahya dan ileri gecmeyerek iki bucuk ay burada kaldiktan sonra 24 Mayis 1833 gunu Kutahya dan Adana taraflarina cekilmistir II Mahmut kendisini valisi karsisinda kucuk dusuren ve onemli toprak kaybina neden olan Kutahya Antlasmasini kabullenememisti Ilk firsatta Mehmet Ali Pasa dan Suriye Filistin ve hatta mumkunse Misir i geri almayi istiyordu Yani Kutahya Antlasmasi aslinda Sultan ile Misir Valisi arasinda sorunlari cozen bir baris degil her an sonlanabilecek bir mutarekeydi Bu durumun farkinda olan Ingilizler muhtemel bir savasi engellemek icin caba harcadilar Misirlilarin Kutahya ya gelmelerini Kutahyalilar Araplarin geldikleri zaman diye zikrederler Antlasmanin onemli maddeleri sunlardir Mehmet Ali Pasa ya Misir ve Girit valiliklerinin yani sira Sam valiligi verilecekti Oglu Ibrahim Pasa ya Cidde valiligi ile Adana muhassilligi vergi toplama hakki verilecekti Bu antlasma her iki tarafi da memnun etmemistir Misir sorunu gecici olarak Kutahya Antlasmasi ile tamamen ise Londra Antlasmasi ile cozume kavusmustur Kaynakca Kutluoglu Muhammed Hanefi 1997 1833 Kutahya Antlasmasinin Yeni Bir Degerlendirilmesi PDF Osmanli Arastirmalari Dergisi 17 Enderun Kitabevi ss 265 287 11 Subat 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 8 Nisan 2017 Uzuncarsili I Hakki Kutahya Sehri Istanbul Devlet Matbaasi 1932 sayfa 102 Bu fermanda Misir Girit eyaletleri iltimas ve ricasina mebni Emirulhaclik ve Cerde basbuglugu inzimamiyle Sam Trablussam Sayda Safet Halep eyaletleri ve Nablus sancagi Mehmet Ali Pasa uhdesine tevcih ve oglu Ibrahim Pasaya dahi Seyhulharemlik Mekke Medine sancaklari ve mukataat hazinesinde mazbut olan Adana eyaleti muhassiligi verilmis oldugu yazilmistir 1833 senesi takvimi vekayi No 58 Takvim vakayi no 69 Gencer Fatih 2015 Hunkar Iskelesi Antlasmasi nin Osmanli Ingiliz Iliskilerine Yansimalari PDF Bitlis Eren Universitesi Fen Edebiyat Fakultesi Tarih Bolumu ss 648 649 2 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 8 Nisan 2017