Kıssa ya da mesel, ders çıkarılması gereken, eğitici hikâye veya masallara verilen addır. Kıssalar dinleyenler için ders, eğlence, bilgi edinme aracı olabileceği gibi, anlatan açısından dinleyicileri etkisi altına alma, eğlendirme, güdüleme, yönlendirme ya da kişisel manevi tatmin aracı olarak değerlendirilebilir. Kıssalarda ayrıntılı anlatımlara rağmen nesnel-tarihi gerçeklik unsuru aranmaz. Hikâyenin yer, zaman ve kahramanları yanında olay örgüsü gibi unsurları zaman içerisinde değişimler geçirir. Kıssa anllatan kişilere kıssas (çoğ. Kussas), kıssahan veya meddah adı verilir.
Toplumları ve inanç yapılarını etkileyen bu türden çok sayıda anlatı bulunur. Bu anlatılar belirli tarihsel veya yarı mitolojik kişilikler ve mekanlar üzerine kurgulanıp anlatılır. Ayrıca aynı amaçla (ders verme, ibret, korkutma) anlatılan, bazı araştırmacılar tarafından zaman, mekan, kişiler ve olay örgüsünün yeniden kurgulanması dışında birbirinin devamı kabul edilen hikâyeler günümüze kadar anlatılagelmektedir.
Dini geleneklerde
Kıssalar özellikle dinî geleneklerde sıkça kullanılmaktadır.
Muhammed'in hayatı ile ilgili rivayetlerin bir kısmı kıssacılık geleneğinin yansımalarından oluşmaktadır. Bu geleneğin özelliği ürettikleri rivayetlere senetler ekleme gibi her kılığa girerek, halkı rahatsız eden yalın gerçekleri değil, anlatımları sonrasında topladıkları bahşişleri artıran, onların duygularını okşayan, kabartan, bazen de ağlatan, ayrıntılı dramatik hikâyeleri coşkulu bir dille vermesidir. Kıssacılar en çok peygamberlik delilleri (Delail En Nübüvve) gibi alanlarda üretim yapmışlardır. Örneğin Huneyn Muharebesinde Muhammedin attığı bir avuç çakıl taşı kafirlerin tümünün gözlerine ayrı ayrı girer.
Ahmet Yaşar Ocak Kur'andaki Musa-Hızır kıssasını İskender kıssası ve Yahudi efsanesinin isim değişiklikleri ile yapılan yeni bir uyarlama olarak görmüştür. Kıssalara ait diğer örnekler Yusuf, Zülkarneyn, Hızır-İlyas, Habil ve Kabil, tufan, Ashab-ı Kehf ve Kârûn hikâyeleridir
Fabldan farklı olarak, fablda hikâyenin kahramanları hayvanlar, bitkiler ve cansız nesneler iken, kıssalarda insanlardır.
Kuran'da geçen kıssalar olduğu gibi, tasavvuf geleneğinde kıssaların kullanılmasına sıkça rastlanır. Hristiyanlıkta da kıssa kullanımı yaygındır. Kitab-ı Mukaddes'in Yeni Ahit kısmındaki incillerde pek çok kıssa bulunur. bunların en bilinenlerinden biridir.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kissa ya da mesel ders cikarilmasi gereken egitici hikaye veya masallara verilen addir Kissalar dinleyenler icin ders eglence bilgi edinme araci olabilecegi gibi anlatan acisindan dinleyicileri etkisi altina alma eglendirme guduleme yonlendirme ya da kisisel manevi tatmin araci olarak degerlendirilebilir Kissalarda ayrintili anlatimlara ragmen nesnel tarihi gerceklik unsuru aranmaz Hikayenin yer zaman ve kahramanlari yaninda olay orgusu gibi unsurlari zaman icerisinde degisimler gecirir Kissa anllatan kisilere kissas cog Kussas kissahan veya meddah adi verilir Jan Wijnants in Iyi Samiriyeli kissasi tablosu 1670 Kissada anlatildigi uzere Iyi Samiriyeli yarali adama yardim ediyor Toplumlari ve inanc yapilarini etkileyen bu turden cok sayida anlati bulunur Bu anlatilar belirli tarihsel veya yari mitolojik kisilikler ve mekanlar uzerine kurgulanip anlatilir Ayrica ayni amacla ders verme ibret korkutma anlatilan bazi arastirmacilar tarafindan zaman mekan kisiler ve olay orgusunun yeniden kurgulanmasi disinda birbirinin devami kabul edilen hikayeler gunumuze kadar anlatilagelmektedir Dini geleneklerdeKissalar ozellikle dini geleneklerde sikca kullanilmaktadir Muhammed in hayati ile ilgili rivayetlerin bir kismi kissacilik geleneginin yansimalarindan olusmaktadir Bu gelenegin ozelligi urettikleri rivayetlere senetler ekleme gibi her kiliga girerek halki rahatsiz eden yalin gercekleri degil anlatimlari sonrasinda topladiklari bahsisleri artiran onlarin duygularini oksayan kabartan bazen de aglatan ayrintili dramatik hikayeleri coskulu bir dille vermesidir Kissacilar en cok peygamberlik delilleri Delail En Nubuvve gibi alanlarda uretim yapmislardir Ornegin Huneyn Muharebesinde Muhammedin attigi bir avuc cakil tasi kafirlerin tumunun gozlerine ayri ayri girer Ahmet Yasar Ocak Kur andaki Musa Hizir kissasini Iskender kissasi ve Yahudi efsanesinin isim degisiklikleri ile yapilan yeni bir uyarlama olarak gormustur Kissalara ait diger ornekler Yusuf Zulkarneyn Hizir Ilyas Habil ve Kabil tufan Ashab i Kehf ve Karun hikayeleridir Fabldan farkli olarak fablda hikayenin kahramanlari hayvanlar bitkiler ve cansiz nesneler iken kissalarda insanlardir Kuran da gecen kissalar oldugu gibi tasavvuf geleneginde kissalarin kullanilmasina sikca rastlanir Hristiyanlikta da kissa kullanimi yaygindir Kitab i Mukaddes in Yeni Ahit kismindaki incillerde pek cok kissa bulunur bunlarin en bilinenlerinden biridir Kaynakca Orhan Gokdemir 2010 Din ve Devrim Destek Yayinlari ISBN 9789944298629 a b c Doc Dr Saban Oz Haziran 2007 SIYER MERVIYATINDA KUSSAS METINLERI UZERINE Siyer Arastirmacilari Dergisi Erisim tarihi 16 Ocak 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Orhan Gokdemir Din ve Devrim s 68